وَحَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ - يَعْنِى ابْنَ سَعِيدٍ - حَدَّثَنَا لَيْثٌ ح وَحَدَّثَنَا زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ ح وَحَدَّثَنِى مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَهَّابِ حَدَّثَنَا أَيُّوبُ كُلُّهُمْ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّهَا ذَكَرَتْ لِرَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنَّ صَفِيَّةَ قَدْ حَاضَتْ. بِمَعْنَى حَدِيثِ الزُّهْرِىِّ [أَنَّ عَائِشَةَ قَالَتْ حَاضَتْ صَفِيَّةُ بِنْتُ حُيَىٍّ بَعْدَ مَا أَفَاضَتْ - قَالَتْ عَائِشَةُ - فَذَكَرْتُ حِيضَتَهَا لِرَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "أَحَابِسَتُنَا هِىَ." قَالَتْ فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّهَا قَدْ كَانَتْ أَفَاضَتْ وَطَافَتْ بِالْبَيْتِ ثُمَّ حَاضَتْ بَعْدَ الإِفَاضَةِ. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "فَلْتَنْفِرْ"]

• Müslim Sahîh-i Müslim Hac, 3224, /530

وَحَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ بْنِ قَعْنَبٍ حَدَّثَنَا أَفْلَحُ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ كُنَّا نَتَخَوَّفُ أَنْ تَحِيضَ صَفِيَّةُ قَبْلَ أَنْ تُفِيضَ - قَالَتْ - فَجَاءَنَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ "أَحَابِسَتُنَا صَفِيَّةُ." قُلْنَا قَدْ أَفَاضَتْ. قَالَ "فَلاَ إِذًا."

• Müslim Sahîh-i Müslim Hac, 3225, /530

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى قَالَ قَرَأْتُ عَلَى مَالِكٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى بَكْرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَمْرَةَ بِنْتِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّهَا قَالَتْ لِرَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ صَفِيَّةَ بِنْتَ حُيَىٍّ قَدْ حَاضَتْ. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "لَعَلَّهَا تَحْبِسُنَا أَلَمْ تَكُنْ قَدْ طَافَتْ مَعَكُنَّ بِالْبَيْتِ." قَالُوا بَلَى. قَالَ "فَاخْرُجْنَ."

• Müslim Sahîh-i Müslim Hac, 3226, /530

حَدَّثَنِى الْحَكَمُ بْنُ مُوسَى حَدَّثَنِى يَحْيَى بْنُ حَمْزَةَ عَنِ الأَوْزَاعِىِّ - لَعَلَّهُ قَالَ - عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِى كَثِيرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ التَّيْمِىِّ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَرَادَ مِنْ صَفِيَّةَ بَعْضَ مَا يُرِيدُ الرَّجُلُ مِنْ أَهْلِهِ. فَقَالُوا إِنَّهَا حَائِضٌ يَا رَسُولَ اللَّهِ. قَالَ "وَإِنَّهَا لَحَابِسَتُنَا." فَقَالُوا يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّهَا قَدْ زَارَتْ يَوْمَ النَّحْرِ. قَالَ "فَلْتَنْفِرْ مَعَكُمْ."

• Müslim Sahîh-i Müslim Hac, 3227, /530

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى وَابْنُ بَشَّارٍ قَالاَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ ح وَحَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ مُعَاذٍ - وَاللَّفْظُ لَهُ - حَدَّثَنَا أَبِى حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنِ الْحَكَمِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنِ الأَسْوَدِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ لَمَّا أَرَادَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم أَنْ يَنْفِرَ إِذَا صَفِيَّةُ عَلَى بَابِ خِبَائِهَا كَئِيبَةً حَزِينَةً. فَقَالَ "عَقْرَى حَلْقَى إِنَّكِ لَحَابِسَتُنَا." ثُمَّ قَالَ لَهَا "أَكُنْتِ أَفَضْتِ يَوْمَ النَّحْرِ." قَالَتْ نَعَمْ. قَالَ "فَانْفِرِى."

• Müslim Sahîh-i Müslim Hac, 3228, /531

وَحَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى وَأَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَأَبُو كُرَيْبٍ عَنْ أَبِى مُعَاوِيَةَ عَنِ الأَعْمَشِ ح وَحَدَّثَنَا زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنْ مَنْصُورٍ جَمِيعًا عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنِ الأَسْوَدِ عَنْ عَائِشَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم. نَحْوَ حَدِيثِ الْحَكَمِ [قَالَتْ لَمَّا أَرَادَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم أَنْ يَنْفِرَ إِذَا صَفِيَّةُ عَلَى بَابِ خِبَائِهَا كَئِيبَةً حَزِينَةً. فَقَالَ "عَقْرَى حَلْقَى إِنَّكِ لَحَابِسَتُنَا." ثُمَّ قَالَ لَهَا "أَكُنْتِ أَفَضْتِ يَوْمَ النَّحْرِ." قَالَتْ نَعَمْ. قَالَ "فَانْفِرِى"] غَيْرَ أَنَّهُمَا لاَ يَذْكُرَانِ كَئِيبَةً حَزِينَةً.

• Müslim Sahîh-i Müslim Hac, 3229, /531

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ قَالَ حَدَّثَنِى أَبُو بَكْرٍ الْحَنَفِىُّ حَدَّثَنَا أَفْلَحُ بْنُ حُمَيْدٍ سَمِعْتُ الْقَاسِمَ بْنَ مُحَمَّدٍ عَنْ عَائِشَةَ - رضى الله عنها - قَالَتْ خَرَجْنَا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى أَشْهُرِ الْحَجِّ ، وَلَيَالِى الْحَجِّ وَحُرُمِ الْحَجِّ ، فَنَزَلْنَا بِسَرِفَ قَالَتْ فَخَرَجَ إِلَى أَصْحَابِهِ فَقَالَ « مَنْ لَمْ يَكُنْ مِنْكُمْ مَعَهُ هَدْىٌ فَأَحَبَّ أَنْ يَجْعَلَهَا عُمْرَةً فَلْيَفْعَلْ ، وَمَنْ كَانَ مَعَهُ الْهَدْىُ فَلاَ » . قَالَتْ فَالآخِذُ بِهَا وَالتَّارِكُ لَهَا مِنْ أَصْحَابِهِ قَالَتْ فَأَمَّا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَرِجَالٌ مِنْ أَصْحَابِهِ فَكَانُوا أَهْلَ قُوَّةٍ ، وَكَانَ مَعَهُمُ الْهَدْىُ ، فَلَمْ يَقْدِرُوا عَلَى الْعُمْرَةِ قَالَتْ فَدَخَلَ عَلَىَّ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَأَنَا أَبْكِى فَقَالَ « مَا يُبْكِيكِ يَا هَنْتَاهْ » . قُلْتُ سَمِعْتُ قَوْلَكَ لأَصْحَابِكَ فَمُنِعْتُ الْعُمْرَةَ . قَالَ « وَمَا شَأْنُكِ » . قُلْتُ لاَ أُصَلِّى . قَالَ « فَلاَ يَضِيرُكِ ، إِنَّمَا أَنْتِ امْرَأَةٌ مِنْ بَنَاتِ آدَمَ كَتَبَ اللَّهُ عَلَيْكِ مَا كَتَبَ عَلَيْهِنَّ ، فَكُونِى فِى حَجَّتِكِ ، فَعَسَى اللَّهُ أَنْ يَرْزُقَكِيهَا » . قَالَتْ فَخَرَجْنَا فِى حَجَّتِهِ حَتَّى قَدِمْنَا مِنًى فَطَهَرْتُ ، ثُمَّ خَرَجْتُ مِنْ مِنًى فَأَفَضْتُ بِالْبَيْتِ قَالَتْ ثُمَّ خَرَجَتْ مَعَهُ فِى النَّفْرِ الآخِرِ حَتَّى نَزَلَ الْمُحَصَّبَ ، وَنَزَلْنَا مَعَهُ فَدَعَا عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ أَبِى بَكْرٍ فَقَالَ « اخْرُجْ بِأُخْتِكَ مِنَ الْحَرَمِ ، فَلْتُهِلَّ بِعُمْرَةٍ ثُمَّ افْرُغَا ، ثُمَّ ائْتِيَا هَا هُنَا ، فَإِنِّى أَنْظُرُكُمَا حَتَّى تَأْتِيَانِى » . - قَالَتْ - فَخَرَجْنَا حَتَّى إِذَا فَرَغْتُ ، وَفَرَغْتُ مِنَ الطَّوَافِ ثُمَّ جِئْتُهُ بِسَحَرَ فَقَالَ « هَلْ فَرَغْتُمْ » . فَقُلْتُ نَعَمْ . فَآذَنَ بِالرَّحِيلِ فِى أَصْحَابِهِ ، فَارْتَحَلَ النَّاسُ فَمَرَّ مُتَوَجِّهًا إِلَى الْمَدِينَةِ . ضَيْرُ مِنْ ضَارَ يَضِيرُ ضَيْرًا ، وَيُقَالُ ضَارَ يَضُورُ ضَوْرًا وَضَرَّ يَضُرُّ ضَرًّا .

Bize Muhammed b. Beşşâr, ona Ebu Bekr el-Hanefî, ona Eflah b. Humeyd, ona Kasım b. Muhammed, ona da Aişe (r.anhâ) şöyle rivayet etmiştir: Hac aylarında, hac için ihram giymiş olarak Rasulullah (sav) ile birlikte yola çıktık ve Serif mevkiinde konakladık. Âişe der ki: Rasulullah (sav) ashabının yanına çıkıp onlara "yanında hediyelik kurbanlığı bulunmayan ve umreye niyet etmek isteyen kimse bunu yapsın. Ama beraberinde hediyelik kurbanlığı bulunanlar yapmasın" buyurdu. Âişe der ki: Sahabeden bazısı onun bu tavsiyesine uydu, bazısı uymadı. Rasulullah (sav) ve sahabeden bazı adamlar ise, gücü kuvveti yerinde ve beraberlerinde hediyelik kurbanlığı olduğundan dolayı umreye niyetlenmedi. Âişe der ki: Rasulullah (sav) yanıma girdi, bu sırada ben ağlıyordum. "Neden ağlıyorsun ey kadın" buyurdu. Ben de “ashabına söylediğin sözleri işittim ve benim umre yapma imkânımın olmadığını gördüm” dedim. "durumun ne?" buyurdu. “namaz kılamıyorum” dedim. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) "bunun sana zararı olmaz, sen de Âdem’in kızlarından bir kadınsın. Allah onlar hakkında neyi yazıp takdir buyurmuş ise senin hakkında da onu yazmıştır. Bu sebeple sen hac niyetin üzere kal ve haccının gereklerini yerine getir. Allah’ın sana umreyi de nasip etmesi umulur" buyurdu. Âişe der ki: Veda haccında çıkıp ve Mina’ya vardığımız zaman temizlenmiş oldum. Sonra Mina’dan yola çıkıp, Beyt’i tavaf ettim. Âişe der ki: Sonra Hz. Peygamber ile birlikte son kafile içinde Mina'dan yola çıktık, o Muhassab mevkiinde konaklayınca, biz de onunla birlikte konakladık. Ebu Bekir’in oğlu Abdurrahman’ı çağırarak "Kız kardeşini Harem’in dışına çıkart, o da bir umre yapmak üzere niyet edip ihrama girsin. Sonra bu umreyi bitirin. Arkasından her ikiniz de buraya gelin. Ben sizleri yanıma döneceğiniz vakte kadar bekleyeceğim" buyurdu. Âişe der ki: Biz de umre yapmak üzere Harem’in dışına çıktık. Nihâyet umremi yapıp, tavafı bitirdikten sonra seher vaktinde onun yanına geldim. Allah Rasulü "bitirdiniz mi?" buyurdu. Ben de “evet” dedim. Bunun üzerine yola koyulmak üzere hazırlık yapılmasını sahabesine ilan ettirdi. İnsanlar da hazırlıklarını yapıp yola koyuldular ve Medine istikametinde yoluna devam etti. Hadisde geçen "ضَيْرُ " kelimesi "ضَارَ يَضِيرُ ضَيْرًا" kökünden gelen bir mastardır. "ضَارَ يَضُورُ ضَوْرًا" ve "ضَرَّ يَضُرُّ ضَرًّا" şeklinde söylendiği olur.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Hac 33, 1/499

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ ح وَحَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ يَعْنِى ابْنَ سَلَمَةَ ح وَحَدَّثَنَا مُوسَى حَدَّثَنَا وُهَيْبٌ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّهَا قَالَتْ خَرَجْنَا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مُوَافِينَ هِلاَلَ ذِى الْحِجَّةِ فَلَمَّا كَانَ بِذِى الْحُلَيْفَةِ قَالَ "مَنْ شَاءَ أَنْ يُهِلَّ بِحَجٍّ فَلْيُهِلَّ وَمَنْ شَاءَ أَنْ يُهِلَّ بِعُمْرَةٍ فَلْيُهِلَّ بِعُمْرَةٍ." قَالَ مُوسَى فِى حَدِيثِ وُهَيْبٍ "فَإِنِّى لَوْلاَ أَنِّى أَهْدَيْتُ لأَهْلَلْتُ بِعُمْرَةٍ." وَقَالَ فِى حَدِيثِ حَمَّادِ بْنِ سَلَمَةَ "وَأَمَّا أَنَا فَأُهِلُّ بِالْحَجِّ فَإِنَّ مَعِىَ الْهَدْىَ." ثُمَّ اتَّفَقُوا فَكُنْتُ فِيمَنْ أَهَلَّ بِعُمْرَةٍ فَلَمَّا كَانَ فِى بَعْضِ الطَّرِيقِ حِضْتُ فَدَخَلَ عَلَىَّ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَأَنَا أَبْكِى فَقَالَ "مَا يُبْكِيكِ." قُلْتُ وَدِدْتُ أَنِّى لَمْ أَكُنْ خَرَجْتُ الْعَامَ. قَالَ "ارْفُضِى عُمْرَتَكِ وَانْقُضِى رَأْسَكِ وَامْتَشِطِى." قَالَ مُوسَى "وَأَهِلِّى بِالْحَجِّ." وَقَالَ سُلَيْمَانُ "وَاصْنَعِى مَا يَصْنَعُ الْمُسْلِمُونَ فِى حَجِّهِمْ." فَلَمَّا كَانَ لَيْلَةُ الصَّدَرِ أَمَرَ - يَعْنِى رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم - عَبْدَ الرَّحْمَنِ فَذَهَبَ بِهَا إِلَى التَّنْعِيمِ. زَادَ مُوسَى فَأَهَلَّتْ بِعُمْرَةٍ مَكَانَ عُمْرَتِهَا وَطَافَتْ بِالْبَيْتِ فَقَضَى اللَّهُ عُمْرَتَهَا وَحَجَّهَا. [قَالَ هِشَامٌ وَلَمْ يَكُنْ فِى شَىْءٍ مِنْ ذَلِكَ هَدْىٌ.] [قَالَ أَبُو دَاوُدَ زَادَ مُوسَى فِى حَدِيثِ حَمَّادِ بْنِ سَلَمَةَ فَلَمَّا كَانَتْ لَيْلَةُ الْبَطْحَاءِ طَهُرَتْ عَائِشَةُ رضى الله عنها.]

Bize Süleyman b. Harb, ona Hammad b. Zeyd; (T) Bize Musa b. İsmail, ona Hammad –yani İbn Seleme- rivayet etti; (T) Bize Musa, ona Vüheyb, ona Hişam b. Urve, ona babası, ona da Aişe'nin şöyle dediğini rivayet etti: "Bizler Rasulullah (sav) ile Zülhicce hilâline (Zülhicce ayının girmesine) yakın yola çıktık. Allah Rasulü Zu'l-Huleyfe'de iken 'hac niyetiyle ihrama girmek isteyen bir kimse, o niyetle telbiye edip ihrama girsin, umre yapmak niyetiyle ihrama girmek isteyen de umre niyetiyle ihrama girsin' [buyurdu. Musa'nın, Vüheyb yoluyla rivayet ettiği hadiste] 'Eğer ben (beraberimde) hediyelik kurbanlık getirmemiş olsaydım, umre yapmak niyetiyle ihrama girecektim' [buyurduğunu zikretti. Yine Musa, Hammad b. Seleme yoluyla hadisi rivayetinde şunları söyledi:] 'Ben hac yapmak niyetiyle telbiye getirip ihrama giriyorum çünkü beraberimde hediyelik kurbanlıklarım var' buyurdu. [Sonra (raviler) ittifakla dediler ki:] (Aişe der ki): 'Ben umre yapmak niyetiyle ihrama girenler arasında idim. Yolun bir kısmında iken ay hali oldum. Ben ağlamakta iken, Rasulullah da (sav) yanıma girdi ve 'neden ağlıyorsun' buyurdu. Ben 'keşke bu sene gelmemiş olsaydım' dedim. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) 'Umre niyetini bırak, saçlarını çöz ve taran' buyurdu. [Musa der ki:] Hz. Peygamber 'Bir de hac niyeti ile ihrama gir', [Süleyman'ın rivayetine göre ise] 'haccederken Müslümanların yaptıkları şeyleri sen de yap' buyurdu. Sader gecesi olunca Rasulullah (sav) Abdurrahman'a verdiği emir üzerine Aişe'yi Tenim'e kadar götürdü. [Musa, rivayetinde şunları da ekledi:] Yapamadığı umresinin yerine, yeni bir umre yapmak niyetiyle ihrama girdi, Beyt'i de tavaf etti. Böylelikle Allah onun umresini de haccı da tamamlamasına imkân verdi." [Hişam der ki: Bunların hiçbirisinden dolayı bir hediyelik (kurbanlık) kesmek gerekmedi.] [Ebu Davud der ki: Musa, Hammad b. Seleme yoluyla hadisi rivayetinde şunları eklemiştir: Aişe (r.anha), Bathâ gecesinde (ay halinden) temizlendi.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 23, /415

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ ح وَحَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ يَعْنِى ابْنَ سَلَمَةَ ح وَحَدَّثَنَا مُوسَى حَدَّثَنَا وُهَيْبٌ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّهَا قَالَتْ خَرَجْنَا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مُوَافِينَ هِلاَلَ ذِى الْحِجَّةِ فَلَمَّا كَانَ بِذِى الْحُلَيْفَةِ قَالَ "مَنْ شَاءَ أَنْ يُهِلَّ بِحَجٍّ فَلْيُهِلَّ وَمَنْ شَاءَ أَنْ يُهِلَّ بِعُمْرَةٍ فَلْيُهِلَّ بِعُمْرَةٍ." قَالَ مُوسَى فِى حَدِيثِ وُهَيْبٍ "فَإِنِّى لَوْلاَ أَنِّى أَهْدَيْتُ لأَهْلَلْتُ بِعُمْرَةٍ." وَقَالَ فِى حَدِيثِ حَمَّادِ بْنِ سَلَمَةَ "وَأَمَّا أَنَا فَأُهِلُّ بِالْحَجِّ فَإِنَّ مَعِىَ الْهَدْىَ." ثُمَّ اتَّفَقُوا فَكُنْتُ فِيمَنْ أَهَلَّ بِعُمْرَةٍ فَلَمَّا كَانَ فِى بَعْضِ الطَّرِيقِ حِضْتُ فَدَخَلَ عَلَىَّ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَأَنَا أَبْكِى فَقَالَ "مَا يُبْكِيكِ." قُلْتُ وَدِدْتُ أَنِّى لَمْ أَكُنْ خَرَجْتُ الْعَامَ. قَالَ "ارْفُضِى عُمْرَتَكِ وَانْقُضِى رَأْسَكِ وَامْتَشِطِى." قَالَ مُوسَى "وَأَهِلِّى بِالْحَجِّ." وَقَالَ سُلَيْمَانُ "وَاصْنَعِى مَا يَصْنَعُ الْمُسْلِمُونَ فِى حَجِّهِمْ." فَلَمَّا كَانَ لَيْلَةُ الصَّدَرِ أَمَرَ - يَعْنِى رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم - عَبْدَ الرَّحْمَنِ فَذَهَبَ بِهَا إِلَى التَّنْعِيمِ. زَادَ مُوسَى فَأَهَلَّتْ بِعُمْرَةٍ مَكَانَ عُمْرَتِهَا وَطَافَتْ بِالْبَيْتِ فَقَضَى اللَّهُ عُمْرَتَهَا وَحَجَّهَا. [قَالَ هِشَامٌ وَلَمْ يَكُنْ فِى شَىْءٍ مِنْ ذَلِكَ هَدْىٌ.] [قَالَ أَبُو دَاوُدَ زَادَ مُوسَى فِى حَدِيثِ حَمَّادِ بْنِ سَلَمَةَ فَلَمَّا كَانَتْ لَيْلَةُ الْبَطْحَاءِ طَهُرَتْ عَائِشَةُ رضى الله عنها.]

Bize Süleyman b. Harb, ona Hammad b. Zeyd; (T) Bize Musa b. İsmail, ona Hammad –yani İbn Seleme- rivayet etti; (T) Bize Musa, ona Vüheyb, ona Hişam b. Urve, ona babası, ona da Aişe'nin şöyle dediğini rivayet etti: "Bizler Rasulullah (sav) ile Zülhicce hilâline (Zülhicce ayının girmesine) yakın yola çıktık. Allah Rasulü Zu'l-Huleyfe'de iken 'hac niyetiyle ihrama girmek isteyen bir kimse, o niyetle telbiye edip ihrama girsin, umre yapmak niyetiyle ihrama girmek isteyen de umre niyetiyle ihrama girsin' [buyurdu. Musa'nın, Vüheyb yoluyla rivayet ettiği hadiste] 'Eğer ben (beraberimde) hediyelik kurbanlık getirmemiş olsaydım, umre yapmak niyetiyle ihrama girecektim' [buyurduğunu zikretti. Yine Musa, Hammad b. Seleme yoluyla hadisi rivayetinde şunları söyledi:] 'Ben hac yapmak niyetiyle telbiye getirip ihrama giriyorum çünkü beraberimde hediyelik kurbanlıklarım var' buyurdu. [Sonra (raviler) ittifakla dediler ki:] (Aişe der ki): 'Ben umre yapmak niyetiyle ihrama girenler arasında idim. Yolun bir kısmında iken ay hali oldum. Ben ağlamakta iken, Rasulullah da (sav) yanıma girdi ve 'neden ağlıyorsun' buyurdu. Ben 'keşke bu sene gelmemiş olsaydım' dedim. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) 'Umre niyetini bırak, saçlarını çöz ve taran' buyurdu. [Musa der ki:] Hz. Peygamber 'Bir de hac niyeti ile ihrama gir', [Süleyman'ın rivayetine göre ise] 'haccederken Müslümanların yaptıkları şeyleri sen de yap' buyurdu. Sader gecesi olunca Rasulullah (sav) Abdurrahman'a verdiği emir üzerine Aişe'yi Tenim'e kadar götürdü. [Musa, rivayetinde şunları da ekledi:] Yapamadığı umresinin yerine, yeni bir umre yapmak niyetiyle ihrama girdi, Beyt'i de tavaf etti. Böylelikle Allah onun umresini de haccı da tamamlamasına imkân verdi." [Hişam der ki: Bunların hiçbirisinden dolayı bir hediyelik (kurbanlık) kesmek gerekmedi.] [Ebu Davud der ki: Musa, Hammad b. Seleme yoluyla hadisi rivayetinde şunları eklemiştir: Aişe (r.anha), Bathâ gecesinde (ay halinden) temizlendi.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 23, /415

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ ح وَحَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ يَعْنِى ابْنَ سَلَمَةَ ح وَحَدَّثَنَا مُوسَى حَدَّثَنَا وُهَيْبٌ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّهَا قَالَتْ خَرَجْنَا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مُوَافِينَ هِلاَلَ ذِى الْحِجَّةِ فَلَمَّا كَانَ بِذِى الْحُلَيْفَةِ قَالَ "مَنْ شَاءَ أَنْ يُهِلَّ بِحَجٍّ فَلْيُهِلَّ وَمَنْ شَاءَ أَنْ يُهِلَّ بِعُمْرَةٍ فَلْيُهِلَّ بِعُمْرَةٍ." قَالَ مُوسَى فِى حَدِيثِ وُهَيْبٍ "فَإِنِّى لَوْلاَ أَنِّى أَهْدَيْتُ لأَهْلَلْتُ بِعُمْرَةٍ." وَقَالَ فِى حَدِيثِ حَمَّادِ بْنِ سَلَمَةَ "وَأَمَّا أَنَا فَأُهِلُّ بِالْحَجِّ فَإِنَّ مَعِىَ الْهَدْىَ." ثُمَّ اتَّفَقُوا فَكُنْتُ فِيمَنْ أَهَلَّ بِعُمْرَةٍ فَلَمَّا كَانَ فِى بَعْضِ الطَّرِيقِ حِضْتُ فَدَخَلَ عَلَىَّ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَأَنَا أَبْكِى فَقَالَ "مَا يُبْكِيكِ." قُلْتُ وَدِدْتُ أَنِّى لَمْ أَكُنْ خَرَجْتُ الْعَامَ. قَالَ "ارْفُضِى عُمْرَتَكِ وَانْقُضِى رَأْسَكِ وَامْتَشِطِى." قَالَ مُوسَى "وَأَهِلِّى بِالْحَجِّ." وَقَالَ سُلَيْمَانُ "وَاصْنَعِى مَا يَصْنَعُ الْمُسْلِمُونَ فِى حَجِّهِمْ." فَلَمَّا كَانَ لَيْلَةُ الصَّدَرِ أَمَرَ - يَعْنِى رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم - عَبْدَ الرَّحْمَنِ فَذَهَبَ بِهَا إِلَى التَّنْعِيمِ. زَادَ مُوسَى فَأَهَلَّتْ بِعُمْرَةٍ مَكَانَ عُمْرَتِهَا وَطَافَتْ بِالْبَيْتِ فَقَضَى اللَّهُ عُمْرَتَهَا وَحَجَّهَا. [قَالَ هِشَامٌ وَلَمْ يَكُنْ فِى شَىْءٍ مِنْ ذَلِكَ هَدْىٌ.] [قَالَ أَبُو دَاوُدَ زَادَ مُوسَى فِى حَدِيثِ حَمَّادِ بْنِ سَلَمَةَ فَلَمَّا كَانَتْ لَيْلَةُ الْبَطْحَاءِ طَهُرَتْ عَائِشَةُ رضى الله عنها.]

Bize Süleyman b. Harb, ona Hammad b. Zeyd; (T) Bize Musa b. İsmail, ona Hammad –yani İbn Seleme- rivayet etti; (T) Bize Musa, ona Vüheyb, ona Hişam b. Urve, ona babası, ona da Aişe'nin şöyle dediğini rivayet etti: "Bizler Rasulullah (sav) ile Zülhicce hilâline (Zülhicce ayının girmesine) yakın yola çıktık. Allah Rasulü Zu'l-Huleyfe'de iken 'hac niyetiyle ihrama girmek isteyen bir kimse, o niyetle telbiye edip ihrama girsin, umre yapmak niyetiyle ihrama girmek isteyen de umre niyetiyle ihrama girsin' [buyurdu. Musa'nın, Vüheyb yoluyla rivayet ettiği hadiste] 'Eğer ben (beraberimde) hediyelik kurbanlık getirmemiş olsaydım, umre yapmak niyetiyle ihrama girecektim' [buyurduğunu zikretti. Yine Musa, Hammad b. Seleme yoluyla hadisi rivayetinde şunları söyledi:] 'Ben hac yapmak niyetiyle telbiye getirip ihrama giriyorum çünkü beraberimde hediyelik kurbanlıklarım var' buyurdu. [Sonra (raviler) ittifakla dediler ki:] (Aişe der ki): 'Ben umre yapmak niyetiyle ihrama girenler arasında idim. Yolun bir kısmında iken ay hali oldum. Ben ağlamakta iken, Rasulullah da (sav) yanıma girdi ve 'neden ağlıyorsun' buyurdu. Ben 'keşke bu sene gelmemiş olsaydım' dedim. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) 'Umre niyetini bırak, saçlarını çöz ve taran' buyurdu. [Musa der ki:] Hz. Peygamber 'Bir de hac niyeti ile ihrama gir', [Süleyman'ın rivayetine göre ise] 'haccederken Müslümanların yaptıkları şeyleri sen de yap' buyurdu. Sader gecesi olunca Rasulullah (sav) Abdurrahman'a verdiği emir üzerine Aişe'yi Tenim'e kadar götürdü. [Musa, rivayetinde şunları da ekledi:] Yapamadığı umresinin yerine, yeni bir umre yapmak niyetiyle ihrama girdi, Beyt'i de tavaf etti. Böylelikle Allah onun umresini de haccı da tamamlamasına imkân verdi." [Hişam der ki: Bunların hiçbirisinden dolayı bir hediyelik (kurbanlık) kesmek gerekmedi.] [Ebu Davud der ki: Musa, Hammad b. Seleme yoluyla hadisi rivayetinde şunları eklemiştir: Aişe (r.anha), Bathâ gecesinde (ay halinden) temizlendi.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 23, /415