Bize Ebû'l-Hasan Ali b. Ahmed b. Abdân, ona Ahmed b. Ubeyd es-Saffâr, ona Muhammed b. Şâzân el-Cevherî, ona Zekeriya b. Adiy, ona Abdüsselam b. Harb, ona Yezîd ed-Dâlânî, ona Katâde, ona Ebû'l-Âliye, ona da İbn Abbas (ra) şöyle haber verdi:
"Rasûlullah (sav) secdede iken uyukladı, hatta hafifçe horladı. Ben,
"- Ey Allah'ın Rasûlü, uyudunuz" dedim. Buyurdu ki:
"- Abdest, ancak yatarak uyuyana gerekir. Çünkü insan uzanıp yattığında mafsalları gevşer."
Bunu bir cemamat, Abdüsselam b. Harb'dan bu şekilde rivayet etti. Bazıları hadiste şu ifadeyi kullandılar: "Abdest, ancak uzanarak yatana gerekir. Çünkü insan uzanarak yattığı zaman mafsalları gevşer."
Öneri Formu
Hadis Id, No:
137319, BS000600
Hadis:
أَخْبَرَنَا أَبُو الْحَسَنِ : عَلِىُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدَانَ أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ عُبَيْدٍ الصَّفَّارُ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ شَاذَانَ الْجَوْهَرِىُّ حَدَّثَنَا زَكَرِيَّا بْنُ عَدِىٍّ حَدَّثَنَا عَبْدُ السَّلاَمِ بْنُ حَرْبٍ عَنْ يَزِيدَ الدَّالاَنِىِّ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَبِى الْعَالِيَةِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ : أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- نَامَ فِى سُجُودِهِ حَتَّى غَطَّ وَنَفَخَ قُلْتُ : يَا رَسُولَ اللَّهِ قَدْ نِمْتَ. فَقَالَ :« إِنَّمَا يَجِبُ الْوُضُوءُ عَلَى مَنْ وَضْعَ جَنْبَهُ ، فَإِنَّهُ إِذَا وَضْعَ جَنْبَهُ اسْتَرْخَتْ مَفَاصِلُهُ ». هَكَذَا رَوَاهُ جَمَاعَةٌ عَنْ عَبْدِ السَّلاَمِ بْنِ حَرْبٍ ، وَقَالَ بَعْضُهُمْ فِى الْحَدِيثِ :« إِنَّمَا الْوُضُوءُ عَلَى مَنْ نَامَ مُضْطَجِعًا ، فَإِنَّهُ إِذَا اضْطَجَعَ اسْتَرْخَتْ مَفَاصِلُهُ ».
Tercemesi:
Bize Ebû'l-Hasan Ali b. Ahmed b. Abdân, ona Ahmed b. Ubeyd es-Saffâr, ona Muhammed b. Şâzân el-Cevherî, ona Zekeriya b. Adiy, ona Abdüsselam b. Harb, ona Yezîd ed-Dâlânî, ona Katâde, ona Ebû'l-Âliye, ona da İbn Abbas (ra) şöyle haber verdi:
"Rasûlullah (sav) secdede iken uyukladı, hatta hafifçe horladı. Ben,
"- Ey Allah'ın Rasûlü, uyudunuz" dedim. Buyurdu ki:
"- Abdest, ancak yatarak uyuyana gerekir. Çünkü insan uzanıp yattığında mafsalları gevşer."
Bunu bir cemamat, Abdüsselam b. Harb'dan bu şekilde rivayet etti. Bazıları hadiste şu ifadeyi kullandılar: "Abdest, ancak uzanarak yatana gerekir. Çünkü insan uzanarak yattığı zaman mafsalları gevşer."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Beyhakî, Sünen-i Kebir, Tahâret 600, 1/364
Senetler:
1. İbn Abbas Abdullah b. Abbas el-Kuraşî (Abdullah b. Abbas b. Abdülmuttalib b. Haşim b. Abdümenaf)
2. Ebu Âliye er-Riyâhî (Rüfey' b. Mihrân)
3. Ebu Hattab Katade b. Diame es-Sedusî (Katade b. Diame b. Katade)
4. Ebu Halid Yezid b. Abdurrahman ed-Dâlânî (Yezid b. Abdurrahman b. Asım)
5. Ebu Bekir Abdüsselam b. Harb el-Mülai (Abdüsselam b. Harb b. Selm)
6. Ebu Yahya Zekeriyya b. Adî et-Teymî (Zekeriyya b. Adî b. Rüzeyk b. İsmail)
7. Ebu Bekir Muhammed b. Şazan el-Cevheri (Muhammed b. Şazan b. Yezid)
8. Ahmed b. Ubeyd es-Saffâr (Ahmed b. Ubeyd b. İsmail)
9. Ali b. Ahmed eş-Şîrâzî (Ali b. Ahmed b. Abdân b. Muhammed b. el-Ferec b. Said)
Konular:
Abdest, uykudan dolayı
Bize Ebû Abdullah el-Hafız, ona Ebû’l-Abbas Muhammed b. Yakub, ona Yahya b. Ebî Talib, ona İshak b. Mansur es-Selûlî, ona Abdüsselam b. Harb rivayet etti, hadisi isnadıyla birlikte zikretti, Rasûlullah’ın (sav) şöyle buyurduğunu söyledi:
“Uzanıp yatmadıkça, otururken, ayakta iken veya secdede iken uyuklayanın abdest alması gerekmez. Uzanıp yattığında ise mafsalları gevşer.”
Bu hadisi bu şekildeki rivayette Ebû Halid Yezîd b. Abdurrahman ed-Dâlânî teferrüd etmiştir.
Ebû İsa et-Tirmizî şöyle dedi: Muhammed b. İsmail el-Buharî’ye bu hadisi sordum, “Bu, bir şey değildir” dedi. Bunu Saîd b. Ebî Arûbe, Katâde’den, o da İbn Abbas’tan (ra) rivayet etti, bu rivayette Ebû’l-Âliye’yi zikretmedi. Ebû Halide d-Dalânî’nin Katâde’den semaının olup olmadığını bilmiyorum.
Bize Ebû Ali er-Rûzbârî, ona Ebû Bekir b. Dâse’nin rivayet ettiğine göre Ebû Davud es-Sicistânî şu sözü rivayet etti: “Abdest almak, uzanıp yatan için gereklidir.” Bu münker bir hadistir, onu Katâde’den, Yezîd ed-Dâlânî’den başka kimse rivayet etmemiştir. Ebû Davud, Şu’be’nin şöyle dediğini kaydetti: Katâde, Ebû’l-Âliye’den sadece dört hadis dinlemiştir. Bunlar da Yunus b. Mettâ’nın hadisi, İbn Ömer’in namazla ilgili hadisi, “Kadılar üç sınıftır” hadisi ve İbn Abbas’ın şu hadisidir: Bana, kendisinden razı olunan kişilerden olan ve benim nazarımda da insanları memnun edenlerden olan Ömer, “İkindi namazından sonra (nâfile) namaz kılınmaz” hadisini rivayet etti.
Şeyh şöyle dedi: O, İbn Abbas’ın, sıkıntı anında söylenecek söz ile ilgili hadisini ve Rasûlullah’ın (sav) isrâ gecesinde Hz. Musa’yı ve diğerlerini gördüğüne dair hadisi de dinlemiştir.
Ebû Davud şöyle demiştir: Yazîd ed-Dâlânî’nin hadisini Ahmed b. Hanbel’e söyledim, şöyle dedi: Yezîd ed-Dâlânî, Katâde’nin talebelerinden sayılmaz. Şeyh, Buhârî’nin sözünü kastederek, Ebû Halide d-Dâlânî’nin Katâde’den semaı bilinmemektedir dedi.
Ebû Davud şöyle dedi: Rivâyetin baş tarafını İbn Abbas’tan bir cemâat rivâyet etmiş, ancak bundan bir şey söylemediler. İkrime şöyle dedi: Hz. Peygamber (sav) korunmuş idi. Hz. Âişe de Rasûlullah’ın (sav) şöyle söylediğini rivayet etti:
“Benim gözlerim uyur, fakat kalbim uyumaz.”
Öneri Formu
Hadis Id, No:
137320, BS000601
Hadis:
وَأَخْبَرَنَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الْحَافِظُ حَدَّثَنَا أَبُو الْعَبَّاسِ : مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ أَبِى طَالِبٍ حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ مَنْصُورٍ السَّلُولِىُّ عَنْ عَبْدِ السَّلاَمِ بْنِ حَرْبٍ فَذَكَرَهُ بِإِسْنَادِهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« لاَ يَجِبُ الْوُضُوءُ عَلَى مَنْ نَامَ جَالِسًا أَوْ قَائِمًا أَوْ سَاجِدًا حَتَّى يَضَعَ جَنْبَهُ ، فَإِنَّهُ إِذَا وَضْعَ جَنْبَهُ اسْتَرْخَتْ مَفَاصِلُهُ ». تَفَرَّدَ بِهَذَا الْحَدِيثِ عَلَى هَذَا الْوَجْهِ يَزِيدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ أَبُو خَالِدٍ الدَّالاَنِىُّ. قَالَ أَبُو عِيسَى التِّرْمِذِىُّ : سَأَلْتُ مُحَمَّدَ بْنَ إِسْمَاعِيلَ الْبُخَارِىَّ عَنْ هَذَا الْحَدِيثِ فَقَالَ : هَذَا لاَ شَىْءَ. رَوَاهُ سَعِيدُ بْنُ أَبِى عَرُوبَةَ عَنْ قَتَادَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَوْلَهُ ، وَلَمْ يَذْكُرْ فِيهِ أَبَا الْعَالِيَةِ. وَلاَ أَعْرِفُ لأَبِى خَالِدٍ الدَّالاَنِىِّ سَمَاعًا مِنْ قَتَادَةَ. أَخْبَرَنَا أَبُو عَلِىٍّ الرُّوذْبَارِىُّ أَخْبَرَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ دَاسَةَ قَالَ قَالَ أَبُو دَاوُدَ السِّجِسْتَانِىُّ قَوْلُهُ :« الْوُضُوءُ عَلَى مَنْ نَامَ مُضْطَجِعًا ». هُوَ حَدِيثٌ مُنْكَرٌ لَمْ يَرْوِهِ إِلاَّ يَزِيدُ الدَّالاَنِىِّ عَنْ قَتَادَةَ. وَقَالَ أَبُو دَاوُدَ قَالَ شُعْبَةُ : إِنَّمَا سَمِعَ قَتَادَةُ مِنْ أَبِى الْعَالِيَةِ أَرْبَعَةَ أَحَادِيثَ : حَدِيثُ يُونُسَ بْنِ مَتَّى ، وَحَدِيثُ ابْنِ عُمَرَ فِى الصَّلاَةِ ، وَحَدِيثُ :« الْقُضَاةُ ثَلاَثَةٌ ». وَحَدِيثُ ابْنِ عَبَّاسٍ حَدَّثَنِى رِجَالٌ مَرْضِيُّونَ مِنْهُمْ عُمَرُ وَأَرْضَاهُمْ عِنْدِى عُمَرُ يَعْنِى فِى :« لاَ صَلاَةَ بَعْدَ الْعَصْرِ ». قَالَ الشَّيْخُ : وَسَمِعَ أَيْضًا حَدِيثَ ابْنِ عَبَّاسٍ فِيمَا يَقُولُ عِنْدَ الْكَرْبِ ، وَحَدِيثُهُ فِى رُؤْيَةِ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- لَيْلَةَ أُسْرِىَ بِهِ مُوسَى وَغَيْرِهِ. قَالَ أَبُو دَاوُدَ : وَذَكَرْتُ حَدِيثَ يَزِيدَ الدَّالاَنِىِّ لأَحْمَدَ بْنِ حَنْبَلٍ فَقَالَ : مَا لِيَزِيدَ الدَّالاَنِىِّ يُدْخِلُ عَلَى أَصْحَابِ قَتَادَةَ. قَالَ الشَّيْخُ يَعْنِى بِهِ مَا ذَكَرَهُ الْبُخَارِىُّ مِنْ أَنَّهُ لاَ يُعْرَفُ لأَبِى خَالِدٍ الدَّالاَنِىِّ سَمَاعٌ مِنْ قَتَادَةَ. قَالَ أَبُو دَاوُدَ : وَرَوَى أَوَّلَهُ جَمَاعَةٌ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ لَمْ يَذْكُرُوا شَيْئًا مِنْ هَذَا.وَقَالَ عِكْرِمَةُ : كَانَ النَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- مَحْفُوظًا. وَقَالَتْ عَائِشَةُ رَضِىَ اللَّهُ عَنْهَا قَالَ النَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- :« تَنَامُ عَيْنَاىَ وَلاَ يَنَامُ قَلْبِى ».
Tercemesi:
Bize Ebû Abdullah el-Hafız, ona Ebû’l-Abbas Muhammed b. Yakub, ona Yahya b. Ebî Talib, ona İshak b. Mansur es-Selûlî, ona Abdüsselam b. Harb rivayet etti, hadisi isnadıyla birlikte zikretti, Rasûlullah’ın (sav) şöyle buyurduğunu söyledi:
“Uzanıp yatmadıkça, otururken, ayakta iken veya secdede iken uyuklayanın abdest alması gerekmez. Uzanıp yattığında ise mafsalları gevşer.”
Bu hadisi bu şekildeki rivayette Ebû Halid Yezîd b. Abdurrahman ed-Dâlânî teferrüd etmiştir.
Ebû İsa et-Tirmizî şöyle dedi: Muhammed b. İsmail el-Buharî’ye bu hadisi sordum, “Bu, bir şey değildir” dedi. Bunu Saîd b. Ebî Arûbe, Katâde’den, o da İbn Abbas’tan (ra) rivayet etti, bu rivayette Ebû’l-Âliye’yi zikretmedi. Ebû Halide d-Dalânî’nin Katâde’den semaının olup olmadığını bilmiyorum.
Bize Ebû Ali er-Rûzbârî, ona Ebû Bekir b. Dâse’nin rivayet ettiğine göre Ebû Davud es-Sicistânî şu sözü rivayet etti: “Abdest almak, uzanıp yatan için gereklidir.” Bu münker bir hadistir, onu Katâde’den, Yezîd ed-Dâlânî’den başka kimse rivayet etmemiştir. Ebû Davud, Şu’be’nin şöyle dediğini kaydetti: Katâde, Ebû’l-Âliye’den sadece dört hadis dinlemiştir. Bunlar da Yunus b. Mettâ’nın hadisi, İbn Ömer’in namazla ilgili hadisi, “Kadılar üç sınıftır” hadisi ve İbn Abbas’ın şu hadisidir: Bana, kendisinden razı olunan kişilerden olan ve benim nazarımda da insanları memnun edenlerden olan Ömer, “İkindi namazından sonra (nâfile) namaz kılınmaz” hadisini rivayet etti.
Şeyh şöyle dedi: O, İbn Abbas’ın, sıkıntı anında söylenecek söz ile ilgili hadisini ve Rasûlullah’ın (sav) isrâ gecesinde Hz. Musa’yı ve diğerlerini gördüğüne dair hadisi de dinlemiştir.
Ebû Davud şöyle demiştir: Yazîd ed-Dâlânî’nin hadisini Ahmed b. Hanbel’e söyledim, şöyle dedi: Yezîd ed-Dâlânî, Katâde’nin talebelerinden sayılmaz. Şeyh, Buhârî’nin sözünü kastederek, Ebû Halide d-Dâlânî’nin Katâde’den semaı bilinmemektedir dedi.
Ebû Davud şöyle dedi: Rivâyetin baş tarafını İbn Abbas’tan bir cemâat rivâyet etmiş, ancak bundan bir şey söylemediler. İkrime şöyle dedi: Hz. Peygamber (sav) korunmuş idi. Hz. Âişe de Rasûlullah’ın (sav) şöyle söylediğini rivayet etti:
“Benim gözlerim uyur, fakat kalbim uyumaz.”
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Beyhakî, Sünen-i Kebir, Tahâret 601, 1/365
Senetler:
1. İbn Abbas Abdullah b. Abbas el-Kuraşî (Abdullah b. Abbas b. Abdülmuttalib b. Haşim b. Abdümenaf)
2. Ebu Âliye er-Riyâhî (Rüfey' b. Mihrân)
3. Ebu Hattab Katade b. Diame es-Sedusî (Katade b. Diame b. Katade)
4. Ebu Halid Yezid b. Abdurrahman ed-Dâlânî (Yezid b. Abdurrahman b. Asım)
5. Ebu Bekir Abdüsselam b. Harb el-Mülai (Abdüsselam b. Harb b. Selm)
6. İshak b. Mansur es-Selûlî (İshak b. Mansur es-Selûlî)
7. Ebu Bekir Yahya b. Cafer el-Vasiti (Yahya b. Cafer b. Abdulah)
8. Muhammed b. Yakub el-Ümevî (Muhammed b. Yakub b. Yusuf b. Ma'kil b. Sinan b. Abdullah)
9. Hakim en-Nîsâbûrî (Muhammed b. Abdullah b. Hamdûye b. Nu'aym b. el-Hakem)
Konular:
Abdest, uykudan dolayı
Bize Ebû'l-Hasan Ali b. Ahmed b. Abdân, ona Ahmed b. Ubeyd es-Saffâr, ona Tamtâm, ona Muhammed b. Beşşâr, ona Yahya b. Saîd, ona Şu'be, ona Katâde, ona da Enes (ra) şöyle demiştir:
"Hz. Peygamber (sav) döneminde Rasûlullah'ın (sav) ashabı uyuklar, sonra kalkıp abdest almadan namaz kılarlardı."
Bunu Müslim Sahîh'inde Yahya b. Habîb'den, o Halid b. el-Hâris'den, o da Şu'be'den "Hz. Peygamber (sav) döneminde" ibaresi olmadan tahric etmiştir.
Öneri Formu
Hadis Id, No:
143589, BS000594
Hadis:
أَخْبَرَنَاهُ أَبُو الْحَسَنِ : عَلِىُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدَانَ أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ عُبَيْدٍ الصَّفَّارُ حَدَّثَنَا تَمْتَامٌ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ عَنْ شُعْبَةَ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسٍ قَالَ : كَانَ أَصْحَابُ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- يَنَامُونَ ثُمَّ يَقُومُونَ فَيُصَلُّونَ وَلاَ يَتَوَضَّئُونَ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم-. أَخْرَجَهُ مُسْلِمٌ فِى الصَّحِيحِ عَنْ يَحْيَى بْنِ حَبِيبٍ عَنْ خَالِدِ بْنِ الْحَارِثِ عَنْ شُعْبَةَ دُونَ قَوْلِهِ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم-.
Tercemesi:
Bize Ebû'l-Hasan Ali b. Ahmed b. Abdân, ona Ahmed b. Ubeyd es-Saffâr, ona Tamtâm, ona Muhammed b. Beşşâr, ona Yahya b. Saîd, ona Şu'be, ona Katâde, ona da Enes (ra) şöyle demiştir:
"Hz. Peygamber (sav) döneminde Rasûlullah'ın (sav) ashabı uyuklar, sonra kalkıp abdest almadan namaz kılarlardı."
Bunu Müslim Sahîh'inde Yahya b. Habîb'den, o Halid b. el-Hâris'den, o da Şu'be'den "Hz. Peygamber (sav) döneminde" ibaresi olmadan tahric etmiştir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Beyhakî, Sünen-i Kebir, Tahâret 594, 1/361
Senetler:
1. Enes b. Malik el-Ensarî (Enes b. Malik b. Nadr b. Damdam b. Zeyd b. Haram)
2. Ebu Hattab Katade b. Diame es-Sedusî (Katade b. Diame b. Katade)
3. Şube b. Haccâc el-Atekî (Şu'be b. Haccac b. Verd)
4. Ebu Said Yahya b. Said el-Kattan (Yahya b. Said b. Ferruh)
5. Muhammed b. Beşşâr el-Abdî (Muhammed b. Beşşâr b. Osman)
6. Muhammed b. Gâlib et-Temmâr (Muhammed b. Gâlib b. Harb)
7. Ahmed b. Ubeyd es-Saffâr (Ahmed b. Ubeyd b. İsmail)
8. Ali b. Ahmed eş-Şîrâzî (Ali b. Ahmed b. Abdân b. Muhammed b. el-Ferec b. Said)
Konular:
Abdest, bozan şeyler
Abdest, bozmayan şeyler
Abdest, uykudan dolayı
حدثنا الحسين بن إسماعيل ثنا أبو هشام الرفاعي نا وكيع نا هشام الدستوائي عن قتادة عن أنس قال : كان أصحاب رسول الله صلى الله عليه و سلم ينتظرون العشاء حتى يخفقوا برءوسهم ثم يقومون يصلون ولا يتوضئوون
Bize el-Hüseyin b. İsmail, ona Ebû Hişâm er-Rifâî, ona Vekî’, ona Hişâm ed-Destüvâî, ona Katâde, ona da Enes şöyle söyledi:
“Rasûlullah’ın (sav) ashabı yatsı namazını bekliyorlardı. O sırada uyku bastırıyor ve başları düşüyordu. Sonra kalkıyorlar, yeniden abdest almadan namaz kılıyorlardı.”
Öneri Formu
Hadis Id, No:
183457, DK000475
Hadis:
حدثنا الحسين بن إسماعيل ثنا أبو هشام الرفاعي نا وكيع نا هشام الدستوائي عن قتادة عن أنس قال : كان أصحاب رسول الله صلى الله عليه و سلم ينتظرون العشاء حتى يخفقوا برءوسهم ثم يقومون يصلون ولا يتوضئوون
Tercemesi:
Bize el-Hüseyin b. İsmail, ona Ebû Hişâm er-Rifâî, ona Vekî’, ona Hişâm ed-Destüvâî, ona Katâde, ona da Enes şöyle söyledi:
“Rasûlullah’ın (sav) ashabı yatsı namazını bekliyorlardı. O sırada uyku bastırıyor ve başları düşüyordu. Sonra kalkıyorlar, yeniden abdest almadan namaz kılıyorlardı.”
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Darekutni, Sünen-i Darekutni, taharet 475, 1/238
Senetler:
1. Enes b. Malik el-Ensarî (Enes b. Malik b. Nadr b. Damdam b. Zeyd b. Haram)
2. Ebu Hattab Katade b. Diame es-Sedusî (Katade b. Diame b. Katade)
3. Hişam b. Ebu Abdullah ed-Destevâî (Hişam b. Senber)
4. Ebu Süfyan Veki' b. Cerrah er-Ruâsî (Veki' b. Cerrah b. Melih b. Adî)
5. Ebu Hişam Muhammed b. Yezid er-Rifâi (Muhammed b. Yezid b. Muhammed b. Kesir)
6. Hüseyin b. İsmail el-Mehamili (Hüseyin b. İsmail b. Muhammed b. İsmail b. Said b. Eban)
Konular:
Abdest, uykudan dolayı
Öneri Formu
Hadis Id, No:
280914, T000077-2
Hadis:
حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ مُوسَى - كُوفِىٌّ - وَهَنَّادٌ وَمُحَمَّدُ بْنُ عُبَيْدٍ الْمُحَارِبِىُّ الْمَعْنَى وَاحِدٌ قَالُوا حَدَّثَنَا عَبْدُ السَّلاَمِ بْنُ حَرْبٍ -الْمُلاَئِىُّ- عَنْ أَبِى خَالِدٍ الدَّالاَنِىِّ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَبِى الْعَالِيَةِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّهُ رَأَى النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم نَامَ وَهُوَ سَاجِدٌ حَتَّى غَطَّ أَوْ نَفَخَ ثُمَّ قَامَ يُصَلِّى . فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّكَ قَدْ نِمْتَ قَالَ « إِنَّ الْوُضُوءَ لاَ يَجِبُ إِلاَّ عَلَى مَنْ نَامَ مُضْطَجِعًا فَإِنَّهُ إِذَا اضْطَجَعَ اسْتَرْخَتْ مَفَاصِلُهُ » . قَالَ أَبُو عِيسَى وَأَبُو خَالِدٍ اسْمُهُ -يَزِيدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ- . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ عَائِشَةَ وَابْنِ مَسْعُودٍ وَأَبِى هُرَيْرَةَ .
Tercemesi:
Bize İsmail b. Musa –Kûfî- Hennad ve Muhammed b. Ubeyd el-Muharibî birbirine yakın lafızlarla aynı mana birliği içinde, onlara Abdusselam b. Harb el-Mülâî, ona Ebu Halide ed-Dâlânî, ona Katade (b. Diame es-Sedusî), ona da Ebü’l-Aliye (er-Riyahî) İbn Abbas’ın şöyle anlattığını rivayet etti: İbn Abbas bir gün Rasulullah’ın (sav) secde ederken horlayacak ve üfürme sesi çıkaracak kadar uyuyup sonra kalkıp namaz kıldığını gördüm. Ona “Ya Rasulullah! Sen gerçekten uyumuştun” dedim. Bunun üzerine Rasul-i Ekrem (sav) bana “Abdest ancak yan yatarak uyuyana gerekir. Çünkü kişi yan yattığı zaman mafsalları gevşer” buyurdu.
Tirmizî: Hadisin ravilerinden Ebu Halid’in adı Yezid b. Abdurrahman’dır. Bu konuda Ayşe, İbn Mes’ud ve Ebu Hüreyre’den de hadis rivayet edilmiştir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Tahâret 57, 1/111
Senetler:
1. İbn Abbas Abdullah b. Abbas el-Kuraşî (Abdullah b. Abbas b. Abdülmuttalib b. Haşim b. Abdümenaf)
2. Ebu Âliye er-Riyâhî (Rüfey' b. Mihrân)
3. Ebu Hattab Katade b. Diame es-Sedusî (Katade b. Diame b. Katade)
4. Ebu Halid Yezid b. Abdurrahman ed-Dâlânî (Yezid b. Abdurrahman b. Asım)
5. Ebu Bekir Abdüsselam b. Harb el-Mülai (Abdüsselam b. Harb b. Selm)
6. Ebu Serî Hennâd b. Serî et-Temîmî (Hennad b. Serî b. Musab b. Ebu Bekir)
Konular:
Abdest, uykudan dolayı
İbadet, ibadet esnasında uyuklama
İnsan, Uyku, mahiyeti ve uyku halinde sorumluluk/sorumsuzluk
KTB, ABDEST
حدثنا محمد بن عبد الله بن غيلان نا أبو هشام الرفاعي نا عبد السلام بن حرب نا أبو خالد الدالاني عن قتادة عن أبي العالية الرياحي عن بن عباس : أن النبي صلى الله عليه و سلم نام وهو ساجد حتى غط أو نفخ ثم قام فصلى فقلت يا رسول الله إنك قد نمت فقال إن الوضوء لا يجب إلا على من نام مضطجعا فإنه إذا اضطجع إسترخت مفاصله تفرد به أبو خالد عن قتادة ولا يصح
Öneri Formu
Hadis Id, No:
183573, DK000596
Hadis:
حدثنا محمد بن عبد الله بن غيلان نا أبو هشام الرفاعي نا عبد السلام بن حرب نا أبو خالد الدالاني عن قتادة عن أبي العالية الرياحي عن بن عباس : أن النبي صلى الله عليه و سلم نام وهو ساجد حتى غط أو نفخ ثم قام فصلى فقلت يا رسول الله إنك قد نمت فقال إن الوضوء لا يجب إلا على من نام مضطجعا فإنه إذا اضطجع إسترخت مفاصله تفرد به أبو خالد عن قتادة ولا يصح
Tercemesi:
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Darekutni, Sünen-i Darekutni, taharet 596, 1/292
Senetler:
1. İbn Abbas Abdullah b. Abbas el-Kuraşî (Abdullah b. Abbas b. Abdülmuttalib b. Haşim b. Abdümenaf)
2. Ebu Âliye er-Riyâhî (Rüfey' b. Mihrân)
3. Ebu Hattab Katade b. Diame es-Sedusî (Katade b. Diame b. Katade)
4. Ebu Halid Yezid b. Abdurrahman ed-Dâlânî (Yezid b. Abdurrahman b. Asım)
5. Ebu Bekir Abdüsselam b. Harb el-Mülai (Abdüsselam b. Harb b. Selm)
6. Ebu Hişam Muhammed b. Yezid er-Rifâi (Muhammed b. Yezid b. Muhammed b. Kesir)
7. Muhammed b. Ğaylan el-Hazzaz (Muhammed b. Abdullah b. Ğaylan)
Konular:
Abdest, uykudan dolayı
حدثنا جعفر بن محمد بن نصير نا محمد بن عبد الله الحضرمي نا محمد بن الحارث الحراني نا محمد بن سلمة عن بن إسحاق عن الحسن بن دينار عن قتادة عن أبي المليح عن أبيه قال : كنا نصلي خلف رسول الله صلى الله عليه و سلم فجاء رجل ضرير البصر فتردى في حفرة كانت في المسجد فضحك ناس من خلفه فأمر رسول الله صلى الله عليه و سلم من ضحك أن يعيد الوضوء والصلاة الحسن بن دينار متروك الحديث وروى هذا الحديث أيضا عبد الرحمن بن عمرو بن جبلة البصري وهو متروك الحديث عن سلام بن أبي مطيع عن قتادة عن أبي العالية وأنس بن مالك
Öneri Formu
Hadis Id, No:
183579, DK000602
Hadis:
حدثنا جعفر بن محمد بن نصير نا محمد بن عبد الله الحضرمي نا محمد بن الحارث الحراني نا محمد بن سلمة عن بن إسحاق عن الحسن بن دينار عن قتادة عن أبي المليح عن أبيه قال : كنا نصلي خلف رسول الله صلى الله عليه و سلم فجاء رجل ضرير البصر فتردى في حفرة كانت في المسجد فضحك ناس من خلفه فأمر رسول الله صلى الله عليه و سلم من ضحك أن يعيد الوضوء والصلاة الحسن بن دينار متروك الحديث وروى هذا الحديث أيضا عبد الرحمن بن عمرو بن جبلة البصري وهو متروك الحديث عن سلام بن أبي مطيع عن قتادة عن أبي العالية وأنس بن مالك
Tercemesi:
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Darekutni, Sünen-i Darekutni, taharet 602, 1/298
Senetler:
1. Üsame b. Umeyr el-Hüzelî (Üsame b. Umeyr b. Amir)
2. Ebu Melih b. Üsame el-Hüzeli (Amir b. Üsame b. Umeyr b. Amir)
3. Ebu Hattab Katade b. Diame es-Sedusî (Katade b. Diame b. Katade)
4. Ebu Said Hasan b. Dinar et-Temimi (Hasan b. Vasıl)
5. İbn İshak el-Kuraşî (Muhammed b. İshak b. Yesar b. Hıyar)
6. Ebu Abdullah Muhammed b. Seleme el-Bahili (Muhammed b. Seleme b. Abdullah)
7. Muhammed b. Haris el-Leysi (Muhammed b. Haris b. Muhammed)
8. Muhammed b. Abdullah el-Hadramî (Muhammed b. Abdullah b. Süleyman)
9. Cafer b. Muhammed el-Huldi (Cafer b. Muhammed b. Nusayr b. Kasım)
Konular:
Abdest, bozan şeyler
Namaz, bozan şeyler
وأخبرنا أبو علي الروذباري ، أخبرنا أبو بكر بن داسة ، حدثنا أبو داود ، حدثنا ابن المثنى ، حدثنا ابن أبي عدي ، عن سعيد ، عن قتادة ، عن الحسن ، عن سمرة بن جندب ، أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال : « كل غلام رهينة بعقيقته، يذبح عنه يوم سابعه ، ويحلق ، ويسمى » ، ورواه همام بن يحيى عن قتادة ، فقال : « ويدمى » قال أبو داود : « ويسمى » أصح ، وقوله : « رهينة بعقيقته » : يعني مرهونة ، والهاء فيه للمبالغة ، وبلغني عن أحمد بن حنبل ، أنه قال : يريد أنه إن لم يعق عنه فمات طفلا لم يشفع في أبويه ، وقال بعضهم : هو مرهون بعقيقته : أي بأذى شعره ، ألا تراه قال : « فأميطوا عنه الأذى » ، وهو ما علق به من دم الرحم قاله أبو سليمان الخطابي رحمه الله قال الشافعي : وروي عن النبي صلى الله عليه وسلم أنه « عق عن الحسن والحسين وحلق شعورهما ، وتصدقت فاطمة بزنته فضة »
Öneri Formu
Hadis Id, No:
203055, BMS005695
Hadis:
وأخبرنا أبو علي الروذباري ، أخبرنا أبو بكر بن داسة ، حدثنا أبو داود ، حدثنا ابن المثنى ، حدثنا ابن أبي عدي ، عن سعيد ، عن قتادة ، عن الحسن ، عن سمرة بن جندب ، أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال : « كل غلام رهينة بعقيقته، يذبح عنه يوم سابعه ، ويحلق ، ويسمى » ، ورواه همام بن يحيى عن قتادة ، فقال : « ويدمى » قال أبو داود : « ويسمى » أصح ، وقوله : « رهينة بعقيقته » : يعني مرهونة ، والهاء فيه للمبالغة ، وبلغني عن أحمد بن حنبل ، أنه قال : يريد أنه إن لم يعق عنه فمات طفلا لم يشفع في أبويه ، وقال بعضهم : هو مرهون بعقيقته : أي بأذى شعره ، ألا تراه قال : « فأميطوا عنه الأذى » ، وهو ما علق به من دم الرحم قاله أبو سليمان الخطابي رحمه الله قال الشافعي : وروي عن النبي صلى الله عليه وسلم أنه « عق عن الحسن والحسين وحلق شعورهما ، وتصدقت فاطمة بزنته فضة »
Tercemesi:
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Beyhakî, Ma'rifetü's-sünen ve'l-âsâr, Dahâyâ 5695, 7/238
Senetler:
1. Ebu Saîd Semüra b. Cündüb el-Fezârî (Semüra b. Cündüb b. Hilal b. Haric b. Mürre b. Hazn)
2. Ebu Said Hasan el-Basrî (Hasan b. Yesâr)
3. Ebu Hattab Katade b. Diame es-Sedusî (Katade b. Diame b. Katade)
4. Ebu Nadr Said b. Ebu Arûbe el-Adevî (Saîd b. Mihrân)
5. Ebu Amr Muhammed b. İbrahim es-Sülemî (Muhammed b. İbrahim b. Ebu Adî)
6. Muhammed b. Müsenna el-Anezî (Muhammed b. Müsenna b. Ubeyd b. Kays b. Dinar)
7. Ebû Dâvûd es-Sicistânî (Süleyman b. el-Eş'as b. İshak es-Sicistâni)
8. Ebû Bekir Muhammed b. Dâse el-Basrî (Muhammed b. Bekir b. Muhammed b. Abdurrezzak b. Dâse)
9. Ebu Ali Hasan b. Muhammed et-Tûsî (Hüseyin b. Muhammed b. Muhammed b. Ali b. Hâtim)
Konular:
Kurban, doğan çocuk için akika kurbanı kesmek
حدثنا به محمد بن مخلد نا أحمد بن عبد الله بن زياد الداناج وحدثنا علي بن محمد بن عبيد الحافظ نا محمد بن نصر أبو الأحوص الأبرم وحدثنا أبو هريرة محمد بن علي بن حمزة نا أبو أمية محمد بن إبراهيم الطرسوسي قالوا نا عبد الرحمن بن عمرو بن جبلة نا سلام بن أبي مطيع عن قتادة عن أبي العالية وأنس بن مالك : أن أعمى تردى في بئر فضحك ناس خلف رسول الله صلى الله عليه و سلم فأمر رسول الله صلى الله عليه و سلم من ضحك أن يعيد الوضوء والصلاة وقال أبو أمية عن أنس وأبي العالية أن رسول الله صلى الله عليه و سلم كان يصلي بالناس فدخل أعمى المسجد فتردى في بئر فضحك الناس خلف رسول الله صلى الله عليه و سلم وقال بن مخلد عن أنس وأبي العالية أن رسول الله صلى الله عليه و سلم كان يصلي بالناس وبئر وسط المسجد فجاء أعمى فوقع فيها فضحك ناس فأمر رسول الله صلى الله عليه و سلم من ضحك أن يعيد الوضوء والصلاة قال أبو أمية هذا حديث منكر قال الشيخ أبو الحسن لم يروه عن سلام غير عبد الرحمن بن عمرو بن جبلة وهو متروك يضع الحديث ورواه داود بن المحبر وهو متروك يضع الحديث عن أيوب بن خوط وهو ضعيف أيضا عن قتادة عن أنس
Öneri Formu
Hadis Id, No:
183580, DK000603
Hadis:
حدثنا به محمد بن مخلد نا أحمد بن عبد الله بن زياد الداناج وحدثنا علي بن محمد بن عبيد الحافظ نا محمد بن نصر أبو الأحوص الأبرم وحدثنا أبو هريرة محمد بن علي بن حمزة نا أبو أمية محمد بن إبراهيم الطرسوسي قالوا نا عبد الرحمن بن عمرو بن جبلة نا سلام بن أبي مطيع عن قتادة عن أبي العالية وأنس بن مالك : أن أعمى تردى في بئر فضحك ناس خلف رسول الله صلى الله عليه و سلم فأمر رسول الله صلى الله عليه و سلم من ضحك أن يعيد الوضوء والصلاة وقال أبو أمية عن أنس وأبي العالية أن رسول الله صلى الله عليه و سلم كان يصلي بالناس فدخل أعمى المسجد فتردى في بئر فضحك الناس خلف رسول الله صلى الله عليه و سلم وقال بن مخلد عن أنس وأبي العالية أن رسول الله صلى الله عليه و سلم كان يصلي بالناس وبئر وسط المسجد فجاء أعمى فوقع فيها فضحك ناس فأمر رسول الله صلى الله عليه و سلم من ضحك أن يعيد الوضوء والصلاة قال أبو أمية هذا حديث منكر قال الشيخ أبو الحسن لم يروه عن سلام غير عبد الرحمن بن عمرو بن جبلة وهو متروك يضع الحديث ورواه داود بن المحبر وهو متروك يضع الحديث عن أيوب بن خوط وهو ضعيف أيضا عن قتادة عن أنس
Tercemesi:
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Darekutni, Sünen-i Darekutni, taharet 603, 1/298
Senetler:
1. Enes b. Malik el-Ensarî (Enes b. Malik b. Nadr b. Damdam b. Zeyd b. Haram)
2. Ebu Hattab Katade b. Diame es-Sedusî (Katade b. Diame b. Katade)
3. Ebu Said Sellam b. Ebu Mutı' el-Huzai (Sellam b. Sa'd)
4. Abdurrahman b. Amr el-Bahili (Abdurrahman b. Amr b. Cebele b. Abdurrahman)
5. Ebu Ümeyye Muhammed b. İbrahim el-Huzaî (Muhammed b. İbrahim b. Müslim b. Salim)
6. Muhammed b. Ali el-Antaki (Muhammed b. Ali b. Hamza b. Sâbih)
7. Ebu Ahves Muhammed b. Nasr (Muhammed b. Nasr b. Süleyman)
8. Ali b. Muhammed el-Bezzaz (Ali b. Muhammed b. Ubeyd b. Abdullah)
9. Ahmed b. Abdullah el-Haddad (Ahmed b. Abdullah b. Ziyad)
10. Ebu Abdullah Muhammed b. Mahled ed-Dûrî (Muhammed b. Mahled b. Hafs)
Konular:
Abdest, bozan şeyler
Namaz, bozan şeyler