أَخْبَرَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ عُبَيْدِ اللَّهِ الْغَيْلاَنِىُّ - بَصْرِىٌّ - قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَامِرٍ قَالَ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ عَنْ رَبِيعَةَ عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ سَعِيدٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا حُمَيْدٍ وَأَبَا أُسَيْدٍ يَقُولاَنِ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: " إِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمُ الْمَسْجِدَ فَلْيَقُلِ اللَّهُمَّ افْتَحْ لِى أَبْوَابَ رَحْمَتِكَ وَإِذَا خَرَجَ فَلْيَقُلِ اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ " .

Bize Süleyman b. Ubeydullah el-Gaylânî -Basralı-, ona Ebu Âmir (Abdülmelik b. Amr), ona Süleyman (b. Bilal), ona Rabî'a er-Rey, ona Abdülmelik b. Said, ona Ebu Humeyd (Abdurrahman b. Sa'd) ve Ebu Useyd, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu nakletmiştir. "Sizden biri, mescide gireceği zaman 'Allah'ım bana rahmet kapılarını aç'; çıkacağı zaman ise 'Allah'ın senin lütfundan isterim', diye dua etsin."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Mesâcid 36, /2134

حَدَّثَنِى هَارُونُ بْنُ سَعِيدٍ الأَيْلِىُّ وَأَحْمَدُ بْنُ عِيسَى قَالاَ حَدَّثَنَا ابْنُ وَهْبٍ أَخْبَرَنِى عَمْرٌو عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى جَعْفَرٍ أَنَّ مُحَمَّدَ بْنَ جَعْفَرٍ حَدَّثَهُ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّهَا قَالَتْ كَانَ النَّاسُ يَنْتَابُونَ الْجُمُعَةَ مِنْ مَنَازِلِهِمْ مِنَ الْعَوَالِى فَيَأْتُونَ فِى الْعَبَاءِ وَيُصِيبُهُمُ الْغُبَارُ فَتَخْرُجُ مِنْهُمُ الرِّيحُ فَأَتَى رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم إِنْسَانٌ مِنْهُمْ وَهُوَ عِنْدِى فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « لَوْ أَنَّكُمْ تَطَهَّرْتُمْ لِيَوْمِكُمْ هَذَا » .

Bana Harun b. Said el-Eylî ve Ahmed b. İsa, onlara İbn Vehb, ona Amr, ona Ubeydullah b. Ebu Cafer, ona Muhammed b. Cafer, ona da Urve b. Zübeyr'in naklettiğine göre Aişe şöyle demiştir: İnsanlar (Medine'nin dışında bulunan uzak) mahallelerden Cuma'ya gelirlerdi. (Kimi zaman yünlü) aba giyerler, toza bulanmış olurlar ve ter kokarlardı. Bir gün Hz. Peygamber (sav) benim yanımda iken bunlardan biri huzuruna geldiğinde Hz. Peygamber (sav) "Cuma'ya gelirken temizlenseniz ne güzel olur!" buyurdu.

• Müslim Sahîh-i Müslim Cumu'a 1958, /328

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ ح وَحَدَّثَنِى أَبُو بَكْرِ بْنُ نَافِعٍ - وَاللَّفْظُ لَهُ - حَدَّثَنَا غُنْدَرٌ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ سَلَمَةَ بْنِ كُهَيْلٍ عَنْ مُسْلِمٍ الْبَطِينِ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ كَانَتِ الْمَرْأَةُ تَطُوفُ بِالْبَيْتِ وَهِىَ عُرْيَانَةٌ فَتَقُولُ مَنْ يُعِيرُنِى تِطْوَافًا تَجْعَلُهُ عَلَى فَرْجِهَا وَتَقُولُ الْيَوْمَ يَبْدُو بَعْضُهُ أَوْ كُلُّهُ فَمَا بَدَا مِنْهُ فَلاَ أُحِلُّهُ فَنَزَلَتْ هَذِهِ الآيَةَ ( خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ )

Bize Muhammed b. Beşşâr, ona Muhammed b. Cafer; (T) Bize Ebu Bekr b. Nâfi' -hadis onun lafızlarıyla rivayet edilmiştir-, ona Gunder, ona Şu'be, ona Seleme b. Küheyl, ona Müslim el-Batîn, ona da Said b. Cübeyr'in rivayet ettiğine göre İbn Abbas şöyle demiştir: (İslam öncesinde kimi zaman) kadın(lar, ihram alacak paraları olmadığından) Ka'be'yi çıplak olarak tavaf ede(cek duruma düşe)rdi. Bu kadınlar "Bana ödünç tavaf elbisesi verecek olan yok mu ki şu avret mahallimi örteyim! Bugün öyle bir haldeyim ki avret mahallim kısmen yahut tamamen açıkta kalıyor. Açıkta kalan kısımlarına (bakılmasını) helal etmiyorum!" derdi. Bunun üzerine şu âyet-i kerîme nazil oldu: "Ey Âdemoğulları! Her mescitte zinetinizi takının (güzel ve temiz giyinin)!" (A'raf, 7/31)"

• Müslim Sahîh-i Müslim Tefsîr 7551, /1233

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى أَخْبَرَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ بِلاَلٍ عَنْ رَبِيعَةَ بْنِ أَبِى عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ أَبِى حُمَيْدٍ - أَوْ عَنْ أَبِى أُسَيْدٍ - قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم : " إِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمُ الْمَسْجِدَ فَلْيَقُلِ اللَّهُمَّ افْتَحْ لِى أَبْوَابَ رَحْمَتِكَ . وَإِذَا خَرَجَ فَلْيَقُلِ اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ " . [ قَالَ مُسْلِمٌ سَمِعْتُ يَحْيَى بْنَ يَحْيَى يَقُولُ كَتَبْتُ هَذَا الْحَدِيثَ مِنْ كِتَابِ سُلَيْمَانَ بْنِ بِلاَلٍ . قَالَ بَلَغَنِى أَنَّ يَحْيَى الْحِمَّانِىَّ يَقُولُ وَأَبِى أُسَيْدٍ .]

Bize Yahya b. Yahya, ona Süleyman b. Bilal, ona Rabia b. Ebu Abdurrahman, ona Abdülmelik b. Said, ona da Ebu Humeyd –yahut Ebu Üseyd'in- naklettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "İçinizden biri mescide girdiği zaman: 'Allahümmeftah lî ebvâbe rahmetik' (Allahım! Bana rahmetinin kapılarını aç!) desin. Mescidden çıkarken de: 'Allahümme innî es'elüke min fadlik' (Allahım! lütfundan hissedar olmak dilerim) diye dua etsin." [Müslim, Yahya b. Yahya'nın bu 'Ben bu hadisi Süleyman b. Bilal'in kitabından naklen yazdım' dediğini işittim, dedi. (Müslim,) bana ulaşan bilgiye göre Yahya el-Himmânî'nin (seneddeki 'yahut Ebu Humeyd' yerine 've Ebu Üseyd' dediği bana ulaştı, dedi.]

• Müslim Sahîh-i Müslim Salâtu'l-müsâfirîn ve Kasruhâ 1652, /281

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى أَخْبَرَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ بِلاَلٍ عَنْ رَبِيعَةَ بْنِ أَبِى عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ أَبِى حُمَيْدٍ - أَوْ عَنْ أَبِى أُسَيْدٍ - قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « إِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمُ الْمَسْجِدَ فَلْيَقُلِ اللَّهُمَّ افْتَحْ لِى أَبْوَابَ رَحْمَتِكَ . وَإِذَا خَرَجَ فَلْيَقُلِ اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ » . قَالَ مُسْلِمٌ سَمِعْتُ يَحْيَى بْنَ يَحْيَى يَقُولُ كَتَبْتُ هَذَا الْحَدِيثَ مِنْ كِتَابِ سُلَيْمَانَ بْنِ بِلاَلٍ . قَالَ بَلَغَنِى أَنَّ يَحْيَى الْحِمَّانِىَّ يَقُولُ وَأَبِى أُسَيْدٍ .

Bize Yahya b. Yahya, ona Süleyman b. Bilal, ona Rabia b. Ebu Abdurrahman, ona Abdülmelik b. Said, ona da Ebu Humeyd –yahut Ebu Üseyd'in- naklettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "İçinizden biri mescide girdiği zaman: 'Allahümmeftah lî ebvâbe rahmetik' (Allahım! Bana rahmetinin kapılarını aç!) desin. Mescidden çıkarken de: 'Allahümme innî es'elüke min fadlik' (Allahım! Senden, lütfundan hissedar olmak dilerim) desin." Müslim dedi ki: Yahya b. Yahya'nın şöyle dediğini duydum: Ben bu hadisi Süleyman b. Bilal'in kitabından naklen yazdım. [Müslim] Dedi ki: Bana ulaşan bilgiye göre Yahya el-Himmanî (seneddeki "Ebu Humeyd" kısmından sonra "yahut Ebu Üseyd" değil "ve Ebu Üseyd" dermiş.

• Müslim Sahîh-i Müslim Salâtu'l-müsâfirîn ve Kasruhâ 1652, /281

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى أَخْبَرَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ بِلاَلٍ عَنْ رَبِيعَةَ بْنِ أَبِى عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ أَبِى حُمَيْدٍ - أَوْ عَنْ أَبِى أُسَيْدٍ - قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « إِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمُ الْمَسْجِدَ فَلْيَقُلِ اللَّهُمَّ افْتَحْ لِى أَبْوَابَ رَحْمَتِكَ . وَإِذَا خَرَجَ فَلْيَقُلِ اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ » . قَالَ مُسْلِمٌ سَمِعْتُ يَحْيَى بْنَ يَحْيَى يَقُولُ كَتَبْتُ هَذَا الْحَدِيثَ مِنْ كِتَابِ سُلَيْمَانَ بْنِ بِلاَلٍ . قَالَ بَلَغَنِى أَنَّ يَحْيَى الْحِمَّانِىَّ يَقُولُ وَأَبِى أُسَيْدٍ .

Bize Yahya b. Yahya, ona Süleyman b. Bilal, ona Rabia b. Ebu Abdurrahman, ona Abdülmelik b. Said, ona da Ebu Humeyd –yahut Ebu Üseyd'in- naklettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "İçinizden biri mescide girdiği zaman: 'Allahümmeftah lî ebvâbe rahmetik' (Allahım! Bana rahmetinin kapılarını aç!' desin. Mescidden çıkarken de: 'Allahümme innî es'elüke min fadlik' (Allahım! Senden, lütfundan hissedar olmak dilerim) desin." Müslim dedi ki: Yahya b. Yahya'nın şöyle dediğini duydum: Ben bu hadisi Süleyman b. Bilal'in kitabından naklen yazdım. [Müslim] Dedi ki: Bana ulaşan bilgiye göre Yahya el-Himmanî (seneddeki "Ebu Humeyd" kısmından sonra "yahut Ebu Üseyd" değil "ve Ebu Üseyd" dermiş.

• Müslim Sahîh-i Müslim Salâtu'l-müsâfirîn ve Kasruhâ 1652, /281

أخبرنا عبد الرزاق عن معمر عن الزهري عن عباد ابن نميم عن عمه قال : رأيت رسول الله صلى الله عليه وسلم مستلقيا في المسجد رافعا إحدى رجليه على الاخرى قال الزهري : وأخبرني ابن المسيب قال : كان ذلك من عمر وعثمان رحمة الله عليهما ما لا يحصى منهما ، قال الزهري : وجاء الناس بأمر عظيم.

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Câmi' 20221, 11/167

حَدَّثَنَا الْعَبَّاسُ بن الْفَضْلِ الأَسْفَاطِيُّ، حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بن أَبِي أُوَيْسٍ، حَدَّثَنِي أَبِي، عَنْ ثَوْرِ بن زَيْدٍ، عَنْ عِكْرِمَةَ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: أَتَى النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَعْرَابِيٌّ فَبَايَعَهُ فِي الْمَسْجِدِ، ثُمَّ انْصَرَفَ فَقَامَ فَفَحَّجَ، ثُمَّ بَالَ فَهَمَّ النَّاسُ بِهِ، فَقَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:لا تَقْطَعُوا عَلَى الرَّجُلِ بَوْلَهُ، ثُمَّ قَالَ:أَلَسْتَ بِمُسْلِمٍ؟قَالَ: بَلَى، قَالَ:مَا حَمَلَكَ عَلَى أَنْ بُلْتَ فِي مَسْجِدِنَا؟قَالَ: وَالَّذِي بَعَثَكَ بِالْحَقِّ مَا ظَنَنْتُهُ إِلا صَعِيدًا مِنَ الصُّعُدَاتِ، فَبُلْتُ فِيهِ، فَأَمَرَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِذُنُوبٍ منْ مَاءٍ فَصُبَّ عَلَى بَوْلِهِ .

حَدَّثَنَا أَبُو عَامِرٍ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ بِلَالٍ عَنْ رَبِيعَةَ بْنِ أَبِي عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ سَعِيدِ بْنِ سُوَيْدٍ الْأَنْصَارِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا حُمَيْدٍ وَأَبَا أُسَيْدٍ يَقُولَانِ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: " إِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمْ الْمَسْجِدَ فَلْيَقُلْ اللَّهُمَّ افْتَحْ لِي أَبْوَابَ رَحْمَتِكَ فَإِذَا خَرَجَ فَلْيَقُلْ اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ"

Bize Ebu Amir, ona Süleyman b. Bilal, ona Rebia b. Ebu Abdurrahman, ona Abdülmelik b. Saîd b. Süveyd el-Ensarî, ona Ebu Humeyd ve Ebu Useyd'in rivayet ettiğine göre, Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Sizden biri mescide girdiğinde 'Rabbim bana rahmet kapılarını aç; çıktığında da Rabbim lütfunu istiyorum' desin"

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: اللَّهُمَّ افْتَحْ لِى أَبْوَابَ رَحْمَتِكَ

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Humeyd es-Sa'di 24006, 7/792

حَدَّثَنَا أَبُو عَامِرٍ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ بِلَالٍ عَنْ رَبِيعَةَ بْنِ أَبِي عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ سَعِيدِ بْنِ سُوَيْدٍ الْأَنْصَارِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا حُمَيْدٍ وَأَبَا أُسَيْدٍ يَقُولَانِ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمْ الْمَسْجِدَ فَلْيَقُلْ اللَّهُمَّ افْتَحْ لِي أَبْوَابَ رَحْمَتِكَ فَإِذَا خَرَجَ فَلْيَقُلْ اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: اللَّهُمَّ افْتَحْ لِى أَبْوَابَ رَحْمَتِكَ

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Humeyd es-Sa'di 24006, 7/792