وَحَدَّثَنِيهِ أَحْمَدُ بْنُ سَعِيدٍ الدَّارِمِىُّ حَدَّثَنَا حَبَّانُ حَدَّثَنَا وُهَيْبٌ حَدَّثَنَا سُهَيْلٌ بِهَذَا الإِسْنَادِ.

Bize Ahmed b. Said ed-Dârimî, ona Habban, ona Vüheyb, ona da Süheyl bu isnadla rivayet etti.

Açıklama: Hadisin tamamı için bk. M006918.

• Müslim Sahîh-i Müslim Zikir ve'd-dua ve't-tevbe ve'l-istiğfâr 6919, /1120

وَحَدَّثَنَاهُ أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ ح وَحَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ مُعَاذٍ حَدَّثَنَا أَبِى ح وَحَدَّثَنَا ابْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى عَدِىٍّ كُلُّهُمْ عَنْ شُعْبَةَ بِهَذَا الإِسْنَادِ، وَفِى حَدِيثِ مُعَاذٍ أَخَذْتُمَا مَضْجَعَكُمَا مِنَ اللَّيْلِ.

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Veki'; (T) Bize Ubeydullah b. Muaz, ona babası Muaz; (T) Bize İbn Müsenna, ona İbn Ebu Adî, onlara da Şube'den hadisi bu isnatla rivayet etmişlerdir. Ancak Muaz hadisinde; geceleyin yatağınıza yattığınızda ilavesi vardır.

• Müslim Sahîh-i Müslim Zikir ve'd-dua ve't-tevbe ve'l-istiğfâr 6916, /1119

حَدَّثَنِى أُمَيَّةُ بْنُ بِسْطَامَ الْعَيْشِىُّ حَدَّثَنَا يَزِيدُ - يَعْنِى ابْنَ زُرَيْعٍ - حَدَّثَنَا رَوْحٌ وَهُوَ ابْنُ الْقَاسِمِ عَنْ سُهَيْلٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ: أَنَّ فَاطِمَةَ أَتَتِ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم تَسْأَلُهُ خَادِمًا وَشَكَتِ الْعَمَلَ. فَقَالَ: "مَا أَلْفَيْتِيهِ عِنْدَنَا" قَالَ: "أَلاَ أَدُلُّكِ عَلَى مَا هُوَ خَيْرٌ لَكِ مِنْ خَادِمٍ؛ تُسَبِّحِينَ ثَلاَثًا وَثَلاَثِينَ وَتَحْمَدِينَ ثَلاَثًا وَثَلاَثِينَ وَتُكَبِّرِينَ أَرْبَعًا وَثَلاَثِينَ حِينَ تَأْخُذِينَ مَضْجَعَكِ."

Bana Ümeyye b. Bistam el-Ayşî, ona Yezid b. Zürey', ona Ravh b. Kasım, ona Süheyl, ona da babası, Ebu Hureyre'nin şöyle dediğini rivayet etti: "Fatıma, Hz. Peygamber'in (sav) yanına gelip işinin çokluğundan şikayet ederek ondan bir hizmetçi istemişti. Hz. Peygamber (sav) ona; "yanımda sana vereceğim bir hizmetçi yok" buyurdu ve şöyle ekledi: "Sana bir hizmetçiden daha hayırlısını göstereyim mi! Yatacağın zaman, otuz üç defa sübhânallah, otuz üç defa elhamdülillah, otuz dört defa da Allahu ekber de."

• Müslim Sahîh-i Müslim Zikir ve'd-dua ve't-tevbe ve'l-istiğfâr 6918, /1120

وَحَدَّثَنِى زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى يَزِيدَ عَنْ مُجَاهِدٍ عَنِ ابْنِ أَبِى لَيْلَى عَنْ عَلِىِّ بْنِ أَبِى طَالِبٍ ح وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ نُمَيْرٍ وَعُبَيْدُ بْنُ يَعِيشَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ نُمَيْرٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْمَلِكِ عَنْ عَطَاءِ بْنِ أَبِى رَبَاحٍ عَنْ مُجَاهِدٍ عَنِ ابْنِ أَبِى لَيْلَى عَنْ عَلِىٍّ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم، بِنَحْوِ حَدِيثِ الْحَكَمِ عَنِ ابْنِ أَبِى لَيْلَى. وَزَادَ فِى الْحَدِيثِ قَالَ: "عَلِىٌّ مَا تَرَكْتُهُ مُنْذُ سَمِعْتُهُ مِنَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم. قِيلَ لَهُ وَلاَ لَيْلَةَ صِفِّينَ؟ قَالَ وَلاَ لَيْلَةَ صِفِّينِ." [وَفِى حَدِيثِ عَطَاءٍ عَنْ مُجَاهِدٍ عَنِ ابْنِ أَبِى لَيْلَى قَالَ قُلْتُ لَهُ وَلاَ لَيْلَةَ صِفِّينَ.]

Bize Züheyr b. Harb, ona Süfyan b. Uyeyne, ona Ubeydullah b. Ebu Yezid, ona Mücahid, ona İbn Ebu Leyla, ona da Ali b. Ebu Talib; (T) Bize Muhammed b. Abdullah b. Nümeyr ve Ubeyd b. Ya'îş, onlara Abdullah b. Nümeyr, ona Abdülmelik, ona Ata b. Ebu Rabah, ona Mücahid, ona İbn Ebu Leyla, ona da Ali b. Ebu Talib; Hakem'in rivayet ettiği hadisin benzerini nakletmiştir. Ancak hadiste şöyle bir ilavede bulunmuştur: "Hz. Ali, Hz. Peygamber'den (sav) duyduğumdan beri bu duayı bırakmadım. Ona Sıffîn gecesinde bile mi diye sorulunca; Sıffîn gecesinde bile diye cevap verdi." [Ata, ona Mücahid, ona da İbn Ebu Leyla'dan rivayetinde Sıffın gecesinde bile mi dedim şeklinde bir kayıt vardır.]

• Müslim Sahîh-i Müslim Zikir ve'd-dua ve't-tevbe ve'l-istiğfâr 6917, /1119

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا وُهَيْبٌ ح وَحَدَّثَنَا وَهْبُ بْنُ بَقِيَّةَ عَنْ خَالِدٍ نَحْوَهُ عَنْ سُهَيْلٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ كَانَ يَقُولُ إِذَا أَوَى إِلَى فِرَاشِهِ "اللَّهُمَّ رَبَّ السَّمَوَاتِ وَرَبَّ الأَرْضِ وَرَبَّ كُلِّ شَىْءٍ فَالِقَ الْحَبِّ وَالنَّوَى مُنَزِّلَ التَّوْرَاةِ وَالإِنْجِيلِ وَالْقُرْآنِ أَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ كُلِّ ذِى شَرٍّ أَنْتَ آخِذٌ بِنَاصِيَتِهِ أَنْتَ الأَوَّلُ فَلَيْسَ قَبْلَكَ شَىْءٌ وَأَنْتَ الآخِرُ فَلَيْسَ بَعْدَكَ شَىْءٌ وَأَنْتَ الظَّاهِرُ فَلَيْسَ فَوْقَكَ شَىْءٌ وَأَنْتَ الْبَاطِنُ فَلَيْسَ دُونَكَ شَىْءٌ." زَادَ وَهْبٌ فِى حَدِيثِهِ "اقْضِ عَنِّى الدَّيْنَ وَأَغْنِنِى مِنَ الْفَقْرِ."

Bize Musa b. İsmail, ona Vüheyb; (T) Bize Vehb b. Bakiyye, ona Hâlid bu hadisin benzerini rivayet etmiş, ona Süheyl, ona babası (Ebu Salih), ona da Ebu Hureyre'nin rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) yatağına yattığında şöyle dua ederdi: "Allah'ım! Göklerin ve yerin, her şeyin Rabbi! Ey taneyi ve çekirdeği yaran, Tevrat'ı, İncil'i ve Kur'an'ı indiren! perçeminden yakalayıp tuttuğun her şer sahibinin kötülüğünden Sana sığınırım. Sen kendisinden öncesi olmayan Evvel, kendisinden sonrası olmayan Âhir'sin. Sen kendisinden üstü olmayan Zâhir, kendisinden ötesi olmayan Bâtın'sın." Vehb hadisine "Allah'ım borcumu öde ve beni fakirlikten kurtar" ilavesinde bulunmuştur.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 107, /1143

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا وُهَيْبٌ ح وَحَدَّثَنَا وَهْبُ بْنُ بَقِيَّةَ عَنْ خَالِدٍ نَحْوَهُ عَنْ سُهَيْلٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ كَانَ يَقُولُ إِذَا أَوَى إِلَى فِرَاشِهِ "اللَّهُمَّ رَبَّ السَّمَوَاتِ وَرَبَّ الأَرْضِ وَرَبَّ كُلِّ شَىْءٍ فَالِقَ الْحَبِّ وَالنَّوَى مُنَزِّلَ التَّوْرَاةِ وَالإِنْجِيلِ وَالْقُرْآنِ أَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ كُلِّ ذِى شَرٍّ أَنْتَ آخِذٌ بِنَاصِيَتِهِ أَنْتَ الأَوَّلُ فَلَيْسَ قَبْلَكَ شَىْءٌ وَأَنْتَ الآخِرُ فَلَيْسَ بَعْدَكَ شَىْءٌ وَأَنْتَ الظَّاهِرُ فَلَيْسَ فَوْقَكَ شَىْءٌ وَأَنْتَ الْبَاطِنُ فَلَيْسَ دُونَكَ شَىْءٌ." زَادَ وَهْبٌ فِى حَدِيثِهِ "اقْضِ عَنِّى الدَّيْنَ وَأَغْنِنِى مِنَ الْفَقْرِ."

Bize Musa b. İsmail, ona Vüheyb; (T) Bize Vehb b. Bakiyye, ona Hâlid bu hadisin benzerini rivayet etmiş, ona Süheyl, ona babası (Ebu Salih), ona da Ebu Hureyre'nin rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) yatağına yattığında şöyle dua ederdi: "Allah'ım! Göklerin ve yerin, her şeyin Rabbi! Ey taneyi ve çekirdeği yaran, Tevrat'ı, İncil'i ve Kur'an'ı indiren! perçeminden yakalayıp tuttuğun her şer sahibinin kötülüğünden Sana sığınırım. Sen kendisinden öncesi olmayan Evvel, kendisinden sonrası olmayan Âhir'sin. Sen kendisinden üstü olmayan Zâhir, kendisinden ötesi olmayan Bâtın'sın." Vehb hadisine "Allah'ım borcumu öde ve beni fakirlikten kurtar" ilavesinde bulunmuştur.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Edeb 107, /1143

أَخْبَرَنَا سُوَيْدُ بْنُ نَصْرٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ عَنْ عَوْفٍ عَنْ سَيَّارِ بْنِ سَلاَمَةَ قَالَ دَخَلْتُ أَنَا وَأَبِى عَلَى أَبِى بَرْزَةَ الأَسْلَمِىِّ فَقَالَ لَهُ أَبِى أَخْبِرْنَا كَيْفَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يُصَلِّى الْمَكْتُوبَةَ قَالَ كَانَ يُصَلِّى الْهَجِيرَ الَّتِى تَدْعُونَهَا الأُولَى حِينَ تَدْحَضُ الشَّمْسُ وَكَانَ يُصَلِّى الْعَصْرَ ثُمَّ يَرْجِعُ أَحَدُنَا إِلَى رَحْلِهِ فِى أَقْصَى الْمَدِينَةِ وَالشَّمْسُ حَيَّةٌ قَالَ وَنَسِيتُ مَا قَالَ فِى الْمَغْرِبِ قَالَ وَكَانَ يَسْتَحِبُّ أَنْ تُؤَخَّرَ صَلاَةُ الْعِشَاءِ الَّتِى تَدْعُونَهَا الْعَتَمَةَ قَالَ وَكَانَ يَكْرَهُ النَّوْمَ قَبْلَهَا وَالْحَدِيثَ بَعْدَهَا وَكَانَ يَنْفَتِلُ مِنْ صَلاَةِ الْغَدَاةِ حِينَ يَعْرِفُ الرَّجُلُ جَلِيسَهُ وَكَانَ يَقْرَأُ بِالسِّتِّينَ إِلَى الْمِائَةِ .

Bize Süveyd b. Nasr, ona Abdullah b. Avf, ona da Seyyâr b. Selâme şöyle demiştir: "Babamla birlikte Ebu Berze'nin yanına gitmiştik. Kamıştan yapılmış yüksek bir oturakta oturuyordu. Babam ona, Rasulullah'ın (sav) namaz kıldığı vakitleri sordu. Ebu Berze şöyle cevap verdi: Sizin zuhr dediğiniz öğle namazını güneş meylettiği zaman kılardı. İkindi namazını kıldıktan sonra birimiz Medîne'nin en ucundaki ailesine gidip geri döner de güneş hala canlı olurdu. Ravi şöyle dedi: Akşam namazı hakkında ne dediğini unuttum. Ebu Berze şöyle devam etti: Sizin Ateme dediğiniz yatsı namazını geç vakitte kılmayı severdi. Sabah namazını bitirdiğinde kişi yanında oturan kişiyi seçebilirdi. Namazda altmış ile yüz ayet arasında okurdu."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Mevâkît 20, /2121

1356 - أَخْبَرَنَا يَحْيَى بْنُ حَبِيبِ بْنِ عَرَبِىٍّ قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ عَطَاءِ بْنِ السَّائِبِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « خَلَّتَانِ لاَ يُحْصِيهِمَا رَجُلٌ مُسْلِمٌ إِلاَّ دَخَلَ الْجَنَّةَ وَهُمَا يَسِيرٌ وَمَنْ يَعْمَلُ بِهِمَا قَلِيلٌ » . قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « الصَّلَوَاتُ الْخَمْسُ يُسَبِّحُ أَحَدُكُمْ فِى دُبُرِ كُلِّ صَلاَةٍ عَشْرًا وَيَحْمَدُ عَشْرًا وَيُكَبِّرُ عَشْرًا فَهِىَ خَمْسُونَ وَمِائَةٌ فِى اللِّسَانِ وَأَلْفٌ وَخَمْسُمِائَةٍ فِى الْمِيزَانِ » . وَأَنَا رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَعْقِدُهُنَّ بِيَدِهِ « وَإِذَا أَوَى أَحَدُكُمْ إِلَى فِرَاشِهِ أَوْ مَضْجَعِهِ سَبَّحَ ثَلاَثًا وَثَلاَثِينَ وَحَمِدَ ثَلاَثًا وَثَلاَثِينَ وَكَبَّرَ أَرْبَعًا وَثَلاَثِينَ فَهِىَ مِائَةٌ عَلَى اللِّسَانِ وَأَلْفٌ فِى الْمِيزَانِ » . قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « فَأَيُّكُمْ يَعْمَلُ فِى كُلِّ يَوْمٍ وَلَيْلَةٍ أَلْفَيْنِ وَخَمْسَمِائَةِ سَيِّئَةٍ » . قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَكَيْفَ لاَ نُحْصِيهِمَا فَقَالَ « إِنَّ الشَّيْطَانَ يَأْتِى أَحَدَكُمْ وَهُوَ فِى صَلاَتِهِ فَيَقُولُ اذْكُرْ كَذَا اذْكُرْ كَذَا وَيَأْتِيهِ عِنْدَ مَنَامِهِ فَيُنِيمُهُ » .

Bize Yahya b. Habîb b. Arabî, ona Hammâd, ona Atâ b. Sâib, ona babası (Sâib b. Malik), ona Abdullah b. Amr şöyle demiştir: "Rasulullah (sav) 'İki şey vardır ki Müslüman bir kimse onları yerine getirirse cennete girer. Bunlar çok kolay olmasına rağmen yapanı azdır' buyurdu ve 'Beş vakit namazdan sonra on defa sübhanallah, on defa elhamdülillah, on defa allahuekber derse toplamda yüz elli defa diliyle söylemiş olur, bunun mizanda karşılığı bin beş yüzdür' diye ekledi. Hz. Peygamber'i bunları söylerken parmaklarını saydığını gördüm. Devamında Hz. Peygamber (sav) 'Biriniz yatağına yattığında otuz üç defa sübhanallah, otuz üç defa elhamdülillah, otuz dört defa elhamdülillah desin. Bunun toplamı dilde yüz olsa da mizandaki karşılığı bindir' buyurdu ve 'Hanginiz bir gün ve gecede iki bin beş yüz günah işleyebilir?' diye sordu. Ashab-ı kiram 'Nasıl olur da biz bunları söylemeyiz' dediler. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) 'Şeytan namazdayken sizden birine gelir ve şunları, şunları hatırla der. Geceleyin de yatarken gelir onu uyutur' buyurdu."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sehv 91, /2175

- أَخْبَرَنَا سَعِيدُ بْنُ عَامِرٍ حَدَّثَنَا عَوْفٌ عَنْ سَيَّارِ بْنِ سَلاَمَةَ قَالَ : دَخَلْتُ مَعَ أَبِى عَلَى أَبِى بَرْزَةَ الأَسْلَمِىِّ وَهُوَ عَلَى عُلْوِيَّةٍ مِنْ قَصَبٍ ، فَسَأَلَهُ أَبِى عَنْ وَقْتِ صَلاَةِ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- فَقَالَ : كَانَ يُصَلِّى الْهَجِيرَ الَّتِى تَدْعُونَ الظُّهْرَ إِذَا دَحَضَتِ الشَّمْسُ ، وَكَانَ يُصَلِّى الْعَصْرَ ثُمَّ يَنْطَلِقُ أَحَدُنَا إِلَى أَهْلِهِ فِى أَقْصَى الْمَدِينَةِ وَالشَّمْسُ حَيَّةٌ - قَالَ : وَنَسِيتُ مَا ذَكَرَ فِى الْمَغْرِبِ - وَكَانَ يَسْتَحِبُّ أَنْ يُؤَخِّرَ مِنْ صَلاَةِ الْعِشَاءِ الَّتِى تَدْعُونَ الْعَتَمَةَ ، وَكَانَ يَنْصَرِفُ مِنْ صَلاَةِ الصُّبْحِ وَالرَّجُلُ يَعْرِفُ جَلِيسَهُ ، وَكَانَ يَقْرَأُ فِيهَا مِنَ السِّتِّينَ إِلَى الْمِائَةِ.

Bize Saîd b. Âmir, ona Avf, ona Seyyâr b. Selâme şöyle rivayet etmiştir: "Babamla birlikte Ebu Berze'nin yanına gitmiştik. Kamıştan yapılmış yüksek bir oturakta oturuyordu. Babam ona, Rasulullah'ın (sav) namaz kıldığı vakitleri sordu. Ebu Berze şöyle cevap verdi: Sizin zuhr dediğiniz öğle namazını güneş meylettiği zaman kılardı. İkindi namazını kıldıktan sonra birimiz Medîne'nin en ucundaki ailesine gidip geri döner de güneş hala canlı olurdu. Ravi şöyle dedi: Akşam namazı hakkında ne dediğini unuttum. Ebu Berze şöyle devam etti: Sizin Ateme dediğiniz yatsı namazını geç vakitte kılmayı severdi. Sabah namazını bitirdiğinde kişi yanında oturan kişiyi seçebilirdi. Namazda altmış ile yüz ayet arasında okurdu."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Salât 66, 2/822

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ عَنْ حَمَّادِ بْنِ سَلَمَةَ عَنْ ثَابِتٍ عَنْ أَنَسٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ إِذَا أَوَى إِلَى فِرَاشِهِ قَالَ: "الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى أَطْعَمَنَا وَسَقَانَا وَكَفَانَا وَآوَانَا فَكَمْ مِمَّنْ لاَ كَافِىَ لَهُ وَلاَ مُئْوِىَ."

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى أَطْعَمَنَا وَسَقَانَا وَجَعَلَنَا مُسْلِمِينَ

• Müslim Sahîh-i Müslim Zikir ve'd-dua ve't-tevbe ve'l-istiğfâr 6894, /1116