حَدَّثَنَا أَبُو عَامِرٍ حَدَّثَنَا فُلَيْحُ بْنُ سُلَيْمَانَ عَنْ نُعَيْمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْمُجْمِرِ أَنَّهُ رَقِيَ إِلَى أَبِي هُرَيْرَةَ عَلَى ظَهْرِ الْمَسْجِدِ وَهُوَ يَتَوَضَّأُ فَرَفَعَ فِي عَضُدَيْهِ ثُمَّ أَقْبَلَ عَلَيَّ فَقَالَ إِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ إِنَّ أُمَّتِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ هُمْ الْغُرُّ الْمُحَجَّلُونَ مِنْ آثَارِ الْوُضُوءِ فَمَنْ اسْتَطَاعَ مِنْكُمْ أَنْ يُطِيلَ غُرَّتَهُ فَلْيَفْعَلْ فَقَالَ نُعَيْمٌ لَا أَدْرِي قَوْلُهُ مَنْ اسْتَطَاعَ أَنْ يُطِيلَ غُرَّتَهُ فَلْيَفْعَلْ مِنْ قَوْلِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَوْ مِنْ قَوْلِ أَبِي هُرَيْرَةَ

Bize Ebû Âmnir, ona Fuleyh b. Süleyman, ona Nuaym b. Abdullah el-Mücemmir'in anlattığına göre; kendisi, mescidin üstünde bulunan Ebû Hureyre'nin (ra) çıkmıştı. O sırada Ebû Hureyre abdest alıyordu, kollarını kaldırıp bana doğru döndü ve dedi ki: Ben Rasûlullah'ın (sav) şöyle dediğini işittim: "Kıyamet günü benim ümmetim, abdest izlerinin parlaklığı ile sakar ve sekili atlar gibi olacaklar. Dolayısıyla abdest uzuvlarının parlaklığını büyütmeye gücü yeten, bunu yapsın!" Râvî Nuaym dedi ki: Buradaki "Abdest uzuvlarının parlaklığını büyütmeye gücü yeten, bunu yapsın!" cümlesi Rasûlullah'ın (sav) sözü müdür, yoksa Ebû Hureyre'ye mi aittir bilemiyorum."

Açıklama: Hadis sahihtir. فُلَيْحُ بْنُ سُلَيْمَانَ Füleyh b. Süleym hakkında söylenen kelam mevcuttur. Diğer raviler sikadır.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Hureyre 8394, 3/279

حَدَّثَنَا الْعَبَّاسُ بْنُ عُثْمَانَ وَعُثْمَانُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ الدِّمَشْقِيَّانِ قَالاَ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ بْنُ مُسْلِمٍ حَدَّثَنَا شَيْبَةُ بْنُ الأَحْنَفِ عَنْ أَبِى سَلاَّمٍ الأَسْوَدِ عَنْ أَبِى صَالِحٍ الأَشْعَرِىِّ حَدَّثَنِى أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الأَشْعَرِىُّ عَنْ خَالِدِ بْنِ الْوَلِيدِ وَيَزِيدَ بْنِ أَبِى سُفْيَانَ وَشُرَحْبِيلَ ابْنِ حَسَنَةَ وَعَمْرِو بْنِ الْعَاصِ كُلُّ هَؤُلاَءِ سَمِعُوا مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « أَتِمُّوا الْوُضُوءَ وَيْلٌ لِلأَعْقَابِ مِنَ النَّارِ » .

Bize Abbas b. Osman ed-Dimeşkî ve Osman b. İsmail ed-Dimeşkî, o ikisine Velid b. Müslim, ona Şeybe b. Ahnef, ona Ebu Sellâm el-Esved, ona Ebu Salih el-Eş'arî, ona Ebu Abdullah el-Eş'arî, ona da Halid b. Velid, Yezid b. Ebu Süfyan, Şürahbîl b. Hasene ve Amr b. el-Âs Hz. Peygamber'den (sav) şöyle duyduklarını aktarmışlardır: Abdesti tam alınız. [Yıkanmadığı için] ateşin dokunacağı topuklara yazıklar olsun.

Açıklama: Abdullah b. Amr bir yolculuk sırasında namazı yetiştirmek için acele ederek ve mesh edercesine az su kullanarak abdest aldıkları sırada, Hz. Peygamberin kendilerini gördüğünü ve ses tonunu yükselterek bu ifadeyi kullandığını belirtmektedir. Buhârî, İlim, 30; Müslim, Tahâret, 26.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 55, /83

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِىٍّ وَزَيْدُ بْنُ الْحُبَابِ ح وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ قَالُوا حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ وَهْبٍ أَبُو سُلَيْمَانَ النَّخَعِىُّ قَالَ حَدَّثَنِى زَيْدٌ الْعَمِّىُّ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ « مَنْ تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ ثُمَّ قَالَ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ فُتِحَ لَهُ ثَمَانِيَةُ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ مِنْ أَيِّهَا شَاءَ دَخَلَ » . قَالَ أَبُو الْحَسَنِ بْنُ سَلَمَةَ الْقَطَّانُ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ نَصْرٍ حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ بِنَحْوِهِ .

Bize Musa b. Abdurrahman, ona el-Hüseyin b. Ali ile Zeyd b. Hubâb rivâyet etti. (T) Yine bize Muhammed b. Yahya, ona Ebu Nuaym, onlara Amr b. Abdullah b. Vehb Ebû Süleyman en-Nehaî, ona Zeyd el-Ammî, ona da Enes b. Malik (ra), Rasûlullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: “Kim güzelce abdest alır ve sonra üç defa şunu söylerse ona cennetin sekiz kapısı açılır ve hangisinden dilerse oradan cennete girer: Şehâdet ederim ki Allah'tan başka ilâh yoktur. O birdir, ortağı yoktur. Yine şehâdet ederim ki Muhammed O'nun kulu ve rasûlüdür." Ebü'l-Hasan b. Seleme el-Kattân da bu rivayetin benzerini İbrahim b. Nasr vasıtası ile Ebû Nuaym’dan rivayet etmiştir.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 60, /85

حَدَّثَنَا أَبُو كَامِلٍ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ يَعْنِي ابْنَ سَعْدٍ حَدَّثَنَا ابْنُ شِهَابٍ عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ حُمْرَانَ قَالَ دَعَا عُثْمَانُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ بِمَاءٍ وَهُوَ عَلَى الْمَقَاعِدِ فَسَكَبَ عَلَى يَمِينِهِ فَغَسَلَهَا ثُمَّ أَدْخَلَ يَمِينَهُ فِي الْإِنَاءِ فَغَسَلَ كَفَّيْهِ ثَلَاثًا ثُمَّ غَسَلَ وَجْهَهُ ثَلَاثَ مِرَارٍ وَمَضْمَضَ وَاسْتَنْثَرَ وَغَسَلَ ذِرَاعَيْهِ إِلَى الْمِرْفَقَيْنِ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ ثُمَّ مَسَحَ بِرَأْسِهِ ثُمَّ غَسَلَ رِجْلَيْهِ إِلَى الْكَعْبَيْنِ ثَلَاثَ مِرَارٍ ثُمَّ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ مَنْ تَوَضَّأَ نَحْوَ وُضُوئِي هَذَا ثُمَّ صَلَّى رَكْعَتَيْنِ لَا يُحَدِّثُ نَفْسَهُ فِيهِمَا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ

Bize Ebû Kâmil, ona İbrahim b. Sa'd, ona İbn Şihâb, ona Atâ b. Yezîd, ona da Humrân şöyle rivâyet etti: "Hz. Osman (ra) bir yerde otururken su istedi. Suyu sağ eline döküp elini yıkadı. Sonra sağ elini kaba daldırıp su aldı ve onunla ellerini üç kere yıkadı. Sonra üç kere yüzünü yıkadı, ağzını ve burnunu su ile temizledi. Sonra üç kere kollarını dirseklerine kadar yıkadı. Sonra başını mesh etti. Sonra üç kere ayaklarını topuklarına kadar yıkadı. Sonra Rasûlullah'ın (sav) şöyle dediğini işittim: "Her kim şu benim aldığım abdest gibi abdest alır, sonra içinden farklı bir şey geçirmeksizin iki rekât namaz kılarsa geçmiş günahları bağışlanır."

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Osman b. Affan 418, 1/202

حَدَّثَنَا هَارُونُ بْنُ سَعِيدٍ الأَيْلِىُّ وَأَبُو الطَّاهِرِ وَأَحْمَدُ بْنُ عِيسَى قَالُوا أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ وَهْبٍ عَنْ مَخْرَمَةَ بْنِ بُكَيْرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَالِمٍ مَوْلَى شَدَّادٍ قَالَ دَخَلْتُ عَلَى عَائِشَةَ زَوْجِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم يَوْمَ تُوُفِّىَ سَعْدُ بْنُ أَبِى وَقَّاصٍ فَدَخَلَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ أَبِى بَكْرٍ فَتَوَضَّأَ عِنْدَهَا فَقَالَتْ يَا عَبْدَ الرَّحْمَنِ أَسْبِغِ الْوُضُوءَ فَإِنِّى سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ « وَيْلٌ لِلأَعْقَابِ مِنَ النَّارِ » .

Bize Harun b. Said el-Eylî, Ebu't-Tahir ve Ahmed b. İsa, onlara Abdullah b. Vehb, ona Mahreme b. Bükeyr, ona babası [İbn Bükeyr], ona Şeddâd'ın azatlısı Sâlim şöyle rivayet etmiştir: Sa'd b. Ebu Vakkâs'ın vefat ettiği gün Hz. Peygamber'in (sav) eşi Hz. Aişe'nin huzuruna girdim. Benimle birlikte [Hz. Aişe'nin kardeşi] Abdurrahman b. Ebu Bekir de girdi ve Hz. Aişe'nin yanında abdest aldı. Hz. Aişe ona "Ya Abdurrahman! Abdest alırken iyice yıka. Ben Hz. Peygamber'in (sav) '[Yıkanmadığı için] ateşin dokunacağı topuklara yazıklar olsun!' buyurduğunu işittim." dedi.

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 566, /120

حَدَّثَنَا هَارُونُ بْنُ سَعِيدٍ الأَيْلِىُّ وَأَبُو الطَّاهِرِ وَأَحْمَدُ بْنُ عِيسَى قَالُوا أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ وَهْبٍ عَنْ مَخْرَمَةَ بْنِ بُكَيْرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَالِمٍ مَوْلَى شَدَّادٍ قَالَ دَخَلْتُ عَلَى عَائِشَةَ زَوْجِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم يَوْمَ تُوُفِّىَ سَعْدُ بْنُ أَبِى وَقَّاصٍ فَدَخَلَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ أَبِى بَكْرٍ فَتَوَضَّأَ عِنْدَهَا فَقَالَتْ يَا عَبْدَ الرَّحْمَنِ أَسْبِغِ الْوُضُوءَ فَإِنِّى سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ « وَيْلٌ لِلأَعْقَابِ مِنَ النَّارِ » .

Bize Harun b. Said el-Eylî, Ebu't-Tahir ve Ahmed b. İsa, onlara Abdullah b. Vehb, ona Mahreme b. Bükeyr, ona babası [İbn Bükeyr], ona Şeddâd'ın azatlısı Sâlim şöyle rivayet etmiştir: Sa'd b. Ebu Vakkâs'ın vefat ettiği gün Hz. Peygamber'in (sav) eşi Hz. Aişe'nin huzuruna girdim. Benimle birlikte [Hz. Aişe'nin kardeşi] Abdurrahman b. Ebu Bekir de girdi ve Hz. Aişe'nin yanında abdest aldı. Hz. Aişe ona "Ya Abdurrahman! Abdest alırken iyice yıka. Ben Hz. Peygamber'in (sav) '[Yıkanmadığı için] ateşin dokunacağı topuklara yazıklar olsun!' buyurduğunu işittim." dedi.

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 566, /120

وَحَدَّثَنِى مُحَمَّدُ بْنُ حَاتِمٍ وَأَبُو مَعْنٍ الرَّقَاشِىُّ قَالاَ حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ يُونُسَ حَدَّثَنَا عِكْرِمَةُ بْنُ عَمَّارٍ حَدَّثَنِى يَحْيَى بْنُ أَبِى كَثِيرٍ قَالَ حَدَّثَنِى - أَوْ حَدَّثَنَا - أَبُو سَلَمَةَ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ حَدَّثَنِى سَالِمٌ مَوْلَى الْمَهْرِىِّ قَالَ خَرَجْتُ أَنَا وَعَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ أَبِى بَكْرٍ فِى جَنَازَةِ سَعْدِ بْنِ أَبِى وَقَّاصٍ فَمَرَرْنَا عَلَى بَابِ حُجْرَةِ عَائِشَةَ فَذَكَرَ عَنْهَا عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم مِثْلَهُ .

Bana Muhammed b. Hatim ve Ebu Ma'n er-Rekâşî, onlara Ömer b. Yunus, ona İkrime b. Ammar, ona Yahya b. Ebu Kesir, ona Ebu Seleme b. Abdurrahman, ona da el-Mehrî'nin azatlısı Sâlim [b. Abdullah] şöyle rivayet etmiştir: "Abdurrahman b. Ebu Bekir ile birlikte Sa'd b. Ebu Vakkas'ın cenazesine gitmiştik. Aişe'nin odasının kapısından geçtik." Sâlim, Hz. Aişe'den nakille Hz. Peygamber'den (sav) bu hadisin bir benzerini rivayet etmiştir. [Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: Ateşte yanacak şu topuklara yazık! [Hiçbir yeri kuru bırakmadan] abdestinizi güzelce alın!]

• Müslim Sahîh-i Müslim Tahâret 568, /120

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِىٍّ وَزَيْدُ بْنُ الْحُبَابِ ح وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ قَالُوا حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ وَهْبٍ أَبُو سُلَيْمَانَ النَّخَعِىُّ قَالَ حَدَّثَنِى زَيْدٌ الْعَمِّىُّ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ « مَنْ تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ ثُمَّ قَالَ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ فُتِحَ لَهُ ثَمَانِيَةُ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ مِنْ أَيِّهَا شَاءَ دَخَلَ » . قَالَ أَبُو الْحَسَنِ بْنُ سَلَمَةَ الْقَطَّانُ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ نَصْرٍ حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ بِنَحْوِهِ .

Bize Musa b. Abdurrahman, ona el-Hüseyin b. Ali ile Zeyd b. Hubâb rivâyet etti. (T) Yine bize Muhammed b. Yahya, ona Ebu Nuaym, onlara Amr b. Abdullah b. Vehb Ebû Süleyman en-Nehaî, ona Zeyd el-Ammî, ona da Enes b. Malik (ra), Rasûlullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: “Kim güzelce abdest alır ve sonra üç defa şunu söylerse ona cennetin sekiz kapısı açılır ve hangisinden dilerse oradan cennete girer: Şehâdet ederim ki Allah'tan başka ilâh yoktur. O birdir, ortağı yoktur. Yine şehâdet ederim ki Muhammed O'nun kulu ve rasûlüdür." Ebü'l-Hasan b. Seleme el-Kattân da bu rivayetin benzerini İbrahim b. Nasr vasıtası ile Ebû Nuaym’dan rivayet etmiştir.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 60, /85

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِىٍّ وَزَيْدُ بْنُ الْحُبَابِ ح وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ قَالُوا حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ وَهْبٍ أَبُو سُلَيْمَانَ النَّخَعِىُّ قَالَ حَدَّثَنِى زَيْدٌ الْعَمِّىُّ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ « مَنْ تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ ثُمَّ قَالَ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ فُتِحَ لَهُ ثَمَانِيَةُ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ مِنْ أَيِّهَا شَاءَ دَخَلَ » . قَالَ أَبُو الْحَسَنِ بْنُ سَلَمَةَ الْقَطَّانُ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ نَصْرٍ حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ بِنَحْوِهِ .

Bize Musa b. Abdurrahman, ona el-Hüseyin b. Ali ile Zeyd b. Hubâb rivâyet etti. (T) Yine bize Muhammed b. Yahya, ona Ebu Nuaym, onlara Amr b. Abdullah b. Vehb Ebû Süleyman en-Nehaî, ona Zeyd el-Ammî, ona da Enes b. Malik (ra), Rasûlullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: “Kim güzelce abdest alır ve sonra üç defa şunu söylerse ona cennetin sekiz kapısı açılır ve hangisinden dilerse oradan cennete girer: Şehâdet ederim ki Allah'tan başka ilâh yoktur. O birdir, ortağı yoktur. Yine şehâdet ederim ki Muhammed O'nun kulu ve rasûlüdür." Ebü'l-Hasan b. Seleme el-Kattân da bu rivayetin benzerini İbrahim b. Nasr vasıtası ile Ebû Nuaym’dan rivayet etmiştir.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 60, /85

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بن أَحْمَدَ بن حَنْبَلٍ ، حَدَّثَنِي كَامِلُ بن طَلْحَةَ الْجَحْدَرِيُّ ، ح وَحَدَّثَنَا بَكْرُ بن سَهْلٍ ، حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بن يُوسُفَ ، قَالا : حَدَّثَنَا ابْنُ لَهِيعَةَ ، حَدَّثَنَا عَقِيلُ بن خَالِدٍ ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ ، عَنْ عُرْوَةَ بن الزُّبَيْرِ ، عَنْ أُسَامَةَ بن زَيْدٍ ، عَنْ أَبِيهِ ، أَنَّ جِبْرِيلَ عَلَيْهِ السَّلامُ نَزَلَ عَلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي أَوَّلِ مَا أُوحِيَ إِلَيْهِ ، فَعَلَّمَهُ الْوُضُوءَ وَالصَّلاةَ ، فَلَمَّا فَرَغَ أَخَذَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِيَدِهِ مَاءً فَنَضَحَ بِهِ فَرْجَهُ .

• Taberânî Mu'cem-i kebîr Zeyd b. Hârise b. Şerâhîl b. Ka'b b. Abdüluzza 4657, 4/1176