حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ هِشَامِ بْنِ عَمْرٍو الْفَزَارِىِّ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْحَارِثِ بْنِ هِشَامٍ عَنْ عَلِىِّ بْنِ أَبِى طَالِبٍ رضى الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ يَقُولُ فِى آخِرِ وِتْرِهِ
"اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِرِضَاكَ مِنْ سَخَطِكَ وَبِمُعَافَاتِكَ مِنْ عُقُوبَتِكَ وَأَعُوذُ بِكَ مِنْكَ لاَ أُحْصِى ثَنَاءً عَلَيْكَ أَنْتَ كَمَا أَثْنَيْتَ عَلَى نَفْسِكَ."
قَالَ أَبُو دَاوُدَ هِشَامٌ أَقْدَمُ شَيْخٍ لِحَمَّادٍ وَبَلَغَنِى عَنْ يَحْيَى بْنِ مَعِينٍ أَنَّهُ قَالَ لَمْ يَرْوِ عَنْهُ غَيْرُ حَمَّادِ بْنِ سَلَمَةَ.
قَالَ أَبُو دَاوُدَ رَوَى عِيسَى بْنُ يُونُسَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ أَبِى عَرُوبَةَ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبْزَى عَنْ أَبِيهِ عَنْ أُبَىِّ بْنِ كَعْبٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَنَتَ - يَعْنِى فِى الْوِتْرِ - قَبْلَ الرُّكُوعِ.
قَالَ أَبُو دَاوُدَ رَوَى عِيسَى بْنُ يُونُسَ هَذَا الْحَدِيثَ أَيْضًا عَنْ فِطْرِ بْنِ خَلِيفَةَ عَنْ زُبَيْدٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبْزَى عَنْ أَبِيهِ عَنْ أُبَىٍّ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم مِثْلَهُ وَرُوِىَ عَنْ حَفْصِ بْنِ غِيَاثٍ عَنْ مِسْعَرٍ عَنْ زُبَيْدٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبْزَى عَنْ أَبِيهِ عَنْ أُبَىِّ بْنِ كَعْبٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَنَتَ فِى الْوِتْرِ قَبْلَ الرُّكُوعِ.
قَالَ أَبُو دَاوُدَ حَدِيثُ سَعِيدٍ عَنْ قَتَادَةَ رَوَاهُ يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ عَنْ سَعِيدٍ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ عَزْرَةَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبْزَى عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم لَمْ يَذْكُرِ الْقُنُوتَ وَلاَ ذَكَرَ أُبَيًّا وَكَذَلِكَ.
رَوَاهُ عَبْدُ الأَعْلَى وَمُحَمَّدُ بْنُ بِشْرٍ الْعَبْدِىُّ وَسَمَاعُهُ بِالْكُوفَةِ مَعَ عِيسَى بْنِ يُونُسَ وَلَمْ يَذْكُرُوا الْقُنُوتَ وَقَدْ رَوَاهُ أَيْضًا هِشَامٌ الدَّسْتَوَائِىُّ وَشُعْبَةُ عَنْ قَتَادَةَ وَلَمْ يَذْكُرَا الْقُنُوتَ وَحَدِيثُ زُبَيْدٍ رَوَاهُ سُلَيْمَانُ الأَعْمَشُ وَشُعْبَةُ وَعَبْدُ الْمَلِكِ بْنُ أَبِى سُلَيْمَانَ وَجَرِيرُ بْنُ حَازِمٍ كُلُّهُمْ عَنْ زُبَيْدٍ لَمْ يَذْكُرْ أَحَدٌ مِنْهُمُ الْقُنُوتَ إِلاَّ مَا رُوِىَ عَنْ حَفْصِ بْنِ غِيَاثٍ عَنْ مِسْعَرٍ عَنْ زُبَيْدٍ فَإِنَّهُ قَالَ فِى حَدِيثِهِ إِنَّهُ قَنَتَ قَبْلَ الرُّكُوعِ.
قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَلَيْسَ هُوَ بِالْمَشْهُورِ مِنْ حَدِيثِ حَفْصٍ نَخَافُ أَنْ يَكُونَ عَنْ حَفْصٍ عَنْ غَيْرِ مِسْعَرٍ.
قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَيُرْوَى أَنَّ أُبَيًّا كَانَ يَقْنُتُ فِى النِّصْفِ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ.

Bize Musa b. İsmail, ona Hammad, ona Hişam b. Amr el-Fezarî, ona Abdurrahman b. el-Hâris b. Hişam, ona da Ali b. Ebu Talib'in (ra) rivayet ettiğine göre; Rasulullah (sav) vitir namazının sonunda şöyle dermiş:
"Allah'ım! Gazabından rızana, cezandan affına sığınıyorum. Senden yine sana sığınıyorum. Senin lâyık olduğun övgüleri ben sayamam; sen kendini nasıl övdünse, öylesin!"
Ebû Davud dedi ki: "Hişam, Hammâd'ın en eski hocasıdır. Bana Yahya b. Maîn'in ondan Hammad b. Seleme'den başka kimse hadis rivayet etmedi dediği haber verildi.
Yine Ebû Davud dedi ki: İsa b. Yunus, Saîd b. Ebu Arûbe'den; o Katade'den; o Said b. Abdurrahman b. Ebzâ'dan; o da babası vasıtasıyla Übey b. Kâ'b'dan, Rasulullah'ın (sav) vitirde rükûdan önce kunut yaptığını rivayet etti.
Yine Ebû Davud şöyle dedi: İsa b. Yunus bu hadisi aynı şekilde Fıtr b. Halife'den; o Zübeyd'den; o Said b. Abdurrahman b. Ebzâ'dan, o da babası kanalıyla Übey'den Rasulullah'ın (sav) aynı hadis gibisini rivayet etti. Hafs b. Gıyâs da Misar'dan, o Zübeyd'den, o Said b. Abdurrahman b. Ebzâ'dan, o babasından vasıtası ile Übey'den Rasulullah'ın (sav) vitirde rükûdan Önce kunut yaptığı rivayet edildi.
Ebû Davud devamla şöyle dedi: Said'in Katade'den rivayet ettiği hadisi de Yezid b. Zürey', Said'den; o Katade'den; o Azra'dan; o Said b. Abdurrahman b. Ebzâ'dan; o da babası vasıtasıyla Hz. Peygamber'den (sav) rivayet etmiş, ancak kunutu da Übey'i de zikretmemiştir.
Aynı şekilde bu hadisi Abdula'lâ ve Muhammed b. Bişr el-Abdî, -İsa b. Yunus'la birlikte onu Kûfe'de dinlemiş- bu hadisi rivayet etmişler, fakat kunutu zikretmemişlerdir. Yine bu hadisi Hişam ed-Destevâî ve Şube, Katade'den rivayet etmişler, onlarda kunutu zikretmemişler.
Zübeyd'in hadisini ise, Süleyman el-A'meş, Şube, Abdülmelik b. Ebu Süleyman ve Cerir b. Hazim hepsi de Zübeyd'den rivayet etmişler, onlardan da hiçbiri kunutu zikretmemiştir. Yalnız Hafs b. Ğıyâs vasıtasıyla Misar'dan ve onun da Zübeyd'den rivayet edilen hadis müstesnadır; bu rivayette Rasulullah'ın (sav) rükûdan önce kunut yaptı demiştir.
Ebû Davud: Hafs hadisi olarak meşhur olan bu değildir, Hafs vasıtasıyla Misar'dan başka birinden rivayet etmiş olmasından şüpheliyiz dedi.
Yine Ebû Davud: Übey'in Ramazan ayının (ikinci) yarısında kunut yaptığı rivayet edilmiştir.

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: اللَّهُمَّ أَعُوذُ بِرِضَاكَ مِنْ سَخَطِكَ Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: أُحْصِى ثَنَاءً عَلَيْكَ أَنْتَ كَمَا أَثْنَيْتَ عَلَى نَفْسِكَ

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Vitr 341, /337

حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِى عُبَيْدَةَ حَدَّثَنَا أَبِى عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ طَلْحَةَ الأَيَامِىِّ عَنْ ذَرٍّ عَنْ سَعِيدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبْزَى عَنْ أَبِيهِ عَنْ أُبَىِّ بْنِ كَعْبٍ قَالَ:
"كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم إِذَا سَلَّمَ فِى الْوِتْرِ قَالَ سُبْحَانَ الْمَلِكِ الْقُدُّوسِ."

Bize Osman b. Ebu Şeybe, ona Muhammed b. Ebu Ubeyde, ona babası, ona A'meş, ona Talha el-Eyâmî, ona Zer, ona Said b. Abdurrahman b. Ebzâ, ona babası, ona da Übey b. Ka'b şöyle rivayet etmiştir:
"Rasulullah (sav) vitir namazında selam verdiğinde 'Her şeyin mutlak maliki ve her türlü kusurdan uzak olan (Allah'ı), bütün eksikliklerden tenzih ederim' derdi."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Vitr 342, /338

حَدَّثَنَا ابْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا أَبُو دَاوُدَ حَدَّثَنَا أَبَانُ بْنُ يَزِيدَ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ - مِنْ أَزْدِ شَنُوءَةَ - عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ:
"أَوْصَانِى خَلِيلِى صلى الله عليه وسلم بِثَلاَثٍ لاَ أَدَعُهُنَّ فِى سَفَرٍ وَلاَ حَضَرٍ: رَكْعَتَىِ الضُّحَى، وَصَوْمِ ثَلاَثَةِ أَيَّامٍ مِنَ الشَّهْرِ، وَأَنْ لاَ أَنَامَ إِلاَّ عَلَى وِتْرٍ."

Bize İbn Müsennâ, ona Ebu Davud, ona Ebân b. Yezid, ona Katâde, ona da –Ezd-i Şenûe'den- Ebu Said, Ebu Hureyre'nin şöyle dediğini rivayet etmiştir:
"Can dostum (sav), bana yolculuktayken ve mukimken terk etmeyeceğim şu üç şeyi tavsiye etmiştir: İki rekatlık kuşluk namazını, her ayda üç gün oruç tutmayı ve vitir namazını kılmadan uyumamam gerektiğini."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Vitr 343, /338

حَدَّثَنَا هَارُونُ بْنُ مَعْرُوفٍ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى زَائِدَةَ قَالَ حَدَّثَنِى عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ
"بَادِرُوا الصُّبْحَ بِالْوِتْرِ."

Bize Harun b. Maruf, ona İbn Ebu Zâide, ona Ubeydullah b. Ömer, ona Nafi', ona da İbn Ömer (ra), Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
"Vitir namazını sabahın vakti girmeden önce kılınız."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Vitr 344, /339

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ حَدَّثَنَا يَحْيَى عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ حَدَّثَنِى نَافِعٌ عَنِ ابْنِ عُمَرَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ
"اجْعَلُوا آخِرَ صَلاَتِكُمْ بِاللَّيْلِ وِتْرًا."

Bize Ahmed b. Hanbel, ona Ubeydullah, ona Nafi', ona da İbn Ömer (ra) Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
"Gece en son kıldığınız namaz vitir olsun."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Vitr 344, /340

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ رُمْحٍ الْمِصْرِىُّ أَنْبَأَنَا اللَّيْثُ بْنُ سَعْدٍ عَنْ يَزِيدَ بْنِ أَبِى حَبِيبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ رَاشِدٍ الزَّوْفِىِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى مُرَّةَ الزَّوْفِىِّ عَنْ خَارِجَةَ بْنِ حُذَافَةَ الْعَدَوِىِّ قَالَ خَرَجَ عَلَيْنَا النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ « إِنَّ اللَّهَ قَدْ أَمَدَّكُمْ بِصَلاَةٍ لَهِىَ خَيْرٌ لَكُمْ مِنْ حُمْرِ النَّعَمِ الْوِتْرُ جَعَلَهُ اللَّهُ لَكُمْ فِيمَا بَيْنَ صَلاَةِ الْعِشَاءِ إِلَى أَنْ يَطْلُعَ الْفَجْرُ » .

Açıklama: Elbani bu hadisin لَهِىَ خَيْرٌ لَكُمْ مِنْ حُمْرِ النَّعَمِ cümlesi dışında SAHİH olduğunu ifade etmiştir

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce İkâmetu's-salât ve's-sünnetü fîhâ 114, /189

حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَهَّابِ بْنُ نَجْدَةَ حَدَّثَنَا أَبُو الْيَمَانِ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ عَمْرٍو عَنْ أَبِى إِدْرِيسَ السَّكُونِىِّ عَنْ جُبَيْرِ بْنِ نُفَيْرٍ عَنْ أَبِى الدَّرْدَاءِ قَالَ
"أَوْصَانِى خَلِيلِى صلى الله عليه وسلم بِثَلاَثٍ لاَ أَدَعُهُنَّ لِشَىْءٍ أَوْصَانِى بِصِيَامِ ثَلاَثَةِ أَيَّامٍ مِنْ كُلِّ شَهْرٍ وَلاَ أَنَامُ إِلاَّ عَلَى وِتْرٍ وَبِسُبْحَةِ الضُّحَى فِى الْحَضَرِ وَالسَّفَرِ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Vitr 343, /339

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ بْنُ سَعْدٍ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ صَالِحٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى قَيْسٍ قَالَ
"سَأَلْتُ عَائِشَةَ عَنْ وِتْرِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَتْ رُبَّمَا أَوْتَرَ أَوَّلَ اللَّيْلِ وَرُبَّمَا أَوْتَرَ مِنْ آخِرِهِ. قُلْتُ كَيْفَ كَانَتْ قِرَاءَتُهُ أَكَانَ يُسِرُّ بِالْقِرَاءَةِ أَمْ يَجْهَرُ قَالَتْ كُلَّ ذَلِكَ كَانَ يَفْعَلُ رُبَّمَا أَسَرَّ وَرُبَّمَا جَهَرَ وَرُبَّمَا اغْتَسَلَ فَنَامَ وَرُبَّمَا تَوَضَّأَ فَنَامَ."
قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَقَالَ غَيْرُ قُتَيْبَةَ تَعْنِى فِى الْجَنَابَةِ.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Vitr 344, /339

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا مُلاَزِمُ بْنُ عَمْرٍو حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ بَدْرٍ عَنْ قَيْسِ بْنِ طَلْقٍ قَالَ زَارَنَا طَلْقُ بْنُ عَلِىٍّ فِى يَوْمٍ مِنْ رَمَضَانَ وَأَمْسَى عِنْدَنَا وَأَفْطَرَ ثُمَّ قَامَ بِنَا تِلْكَ اللَّيْلَةَ وَأَوْتَرَ بِنَا ثُمَّ انْحَدَرَ إِلَى مَسْجِدِهِ فَصَلَّى بِأَصْحَابِهِ حَتَّى إِذَا بَقِىَ الْوِتْرُ قَدَّمَ رَجُلاً فَقَالَ أَوْتِرْ بِأَصْحَابِكَ فَإِنِّى سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ
"لاَ وِتْرَانِ فِى لَيْلَةٍ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Vitr 345, /340

حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ قَالَ حَدَّثَنِى مَالِكٌ عَنْ سَعِيدٍ الْمَقْبُرِىِّ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ أَنَّهُ سَأَلَ عَائِشَةَ - رضى الله عنها - كَيْفَ كَانَتْ صَلاَةُ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى رَمَضَانَ فَقَالَتْ مَا كَانَ يَزِيدُ فِى رَمَضَانَ ، وَلاَ فِى غَيْرِهَا عَلَى إِحْدَى عَشْرَةَ رَكْعَةً ، يُصَلِّى أَرْبَعًا فَلاَ تَسَلْ عَنْ حُسْنِهِنَّ وَطُولِهِنَّ ، ثُمَّ يُصَلِّى أَرْبَعًا فَلاَ تَسَلْ عَنْ حُسْنِهِنَّ وَطُولِهِنَّ ، ثُمَّ يُصَلِّى ثَلاَثًا . فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ ، أَتَنَامُ قَبْلَ أَنْ تُوتِرَ قَالَ:
" يَا عَائِشَةُ إِنَّ عَيْنَىَّ تَنَامَانِ وَلاَ يَنَامُ قَلْبِى "

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Salâtu't-Terâvîh 1, 1/585