حدثنا قيس بن حفص قال حدثنا خالد بن الحارث قال حدثنا عبد الحميد بن جعفر قال أخبرني أبي أن أبا بكر بن حزم ومحمد بن المنكدر في ناس من أهل المسجد عادوا عمر بن الحكم بن رافع الأنصاري قالوا يا أبا حفص حدثنا قال سمعت جابر بن عبد الله قال سمعت النبي صلى الله عليه وسلم يقول : من عاد مريضا خاض في الرحمة حتى إذا قعد استقر فيها
Açıklama: Hadisi rivayet eden Enes, Amr b. Hazm gibi isimler olmasına rağmen İbn Abdilberr, İmam Malik'i referans göstererek Cabir hadisinin mahfuz olduğunu belirtmiştir. İbn Abdilberr'e göre Medenî olan Cabir hadisi sahihtir. (İbn Abdilberr, et-Temhid, XXIV, 274). Elbani'ye göre de hadis sahihtir. (Elbani, el-Edebu'l-müfred bi't-ta'likat, s. 270).)
Öneri Formu
Hadis Id, No:
272904, EM000522-2
Hadis:
حدثنا قيس بن حفص قال حدثنا خالد بن الحارث قال حدثنا عبد الحميد بن جعفر قال أخبرني أبي أن أبا بكر بن حزم ومحمد بن المنكدر في ناس من أهل المسجد عادوا عمر بن الحكم بن رافع الأنصاري قالوا يا أبا حفص حدثنا قال سمعت جابر بن عبد الله قال سمعت النبي صلى الله عليه وسلم يقول : من عاد مريضا خاض في الرحمة حتى إذا قعد استقر فيها
Tercemesi:
Anlatıldığına göre, Ebu Bekir İbn Hazım ve Muhammed İbnü'I- Münkedir, Mescid cemaatından bir kısım insanlarla hasta bulunan Ömer İbnü'l-Hakem İbn Rafi' El-Ensarî'yi ziyaret ettiler. Ona şöyle dediler : Ey Ebu Hafs! Bize hadîs anlat. O dedi ki: Cabir b. Abdullah'ın şöyle dediğini işittim: Peygamber (s.a) 'in şöyle buyurduğunu işittim: "Kim bir hastayı ziyaret ederse, rahmete dalmıştır; (hastanın yanında) oturduğu sürece rahmet onunla beraber olur"
Açıklama:
Hadisi rivayet eden Enes, Amr b. Hazm gibi isimler olmasına rağmen İbn Abdilberr, İmam Malik'i referans göstererek Cabir hadisinin mahfuz olduğunu belirtmiştir. İbn Abdilberr'e göre Medenî olan Cabir hadisi sahihtir. (İbn Abdilberr, et-Temhid, XXIV, 274). Elbani'ye göre de hadis sahihtir. (Elbani, el-Edebu'l-müfred bi't-ta'likat, s. 270).)
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 522, /418
Senetler:
1. Cabir b. Abdullah el-Ensârî (Cabir b. Abdullah b. Amr b. Haram b. Salebe)
2. Ömer b. Hakem el-Ensarî (Ömer b. Hakem b Rafi')
3. Ebu Abdullah Muhammed b. Münkedir el-Kuraşî (Muhammed b. Münkedir b. Abdullah b. Hüdeyr)
4. Ebu Abdülhamid Cafer b. Abdullah el-Ensari (Cafer b. Abdullah b. Hakem b. Rafi' b. Sinan)
5. Ebu Fadl Abdülhamid b. Cafer el-Ensârî (Abdülhamid b. Cafer b. Abdullah b. Hakem b. Rafi' b. Sinan)
6. Halid b. Haris el-Hüceymî (Halid b. Haris b. Selim b. Süleyman)
7. Kays b. Hafs et-Temîmî (Kays b. Hafs el-Ka'kâ')
Konular:
KTB, ADAB
KTB, HASTA, HASTALIK
حدثنا أبو عاصم قال حدثنا السائب بن عمر قال حدثني عيسى بن موسى عن محمد بن عباد بن جعفر قال قال بن عباس : أكرم الناس علي جليسي
Öneri Formu
Hadis Id, No:
166246, EM001145
Hadis:
حدثنا أبو عاصم قال حدثنا السائب بن عمر قال حدثني عيسى بن موسى عن محمد بن عباد بن جعفر قال قال بن عباس : أكرم الناس علي جليسي
Tercemesi:
İbni Afabas (Hadiyalleûıuanhüma) şöyle demiştir:
«Bana insanların en ziyade ikram edeni, yanımda oturan arkadaşımdır.»[1020]
İnsan sevdiği kimsenin, hürmet ettiği şahsın'yanına sokulur ve oturur. Müminin diğer mümin kardeşine kötü bîr niyet beslemesi mümkün olamayacağına göre bu bir gerçektir, işte İnsana böyle bir yakınlık göstererek yanında oturan büyük bir manevî İkramda bulunur. Bunun manevi hazzını, ancak ince duygulu gerçek müminler tadabilir. Maddî İkram ve hediyeler geçicidir, fakat manevî olanlar ebedîdir. Onun için bunlar ayarında ikram olamaz.
(Bu haber için başka bir kaynak bulunamamıştır.).[1021]
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 1145, /869
Senetler:
1. İbn Abbas Abdullah b. Abbas el-Kuraşî (Abdullah b. Abbas b. Abdülmuttalib b. Haşim b. Abdümenaf)
2. Muhammed b. Abbad el-Mahzumi (Muhammed b. Abbad b. Cafer b. Rifaa b. Ümeyye b. Aiz b. Abdullah)
3. Ebu Ahmed İsa b. Musa et-Teymî (İsa b. Musa)
4. Saib b. Ömer el-Kureşî (Saib b. Ömer b. Abdurrahman b. Saib)
5. Ebu Âsım Dahhâk b. Mahled en-Nebîl (Dahhâk b. Mahled)
Konular:
Adab, oturma adabı
Sosyalleşme, temel prensipler
حدثنا موسى بن إسماعيل قال حدثنا أبو هلال قال حدثنا الحسن : أن رجلا توفى وترك ابنا له ومولى له فأوصى مولاه بابنه فلم يألوه حتى أدرك وزوجه فقال له جهزنى أطلب العلم فجهزه فأتى عالما فسأله فقال إذا أردت أن تنطلق فقل لي أعلمك فقال حضر منى الخروج فعلمنى فقال اتق الله واصبر ولا تستعجل قال الحسن في هذا الخير كله فجاء ولا يكاد ينساهن إنما هن ثلاث فلما جاء أهله نزل عن راحلته فلما نزل الدار إذا هو برجل نائم متراخ عن المرأة وإذا امرأته نائمة قال والله ما أريد ما أنتظر بهذا فرجع إلى راحلته فلما أراد أن يأخذ السيف قال اتق الله واصبر ولا تستعجل فرجع فلما قام على رأسه قال ما أنتظر بهذا شيئا فرجع إلى راحلته فلما أراد أن يأخذ سيفه ذكره فرجع إليه فلما قام على رأسه استيقظ الرجل فلما رآه وثب إليه فعانقه وقبله وساءله قال ما أصبت بعدي قال أصبت والله بعدك خيرا كثيرا أصبت والله بعدك أنى مشيت الليلة بين السيف وبين رأسك ثلاث مرار فحجزني ما أصبت من العلم عن قتلك
Öneri Formu
Hadis Id, No:
164840, EM000583
Hadis:
حدثنا موسى بن إسماعيل قال حدثنا أبو هلال قال حدثنا الحسن : أن رجلا توفى وترك ابنا له ومولى له فأوصى مولاه بابنه فلم يألوه حتى أدرك وزوجه فقال له جهزنى أطلب العلم فجهزه فأتى عالما فسأله فقال إذا أردت أن تنطلق فقل لي أعلمك فقال حضر منى الخروج فعلمنى فقال اتق الله واصبر ولا تستعجل قال الحسن في هذا الخير كله فجاء ولا يكاد ينساهن إنما هن ثلاث فلما جاء أهله نزل عن راحلته فلما نزل الدار إذا هو برجل نائم متراخ عن المرأة وإذا امرأته نائمة قال والله ما أريد ما أنتظر بهذا فرجع إلى راحلته فلما أراد أن يأخذ السيف قال اتق الله واصبر ولا تستعجل فرجع فلما قام على رأسه قال ما أنتظر بهذا شيئا فرجع إلى راحلته فلما أراد أن يأخذ سيفه ذكره فرجع إليه فلما قام على رأسه استيقظ الرجل فلما رآه وثب إليه فعانقه وقبله وساءله قال ما أصبت بعدي قال أصبت والله بعدك خيرا كثيرا أصبت والله بعدك أنى مشيت الليلة بين السيف وبين رأسك ثلاث مرار فحجزني ما أصبت من العلم عن قتلك
Tercemesi:
Hasan bize şöyle anlatmıştu :
«— Bir adam vefat edip geriye bir oğlu ile bir azadlısını bıraktı. (Ölürken) oğluna bakmasını, azadlısına vasiyyet etti. Azadlısı da oğlunu yetiştirmekte, bulûğ çağına kadar kusur etmedi ve onu evlendirdi. Çocuk azadlıya dedi ki:
— Beni hazırla, ilim tahsil edeceğim.
O da onu hazırladı. Bunun üzerine çocuk bir âlime gidip, ondan ilim öğrenmek istedi. Âlim ona şöyle dedi:
— (Evine) gitmek istediğin zaman bana söyle, sana öğretirim. Çocuk:
— Çıkıp gitmeye hazırlandım, bana öğret, dedi. Âlim :
— Allah'dan kork, sabırlı ol ve acele etme, dedi. Hasan demiştir ki:
— İşte bütün hayır buradadır.
Nihayet çocuk dönüp geldi, nerde ise üç şeyden ibaret olan tavsiyeleri unutacaktı. Memleketine geldiği zaman hayvanından indi. Evine varınca, orada karısından ayrı bir yerde uyumakta olan bir adam buldu. Kendi karısı da uyuyordu. Kendi kendine dedi ki:
— Allah hakkı için bunu ne bekliyorum, ne istiyorum.
Sonra hayvanına döndü. Kılıcını almak (ve onunla uyumakta olan adamı öldürmek) isteyince, dedi ki:
— Allah'dan kork, sabırlı ol ve acele etme.
— Bununla hangi şeyi bekliyorum, dedi.
Sonra hayvanına döndü. Kılıcını almak istediği zaman, tavsiyeleri hatırladı. Tekrar adama dönüp baş ucunda durunca, adam uyandı. (Yakını olduğunu anlayıp) adamı görünce üzerine atılıp onu kucakladı, onu Öptü ve ona olan kötü zannını giderdi. Adam tahsilden dönen çocuğa sordu:
— Benden sonra ne ile karşılaştın? Çocuk;
— Vallahi, senden sonra büyük hayır elde ettim; vallahi, senden sonra büyük hayır kazandım: Ben, bu gece, senin başınla kılıç arasında üç defa gezindim (ve seni Öldürmek istedim) de, kazandığım ilim, seni öldürmekten beni engelledi, dedi.»[1133]
Dünya İşlerinde teenni ve sabırla hareket etmenin insana ne büyük faydalar sağlıyabileceğİni bu haberde anlatılan vak'a bize açıkça göstermektedir. Bir rivayette de Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Seiiem) -.
«— Sabır ve teenni île hareket etmek, âhiret işinden başka her şeyde hayırlıdır.»
Buyurmuştur. Çünkü dünya işlerinde, kesin ve peşin olarak hangi yönün hayırlı olduğu kestirilemez, inceleme ve araştırma sonunda gerçek anlaşılabilir. Bunun İçin tahmin ve zanla hareket etmeyip işleri tahkîkden sonra karar vermek ve İcraata geçmek icab eder. Böyle hareket edilirse, iş sonunda pişmanlık çekilmez, isabetli iş görülmüş olur.[1134]
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 583, /463
Senetler:
0. Mevkuf (Mevkuf)
1. Ebu Said Hasan el-Basrî (Hasan b. Yesâr)
Konular:
Bilgi, Öğrenilmesi, Öğretilmesi
Bilgi, uğrunda çabalamak
حدثنا بيان بن عمرو قال حدثنا النضر قال أخبرنا أبو عامر المزني هو صالح بن رستم عن بن أبي مليكة عن بن عباس قال : لما طعن عمر رضي الله عنه كنت فيمن حمله حتى أدخلناه الدار فقال لي يا بن أخي اذهب فانظر من أصابني ومن أصاب معي فذهبت فجئت لأخبره فإذا البيت ملآن فكرهت أن أتخطى رقابهم وكنت حديث السن فجلست وكان يأمر إذا أرسل أحدا بالحاجة أن يخبره بها وإذا هو مسجى وجاء كعب فقال والله لئن دعا أمير المؤمنين ليبقينه الله وليرفعنه لهذه الأمة حتى يفعل فيها كذا وكذا حتى ذكر المنافقين فسمى وكنى قلت أبلغه ما تقول قال ما قلت إلا وأنا أريد أن تبلغه فتشجعت فقمت فتخطأت رقابهم حتى جلست عند رأسه قلت إنك أرسلتني بكذا وأصاب معك كذا ثلاثة عشر وأصاب كليبا الجزار وهو يتوضأ عند المهراس وان كعبا يحلف بالله بكذا فقال ادعوا كعبا فدعي فقال ما تقول قال أقول كذا وكذا قال لا والله لا أدعو ولكن شقي عمر إن لم يغفر الله له
حدثنا أبو نعيم عن عبد الله بن مؤمل عن بن أبي مليكة عن بن عباس قال : أكرم الناس علي جليسي أن يتخطى رقاب الناس حتى يجلس إلي
Öneri Formu
Hadis Id, No:
166247, EM001146
Hadis:
حدثنا أبو نعيم عن عبد الله بن مؤمل عن بن أبي مليكة عن بن عباس قال : أكرم الناس علي جليسي أن يتخطى رقاب الناس حتى يجلس إلي
Tercemesi:
— îbni Abbas (Radiyallafta anhümoyfan rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir :
«İnsanların bana en ziyade ikram edeni, yanımda oturuneaya kadar insanların üzerinden yürüyüp gelendir.»[1022]
Bu haber, öncekinin mânâsını kuvvetlendirmekte olup, daha fazla bir teşvik taşımaktadır. Burada insanların omuzlarına ve arkalarına basarak topluluk içinde yürümeğe teşvik yok, sevgi ve arzunun şiddetini belirtmeye işaret vardır. Böyle bir heyecan ve istekle hareket edip, insanın yanına gelen arkadaşın İkramındaki değer belirtilmektedir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 1146, /870
Senetler:
1. İbn Abbas Abdullah b. Abbas el-Kuraşî (Abdullah b. Abbas b. Abdülmuttalib b. Haşim b. Abdümenaf)
2. Abdullah b. Ebu Müleyke el-Kureşî (Abdullah b. Ubeydullah b. Züheyr b. Abdullah)
3. Abdullah b. Müemmel el-Mahzûmî (Abdullah b. Müemmel b. Vehbullah)
4. Ebu Nuaym Fadl b. Dükeyn el-Mülâi (Fadl b. Amr b. Hammâd b. Züheyr b. Dirhem)
Konular:
Adab, oturma adabı
حدثنا محمد بن عبد العزيز قال حدثنا أسد بن موسى قال حدثنا معاوية بن صالح قال حدثني أبو الزاهرية قال حدثني كثير بن مرة قال : دخلت المسجد يوم الجمعة فوجدت عوف بن مالك الأشجعي جالسا في حلقة مد رجليه بين يديه فلما رآني قبض رجليه ثم قال لي تدري لأي شيء مددت رجلي ليجيء رجل صالح فيجلس
Öneri Formu
Hadis Id, No:
166248, EM001147
Hadis:
حدثنا محمد بن عبد العزيز قال حدثنا أسد بن موسى قال حدثنا معاوية بن صالح قال حدثني أبو الزاهرية قال حدثني كثير بن مرة قال : دخلت المسجد يوم الجمعة فوجدت عوف بن مالك الأشجعي جالسا في حلقة مد رجليه بين يديه فلما رآني قبض رجليه ثم قال لي تدري لأي شيء مددت رجلي ليجيء رجل صالح فيجلس
Tercemesi:
Küseyr ibnİ Mürre anlatarak demiştir ki, cuma günü Mescid'e girdim de, Avf ibni Malik El-Eşçâ'î'yi bir çemberde oturuyor buldum. Ayaklarını önüne doğru uzatmıştı. Beni görünce ayaklarım toparladı. Sonra bana şöyle dedi:
«Biliyor musun, neden ayağımı uzattım? İyi bir adam gelsin de otursun diye (yaptım).»[1024]
İnsanlar arasında otururken ayakları başkasının önüne doğru uzatmak edebe aykırı bir harekettir. Müminler karşılıklı olarak birbirlerine saygı gösterirler. Bir mümin ayaklarını uzatmış halde yerde otururken, yanma çıkagelen arkadaşını görünce, ayaklarını toparlayıp kendine çekidüzen vermesi, arkadaşına hem hürmet ifadesidir, hem de bu bir edeb hareketidir. Ancak bazı istisnaî düşünce ve maksatlarla yapılması, genel kaideyi bozmaz. Bu haberden de bunu anlamaktayız.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 1147, /870
Senetler:
1. Ebu Amr Avf b. Malik el-Eşcaî (Avf b. Malik)
2. Ebu Şecere Kesir b. Mürra el-Hadramî (Kesir b. Mürre)
3. Ebu Zahiriyye Hudeyr b. Küreyb el-Hadrami (Hudeyr b. Küreyb)
4. Ebu Hamza Muaviye b. Salih el-Hadramî (Muaviye b. Salih b. Hudeyr b. Said)
5. Ebu Said Esed b. Musa el-Ümevi (Esed b. Musa b. İbrahim b. Velid)
6. Muhammed b. Abdülaziz er-Remeli (Muhammed b. Abdülaziz b. Muhammed)
Konular:
Adab, Mescit, mescitte uyulması gereken edeb
Adab, oturma adabı
KTB, ADAB
حدثنا موسى بن إسماعيل قال حدثنا عبد الواحد قال حدثنا عاصم عن أبي قلابة عن أبى الأشعث الصنعاني عن أبى أسماء قال : من عاد أخاه كان في خرفة الجنة قلت لأبى قلابة ما خرفة الجنة قال جناها قلت لأبى قلابة عن من حدثه أبو أسماء قال عن ثوبان عن رسول الله صلى الله عليه وسلم
حدثنا بن حبيب بنابى ثابت قال حدثنا أبو أسامة عن المثنى أظنه بن سعيد قال حدثنا أبو قلابة عن أبى الأشعث عن أبى أسما الرحبي عن ثوبان عن النبي صلى الله عليه وسلم : نحوه
Öneri Formu
Hadis Id, No:
272869, EM000521-2
Hadis:
حدثنا موسى بن إسماعيل قال حدثنا عبد الواحد قال حدثنا عاصم عن أبي قلابة عن أبى الأشعث الصنعاني عن أبى أسماء قال : من عاد أخاه كان في خرفة الجنة قلت لأبى قلابة ما خرفة الجنة قال جناها قلت لأبى قلابة عن من حدثه أبو أسماء قال عن ثوبان عن رسول الله صلى الله عليه وسلم
حدثنا بن حبيب بنابى ثابت قال حدثنا أبو أسامة عن المثنى أظنه بن سعيد قال حدثنا أبو قلابة عن أبى الأشعث عن أبى أسما الرحبي عن ثوبان عن النبي صلى الله عليه وسلم : نحوه
Tercemesi:
Asım, Ebu Kılâbe'den; Ebu Kılâbe, Ebu'l-Eş'as San'anî'den; o da Ebu Esmâ'dan rivayet ettiğine göre şöyle demiştir: "Kim hasta kardeşini ziyaret ederse, Cennet'in Hurfe'sinde bulunur." Ben, Ebu Kilâbe'ye dedim ki: Cennet'in Hurfe'si nedir? O dedi ki: Cennet'in toplanmış meyveleridir. Ebu Kılâbe'ye yine sordum: Ebu Esma bu hadîsi kimden nakletmiştir? Şu cevabı verdi: Sevban'dan; o da Rasûlullah (s.a)'dan.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 521, /417
Senetler:
1. Ebu Abdullah Sevban Mevla Rasulullah (Sevban b. Bücdüd)
2. Ebu Esma Amr b. Mersed er-Rahabî (Amr b. Mersed)
3. Ebu Eş'as Şurahîl b. Âde es-San'ani (Şurahîl b. Şurahbil b. Küleyb b. Âde)
4. Ebû Kilabe Abdullah b. Zeyd el-Cermî (Abdullah b. Zeyd b. Amr b. Nâtil b. Malik b. Ubeyd)
5. Müsenna b. Said ed-Dubaî (Müsenna b. Said)
6. Ebu Üsame Hammâd b. Üsame el-Kuraşî (Hammâd b. Üsame b. Zeyd)
7. Ebu Ukayl Yahya b. Habib el-Esedî (Yahya b. Habib b. İsmail b. Abdullah b. Habib)
Konular:
Cennet, Sevkeden İşler, Sözler, Davranışlar
KTB, ADAB
KTB, HASTA, HASTALIK
حدثنا عبد الله بن محمد قال حدثنا سفيان عن سمى عن أبى صالح عن أبى هريرة : أن النبي صلى الله عليه وسلم كان يتعوذ من سوء القضاء وشماتة الأعداء
Öneri Formu
Hadis Id, No:
164505, EM000441
Hadis:
حدثنا عبد الله بن محمد قال حدثنا سفيان عن سمى عن أبى صالح عن أبى هريرة : أن النبي صلى الله عليه وسلم كان يتعوذ من سوء القضاء وشماتة الأعداء
Tercemesi:
— Ebû Hüreyre, Peygamber (Sallallahü Aleyhi ve Sellem)'den rivayet ediyor ki, Hazreti Peygamber kötü kazadan ve düşmanların sevinmesinden Allah'a sığınırdı.[862]
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 441, /354
Senetler:
()
Konular:
Hz. Peygamber, istiazesi
Hz. Peygamber, vasıfları, şemaili, hasaisi
حدثنا عبد الله بن صالح قال حدثني حرملة بن عمران عن سفيان بن منقذ عن أبيه قال كان أكثر جلوس عبد الله بن عمر وهو مستقبل القبلة فقرأ يزيد بن عبد الله بن سليط سجدة بعد طلوع الشمس فسجد وسجدوا إلا عبد الله بن عمر فلما طلعت الشمس حل عبد الله حبوته ثم سجد وقال : ألم تر سجدة أصحابك انهم سجدوا في غير حين صلاة
Öneri Formu
Hadis Id, No:
165962, EM001137
Hadis:
حدثنا عبد الله بن صالح قال حدثني حرملة بن عمران عن سفيان بن منقذ عن أبيه قال كان أكثر جلوس عبد الله بن عمر وهو مستقبل القبلة فقرأ يزيد بن عبد الله بن سليط سجدة بعد طلوع الشمس فسجد وسجدوا إلا عبد الله بن عمر فلما طلعت الشمس حل عبد الله حبوته ثم سجد وقال : ألم تر سجدة أصحابك انهم سجدوا في غير حين صلاة
Tercemesi:
Süfyan ibni Münkiz babasından rivayet ettiğine göre, babası şöyle demiştir:
— Abdullah sbnî Ömer'in oturuşlarının çoğu, kıbleye dönmüş halde idi. Yezîd ibni Abdullah ibni Kuseyt. güneş doğduktan sonra secde âyetini okudu da. kendisi secde etti ve (yanında işitenler) secde ettiler; yalnız Abdullah ibni Ömer secde etmedi. Ne zaman ki, güneş doğup yükseldi, Abdullah dizlerini birbirine bağlamış bulunan ellerini çözdü, sonra secde etti ve şöyle dedi:
«Arkadaşlarının secdesini görmedin mi? Onlar namaz vakti dışında secde ettiler.»[1004]
Allah Tealâ Hazretleri Kabe'yi mübarek bir yer kıldı ve onu ziyaret et-meyİ zengin roüsiümanlara farz kıldı. Namaz sorumluluğunu taşıyan her müminin de ibadetinde oraya yönelmesini de hürmet olarak şart kıldı. Bu itibarla ibadet zamanlan dışında da oraya doğru yönelmek ve arka vermemek edebe uygun bir harekettir. Zarurî haller dışında kıbleye yönelmiş bulunarak oturmak en güzel bir oturuştur. Büyük ve küçük abdestlerde İse hürmetsizlik olmasın dîye ön ve arkayı kıbleye çevirmemelidir. Bunda ke-rahef vardır.
Kerahet vakîi diye anılan üç vakitte namaz kılmak, tilâvet secdesi yapmak, cenaze namazı kılmak mekruhtur. Bu üç vakit, güneşin doğuşundan itibaren güneş yükselinceye kadar (kırk beş dakikalık bir müddet), güneşin istiva halinden alçalmaya geçiş vaktinde (az bir müddet) ve güneş batarken olan zamanlardır. İşte AbduIJah ibni Ömer bu kerahet vakitlerinden biri olan güneş doğrno zamanında secde yapılmaması gerektiğini bildirmiş ve kendisi de güneş yükseldikten sonra, tifâvet secdesini yaparak hazırda bulunanları ikaz etmiştir ve güneş doğma vaktinin namaz ile secde vakfı olmadığım bildirmiştir.
(Bu haber için başka bir kaynak bulunamamıştır.).[1005]
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 1137, /863
Senetler:
1. İbn Ömer Abdullah b. Ömer el-Adevî (Abdullah b. Ömer b. Hattab)
2. Münkiz b. Kays el-Mısrî (Münkiz b. Kays)
3. Süfyan b. Münkiz el-Mısrî (Süfyan b. Münkiz b. Kays)
4. Ebu Hafs Harmele b. İmran et-Tücîbî (Harmele b. İmran b. Kirâd)
5. Ebu Salih Abdullah b. Salih el-Cüheni (Abdullah b. Salih b. Muhammed b. Müslim)
Konular:
Adab, oturma adabı
Namaz, mekruh vakitler
Sünnet, Abdullah b. Ömer'in uygulamaları
حدثنا يحيى قال حدثنا وكيع قال حدثنا خالد بن دينار عن أبي العالية قال : جلست مع بن عباس على سرير
Öneri Formu
Hadis Id, No:
166262, EM001161
Hadis:
حدثنا يحيى قال حدثنا وكيع قال حدثنا خالد بن دينار عن أبي العالية قال : جلست مع بن عباس على سرير
Tercemesi:
Ebu'I-Âliye'den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir :
«İbni Abbas'la bir divan üzerinde oturdum.»
(...) — (317-s.) Ebû Cemre'den rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir :
— îbni Abbas'la beraber otururdum. O, beni koltuğuna oturturdu. Bana demişti ki;
— Sana malımdan bir hisse ayırıncaya kadar yerimde otur. Ben de onun yerinde iki ay oturdum.»[1052]
M ü s I i m 'in rivayetinden anlaşıldığına göre, Ebû Cemre hazretleri Ibnİ Ab bas (Radiyallahu anhüma) 'ya tercümanlık etmekteydi. İb-nİ Ab bas hazretlerinden heyetler halinde gelip ilim öğrenmek isteyenlere, Ebû Cemre açıklamalar yaparak ve icabında yabancı dillerden tercemelerde bulunarak İbni Abbas adına nakillerde bulunuyordu. Bir nevi ona tercümanlık görevinde yardımcı oluyordu. İşte Ibni Abbas hazretleri, insanlara İlim öğretmek İçin Ebû C em re ;yi İki ay kadar bir zaman kendi kürsüsüne oturtmuştur. Bundan edinilen bilgi, yüksek bir yerde oturup ders okutmak, insanlara bilgi vermek ve sorularını cevaplandırmak edebe uygun bir harekettir. Bugünkü kürsüler, sandalye ve koltuklar bu gibi vasıtalardır. Bu gibi makamlar ilmin şerefini yükseltirler. İlim, şerefli kimselerin şerefini çoğaltacağı için, onlara böyle yerlerin tahsis edilmesi uygundur.[1053]
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 1161, /882
Senetler:
1. İbn Abbas Abdullah b. Abbas el-Kuraşî (Abdullah b. Abbas b. Abdülmuttalib b. Haşim b. Abdümenaf)
2. Ebu Âliye er-Riyâhî (Rüfey' b. Mihrân)
3. Ebu Halde Halid b. Dinar et-Temimî (Halid b. Dinar)
4. Ebu Süfyan Veki' b. Cerrah er-Ruâsî (Veki' b. Cerrah b. Melih b. Adî)
5. Ebu Zekeriyya Yahya b. Musa el-Huddanî (Yahya b. Musa b. Abdirabbihi b. Salim)
Konular:
Adab, oturma adabı
İlim, Abdullah b. Abbas'ın sahip olduğu ilim
Giriş