Giriş


Açıklama: Aksırıp da hamd etmeyene teşmît etmenin gerekli olmadığına delildir. 2. Erkeklerin hanımlar aksırdıklarında hamdederlerse teşmît etmelerinin caiz olduğuna delildir. Erkeklerin kadınlara, bilhassa yaşlılara ve kadınların da yaşlı erkeklere teşmît etmeleri, selâm mevzuunda olduğu gibi, iyi niyet taşındığı müddet İslâm adabına uygun düşer.

    Öneri Formu
165639 EM000941 Buhari, Edebü'l-Müfred, 425


Açıklama: Ravilerden Kasım b. Malik el-Müzenî hakkında zayıf rivayetleri delil alınamaz bir ravi olduğu nakledlmektedir. (Zehebî, Syer, IX, 325) 1-Aksırdığında Allah'a hamd edene teşmitte bulunulur. 2-Aksırdığında Allah'a hamd etmeyene teşmitte bulunulmaz. 3-Sahabe Hz. Peygamber'den geldiği üzere sünneti koruduğunu bu rivayet ortaya koyar.

    Öneri Formu
196007 NM007882 Hakim, el-Müstedrek, VII, 2742 (4/265)


Açıklama: Hadislerde geçen "teşmit": aksırınca; elhamdülillah diyene: "yerhamükellah" demektir. Bu sebeple tercümemizde hep bunu tercih ettik. Hayır dua yerine de kullanılan bu kelimenin asıl anlamı düşmanların şamatasını gidermek demektir. Aksıran kimseye elhamdülillah demek suretiyle şeytanın şamatasını giderdiği için bu ad verilmiştir. (İmam Nevevi, Riyazüs salihin Peygamberimizden Hayat Ölçüleri, Tercüme ve Şerhedenler: M. Yaşar Kandemir, İ. Lütfi Çakan, Raşit Küçük, Erkam Yayınları, İtanbul, 2010, IV, 171.) Aksrınca elhamdülillah diyen kimseye yerhamukellah diye mukabelede bulunmanın meşruluğu konusunda icma vardır. Bu bir görev olup, İslam'ın önemli muaşeret kurallarından sayılır. Zahiri ve Malikî mezhebinden bazı imamlar elhamdülillah diyeni işiten herkesin ona mukabelede bulunmasını vacip saymışlardır. Hatta Kadı Iyâz, İmam Malik'in teşmitin farz olduğu yönündeki görüşünün daha yaygın olduğunu söylemiştir. Fakat Ulemanın çoğunluğunun mezhebine göre teşmit farz ve vacip olmayıp, sünnet ve menduptur. Elhamdülillah diyen kimseye yerhamukellah demesi teşmittir. Kendisine rahmet dileyen "yağfirullahu lena ve leküm"" (Ebû Dâvud, Edeb 90) veya "yehdikumullahu ve yuslihu bâleküm" diye karşılık verir. İkinci teşmitin aksırdığında "elhamdülillah" diyen Ehli kitaba "yehdikumullahu ve yuslihu bâleküm" denileceği de rivayet edilmektedir. (Ebû Dâvud, Edeb 93; Tirmizî Edeb 3) Hidayet dilenmesi yukarda da arz edildiği üzere inanan için sıratı müstakim üzere hayat dilemek kafir için ise imana gelmesini dilemek anlamınadır. Bu açıdan teşmitte Hz. Peygamber'in de yaptığı gibi; inananlara "Yerhamuke Allahu" ifadesini mü'minlere: "Yehdikumullahu ve yuslihu baleküm" ifadesini gayrı müslümlere denilmesi daha uygundur.

    Öneri Formu


    Öneri Formu
152481 BS15431 Beyhaki, Sünenü'l Kübra, VII, 640


    Öneri Formu


    Öneri Formu
139068 BS002338 Beyhaki, Sünenü'l Kübra, II, 36


    Öneri Formu
139099 BS002370 Beyhaki, Sünenü'l Kübra, II, 44


    Öneri Formu
139302 BS002567 Beyhaki, Sünenü'l Kübra, II, 100


    Öneri Formu


    Öneri Formu
165571 EM000877 Buhari, Edebü'l-Müfred, 387