وَقَالَ أَبُو حَمْزَةَ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ عَمْرٍو عَنِ ابْنِ أَبِى لَيْلَى قَالَ كُنْتُ مَعَ قَيْسٍ وَسَهْلٍ - رضى الله عنهما - فَقَالاَ كُنَّا مَعَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم . وَقَالَ زَكَرِيَّاءُ عَنِ الشَّعْبِىِّ عَنِ ابْنِ أَبِى لَيْلَى كَانَ أَبُو مَسْعُودٍ وَقَيْسٌ يَقُومَانِ لِلْجِنَازَةِ .

Bize Ebu Hamza, ona el-A'meş, ona Amr, ona da İbn Ebu Leyla şöyle söylemiştir: Ben, Kays ve Sehl (ra) ile beraberdim. Onlar, 'Bizler Hz. Peygamber (sav) ile beraberdik' dediler. Bize Zekeriyya, ona eş-Şa'bî, ona da İbn Ebu Leyla şöyle söylemiştir: Ebu Mesud ve Kays, cenaze için ayağa kalkarlardı.

Açıklama: Rivayet muallaktır; Buhari ile Muhammed b. Meymun arasında inkita vardır.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Cenâiz 49, 1/445

فَصَدَّقَتْ يَعْنِى عَائِشَةَ أَبَا هُرَيْرَةَ وَقَالَتْ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُهُ. فَقَالَ ابْنُ عُمَرَ رضى الله عنهما لَقَدْ فَرَّطْنَا فِى قَرَارِيطَ كَثِيرَةٍ. [فَرَّطْتُ، ضَيَّعْتُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ.]

Hz. Âişe, Ebu Hureyre'yi tasdik etti ve 'Rasulullah'ı (sav) böyle söylerken duydum' dedi. İbn Ömer (r. anhumâ) da 'Biz pek çok kırat sevabı kaçırmışız' dedi. [(Buhari) hadiste geçen (فَرَّطْتُ) fiilinin 'Allah'ın emrini zayi ettim, o konuda ihmalkar davrandım' anlamına geldiğini belirtmiştir.]

Açıklama: Söz konusu rivayet için bkz. B001323 numaralı hadis.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Cenâiz 57, 1/447

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ قَالَ حَفِظْنَاهُ مِنَ الزُّهْرِىِّ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ رضى الله عنه عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "أَسْرِعُوا بِالْجِنَازَةِ، فَإِنْ تَكُ صَالِحَةً فَخَيْرٌ تُقَدِّمُونَهَا إِلَيْهِ، وَإِنْ يَكُ سِوَى ذَلِكَ فَشَرٌّ تَضَعُونَهُ عَنْ رِقَابِكُمْ."

Bize Ali b. Abdullah, ona Süfyan, ona Zührî, ona Saad b. Müseyyeb, ona da Ebu Hureyre (ra), Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Cenazeyi defnetmede acele edin. Ölen kimse salih biri ise onu hayra (sevabına) erken kavuşturmuş olursunuz. Salih biri değilse bir şerri omuzlarınızdan indirmiş olursunuz."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Cenâiz 51, 1/445

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ حَدَّثَنَا سَعِيدٌ عَنْ أَبِيهِ أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا سَعِيدٍ الْخُدْرِىَّ رضى الله عنه قَالَ كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: "ذَا وُضِعَتِ الْجِنَازَةُ فَاحْتَمَلَهَا الرِّجَالُ عَلَى أَعْنَاقِهِمْ، فَإِنْ كَانَتْ صَالِحَةً قَالَتْ قَدِّمُونِى. وَإِنْ كَانَتْ غَيْرَ صَالِحَةٍ قَالَتْ لأَهْلِهَا يَا وَيْلَهَا أَيْنَ يَذْهَبُونَ بِهَا؟ يَسْمَعُ صَوْتَهَا كُلُّ شَىْءٍ إِلاَّ الإِنْسَانَ، وَلَوْ سَمِعَ الإِنْسَانُ لَصَعِقَ."

Bize Abdullah b. Yusuf, ona Leys, ona Said, ona babası, ona da Ebu Said el-Hudrî (ra), Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Cenaze tabuta konup erkekler onu omuzlarına aldıklarında, eğer o cenaze iyi biri ise 'Beni, bir an önce kabrime götürün' der. Şayet iyi biri değilse, cenazeye katılan yakınlarına hitaben 'Vah, yazık bu cenazeye! Onu nereye götürüyorlar?' diye feryat eder. İnsanlar dışında onun bu feryadını da her şey duyar. İnsanlar o feryadı duysaydı, kesinlikle düşüp bayılırlardı."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Cenâiz 52, 1/445

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ عَنْ أَبِى عَوَانَةَ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ عَطَاءٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ - رضى الله عنهما - أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم صَلَّى عَلَى النَّجَاشِىِّ ، فَكُنْتُ فِى الصَّفِّ الثَّانِى أَوِ الثَّالِثِ .

Bize Müsedded, ona Ebu Avane, ona Katade, ona Atâ, ona da Cabir b. Abdullah (r.anhüma) şöyle rivayet etmiştir: Peygamber (sav) Necâşî'nin cenaze namazını kıldırdı. Ben iki ya da üçüncü saftaydım.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Cenâiz 53, 1/446

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ حَدَّثَنَا مَعْمَرٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ سَعِيدٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ - رضى الله عنه - قَالَ نَعَى النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم إِلَى أَصْحَابِهِ النَّجَاشِىَّ ، ثُمَّ تَقَدَّمَ فَصَفُّوا خَلْفَهُ فَكَبَّرَ أَرْبَعًا .

Bize Müsedded, ona Yezid b. Zürey', ona Ma'mer, ona ez-Zührî, ona Saîd, ona Ebu Hüreyre’nin (ra) şöyle dediğini rivayet etmiştir: Peygamber (sav) ashabına Necaşi’nin vefat ettiği haberini verdi, sonra öne geçti, ashab da arkasında saf tuttular. Sonra da Nebi (sav) (Necaşi’nin cenaze namazını kılmak üzere) dört tekbir aldı.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Cenâiz 54, 1/446

حَدَّثَنَا مُسْلِمٌ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ حَدَّثَنَا الشَّيْبَانِىُّ عَنِ الشَّعْبِىِّ قَالَ أَخْبَرَنِى مَنْ شَهِدَ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ أَتَى عَلَى قَبْرٍ مَنْبُوذٍ فَصَفَّهُمْ وَكَبَّرَ أَرْبَعًا . قُلْتُ مَنْ حَدَّثَكَ قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ رضى الله عنهما .

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Cenâiz 54, 1/446

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُوسَى أَخْبَرَنَا هِشَامُ بْنُ يُوسُفَ أَنَّ ابْنَ جُرَيْجٍ أَخْبَرَهُمْ قَالَ أَخْبَرَنِى عَطَاءٌ أَنَّهُ سَمِعَ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ - رضى الله عنهما - يَقُولُ قَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم « قَدْ تُوُفِّىَ الْيَوْمَ رَجُلٌ صَالِحٌ مِنَ الْحَبَشِ فَهَلُمَّ فَصَلُّوا عَلَيْهِ » . قَالَ فَصَفَفْنَا فَصَلَّى النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم عَلَيْهِ وَنَحْنُ صُفُوفٌ . قَالَ أَبُو الزُّبَيْرِ عَنْ جَابِرٍ كُنْتُ فِى الصَّفِّ الثَّانِى .

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Cenâiz 54, 1/446

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَاحِدِ حَدَّثَنَا الشَّيْبَانِىُّ عَنْ عَامِرٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ - رضى الله عنهما - أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مَرَّ بِقَبْرٍ قَدْ دُفِنَ لَيْلاً فَقَالَ « مَتَى دُفِنَ هَذَا » . قَالُوا الْبَارِحَةَ . قَالَ « أَفَلاَ آذَنْتُمُونِى » . قَالُوا دَفَنَّاهُ فِى ظُلْمَةِ اللَّيْلِ فَكَرِهْنَا أَنْ نُوقِظَكَ . فَقَامَ فَصَفَفْنَا خَلْفَهُ . قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ وَأَنَا فِيهِمْ فَصَلَّى عَلَيْهِ .

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Cenâiz 55, 1/446

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنِ الشَّيْبَانِىِّ عَنِ الشَّعْبِىِّ قَالَ أَخْبَرَنِى مَنْ مَرَّ مَعَ نَبِيِّكُمْ صلى الله عليه وسلم عَلَى قَبْرٍ مَنْبُوذٍ فَأَمَّنَا فَصَفَفْنَا خَلْفَهُ . فَقُلْنَا يَا أَبَا عَمْرٍو مَنْ حَدَّثَكَ قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ رضى الله عنهما .

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Cenâiz 56, 1/447