حَدَّثَنَا عَبْدُ الصَّمَدِ حَدَّثَنَا عِمْرَانُ يَعْنِي الْقَطَّانَ قَالَ سَمِعْتُ الْحَسَنَ يُحَدِّثُ عَنْ جُنْدُبٍ أَنَّ رَجُلًا أَصَابَتْهُ جِرَاحَةٌ فَحُمِلَ إِلَى بَيْتِهِ فَآلَمَتْ جِرَاحَتُهُ فَاسْتَخْرَجَ سَهْمًا مِنْ كِنَانَتِهِ فَطَعَنَ بِهِ فِي لَبَّتِهِ فَذَكَرُوا ذَلِكَ عِنْدَ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ فِيمَا يَرْوِي عَنْ رَبِّهِ عَزَّ وَجَلَّ سَابَقَنِي بِنَفْسِهِ .

Bize Abdüssamed, ona İmrân (el-Kattân), ona Hasan, ona da Cündüb rivayet etmiştir: “Adamın biri yaralandığı için evine götürüldü. Yarası nedeniyle çok ızdırabı vardı. Kabından bir ok çıkardı ve onu kalbine sapladı. Bu olayı Hz. Peygamber'in (s.a.v.) yanında konuştuklarında O, Rabbine isnad ederek “Kulum nefsi konusunda benden önce davrandı” dedi.

Açıklama: Cündüb'den gelen bu rivayete göre, yaralanan bir adam evine götürülmüş, yarası nedeniyle ızdırabı çekmektedir. Adam okunu kalbine saplamak suretiyle intihar etmiştir. Söz konusu olan Hz. Peygamber'e iletilince o Rabbine isnadla "kulum canını alma konusunda benden önce davrandı" buyurmuştur. Bu rivayette, BS15977, MK001664 EYM001527, İHS005988, İHS005989 numaralı rivayetlerdeki bilginin hilafına olayın Hz. Peygamber döneminde olduğu anlaşılmaktadır. Izdırap veren çıban değil, yaralanmadır, elini kesmemiş oku kalbine saplamıştır. Cehennem vurgusu yapılmaksızın Allah Teala'ya isnad ederek "kulum nefsi konusunda benden önce davrandı" beyanıyla bir serzeniş dile getirilmiştir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Cündeb b. Abdullah b. Süfyan 19007, 6/387

حَدَّثَنَا عَلِيُّ بن عَبْدِ الْعَزِيزِ ، حَدَّثَنَا حَجَّاجُ بن الْمِنْهَالِ ، حَدَّثَنَا جَرِيرُ بن حَازِمٍ ، حَدَّثَنَا الْحَسَنُ ، حَدَّثَنَا جُنْدُبُ بن عَبْدِ اللَّهِ الْبَجَلِيُّ ، قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : جُرِحَ رَجُلٌ فِيمَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ جِرَاحًا فَجَزِعَ مِنْهُ فَأَخَذَ سِكِّينًا فَحَزَّ بِهَا يَدَهُ فَمَا رَقَأَ عَنْهُ الدَّمَ حَتَّى مَاتَ ، فَقَالَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ : عَبْدِي بَادَرَنِي نَفْسَهُ ، حَرَّمْتُ عَلَيْكَ الْجَنَّةَ.

Bize Ali b. Abdülaziz, ona Haccac b. el-Minhâl, ona Cerîr b. Hâzim, ona Hasan, ona Cündüb b. Abdullah el-Becelî rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurdu: "Sizden önceki kavimlerden bir adam yaralanmıştı. Yarasına dayanamayıp bir bıçak almış ve elini kesmişti. Kanaması durmamış ve sonunda ölmüştü. Cenâb-ı Hak 'Kulum ben canını almadan kendi canına kıydı ben de ona cenneti haram kıldım.' buyurdu."

Açıklama: Cündüb b. Abdullah el-Becelî'den gelen bu rivayete (MK001664) göre, önceki kavimlerden olan adam yaralanmış, ızdıraba dayanamayarak bıçakla elini kesmek suretiyle intihar etmiştir. Allah Teala da, ona 'cenneti haram' kıldığını belirtmek suretiyle, intiharın mutlaka cezalandırılacağını beyan etmiştir. Bu rivayet, İHS005989, İHS005988 rivayetlerindeki yarayı veya çıbanı deşmekle ortaya çıkan taksir yorumununu, bilinçli bir teşebbüs olduğunu beyan ederek ortadan kaldırmaktadır.

• Taberânî Mu'cem-i kebîr Cündüb b. Abdullah b. Süfyan el-Becelî Sümme el-Al 1664, 2/448

وَبِإِسْنَادِهِ، عَنْ سَهْلٍ،"أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الْتَقَى هُوَ وَالْمُشْرِكُونَ، فَاقْتَتَلُوا، فَلَمَّا مَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِلَى عَسْكَرِهِ، مَالَ الآخَرُونَ إِلَى عَسْكَرِهِمْ، وَفِي أَصْحَابِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ رَجُلٌ لا يَدَعُ لَهُمْ فَاذَّةً، وَلا شَاذَّةً، إِلا اتَّبَعَهَا بِضَرْبَةٍ مِنْ سَيْفِهِ". فَذَكَرَ الْحَدِيثَ.

Sehl'den aynı isnadla şöyle rivayet edilmiştir: "Rasulullah (sav) ile müslümanlar müşriklerle karşılaşmış ve çarpışmışlardı. Hz. Peygamber de müşrikler de kendi karargahlarına çekildikleri sırada Hz. Peygamber'in ashabından bir adam müşrik ordusundan geri kalanları yakalayıp onlara karşı kılıçtan geçiriyorlardı" dedi ve hadisi zikretti.

• Taberânî Mu'cem-i kebîr Sehl b. Sa'd es-Sâ'idî 6001, 5/1517

أخبرنا أبو عبد الله ، وأبو بكر ، وأبو زكريا ، قالوا : حدثنا أبو العباس ، أخبرنا الربيع ، أخبرنا الشافعي ، أخبرنا ابن عيينة ، عن أيوب ، عن أبي قلابة ، عن ثابت بن الضحاك ، أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال : « من قتل نفسه بشيء في الدنيا عذب به يوم القيامة » أخرجه البخاري ، ومسلم في الصحيح من حديث أيوب .

Bize Ebu Abdullah, Ebu Bekir ve Ebu Zekeriya rivayet ettiler. Onlara Ebu'l-Abbas, ona er-Rebi', ona eş-Şafiî, ona İbn Uyeyne, ona Eyyub, ona Ebu Kılâbe, ona da Sabit b. Dahhâk (ra) Hz. Peygamber'den (sav) şöyle rivayet etmiştir: "Dünyada kendisini bir şey ile öldürene, kıyamet günü aynı şey ile azap edilir."

• Beyhakî Ma'rifetü's-sünen ve'l-âsâr Cirâh 4792, 6/136

حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنَا إِسْرَائِيلُ وَشَرِيكٌ وَحَجَّاجٌ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْرَائِيلُ عَنْ سِمَاكٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ سَمُرَةَ أَنَّ رَجُلًا قَتَلَ نَفْسَهُ قَالَ حَجَّاجٌ عَلَى عَهْدِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَلَمْ يُصَلِّ عَلَيْهِ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ

Bize Vekî', ona İsrail, Şerik ve Haccac, (İsrail Tarikiyle) ona Simak, ona da Câbir b. Semure'den (ra) rivâyet edildiğine göre, bir adam kendisini öldürmüştü, -Haccac bunun Hz. Peygamber'in (sav) döneminde olduğunu söyledi- Rasûlullah (sav) onun cenaze namazını kılmadı.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Cabir b. Semure 21344, 7/61

حدثنا علي بن حمشاد العدل ثنا إسماعيل بن إسحاق القاضي ثنا أبو النعمان بن الفضل ثنا حماد بن زيد ثنا حجاج الصواف عن أبي الزبير عن جابر أن الطفيل بن عمرو رضي الله عنه قال للنبي صلى الله عليه و سلم : هل لك في حصن و منعة حصن دوس فأبي رسول الله صلى الله عليه و سلم لمذخر للأنصار قال : فهاجر الطفيل و هاجر معه رجل من قومه فمرض الرجل قال : فضجر أو كلمة شبهة فجاء إلى قرن فأخذ مشقصا فقطع رواجبه فمات فرآه الطفيل في المنام فقال : ما فعل الله بك ؟ قال : غفر لي بهجرتي إلى النبي صلى الله عليه و سلم فقال : ما شأن يديك ؟ قال : قيل لي إنا لَنْ نصلح منك ما أفسدت من نفسك قال : فقصها الطفيل على النبي صلى الله عليه و سلم فقال : اللهم و ليديه فأغفر و رفع يديه هذا حديث صحيح على شرط الشيخين و لم يخرجاه

Bize Ali b. Hamşad el-Adl, ona İsmail b. İshak el-Kâdî, ona Ebu Numan b. Fadl, ona Hammad b. Zeyd, ona Haccac es-Savvaf, ona Ebû Zübeyir, ona Câbir'in rivayet ettiğine göre Tufeyl b. Amr Hz. Peygamber'e şöyle demiştir: Devs kabilesi gibi bir kalen ve kuvvetin olmasını ister misin? Hz. Peygamber bu şerefi Ensar'a sakladığı için bu teklifi reddetti. Cabir şöyle devam etti: Tufeyl kavminden bir adamla birlikte hicret etti. Adam hastalandı. Adam dayanamadı -ya da buna benzer bir kelime söyledi- Adam ok alıp onunla bileklerini kesti ve öldü. Tufeyl bu adamı rüyasında gördü ve ona rüyasında şöyle sordu: 'Allah sana ne yaptı?' Adam, 'Allah beni Hz. Peygamber'e hicret etmem sebebiyle bağışladı' dedi. Tufeyl, 'Ellerinin hali ne?' diye sorunca adam şöyle cevap verdi: 'Bana vücudundan kendi bozduğun bir şeyi düzeltmeyeceğiz' denildi. Tufeyl bu rüyayı Hz. Peygamber'e anlatınca Hz. Peygamber ellerini kaldırıp şöyle dua etti: 'Allahım ellerini de bağışla.' Bu hadis Buhârî ve Müslim'in şartlarına göre sahihtir ancak eserlerinde onu tahric etmemişlerdir.

• Hâkim en-Nîsâbûrî el-Müstedrek Ma'rifetü's- sahâbe 7139, 8/480

أخبرنا أبو سعيد ، حدثنا أبو العباس ، أخبرنا الربيع ، أخبرنا الشافعي ، أخبرنا سفيان ، حدثنا الزهري ، أخبرني سالم بن عبد الله ، عن أبيه قال : سمع النبي صلى الله عليه وسلم عمر يحلف بأبيه ، فقال : « ألا إن الله ينهاكم أن تحلفوا بآبائكم » قال عمر : والله ما حلفت بها ذاكرا ولا آثرا ، أخرجاه في الصحيح ، من حديث ابن عيينة ورويناه في الحديث الثابت ، عن أيوب ، عن أبي قلابة ، عن ثابت بن الضحاك ، عن النبي صلى الله عليه وسلم ، أنه قال : « من حلف بملة غير الإسلام كاذبا فهو كما قال ، ومن قتل نفسه بشيء عذب به في نار جهنم ، ولعن المؤمن كقتله ، ومن رمى مؤمنا بكفر فهو كقتله »

Bize Ebu Said, ona Ebu'l-Abbas, ona er-Rebi', ona eş-Şafiî, ona Süfyan, ona Zuhrî,ona Salim b. Abdullah, ona da babası Abdullah şöyle rivayet etmiştir: Hz. Peygamber (sav), Hz. Ömer'in babası adına yemin ettiğini işitince şöyle dedi: "Dikkat edin! Allah babanız adına yemin etmenizi yasakladı." Hz. Ömer de, "Allah'a yemin olsun ki, ne bilerek, ne de alışkanlık gereği babamın adına yemin etmedim." Buhârî ve Müslim, İbn Uyeyne'nin hadisi olarak bunu rivayet ettiler. Biz de bunu Eyyub, ona Ebu Kılabe, ona da Sabit b. ed-Dahhâk vasıtasıyla Hz. Peygamber'den gelen merfu bir hadiste şöyle rivayet ettik: "Kim İslam'dan başka bir dine mensup olduğuna dair yemin ederse, o kişi dediği gibidir.Kim kendisini bir şey ile öldürürse, Cehennem ateşinde onunla kendisine azap edilir. Mü'mine lanet onu öldürmek gibidir. Kim bir mü'mine küfür isnad ederse, sanki onu öldürmüş gibi olur."

• Beyhakî Ma'rifetü's-sünen ve'l-âsâr el-Eymân ve'n-Nuzûr 5791, 7/306

وَأَخْبَرَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ : عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ الْحُرْضِىُّ النَّيْسَابُورِىُّ أَخْبَرَنَا أَبُو عَلِىٍّ : حَامِدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْهَرَوِىُّ الرَّفَّاءُ حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الدِّمَشْقِىُّ أَبُو أَيُّوبَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَرْوَانَ زَعَمَ أَنَّهُ ثِقَةٌ دِمَشْقِىٌّ عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ عَنْ عَطَاءٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُمَا أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ :« مَنِ انهَمَكَ فِى أَكْلِ الطِّينِ فَقَدْ أَعَانَ عَلَى قتل نَفْسِهِ ». عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَرْوَانَ هَذَا مَجْهُولٌ. وَرُوِىَ مَعْنَاهُ بِإِسْنَادٍ آخَرَ مَجْهُولٍ

Bize Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahman b. Muhammed b. İbrahim el-Hurdî en-Neysâbûrî, ona Ebu Ali Hâmid b. Muhammed b. Abdullah el-Herevî er-Reffâ, ona Osman b. Saîd, ona Ebû Eyyub Süleyman b. Abdurrahman ed-Dimaşkî, ona Abdullah b. Mervân rivayet etti ve onun Dımaşklı güvenilir bir ravi olduğunu söyledi. Ona İbn Cüreyc, ona Atâ, ona İbn Abbâs'ın (ra) rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: "Çamur yemeye devam eden kişi kendini öldürmeye yardım etmiştir." Abdullah b. Mervân meçhul bir ravidir. Bu hadisin manası meçhul başka bir isnatla rivayet edilmiştir.

• Beyhakî Sünen-i Kebir Dahâyâ 19750, 19/613

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بن نُوحٍ الْعَسْكَرِيُّ، حَدَّثَنَا يَحْيَى بن يَزِيدَ الأَهْوَازِيُّ، حَدَّثَنَا أَبُو هَمَّامٍ مُحَمَّدُ بن الزِّبْرِقَانِ، عَنْ سُلَيْمَانَ التَّيْمِيِّ، عَنْ أَبِي عُثْمَانَ، عَنْ سَلْمَانَ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ:"مَنْ أَكَلَ الطِّينَ أَعَانَ عَلَى قَتْلِ نَفْسِهِ" .

Bize Muhammed b. Nuh el-Askerî, ona Yahya b. Yezîd el-Ehvâzî, ona Ebû Hemmâm Muhammed b. Zibirkân, ona Süleyman et-Teymî, ona Ebu Osman, ona da Selman el-Farisî (ra) Rasulullah'ın (sav) şöyle dediğini rivâyet etti: "Çamur yiyen kişi, kendini öldürmeye yardım etmiştir."

• Taberânî Mu'cem-i kebîr Selman el-Farisî 6138, 5/1562

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بن أَحْمَدَ بن حَنْبَلٍ، حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بن خَالِدِ بن عَبْدِ اللَّهِ الْوَاسِطِيُّ، حَدَّثَنَا أَبِي، حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بن حُسَيْنٍ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنِ بن كَعْبِ بن مَالِكٍ، عَنْ أَبِيهِ، أَنّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ لِرَجُلٍ:"إِنَّهُ مِنْ أَهْلِ النَّارِ"، فَجَعَلَ النَّاسُ يَنْتَظِرُونَ أَمْرَهُ، حَتَّى إِذَا كَانَ يَوْمُ حُنَيْنٍ قَاتَلَ، فَأَبْلَى، فَأَخْبَرُوا بِذَلِكَ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَقَالَ:"إِنَّهُ مِنْ أَهْلِ النَّارِ"، قَالَ: فَجُرِحَ الرَّجُلُ، فَأَخَذَ سَهْمًا مِنْ كِنَانَتِهِ، فَنَحَرَ نَفْسَهُ، فَقَالُوا: يَا رَسُولَ اللَّهِ قَدْ صَدَقَ اللَّهُ حَدِيثَكَ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:"قُمْ يَا بِلالُ فَنَادِ أَنَّهُ لا يَدْخُلُ الْجَنَّةَ إِلا مُؤْمِنٌ، وَأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ لَيُؤَيِّدُ الدِّينَ بِالرَّجُلِ الْفَاجِرِ",

Bize Abdullah b Ahmed b. Hanbel, ona Muhammed b. Hâlid b. Abdullah el-Vâsıtî, ona babası (Hâlid b. Abdullah el-Vâsıtî), ona Süfyan b. Hüseyin, ona Zührî, ona Ka'b b. Mâlik, ona babasının (Mâlik) rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) bir adam hakkında "O cehennemliktir" buyurdu. İnsanlar onun âkıbetini beklemeye başladılar. Huneyn savaşında adam büyük bir gayret gösterdi. Bunu Hz. Peygamber'e (sav) anlattılar. Hz. Peygamber (sav) "O cehennemliktir" buyurdu. Adam yaralandı, ok kutusundan bir ok aldı ve intihar etti. "Ey Allah'ın resulü, Allah senin sözünü doğruladı" dediler. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) "Ey Bilal! Kalk ve ilan et: Cennete ancak mümin olan girer. Allah bu dini fâcir kimse ile de destekler."