حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الصَّلْتِ حَدَّثَنَا أَبُو عَقِيلٍ : يَحْيَى بْنُ الْمُتَوَكِّلِ قَالَ أَخْبَرَنِى الْقَاسِمُ بْنُ عُبَيْدِ اللَّهِ عَنْ سَالِمٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ : أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- مَرَّ بِطَعَامٍ بِسُوقِ الْمَدِينَةِ فَأَعْجَبَهُ حُسْنُهُ ، فَأَدْخَلَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- يَدَهُ فِى جَوْفِهِ ، فَأَخْرَجَ شَيْئاً لَيْسَ بِالظَّاهِرِ فَأَفَّفَ بِصَاحِبِ الطَّعَامِ ثُمَّ قَالَ : " لاَ غِشَّ بَيْنَ الْمُسْلِمِينَ ، مَنْ غَشَّنَا فَلَيْسَ مِنَّا "

Bize Muhammed ibnu's-Salt, ona Ebu Akîl, ona Yahya ibnu'l-Mutevekkil, ona Kasım b. Ubeydullah, ona Salim (b. Abdullah el-Adevi), ona da (Abdullah) İbn Ömer nakletmiştir: "Rasulullah (sav), Medine pazarında çok hoşuna giden bir yiyecek gördü. (Bakmak için) elini yığının içine soktu ve içinden dışındakine benzemeyen (dışarıdan gözüktüğü gibi güzel olmayan) bir miktar çıkardı. Bunun üzerine, yiyecek sahibine memnuniyetsizliğini ifade ederek şöyle buyurdu: "Müslümanlar arasında aldatma yoktur! Bizi aldatan, bizden değildir!"

• Dârimî Sünen-i Dârimî Buyû' 10, 3/1655

وَقَدْ أَخْبَرَنَا أَبُو الْحَسَنِ بْنُ عَبْدَانَ أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ عُبَيْدٍ حَدَّثَنَا تَمْتَامٌ حَدَّثَنَا أَبُو يَعْلَى التَّوَّزِيُّ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ رَجَاءٍ عَنْ هِشَامٍ عَنْ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ : لَمَّا قَدِمْتُ مِنَ الْحَبَشَةِ أَتَيْتُ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- وَهُوَ يُصَلِّى ، فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ فَأَوْمَأَ بِرَأْسِهِ. تَفَرَّدَ بِهِ أَبُو يَعْلَى : مُحَمَّدُ بْنُ الصَّلْتِ التَّوَّزِيُّ.

Açıklama: Bu isnadda Ebû Hüreyre'nin yer alması hata olarak görülmüştür. Mahfuz olan Muhammed an Abdullah şeklindedir ve Muhammed b. Sirin, Abdullah b. Mes'ud'a yetişmediği için isnad munkatıdır (İbn Receb el-Hanbeli, Fethü'l-bârî, VI, 417 -Şamile-). Abdullah b. Mes'ud, Mekke'deki baskı ve işkencelerden kurtulmak için Habeşistan'a hicret eden sahabiler arasındadır. Ancak Mekkelilerin müslüman olduğu söylentisi üzerine (m.620) tekrar Mekke'ye dönmüştür. Abdullah b. Mes'ud'un Habeşistan'a gitmeden önce namazda selam verildiğini ancak Habeşistan dönüşünde Hz. Peygamber'e selam verdiğini ancak onun selama karşılık vermeyip namazı bitirdikten sonra selamı aldığını belirten başka bir hadisi bulunmaktadır (Tahavî, Şerhu meâni'l-âsâr, I, 455)...

• Beyhakî Sünen-i Kebir Salât 3455, 4/299

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الصَّلْتِ حَدَّثَنَا حِبَّانُ بْنُ عَلِىٍّ عَنْ يُونُسَ وَعُقَيْلٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« خَيْرُ الأَصْحَابِ أَرْبَعَةٌ ، وَخَيْرُ الْجُيُوشِ أَرْبَعَةُ آلاَفٍ ، وَخَيْرُ السَّرَايَا أَرْبَعُمِائَةٍ ، وَمَا بَلَغَ اثْنَىْ عَشَرَ أَلْفاً فَصَبَرُوا وَصَدَقُوا فَغُلِبُوا مِنْ قِلَّةٍ ».

• Dârimî Sünen-i Dârimî Siyer 4, 3/1583

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بن زِيدَانَ الْبَجَلِيُّ الْكُوفِيُّ ، حَدَّثَنَا حَمْزَةُ بن عَوْنٍ الْمَسْعُودِيُّ ، حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بن الصَّلْتِ ، حَدَّثَنَا عُمَرُ بن مِسْكِينٍ ، عَنْ نَافِعٍ ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ تَعَالَى عَنْهُمَا ، عَنْ أَبِي أَيُّوبَ ، قَالَ : مَا صَلَّيْتُ وَرَاءَ نَبِيِّكُمْ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِلا سَمِعْتُهُ حِينَ يَنْصَرِفُ مِنْ صَلاتِهِ ، يَقُولُ : اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي خَطَئِي ، وذُنُوبِي كُلَّهَا ، اللَّهُمَّ وانْعِشْنِي ، وَاجْبُرْنِي ، وَارْزُقْنِي ، وَاهْدِنِي لِصَالِحِ الأَعْمَالِ ، وَالأخْلاقِ ، وَإِنَّهُ لا يَهْدِي لِصَالِحِهَا وَلا يَصْرِفُ شَيْئَهَا إِلا أَنْتَ.

• Taberânî Mu'cem-i kebîr Halid b. Zeyd b. Küleyb Ebu Eyyub el-Ensarî Bedrî 3875, 3/971

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الصَّلْتِ حَدَّثَنَا حِبَّانُ بْنُ عَلِىٍّ عَنْ يُونُسَ وَعُقَيْلٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« خَيْرُ الأَصْحَابِ أَرْبَعَةٌ ، وَخَيْرُ الْجُيُوشِ أَرْبَعَةُ آلاَفٍ ، وَخَيْرُ السَّرَايَا أَرْبَعُمِائَةٍ ، وَمَا بَلَغَ اثْنَىْ عَشَرَ أَلْفاً فَصَبَرُوا وَصَدَقُوا فَغُلِبُوا مِنْ قِلَّةٍ ».

• Dârimî Sünen-i Dârimî Siyer 2482, 3/1583

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الصَّلْتِ حَدَّثَنَا زُهَيْرٌ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ بُرْقَانَ حَدَّثَنَا مَيْمُونُ بْنُ مِهْرَانَ قَالَ : كَانَ أَبُو بَكْرٍ إِذَا وَرَدَ عَلَيْهِ الْخَصْمُ نَظَرَ فِى كِتَابِ اللَّهِ ، فَإِنْ وَجَدَ فِيهِ مَا يَقْضِى بَيْنَهُمْ قَضَى بِهِ ، وَإِنْ لَمْ يَكُنْ فِى الْكِتَابِ وَعَلِمَ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- فِى ذَلِكَ الأَمْرِ سُنَّةً قَضَى بِهِ ، فَإِنْ أَعْيَاهُ خَرَجَ فَسَأَلَ الْمُسْلِمِينَ وَقَالَ : أَتَانِى كَذَا وَكَذَا فَهَلْ عَلِمْتُمْ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- قَضَى فِى ذَلِكَ بِقَضَاءٍ؟ فَرُبَّمَا اجْتَمَعَ إِلَيْهِ النَّفَرُ كُلُّهُمْ يَذْكُرُ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- فِيهِ قَضَاءً ، فَيَقُولُ أَبُو بَكْرٍ : الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى جَعَلَ فِينَا مَنْ يَحْفَظُ عَلَى نَبِيِّنَا. فَإِنْ أَعْيَاهُ أَنْ يَجِدَ فِيهِ سُنَّةً مِنَ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- جَمَعَ رُءُوسَ النَّاسِ وَخِيَارَهُمْ فَاسْتَشَارَهُمْ ، فَإِنْ أَجْمَعَ رَأْيُهُمْ عَلَى أَمْرٍ قَضَى بِهِ.

Açıklama: Meymun b. Mihran ile Hz. Ebu Bekir arasında inkıta' vardır.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 20, 1/262

حَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ مَنْصُورٍ، قَالَ: سَمِعْتُ مُحَمَّدَ بْنَ الصَّلْتِ، يَقُولُ: " خَرَجَ سُفْيَانُ مِنَ الْكُوفَةِ سَنَةَ خَمْسٍ وَخَمْسِينَ، وَمَاتَ سَنَةَ إِحْدَى وَسِتِّينَ "

• İbn Ca'd el-Cevherî Müsned-i İbn Ca'd Süfyan es-Sevrî 1964, 2/761

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الصَّلْتِ حَدَّثَنَا ابْنُ الْمُبَارَكِ عَنْ يُونُسَ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ حَمْزَةَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ سَمِعْتُ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- يَقُولُ :« بَيْنَا أَنَا نَائِمٌ إِذْ أُتِيتُ بِقَدَحٍ مِنْ لَبَنٍ فَشَرِبْتُ مِنْهُ حَتَّى إِنِّى لأَرَى الرِّىَّ فِى ظُفْرِى - أَوْ قَالَ فِى أَظْفَارِى - ثُمَّ نَاوَلْتُ فَضْلَهُ عُمَرَ ». فَقَالُوا : يَا رَسُولَ اللَّهِ مَا أَوَّلْتَهُ ؟ قَالَ :« الْعِلْمُ ».

• Dârimî Sünen-i Dârimî Ru'yâ 13, 2/1375

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الصَّلْتِ حَدَّثَنَا أَبُو شِهَابٍ عَنِ الْحَجَّاجِ عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ الْمُغِيرَةِ عَنْ سَعِيدِ بْنِ فَيْرُوزَ عَنْ أَبِيهِ أَنَّ عُمَرَ قَالَ فِى الْمُشَرَّكَةِ : لَمْ يَزِدْهُمُ الأَبُ إِلاَّ قُرْباً.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Ferâiz 5, 4/1902

أَخْبَرَنَاهُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الْحَافِظُ حَدَّثَنَا أَبُو الْعَبَّاسِ : مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ أَخْبَرَنِى أَحْمَدُ بْنُ يَحْيَى الْحَجَرِىُّ الْكُوفِىُّ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الصَّلْتِ حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ زَرْبِىٍّ حَدَّثَنَا ثَابِتٌ عَنْ أَنَسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« الرَّجُلُ أَحَقُّ بِصَدْرِ دَابَّتِهِ وَالرَّجُلُ أَحَقُّ بِصَدْرِ فِرَاشِهِ ». وَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« الاِثْنَانِ جَمَاعَةٌ ، وَالثَّلاَثَةُ جَمَاعَةٌ وَمَا كَثُرَ فَهُوَ جَمَاعَةٌ ».

• Beyhakî Sünen-i Kebir Salât 5073, 5/541