279 Kayıt Bulundu.
Giriş
Giriş
Açıklama: Rivayette aksırmanın iyilik esnemenin ise kötülük olduğu kabul edilmektedir. Kaynağı açısından da iyilik Allah'a ve kötülük ise şeytan ve nefs kaynaklı olduğu rivayette vurgulanmaktadır. Aynî de, esnemenin Şeytandan olmasının kerih olmasındandır. Çünkü esneme bedenin ağırlığından ve midenin dolu olmasındandır. Bu doluluk insanı tembelliğe ve uykuya yönlendirir ve bu şeytana izafe edilmiştir. Çünkü o insanı nefse itaate ve isteklerine sevkeder. Onunla buna sebeb olan şeylerden; çok yemek ve tokluktan ve iyilikleri yapamakta tembellik ve taatte alıkoyan şeylerden sakındırma vardır. (Nevevî, Minhâc, XVIII, 122; Ayni, Umde, XXIII, 58) Kötülüğün takdir ve yaratılışı açısından değil, meyil ve istek açısından şeytana ve nefse nispeti mümkündür. Yoksa şerrin takdir ve fiile dönüşmesinde Allah'ın yerine şeytanın takdir ve yaratmasına nispet söz konusu değildir.
Açıklama: ....Yukarıda da beyan edildiği gibi aksıran elhamdülillah ve ve teşmitte bulunanın yerhamukellah denilmesi hususunda hemen hemen bütün rivayetler aynı malumatı verir. Ancak gayrı müslimlerin teşmitinde "yerhamukellah" yerine; "yehdinâ ve yehdikumullah" denilmesi Hz. Peygamber'in sünnetine uygun olandır. "Yahdikumullahu ve yuslihu balekum" ifadesinin teşmitte bulunanlara aksıranın demesi gerektiğiyle ilgili rivayetler tartışmalıdır. Söz konusu bu durumu nakleden sahih isnadla gelmiş rivayetler bulunmaktadır. Bu rivayetin ravilerinden Ebû Ma'şer, Necih b. Abdirrahman es-Sindî zayıftır. Yaşlandığında ihtilat etmiştir. (İbn Hacer, III, 241) Ayrıca Abdullah b. Yahya el-Ensârî meçhulul haldir. (Aynî, Meganil-Ahyâr,VI, 40) ravileri zayıf olan bu rivayet sahih ve zayıf şahidleri olan bir rivayettir. Her ne kadar rivayet zayıf olsa da destekleyen rivayetlerin olması, müminlerin hidayet ve ıslahını dilemek; sıratı müstakim üzere bir hayat ve buna uygun davranışları dilemek anlamındadır. Allah inananların iman ve amelleri sebebiyle hidayette üzere tutacağını ve hallerini fiillerini ıslah edeceğini va'detmiştir.