Giriş


    Öneri Formu
66035 HM017763 İbn Hanbel, IV, 179

Bize Müslim b. İbrahim, ona Ebân, ona Yahya, ona Ebu Seleme, ona da Ebu Hureyre (ra), Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu haber verdi: "Dul kadının emri alınmadan, bekâr kızın da izni alınmadan evlendirilemez." Onun izni nasıl alınır, ey Allah'ın Rasulü? diye sordukları zaman Hz. Peygamber, "onun izni susmasıdır" cevabını vermiştir.


Açıklama: Bu rivayette evlilik konusunda kadınların fikirlerinin esas alınması gerektiğini ifade edilmektedir. Bu konuda da kadınlar iki guruba ayrılmaktadır: Birinci gurupta daha önce başından bir evlilik geçmiş olan dul kadınlar yer alır. Dul kadın kendi tercihini ve kararını kendisi verebilir. Verdiği kararı da dil ile açıkça ifade eder. Çünkü daha önce başından bir evlilik geçmiş, dolayısıyla bu konuda yeterli tecrübe sahibi olmuştur. Ayrıca genç bir kız gibi utanıp sıkılma çağlarını da geride bırakmıştır. Dolayısıyla velinin karar yetkisi olmadığı gibi, kimsenin kadına baskı yapması da câiz değildir. Küçük bir azınlık istisna edilirse İslâm âlimleri arasında bu konuda ihtilaf yoktur. İkinci gurupta ise henüz hiç evlenmemiş olan genç kızlar yer alır. Her şeyden önce genç kızlar, utanıp sıkılma gibi fıtrî ve tabiî bir özelliğe sahiptirler. Bu itibarla bu konuda açıkça insiyatif ortaya koymaktan sıkılırlar. Ayrıca onların hayat ve evlilik tecrübeleri de yoktur. Dolayısıyla yanlış tercihte bulunmaları ve her şeyi etraflı bir şekilde düşünememeleri ihtimali vardır. İşte bundan dolayı anne-babanın, bir taraftan ona her şeyi güzelce anlatması, öte yandan da nihaî olarak yine onun düşüncesini alması gerekir. Yine de onun fikrini söylemekten utanıp sıkılacağı dikkate alınarak susmasının izin sayılacağı düşünülmüştür. Kaldı ki kıza, susmanın izin sayılacağının söylenmesi de gerekir. Bir kısım İslâm hukukçuları, kıza fikrini soran kişinin baba veya dede olması halinde susmasının izin sayılacağını, ama başkaları fikrini soruyorsa, sözle düşüncesini açıklamasının gerekli olduğunu söylemişlerdir. Çünkü bir kızın babasından daha çok utanabileceği hesap edilmiştir. Bekâr bir kızın evlendirilmesi konusunda velinin devreye sokulması, kolayca tahmin edilebileceği gibi, tecrübeli bir insanın gelecek konusunda daha iyi karar verebileceği düşüncesidir. Yoksa velinin mutlak karar mercii olduğunu göstermek değildir. Her anne-baba da evladının geleceği ile ilgili en iyi tercihi yapmayı gaye edinir. Hanefîler kadının evlenmesi konusunda genel bir ilke benimsemişler ve âkil, bâliğ, hür bir kadının nikâhı için velinin şart olmadığını, kadın ister dul ister bâkire olsun kendi rızasının yeterli olduğunu söylemişlerdir. Velinin rızasını şart gören fukaha da, dul kadında değil, özellikle bâkire kız konusunda gerekli görmüşlerdir.

    Öneri Formu
11987 D002092 Ebu Davud, Nikah, 22, 23

Bize Musa b. İsmail, ona Ebân, ona Yahya, ona Muhammed b. Abdurrahman b. Sevban, ona Rifa'a, ona da Ebu Said el-Hudrî (ra) rivayet etmiştir: Bir adam Hz. Peygamber'e gelerek, Ey Allah'ın Rasulü, benim bir cariyem var, ona azil yapıyorum, çünkü hâmile kalmasını istemiyorum. Her erkeğin arzu ettiği şeyi şüphesiz ben de arzu ediyorum. Ama Yahudiler, azil yapmanın çocuğu diri diri toprağa gömmenin küçüğü olduğunu söylüyorlar dedi. Hz. Peygamber cevaben, "yahudiler yalan söylemişler. Eğer Allah onu yaratmak isteseydi, sen ona engel olamazdın," buyurdu.


    Öneri Formu
12518 D002171 Ebu Davud, Nikah, 47, 48

Bize Musa b. İsmail, ona Ebân, ona Yahya, ona Ebu Seleme b. Abdurrahman şöyle dedi: "Bir arak, on beş sa' alan bir zenbildir."


    Öneri Formu
13175 D002216 Ebu Davud, Talak, 16, 17

Bize Musa b. İsmail, ona Ebân b. Yezîd el-Attâr, ona Yahya b. Ebu Kesir, ona Ebû Seleme b. Abdurrahman, ona da Fatıma bt. Kays, Ebu Hafs b. el-Muğîre'nin, kendisini üç talakla boşadığını söyledi diyerek önceki hadisin aynısını rivayet etmiştir. Bu rivayette şu cümle de vardır: Halid b. Velid'le Benû Mahzûm kabilesinden bir kişi, Hz. Peygamber'a (sav) geldiler ve Ey Allah'ın Peygamberi, Ebu Hafs b. el-Muğîre karısını üç talakla boşadı ve ona az bir nafaka bıraktı dediler. Hz. Peygamber de "ona nafaka yoktur" buyurdu. [Daha sonra Yahya b. Ebu Kesir hadisin kalan kısmını sonuna kadar nakletti. Bir önceki Malik hadisi bu hadisten daha tamdır.]


    Öneri Formu
13588 D002285 Ebu Davud, Talak, 37, 39


Açıklama: Sahih li ğayrihi'dir. Bu isnadda Hilal b. İyaz aslında İyaz b. Hilal'dir. 'Kalb' olmuştur ve meçhuldür. İsmi hakkında ihtilaf vardır.

    Öneri Formu
51810 HM011520 İbn Hanbel, III, 53


Açıklama: Sahih li ğayrihi'dir. Burada İyâz b. Hilal'in cehaletinden dolayı iki isnadın her ikisi zayıftır. İsminde 'kalb' vardır.

    Öneri Formu
51813 HM011521 İbn Hanbel, III, 53


Açıklama: mütabileriyle sahihtir.

    Öneri Formu
65842 HM017689 İbn Hanbel, IV, 170


    Öneri Formu
70362 HM014645 İbn Hanbel, III, 334


    Öneri Formu
72151 HM014990 İbn Hanbel, III, 364