حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِى شُعَيْبٍ الْحَرَّانِىُّ حَدَّثَنَا زُهَيْرُ بْنُ مُعَاوِيَةَ حَدَّثَنَا أَبُو الزُّبَيْرِ عَنْ جَابِرٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "لاَ تَذْبَحُوا إِلاَّ مُسِنَّةً إِلاَّ أَنْ يَعْسُرَ عَلَيْكُمْ فَتَذْبَحُوا جَذَعَةً مِنَ الضَّأْنِ."

Bize Ahmed b. Ebu Şuayb el-Harrânî, ona Züheyr b. Muaviye, ona Ebu Zübeyr, ona da Cabir'in rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Yaşı uygun olup dişleri çıkmış hayvandan başkasını kesmeyiniz. Ancak zorda kalırsanız (da gücünüz yetmezse) altı aylık koyunu da kurban edebilirsiniz."

Açıklama: Müsinne: Deve için 5 yaşına girmiş, inek için 2 yaşını doldurmuş, keçi ise 1 yaşını tamamlamış olandır.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Dahâyâ 5, /651

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يُونُسَ حَدَّثَنَا زُهَيْرٌ حَدَّثَنَا أَبُو الزُّبَيْرِ عَنْ جَابِرٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "لاَ تَذْبَحُوا إِلاَّ مُسِنَّةً إِلاَّ أَنْ يَعْسُرَ عَلَيْكُمْ فَتَذْبَحُوا جَذَعَةً مِنَ الضَّأْنِ."

Bize Ahmed b. Yunus, ona Züheyr, ona Ebu Zübeyr, ona da Cabir (b. Abdullah) rivayet ettiğine göre Peygamber (sav) şöyle buyurdu: "Yaşını doldurmuş (kesime uygun) hayvandan başkasını kesmeyin. Bunda zorlanırsanız o zaman bir kuzu kesebilirsiniz."

• Müslim Sahîh-i Müslim Edâhî 5082, /836

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنْ يَزِيدَ بْنِ أَبِى حَبِيبٍ عَنْ أَبِى الْخَيْرِ عَنْ عُقْبَةَ بْنِ عَامِرٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَعْطَاهُ غَنَمًا يَقْسِمُهَا عَلَى أَصْحَابِهِ ضَحَايَا فَبَقِىَ عَتُودٌ أَوْ جَدْىٌ فَذَكَرْتُ ذَلِكَ لِرَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ « ضَحِّ بِهِ أَنْتَ » . قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . قَالَ وَكِيعٌ الْجَذَعُ مِنَ الضَّأْنِ يَكُونُ ابْنَ سِتَّةِ أَوْ سَبْعَةِ أَشْهُرٍ . وَقَدْ رُوِىَ مِنْ غَيْرِ هَذَا الْوَجْهِ عَنْ عُقْبَةَ بْنِ عَامِرٍ أَنَّهُ قَالَ : قَسَمَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ضَحَايَا فَبَقِىَ جَذَعَةٌ فَسَأَلْتُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ « ضَحِّ بِهَا أَنْتَ » . حَدَّثَنَا بِذَلِكَ مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ وَأَبُو دَاوُدَ قَالاَ حَدَّثَنَا هِشَامٌ الدَّسْتَوَائِىُّ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِى كَثِيرٍ عَنْ بَعْجَةَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بَدْرٍ عَنْ عُقْبَةَ بْنِ عَامِرٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم بِهَذَا الْحَدِيثِ .

Bize Kuteybe, ona Leys, ona Yezid b. Ebu Habib, ona Ebu Hayr, ona da Ukbe b. Âmir şöyle demiştir: "Rasulullah (sav) kurbanlık hayvanları ashabı arasında dağıtması için kendisine vermişti. (Ukbe der ki:) Dağıtımdan geriye bir oğlak kaldı, ben de bunu Rasulullah’a (sav) söyledim. Rasulullah da (sav) “onu da sen kendin için kurban et” buyurdu." [Tirmizî der ki: Bu hadis hasen sahihtir. Vekî dedi ki: “Cez’a” altı yedi aylık bir koyun cinsidir.] [Bu hadis Ukbe b. Âmir’den değişik şekillerde de rivayet edilmiştir: "Rasulullah (sav), kurbanları sahabesine dağıtmıştı da bir oğlak kalmıştı. Onun ne olacağını Rasulullah’a (sav) sorduğumda “onu da sen kendine kurban kes” buyurdu."] [Aynı şekilde bize Muhammed b. Beşşâr, ona Yezid b. Harun ve Ebu Davud, onlara Hişam ed-Destevâî, ona Yahya b. Ebu Kesir, ona Ba'ce’, ona Abdullah b. Bedr, ona da Ukbe b. Âmir Rasulullah'dan (sav) bu hadisi rivayet etmiştir.]

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Edâhî 7, 4/88

وَحَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى أَخْبَرَنَا خَالِدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُطَرِّفٍ عَنْ عَامِرٍ عَنِ الْبَرَاءِ قَالَ ضَحَّى خَالِى أَبُو بُرْدَةَ قَبْلَ الصَّلاَةِ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "تِلْكَ شَاةُ لَحْمٍ." فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ عِنْدِى جَذَعَةً مِنَ الْمَعْزِ فَقَالَ: "ضَحِّ بِهَا وَلاَ تَصْلُحُ لِغَيْرِكَ." ثُمَّ قَالَ: "مَنْ ضَحَّى قَبْلَ الصَّلاَةِ فَإِنَّمَا ذَبَحَ لِنَفْسِهِ وَمَنْ ذَبَحَ بَعْدَ الصَّلاَةِ فَقَدْ تَمَّ نُسُكُهُ وَأَصَابَ سُنَّةَ الْمُسْلِمِينَ."

Bize Yahya b. Yahya, ona Halid b. Abdullah, ona Mutarrif, ona da Amir (eş-Şa'bî), Bera (b. Azib)'in (ra) şöyle dediğini rivayet etti: "Dayım Ebu Bürde namazdan önce kurban kesti. Rasulullah (sav) 'bu et koyunundan ibarettir' buyurdu. Dayım 'ey Allah'ın Rasulü! Bende bir keçi oğlağı var' dedi. 'Senden başkası için uygun olmamakla beraber sen kes' buyurdu. Sonra da 'Her kim namazdan önce kurban keserse, ancak kendi için kesmiş olur. Kim namazdan sonra keserse onun kurbanı tamam olmuş ve Müslümanların sünnetine isabet etmiştir' buyurdu."

• Müslim Sahîh-i Müslim Edâhî 5069, /834