أَخْبَرَنَا يَحْيَى بْنُ بِسْطَامَ عَنْ يَحْيَى بْنِ حَمْزَةَ حَدَّثَنِى النُّعْمَانُ عَنْ مَكْحُولٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- : "مَنْ طَلَبَ الْعِلْمَ لِيُبَاهِىَ بِهِ الْعُلَمَاءَ أَوْ لِيُمَارِىَ بِهِ السُّفَهَاءَ أَوْ يُرِيدُ أَنْ يُقْبِلَ بِوُجُوهِ النَّاسِ إِلَيْهِ أَدْخَلَهُ اللَّهُ جَهَنَّمَ"

Bize Yahya b. Bistam (ez-Zehrani), ona Yahya b. Hamza (el-Hadramî), ona Numan (b. Münzir el-Ğassani), ona da Mekhul (b. Ebu Müslim eş-Şâmî) Rasulullah’ın (sav) şöyle buyurduğunu nakletti: "Kim ilmi, alimlere karşı övünmek, cahillerle çekişmek ya da insanların dikkatlerini kendisine çekmek için tahsil ederse Allah onu Cehenneme sokar."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 34, 1/378

حَدَّثَنَا بَكْرُ بن سَهْلٍ ، حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بن يُوسُفَ ، حَدَّثَنَا يَحْيَى بن حَمْزَةَ ، عَنِ النُّعْمَانِ بن الْمُنْذِرِ ، عَنْ مَكْحُولٍ ، أَنَّ بِلالا ، مَوْلَى أَبِي بَكْرٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَخْبَرَ ، عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : أَنَّهُ أَقْبَلَ مِنَ الْغَائِطِ يَوْمَ غَزْوَةِ تَبُوكَ ، فَدَعَا بِوَضُوءٍ فَمَسَحَ عَلَى الْخُفَّيْنِ .

• Taberânî Mu'cem-i kebîr Bilal b. Rebah Müezzinü Rasulullah 1110, 1/313

حَدَّثَنَا مُؤَمَّلُ بْنُ الْفَضْلِ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ شُعَيْبٍ عَنِ النُّعْمَانِ عَنْ مَكْحُولٍ عَنْ عَنْبَسَةَ بْنِ أَبِى سُفْيَانَ قَالَ قَالَتْ أُمُّ حَبِيبَةَ زَوْجُ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "مَنْ حَافَظَ عَلَى أَرْبَعِ رَكَعَاتٍ قَبْلَ الظُّهْرِ وَأَرْبَعٍ بَعْدَهَا حَرُمَ عَلَى النَّارِ." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ رَوَاهُ الْعَلاَءُ بْنُ الْحَارِثِ وَسُلَيْمَانُ بْنُ مُوسَى عَنْ مَكْحُولٍ بِإِسْنَادِهِ مِثْلَهُ.]

Bize Müemmil b. el-Fadl, ona Muhammed b. Şuayb, ona en-Numan, ona Mekhûl, ona Anbese b. Ebî Süleyman'ın haber verdiğine göre, Hz. Peygamber'in (sav.) zevcesi Ümmü Habîbe (r.anha), Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Öğle namazından Önce ve sonra dörder rekât namaz kılmaya devam eden kimseye cehennem haram kılınır." [Ebû Davud dedi ki: Bu hadisi aynı şekilde ve aynı senedle, el-Alâ b. el-Hâris ile Süleyman b. Musa da Mekhûl'den rivayet ettiler.]

Açıklama: Öğlenin farzından sonra sünnet olarak kılınması gereken namaz, iki rekâttır. Hadisteki “dört rekât” ifadesi, iki rekât sünnetten ayrı olarak, iki rekât da müntahap kılarsa diye izah edilmiştir. “Cehennem ona haram kılınır” ifadesi, sadece öğlenin sünnetlerini kılmakla ebediyen cehennemden kurtulacağı anlamına alınmamalıdır. Belki farzları yerine getirmenin yanında sünnetleri ve müstehapları da tam olarak eda etmeyi itiyat haline getiren kişinin cehennemden uzak olacağı şeklinde anlamak daha uygun düşebilir. Bu cümle, sünnetleri kılmaya teşvik anlamında bir mübalağa ifadesi olarak da düşünülebilir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Tatavvu' 297, /298

حَدَّثَنَا مَحْمُودُ بْنُ خَالِدٍ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ شُعَيْبٍ عَنِ النُّعْمَانِ بْنِ الْمُنْذِرِ عَنْ عَطَاءِ بْنِ أَبِى رَبَاحٍ أَنَّهُ سَأَلَ: "عَائِشَةَ - رضى الله عنها - هَلْ رُخِّصَ لِلنِّسَاءِ أَنْ يُصَلِّينَ عَلَى الدَّوَابِّ قَالَتْ لَمْ يُرَخَّصْ لَهُنَّ فِى ذَلِكَ فِى شِدَّةٍ وَلاَ رَخَاءٍ." [قَالَ مُحَمَّدٌ هَذَا فِى الْمَكْتُوبَةِ .]

Bize Mahmud b. Halid, ona Muhammed b. Şuayb, ona en-Numan b. el-Münzir’in rivâyet ettiğine göre, Atâ b. Ebî Rabah Hz. Aişe'ye (r.anha); "Hayvan sırtında namaz kılmaları için kadınlara da ruhsat verildi mi? diye sordu. Hz. Aişe de bu konuda kadınlara ne darlık halinde izin verildi ne de genişlik halinde cevabını verdi." [Ravi Muhammed (b. Şuayb), bunun farz namazlar hakkında olduğunu söyledi.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salâtu's-sefer 279, /285

أَخْبَرَنَا الرَّبِيعُ بْنُ سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ حَدَّثَنَا الْهَيْثَمُ بْنُ حُمَيْدٍ قَالَ أَخْبَرَنِى النُّعْمَانُ وَالأَوْزَاعِىُّ وَأَبُو مُعَيْدٍ - وَهُوَ حَفْصُ بْنُ غَيْلاَنَ - عَنِ الزُّهْرِىِّ قَالَ أَخْبَرَنِى عُرْوَةُ بْنُ الزُّبَيْرِ وَعَمْرَةُ بِنْتُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتِ اسْتُحِيضَتْ أُمُّ حَبِيبَةَ بِنْتُ جَحْشٍ امْرَأَةُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عَوْفٍ وَهِىَ أُخْتُ زَيْنَبَ بِنْتِ جَحْشٍ فَاسْتَفْتَتْ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « إِنَّ هَذِهِ لَيْسَتْ بِالْحَيْضَةِ وَلَكِنْ هَذَا عِرْقٌ فَإِذَا أَدْبَرَتِ الْحَيْضَةُ فَاغْتَسِلِى وَصَلِّى وَإِذَا أَقْبَلَتْ فَاتْرُكِى لَهَا الصَّلاَةَ » . قَالَتْ عَائِشَةُ فَكَانَتْ تَغْتَسِلُ لِكُلِّ صَلاَةٍ وَتُصَلِّى وَكَانَتْ تَغْتَسِلُ أَحْيَانًا فِى مِرْكَنٍ فِى حُجْرَةِ أُخْتِهَا زَيْنَبَ وَهِىَ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم حَتَّى أَنَّ حُمْرَةَ الدَّمِ لَتَعْلُو الْمَاءَ وَتَخْرُجُ فَتُصَلِّى مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَمَا يَمْنَعُهَا ذَلِكَ مِنَ الصَّلاَةِ .

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 134, /2099

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُبَارَكِ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ حَمْزَةَ عَنِ النُّعْمَانِ عَنْ مَكْحُولٍ : أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ مِيرَاثِ وَلَدِ الْمُلاَعَنَةِ لِمَنْ هُوَ؟ قَالَ : جَعَلَهُ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- لأُمِّهِ فِى سَبَبِهِ لِمَا لَقِيَتْ مِنَ الْبَلاَءِ ، وَلإِخْوَتِهِ مِنْ أُمِّهِ. قَالَ مَكْحُولٌ : فَإِنْ مَاتَتِ الأُمُّ وَتَرَكَتِ ابْنَهَا ثُمَّ تُوُفِّىَ ابْنُهَا الَّذِى جُعِلَ لَهَا كَانَ مِيرَاثُهُ لإِخْوَتِهِ مِنْ أُمِّهِ كُلُّهُ لأَنَّهُ كَانَ لأُمِّهِمْ وَجَدِّهِمْ ، وَكَانَ لأَبِيهَا السُّدُسُ مِنِ ابْنِ ابْنَتِهِ ، وَلَيْسَ يَرِثُ الْجَدُّ إِلاَّ فِى هَذِهِ الْمَنْزِلَةِ لأَنَّهُ إِنَّمَا هُوَ أَبُ الأُمِّ ، وَإِنَّمَا وَرِثَ الإِخْوَةُ مِنَ الأُمِّ أُمَّهُمْ ، وَوَرِثَ الْجَدُّ ابْنَتَهُ لأَنَّهُ جُعِلَ لَهَا ، فَالْمَالُ الَّذِى لِلْوَلَدِ لِوَرَثَةِ الأُمِّ وَهُوَ يَحُوزُهُ الْجَدُّ وَحْدَهُ إِذَا لَمْ يَكُنْ غَيْرُهُ.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Ferâiz 24, 4/1941

أَخْبَرَنَا الرَّبِيعُ بْنُ سُلَيْمَانَ بْنِ دَاوُدَ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ حَدَّثَنَا الْهَيْثَمُ بْنُ حُمَيْدٍ قَالَ أَخْبَرَنِى النُّعْمَانُ وَالأَوْزَاعِىُّ وَأَبُو مُعَيْدٍ - وَهُوَ حَفْصُ بْنُ غَيْلاَنَ - عَنِ الزُّهْرِىِّ قَالَ أَخْبَرَنِى عُرْوَةُ بْنُ الزُّبَيْرِ وَعَمْرَةُ بِنْتُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتِ اسْتُحِيضَتْ أُمُّ حَبِيبَةَ بِنْتُ جَحْشٍ امْرَأَةُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عَوْفٍ وَهِىَ أُخْتُ زَيْنَبَ بِنْتِ جَحْشٍ فَاسْتَفْتَتْ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ لَهَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « إِنَّ هَذِهِ لَيْسَتْ بِالْحَيْضَةِ وَلَكِنْ هَذَا عِرْقٌ فَإِذَا أَدْبَرَتِ الْحَيْضَةُ فَاغْتَسِلِى وَصَلِّى وَإِذَا أَقْبَلَتْ فَاتْرُكِى لَهَا الصَّلاَةَ » . قَالَتْ عَائِشَةُ فَكَانَتْ تَغْتَسِلُ لِكُلِّ صَلاَةٍ وَتُصَلِّى وَكَانَتْ تَغْتَسِلُ أَحْيَانًا فِى مِرْكَنٍ فِى حُجْرَةِ أُخْتِهَا زَيْنَبَ وَهِىَ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم حَتَّى أَنَّ حُمْرَةَ الدَّمِ لَتَعْلُو الْمَاءَ وَتَخْرُجُ فَتُصَلِّى مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَمَا يَمْنَعُهَا ذَلِكَ مِنَ الصَّلاَةِ .

• Nesâî Sünen-i Nesâî Tahâret 134, /2099