حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْحَمِيدِ - يَعْنِى الْحِمَّانِىَّ - حَدَّثَنَا الأَعْمَشُ عَنْ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْرُوقٍ عَنْ عَائِشَةَ رضى الله عنها قَالَتْ كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم إِذَا بَلَغَهُ عَنِ الرَّجُلِ الشَّىْءُ لَمْ يَقُلْ مَا بَالُ فُلاَنٍ يَقُولُ وَلَكِنْ يَقُولُ
"مَا بَالُ أَقْوَامٍ يَقُولُونَ كَذَا وَكَذَا."
Bize Osman b. Ebu Şeybe, ona Abdülhamid (el-Himmani), ona el-A'meş, ona Müslim, ona da Mesruk, ona da Hz. Aişe'den (r.anha) rivayet etmiştir: Hz. Peygamber'e (sav) bir kimsenin (hoşa gitmeyen) bir sözü eriştiğinde falan kişiye ne oluyor da böyle diyor? demezdi ama "bu insanlara ne oluyor da böyle böyle konuşuyorlar?" derdi.
Açıklama: Hz. Peygamber, kendisine ulaşan çirkin bir davranış veya söz karşısında sessiz kalmazdı. Ona müdahale ederken de kişiyi rencide etmemek ya da yüzsüzleştirmemek için rahatsızlığını veya işin çirkinliğini toplumun geneline atfederek beyan ederdi. Rivayette açık bir şekilde zikredilmeyen insanların sözü N003219 numaralı hadiste ayrıntılı bir şekilde zikredilmiştir. Söz konusu rivayet, yanlışa müdahalede duyarlılığı ve edebi göstermesi bu davranış için bir örnektir.
Öneri Formu
Hadis Id, No:
33781, D004788
Hadis:
حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْحَمِيدِ - يَعْنِى الْحِمَّانِىَّ - حَدَّثَنَا الأَعْمَشُ عَنْ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْرُوقٍ عَنْ عَائِشَةَ رضى الله عنها قَالَتْ كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم إِذَا بَلَغَهُ عَنِ الرَّجُلِ الشَّىْءُ لَمْ يَقُلْ مَا بَالُ فُلاَنٍ يَقُولُ وَلَكِنْ يَقُولُ
"مَا بَالُ أَقْوَامٍ يَقُولُونَ كَذَا وَكَذَا."
Tercemesi:
Bize Osman b. Ebu Şeybe, ona Abdülhamid (el-Himmani), ona el-A'meş, ona Müslim, ona da Mesruk, ona da Hz. Aişe'den (r.anha) rivayet etmiştir: Hz. Peygamber'e (sav) bir kimsenin (hoşa gitmeyen) bir sözü eriştiğinde falan kişiye ne oluyor da böyle diyor? demezdi ama "bu insanlara ne oluyor da böyle böyle konuşuyorlar?" derdi.
Açıklama:
Hz. Peygamber, kendisine ulaşan çirkin bir davranış veya söz karşısında sessiz kalmazdı. Ona müdahale ederken de kişiyi rencide etmemek ya da yüzsüzleştirmemek için rahatsızlığını veya işin çirkinliğini toplumun geneline atfederek beyan ederdi. Rivayette açık bir şekilde zikredilmeyen insanların sözü N003219 numaralı hadiste ayrıntılı bir şekilde zikredilmiştir. Söz konusu rivayet, yanlışa müdahalede duyarlılığı ve edebi göstermesi bu davranış için bir örnektir.
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Edeb 6, /1093
Senetler:
1. Ümmü Abdullah Aişe bt. Ebu Bekir es-Sıddîk (Aişe bt. Abdullah b. Osman b. Âmir)
2. Ebu Aişe Mesruk b. Ecda' (Mesruk b. Ecda' b. Malik b. Ümeyye b. Abdullah)
3. Ebu Duhâ Müslim b. Subeyh el-Hemdanî (Müslim b. Subeyh)
4. Ebu Muhammed Süleyman b. Mihran el-A'meş (Süleyman b. Mihran)
5. Ebu Yahya Abdülhamid b. Abdurrahman el-Himmani (Abdülhamid b. Abdurrahman b. İshak)
6. Ebu Hasan Osman b. Ebu Şeybe el-Absî (Osman b. Muhammed b. İbrahim)
Konular:
Ahlak, Hz. Peygamber'in ahlakı
Emr-i bi'l-maruf, Nehy-i ani'l-münker, iyiliği emretmek, kötülükten alıkoymak
Kötülük, Şer, kötülüklere engel olma edebi
KTB, ADAB
Seçki, Güzel ahlak
Bize Müsedded ve Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, o ikisine Süfyan, ona Eyyüb es-Sahtiyânî, ona Muhammed b. Sirin, ona Ebu Hureyre, Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti.
"Benim ismimi verin, künyemi vermeyin."
[Ebû Davud, bu hadisi Ebu Hureyre'den aynı şekilde Ebu Salih'in de rivayet ettiğini söylemektedir. Ebu Süfyan'ın Cabir'den rivayeti; Salim b. Ebu'l- Ca'd'ın Cabir'den; Süleyman el-Yeşkürî ve İbnü'l Münkedir'in Cabir'den rivayetleri de bu şekildedir. Enes b. Malik'in rivayeti de aynı şekildedir.]
Öneri Formu
Hadis Id, No:
273552, D004965-2
Hadis:
حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ وَأَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ قَالاَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ أَيُّوبَ السَّخْتِيَانِىِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِيرِينَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم
"تَسَمَّوْا بِاسْمِى وَلاَ تَكْتَنُوا بِكُنْيَتِى"
[قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَكَذَلِكَ رَوَاهُ أَبُو صَالِحٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ وَكَذَلِكَ رِوَايَةُ أَبِى سُفْيَانَ عَنْ جَابِرٍ وَسَالِمِ بْنِ أَبِى الْجَعْدِ عَنْ جَابِرٍ وَسُلَيْمَانَ الْيَشْكُرِىِّ عَنْ جَابِرٍ وَابْنِ الْمُنْكَدِرِ عَنْ جَابِرٍ نَحْوَهُمْ وَأَنَسِ بْنِ مَالِكٍ.]
Tercemesi:
Bize Müsedded ve Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, o ikisine Süfyan, ona Eyyüb es-Sahtiyânî, ona Muhammed b. Sirin, ona Ebu Hureyre, Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti.
"Benim ismimi verin, künyemi vermeyin."
[Ebû Davud, bu hadisi Ebu Hureyre'den aynı şekilde Ebu Salih'in de rivayet ettiğini söylemektedir. Ebu Süfyan'ın Cabir'den rivayeti; Salim b. Ebu'l- Ca'd'ın Cabir'den; Süleyman el-Yeşkürî ve İbnü'l Münkedir'in Cabir'den rivayetleri de bu şekildedir. Enes b. Malik'in rivayeti de aynı şekildedir.]
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Edeb 74, /1126
Senetler:
1. Ebu Hureyre ed-Devsî (Abdurrahman b. Sahr)
2. Ebu Bekir Muhammed b. Sirin el-Ensarî (Muhammed b. Sirin)
3. Eyyüb es-Sahtiyânî (Eyyüb b. Keysân)
4. Ebu Muhammed Süfyan b. Uyeyne el-Hilâlî (Süfyân b. Uyeyne b. Meymûn)
5. Ebu Bekir İbn Ebu Şeybe el-Absî (Abdullah b. Muhammed b. İbrahim b. Osman)
Konular:
Hz. Peygamber, isim ve künyesinin başkasına verilmesi
Kültürel hayat, İsim verme kültürü
Öneri Formu
Hadis Id, No:
34191, D005111
Hadis:
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يُونُسَ حَدَّثَنَا زُهَيْرٌ حَدَّثَنَا سُهَيْلٌ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ جَاءَهُ نَاسٌ مِنْ أَصْحَابِهِ فَقَالُوا يَا رَسُولَ اللَّهِ نَجِدُ فِى أَنْفُسِنَا الشَّىْءَ نُعْظِمُ أَنْ نَتَكَلَّمَ بِهِ أَوِ الْكَلاَمَ بِهِ مَا نُحِبُّ أَنَّ لَنَا وَأَنَّا تَكَلَّمْنَا بِهِ. قَالَ
"أَوَقَدْ وَجَدْتُمُوهُ." قَالُوا نَعَمْ. قَالَ
"ذَاكَ صَرِيحُ الإِيمَانِ."
Tercemesi:
Bize Ahmed b. Yunus (et-Temimî), ona Züheyr (b. Muaviye el-Cu'fî), ona Süheyl (b. Ebu Salih es-Semmân), ona babası (Ebû Salih es-Semmân), ona da Ebu Hureyre (ra) rivayet etmiş ve şöyle demiştir: Ashabından bazı kimseler Rasulullah'a (sav) geldiler ve Ya Rasulallah! Kalbimizde öyle bir şey hissediyoruz ki onu söylemeyi veya onun hakkında konuşmayı (ravi tereddüt etmiştir) büyük bir suç sayıyor, dünyalar bizim olsa da onu söylemeyi istemiyoruz dediler. Rasulullah (sav); "Gerçekten böyle bir şey hissettiniz mi?" diye sordu. Onlar; evet şeklinde cevap verdiler. Bunun üzerine Rasulullah (sav) şöyle buyurdu:
"Bu, apaçık imandır."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Edeb 118, /1156
Senetler:
1. Ebu Hureyre ed-Devsî (Abdurrahman b. Sahr)
2. Ebû Salih es-Semmân (Ebû Sâlih Zekvân b. Abdillâh et-Teymî)
3. Ebu Yezid Süheyl b. Ebu Salih es-Semmân (Süheyl b. Zekvan)
4. Züheyr b. Muaviye el-Cu'fî (Züheyr b. Muaviye b. Hadîc b. Rahîl b. Züheyr b. Hayseme)
5. Ebu Abdullah Ahmed b. Yunus et-Temimî (Ahmed b. Abdullah b. Yunus b. Abdullah b. Kays)
Konular:
İman, bölümleri, boyutları
İman, İmanın kemali
KTB, İMAN
Seçki, İslam İnancı
Öneri Formu
Hadis Id, No:
34192, D005112
Hadis:
حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَابْنُ قُدَامَةَ بْنِ أَعْيَنَ قَالاَ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ ذَرٍّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ شَدَّادٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ جَاءَ رَجُلٌ إِلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ أَحَدَنَا يَجِدُ فِى نَفْسِهِ - يُعَرِّضُ بِالشَّىْءِ - لأَنْ يَكُونَ حُمَمَةً أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنْ أَنْ يَتَكَلَّمَ بِهِ فَقَالَ
"اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى رَدَّ كَيْدَهُ إِلَى الْوَسْوَسَةِ."
[قَالَ ابْنُ قُدَامَةَ "رَدَّ أَمْرَهُ." مَكَانَ "رَدَّ كَيْدَهُ."]
Tercemesi:
Bize Osman b. Ebu Şeybe (el-Absî) ve (Muhammed) b. Kudame b. A'yen (el-Messîsî), onlara Cerir (b. Abdulhamid ed-Dabbî), ona Mansur (b. Mu'temir es-Sülemî), ona Zer (b. Abdullah el-Mürhibî), Abdullah b. Şeddad (el-Leysî), ona da (Abdullah) b. Abbas (ra) rivayet etmiş ve şöyle demiştir: Bir adam, Hz. Peygamber'e (sav) geldi ve Ya Rasulallah! Birilerimiz kalbinde ancak ima ile ifade edebileceği öyle şeyler hissediyor ki yanmış bir kömür olmak, o şeyi birilerine söylemekten kendisine daha sevimli geliyor dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav); "Allahu ekber! Allahu ekber! Allahu ekber! Şeytan'ın tuzağını vesveseye çevirip boşa çıkaran Allah'a hamd olsun" buyurdu.
[Ravi (Muhammed) b. Kudame; "tuzağını" ifadesi yerine "işini" ifadesini rivayet etmiştir.]
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Edeb 118, /1156
Senetler:
1. İbn Abbas Abdullah b. Abbas el-Kuraşî (Abdullah b. Abbas b. Abdülmuttalib b. Haşim b. Abdümenaf)
2. Ebu Velid Abdullah b. Şeddad el-Leysî (Abdullah b. Şeddad b. Usame b. Amr)
3. Zer b. Abdullah el-Mürhibi (Zer b. Abdullah b. Zürare b. Muaviye b. Amire)
4. Ebu Attab Mansur b. Mu'temir es-Sülemî (Mansur b. Mu'temir b. Abdullah)
5. Ebu Abdullah Cerir b. Abdulhamid ed-Dabbî (Cerir b. Abdülhamid b. Cerir b. Kurt b. Hilal b. Ekyes)
6. Ebu Hasan Osman b. Ebu Şeybe el-Absî (Osman b. Muhammed b. İbrahim)
Konular:
İman, bölümleri, boyutları
İman, imanı zedeleyen unsurlar
İman, İmanın kemali
KTB, İMAN
Vesvese, vesvese karşısında yapılacaklar
Öneri Formu
Hadis Id, No:
274179, D005112-2
Hadis:
حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَابْنُ قُدَامَةَ بْنِ أَعْيَنَ قَالاَ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ ذَرٍّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ شَدَّادٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ جَاءَ رَجُلٌ إِلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ أَحَدَنَا يَجِدُ فِى نَفْسِهِ - يُعَرِّضُ بِالشَّىْءِ - لأَنْ يَكُونَ حُمَمَةً أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنْ أَنْ يَتَكَلَّمَ بِهِ فَقَالَ
"اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى رَدَّ كَيْدَهُ إِلَى الْوَسْوَسَةِ."
[قَالَ ابْنُ قُدَامَةَ "رَدَّ أَمْرَهُ." مَكَانَ "رَدَّ كَيْدَهُ."]
Tercemesi:
Bize Osman b. Ebu Şeybe (el-Absî) ve (Muhammed) b. Kudame b. A'yen (el-Messîsî), onlara Cerir (b. Abdulhamid ed-Dabbî), ona Mansur (b. Mu'temir es-Sülemî), ona Zer (b. Abdullah el-Mürhibî), Abdullah b. Şeddad (el-Leysî), ona da (Abdullah) b. Abbas (ra) rivayet etmiş ve şöyle demiştir: Bir adam, Hz. Peygamber'e (sav) geldi ve Ya Rasulallah! Birilerimiz kalbinde ancak ima ile ifade edebileceği öyle şeyler hissediyor ki yanmış bir kömür olmak, o şeyi birilerine söylemekten kendisine daha sevimli geliyor dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav); "Allahu ekber! Allahu ekber! Allahu ekber! Şeytan'ın tuzağını vesveseye çevirip boşa çıkaran Allah'a hamd olsun" buyurdu.
[Ravi (Muhammed) b. Kudame; "tuzağını" ifadesi yerine "işini" ifadesini rivayet etmiştir.]
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Edeb 118, /1156
Senetler:
1. İbn Abbas Abdullah b. Abbas el-Kuraşî (Abdullah b. Abbas b. Abdülmuttalib b. Haşim b. Abdümenaf)
2. Ebu Velid Abdullah b. Şeddad el-Leysî (Abdullah b. Şeddad b. Usame b. Amr)
3. Zer b. Abdullah el-Mürhibi (Zer b. Abdullah b. Zürare b. Muaviye b. Amire)
4. Ebu Attab Mansur b. Mu'temir es-Sülemî (Mansur b. Mu'temir b. Abdullah)
5. Ebu Abdullah Cerir b. Abdulhamid ed-Dabbî (Cerir b. Abdülhamid b. Cerir b. Kurt b. Hilal b. Ekyes)
6. Ebu Abdullah Muhammed b. Kudame el-Messîsî (Muhammed b. Kudame b. A'yen b. Misver)
Konular:
İman, bölümleri, boyutları
İman, imanı zedeleyen unsurlar
İman, İmanın kemali
KTB, İMAN
Vesvese, vesvese karşısında yapılacaklar
حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ حَدَّثَنَا مَعْمَرٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ عَلَيْهَا السَّلاَمُ قَالَتْ
"مَا ضَرَبَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم خَادِمًا وَلاَ امْرَأَةً قَطُّ."
Bize Müsedded b. Müserhed, ona Yezid b. Zürey', ona Mamer b. Raşid, ona ez-Zührî, ona Urve b. Zübeyr, ona da Aişe (r.anha) rivayet etmiştir:
"Rasulullah (sav) ne bir kadına ne de bir hizmetçiye vurmuştur."
Öneri Formu
Hadis Id, No:
33779, D004786
Hadis:
حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ حَدَّثَنَا مَعْمَرٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ عَلَيْهَا السَّلاَمُ قَالَتْ
"مَا ضَرَبَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم خَادِمًا وَلاَ امْرَأَةً قَطُّ."
Tercemesi:
Bize Müsedded b. Müserhed, ona Yezid b. Zürey', ona Mamer b. Raşid, ona ez-Zührî, ona Urve b. Zübeyr, ona da Aişe (r.anha) rivayet etmiştir:
"Rasulullah (sav) ne bir kadına ne de bir hizmetçiye vurmuştur."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Edeb 5, /1093
Senetler:
1. Ümmü Abdullah Aişe bt. Ebu Bekir es-Sıddîk (Aişe bt. Abdullah b. Osman b. Âmir)
2. Urve b. Zübeyr el-Esedî (Urve b. Zübeyr b. Avvam b. Huveylid b. Esed)
3. Ebu Bekir Muhammed b. Şihab ez-Zührî (Muhammed b. Müslim b. Ubeydullah b. Abdullah b. Şihab)
4. Ebu Urve Mamer b. Raşid el-Ezdî (Mamer b. Râşid)
5. Ebu Muaviye Yezid b. Zürey' el-Ayşî (Yezid b. Zürey' b. Yezid)
6. Müsedded b. Müserhed el-Esedî (Müsedded b. Müserhed b. Müserbel b. Şerik)
Konular:
Eğitim, şiddetten kaçınmak
Hz. Peygamber, kadın ve hizmetçilere karşı davranışı
Şiddet, Eziyet, eziyet etmekten kaçınmak, eziyeti ortadan kaldırmak
Şiddet, Eziyet, kadını dövme
Öneri Formu
Hadis Id, No:
34090, D005010
Hadis:
حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا ابْنُ الْمُبَارَكِ عَنْ يُونُسَ عَنِ الزُّهْرِىِّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْحَارِثِ بْنِ هِشَامٍ عَنْ مَرْوَانَ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الأَسْوَدِ بْنِ عَبْدِ يَغُوثَ عَنْ أُبَىِّ بْنِ كَعْبٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ:
"إِنَّ مِنَ الشِّعْرِ حِكْمَةً."
Tercemesi:
Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona İbn Mübarek, ona Yunus, ona ez-Zührî, ona Ebu Bekir b. Abdurrahman b. Haris b. Hişam, ona Mervan b. Hakem, ona Abdurrahman b. Esved b. Abduyeğûs, ona Übey b. Ka'b'ın söylediğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
"Şüphesiz bazı şiirlerde hikmet vardır."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Edeb 95, /1135
Senetler:
1. Ebu Münzir Übey b. Ka'b el-Ensarî (Übey b. Ka'b b. Kays b. Ubeyd b. Zeyd)
2. Abdurrahman b. Esved el-Kuraşi (Abdurrahman b. Esved b. Abduyeğûs)
3. Ebu Abdulmelik Mervan b. Hakem el-Kuraşi (Mervan b. Hakem b. Ebu As b. Ümeyye)
4. Ebu Bekir b. Abdurrahman el-Mahzumi (Ebu Bekir b. Abdurrahman b. Haris b. Hişam)
5. Ebu Bekir Muhammed b. Şihab ez-Zührî (Muhammed b. Müslim b. Ubeydullah b. Abdullah b. Şihab)
6. Yunus b. Yezid el-Eyli (Yunus b. Yezid b. Mişkan)
7. Ebu Abdurrahman Abdullah b. Mübarek el-Hanzalî (Abdullah b. Mübarek b. Vadıh)
8. Ebu Bekir İbn Ebu Şeybe el-Absî (Abdullah b. Muhammed b. İbrahim b. Osman)
Konular:
Hitabet, Şiir, okumak/ dinlemek/ ezberlemek
Hitabet, sözün gücü ve etkileyiciliği
Öneri Formu
Hadis Id, No:
34092, D005012
Hadis:
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى بْنِ فَارِسٍ حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا أَبُو تُمَيْلَةَ قَالَ حَدَّثَنِى أَبُو جَعْفَرٍ النَّحْوِىُّ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ ثَابِتٍ قَالَ حَدَّثَنِى صَخْرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُرَيْدَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ
"إِنَّ مِنَ الْبَيَانِ سِحْرًا وَإِنَّ مِنَ الْعِلْمِ جَهْلاً وَإِنَّ مِنَ الشِّعْرِ حُكْمًا وَإِنَّ مِنَ الْقَوْلِ عِيَالاً." فَقَالَ صَعْصَعَةُ بْنُ صُوحَانَ صَدَقَ نَبِىُّ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَمَّا قَوْلُهُ
"إِنَّ مِنَ الْبَيَانِ سِحْرًا." فَالرَّجُلُ يَكُونُ عَلَيْهِ الْحَقُّ وَهُوَ أَلْحَنُ بِالْحُجَجِ مِنْ صَاحِبِ الْحَقِّ فَيَسْحَرُ الْقَوْمَ بِبَيَانِهِ فَيَذْهَبُ بِالْحَقِّ وَأَمَّا قَوْلُهُ
"إِنَّ مِنَ الْعِلْمِ جَهْلاً." فَيَتَكَلَّفُ الْعَالِمُ إِلَى عِلْمِهِ مَا لاَ يَعْلَمُ فَيُجَهِّلُهُ ذَلِكَ وَأَمَّا قَوْلُهُ
"إِنَّ مِنَ الشِّعْرِ حُكْمًا." فَهِىَ هَذِهِ الْمَوَاعِظُ وَالأَمْثَالُ الَّتِى يَتَّعِظُ بِهَا النَّاسُ وَأَمَّا قَوْلُهُ
"إِنَّ مِنَ الْقَوْلِ عِيَالاً." فَعَرْضُكَ كَلاَمَكَ وَحَدِيثَكَ عَلَى مَنْ لَيْسَ مِنْ شَأْنِهِ وَلاَ يُرِيدُهُ.
Tercemesi:
Bize Muhammed b. Yahya b. Fâris, ona Said b. Muhammed, ona Ebu Tümeyle (Yahya b. Vadıh), ona Ebu Cafer en-Nahvî Abdullah b. Sabit, ona Sahr b. Abdullah b. Büreyde, ona babası (Abdullah b. Büreyde), ona da dedesi (Büreyde b. Husayb) şöyle demiştir: Rasulullah (sav) şöyle buyurdu:
"Sözlerin bir kısmı sihir gibidir, bilginin bir kısmı da cehalettir. Bazı şiirler, hikmetlidir. Bazı sözler de vebaldir." Bunun üzerine Sa'sa'a b. Sûhan şöyle dedi: "Sözlerin bir kısmı sihir gibidir" sözüne gelince Rasulullah (sav) doğruyu söylemiştir. (Bunun manası da şudur): Hak bir adamın aleyhine olur. Fakat bu adam delilleri söylemekte hak sahibinden daha beceriklidir. Bu adam konuşmasıyla toplumu etkiler ve gerçeği alır götürür (gizler). "Bilginin bir kısmı da cehalettir" sözüne gelince (bunun da manası şudur): Bir âlim kendisini bilgisi olmadığı bir konuda konuşmaya zorlar, bu da onun cahilliğini ortaya çıkarır. "Bazı şiirler hikmettir" sözüne gelince, bu hikmet olan şiirler ise vaazlar ve insanların öğüt aldığı sözlerdir. "Bazı sözler de bir vebaldir" sözüne gelince, bu da sözü kendisini ilgilendirmeyen ve dinlemek istemeyen kimselere söylemektir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Edeb 95, /1135
Senetler:
1. Ebu Abdullah Büreyde b. Husayb el-Eslemî (Amir b. Husayb b. Abdullah b. Haris b. A'rec)
2. Abdullah b. Büreyde el-Eslemî (Abdullah b. Büreyde Husayb b. Abdullah b. Hâris b. el-A'rec b. Sa'd b. Rezzâh b. Adi b. Sehm b)
3. Sahr b. Abdullah el-Eslemi (Sahr b. Abdullah b. Büreyde b. Husayb)
4. Abdullah b. Sabit el-Mervezi (Ebu Cafer Abdullah b. Sabit)
5. Ebu Tümeyle Yahya b. Vadıh el-Mervezî (Yahya b. Vadıh)
6. Ebu Muhammed Said b. Muhammed el-Cermi (Said b. Muhammed b. Said)
7. Muhammed b. Yahya ez-Zühli (Muhammed b. Yahya b. Abdullah b. Halid)
Konular:
Aldatmak, hile yapmak
Hitabet, Şiir ve şairler
Hitabet, Şiir, okumak/ dinlemek/ ezberlemek
Hitabet, sözün gücü ve etkileyiciliği
Öneri Formu
Hadis Id, No:
34093, D005013
Hadis:
حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى خَلَفٍ وَأَحْمَدُ بْنُ عَبْدَةَ - الْمَعْنَى - قَالاَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ سَعِيدٍ قَالَ مَرَّ عُمَرُ بِحَسَّانَ وَهُوَ يُنْشِدُ فِى الْمَسْجِدِ فَلَحَظَ إِلَيْهِ فَقَالَ
"قَدْ كُنْتُ أُنْشِدُ وَفِيهِ مَنْ هُوَ خَيْرٌ مِنْكَ."
Tercemesi:
Bize İbn Ebu Halef ve Ahmed b. Abde, o ikisine Süfyan b. Uyeyne, ona ez-Zührî, ona Said (b. Müseyyeb) şöyle söylemiştir: (Bir gün) Hz. Ömer mescitte şiir söylemekte olan Hassan b. Sabit'e rastladı. Ona (ters ters) baktı. Bunun üzerine Hassan b. Sabit Hz. Ömer'e şöyle dedi:
"Ben senden daha hayırlısı (Hz. Muhammed) bu mescitte iken de şiir söylerdim."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Edeb 95, /1136
Senetler:
1. Ebu Abdurrahman Hassan b. Sabit el-Hazrecî (Hassan b. Sabit b. Münzir b. Haram b. Amr)
2. Said b. Müseyyeb el-Kuraşî (Said b. Müseyyeb b. Hazn b. Ebu Vehb)
3. Ebu Bekir Muhammed b. Şihab ez-Zührî (Muhammed b. Müslim b. Ubeydullah b. Abdullah b. Şihab)
4. Ebu Muhammed Süfyan b. Uyeyne el-Hilâlî (Süfyân b. Uyeyne b. Meymûn)
5. Ebu Abdullah Muhammed b. Ebu Halef es-Sülemî (Muhammed b. Ahmed b. Muhammed)
Konular:
Cami, Mescit, amacı dışında kullanılması
Hitabet, Şiir ve şairler
Hitabet, Şiir, okumak/ dinlemek/ ezberlemek
Hitabet, sözün gücü ve etkileyiciliği
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ صَالِحٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ أَخْبَرَنَا مَعْمَرٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ بِمَعْنَاهُ زَادَ
"فَخَشِىَ أَنْ يَرْمِيَهُ بِرَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَأَجَازَهُ."
Öneri Formu
Hadis Id, No:
34094, D005014
Hadis:
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ صَالِحٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ أَخْبَرَنَا مَعْمَرٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ بِمَعْنَاهُ زَادَ
"فَخَشِىَ أَنْ يَرْمِيَهُ بِرَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَأَجَازَهُ."
Tercemesi:
Bize Ahmed b. Salih, ona Abdürrezzak, ona Mamer, ona ez-Zührî, ona Said b. Müseyyeb, ona Ebu Hureyre'den önceki hadisin benzerini rivayet etmiştir. Ancak Ebû Davud'un farklı bir tarikle naklettiği bu rivayette şöyle bir ziyade vardır:
"(Hz. Ömer) Hassan b. Sabit'in (kendisine Rasulullah'ın (sav) verdiği izinle) cevap vereceğinden korkmuş ve ona mescitte şiir söylemesi için izin vermiştir."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Edeb 95, /1136
Senetler:
1. Ebu Hureyre ed-Devsî (Abdurrahman b. Sahr)
2. Said b. Müseyyeb el-Kuraşî (Said b. Müseyyeb b. Hazn b. Ebu Vehb)
3. Ebu Bekir Muhammed b. Şihab ez-Zührî (Muhammed b. Müslim b. Ubeydullah b. Abdullah b. Şihab)
4. Ebu Urve Mamer b. Raşid el-Ezdî (Mamer b. Râşid)
5. ُEbu Bekir Abdürrezzak b. Hemmam (Abdürrezzak b. Hemmam b. Nafi)
6. Ebu Cafer Ahmed b. Salih el-Mısrî (Ahmed b. Salih)
Konular:
Cami, Mescit, amacı dışında kullanılması
Hitabet, Şiir ve şairler
Hitabet, Şiir, okumak/ dinlemek/ ezberlemek
Giriş