حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ - رضى الله عنهما - عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ « لاَ تُسَافِرِ الْمَرْأَةُ ثَلاَثًا إِلاَّ مَعَ ذِى مَحْرَمٍ » . تَابَعَهُ أَحْمَدُ عَنِ ابْنِ الْمُبَارَكِ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم .

Açıklama: Rivayet muallaktır; Buhari ile Ahmed b. Muhammed arasında inkita vardır.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Ebvâbu Taksîri'-Salât 4, 1/404

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ يُونُسَ عَنِ الْحَسَنِ عَنْ أَبِى بَكْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم" إِنَّ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ آيَتَانِ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ ، لاَ يَنْكَسِفَانِ لِمَوْتِ أَحَدٍ ، وَلَكِنَّ اللَّهَ تَعَالَى يُخَوِّفُ بِهَا عِبَادَهُ " . وَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ لَمْ يَذْكُرْ عَبْدُ الْوَارِثِ وَشُعْبَةُ وَخَالِدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ وَحَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ عَنْ يُونُسَ " يُخَوِّفُ بِهَا عِبَادَهُ " . وَتَابَعَهُ مُوسَى عَنْ مُبَارَكٍ عَنِ الْحَسَنِ قَالَ أَخْبَرَنِى أَبُو بَكْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم . " إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى يُخَوِّفُ بِهِمَا عِبَادَهُ " . وَتَابَعَهُ أَشْعَثُ عَنِ الْحَسَنِ .

Bize Kuteybe b. Said, ona Hammâd b. Zeyd, ona Yunus, ona Hasan, ona da Ebu Bekre'nin söylediğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
"Güneş ve ay Allah'ın ayetlerinden iki ayettir. Bir kimsenin ölümünden dolayı tutulmazlar. Ancak Allah, onlarla kullarını korkutur."
Ebu Abdullah (Buhârî) şöyle söylemiştir: Abdülvâris, Şu'be, Halid b. Abdullah ve Hammad b. Seleme, Yunus'tan naklederlerken "Onlarla kullarını korkutur" ifadesini zikretmemişlerdir. Musa'nın, Mübarek, Hasan, Ebu Bekre tarikiyle Hz. Peygamber'den (sav) naklettiği "Allah teâlâ, onlarla kullarını korkutur" hadisine Yunus mütâbaat etmiştir. Eş'as'ın, Hasan'dan naklettiği rivayete de Mübarek b. Fedâle mütâbaat etmiştir.

Açıklama: Rivayet muallaktır; Buhari ile Musa b. İsmail arasında inkita vardır.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Kusûf 6, 1/396

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ يُونُسَ عَنِ الْحَسَنِ عَنْ أَبِى بَكْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم " إِنَّ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ آيَتَانِ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ ، لاَ يَنْكَسِفَانِ لِمَوْتِ أَحَدٍ ، وَلَكِنَّ اللَّهَ تَعَالَى يُخَوِّفُ بِهَا عِبَادَهُ " . وَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ لَمْ يَذْكُرْ عَبْدُ الْوَارِثِ وَشُعْبَةُ وَخَالِدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ وَحَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ عَنْ يُونُسَ " يُخَوِّفُ بِهَا عِبَادَهُ" . وَتَابَعَهُ مُوسَى عَنْ مُبَارَكٍ عَنِ الْحَسَنِ قَالَ أَخْبَرَنِى أَبُو بَكْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم . " إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى يُخَوِّفُ بِهِمَا عِبَادَهُ " . وَتَابَعَهُ أَشْعَثُ عَنِ الْحَسَنِ .

Bize Kuteybe b. Said, ona Hammâd b. Zeyd, ona Yunus, ona Hasan, ona da Ebu Bekre'nin söylediğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
"Güneş ve ay Allah'ın ayetlerinden iki ayettir. Bir kimsenin ölümünden dolayı tutulmazlar. Ancak Allah, onlarla kullarını korkutur."
Ebu Abdullah (Buharî) şöyle söylemiştir: Abdülvâris, Şu'be, Halid b. Abdullah ve Hammad b. Seleme, Yunus'tan naklederlerken "Onlarla kullarını korkutur" ifadesini zikretmemişlerdir. Musa'nın, Mübarek, Hasan, Ebu Bekre tarikiyle Hz. Peygamber'den (sav) naklettiği "Allah teâlâ, onlarla kullarını korkutur" hadisine Yunus mütâbaat etmiştir. Eş'as'ın, Hasan'dan naklettiği rivayete de Mübarek b. Fedâle mütabaat etmiştir.

Açıklama: Rivayet muallaktır; Buhari ile Eş'as b. Abdülmelik arasında inkita vardır.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Kusûf 6, 1/396

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَارِثِ قَالَ حَدَّثَنَا أَيُّوبُ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ - رضى الله عنهما أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم سَجَدَ بِالنَّجْمِ وَسَجَدَ مَعَهُ الْمُسْلِمُونَ وَالْمُشْرِكُونَ وَالْجِنُّ وَالإِنْسُ . وَرَوَاهُ ابْنُ طَهْمَانَ عَنْ أَيُّوبَ .

Bize Müsedded, ona Abdülvaris, ona Eyyüb, ona İkrime, ona da İbn Abbas (r.anhuma) şöyle rivayet etmiştir:

"Peygamber (sav), Necm Suresi'ni oku­rken secde etti. Onunla birlikte Müslümanlar, müşrik­ler, cinler, insanlar hepsi secde etti."

Bu hadisi İbn Tahmân da Eyyüb'den rivayet etmiştir.

Açıklama: Rivayet muallaktır; Buhari ile İbrahim b. Tahman arasında inkita vardır.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Ebvâbu Sücûdi'l-Kur'an 5, 1/401

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُوسَى قَالَ أَخْبَرَنَا هِشَامُ بْنُ يُوسُفَ أَنَّ ابْنَ جُرَيْجٍ أَخْبَرَهُمْ قَالَ أَخْبَرَنِى أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى مُلَيْكَةَ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ التَّيْمِىِّ عَنْ رَبِيعَةَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْهُدَيْرِ التَّيْمِىِّ - قَالَ أَبُو بَكْرٍ وَكَانَ رَبِيعَةُ مِنْ خِيَارِ النَّاسِ عَمَّا حَضَرَ رَبِيعَةُ مِنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ - رضى الله عنه - قَرَأَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ عَلَى الْمِنْبَرِ بِسُورَةِ النَّحْلِ حَتَّى إِذَا جَاءَ السَّجْدَةَ نَزَلَ فَسَجَدَ وَسَجَدَ النَّاسُ ، حَتَّى إِذَا كَانَتِ الْجُمُعَةُ الْقَابِلَةُ قَرَأَ بِهَا حَتَّى إِذَا جَاءَ السَّجْدَةَ قَالَ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا نَمُرُّ بِالسُّجُودِ فَمَنْ سَجَدَ فَقَدْ أَصَابَ ، وَمَنْ لَمْ يَسْجُدْ فَلاَ إِثْمَ عَلَيْهِ . وَلَمْ يَسْجُدْ عُمَرُ - رضى الله عنه . وَزَادَ نَافِعٌ عَنِ ابْنِ عُمَرَ - رضى الله عنهما إِنَّ اللَّهَ لَمْ يَفْرِضِ السُّجُودَ إِلاَّ أَنْ نَشَاءَ .

Bize İbrahim b. Musa, ona Hişâm b. Yusuf, ona İbn Cüreyc, ona Abdullah b. Ebu Bekir b. Ebu Müleyke, ona Osman b. Abdurrahman et-Temîmî, ona da Rabîa b. Abdullah b. Hüdeyr et-Teymî (Ebu Bekir dedi ki: Rabîa insanların en hayırlılarındandır) şöyle demiştir: Rabîa (bir cuma günü) Ömer b. Hattâb'ın (ra) yanındayken o cuma günü minberde Nahl suresini okumuş, secde ayetine geldiği zaman minberden inip secde etmiş insanlar da onunla beraber secde etmişti. Bir sonraki Cuma Ömer aynı sureyi okudu, secde ayetine geldiği zaman 'Ey insanlar, biz secde edip geçiyoruz. Her kim secde ederse doğru yapmıştır. Her kim de secde etmezse, ona da bir günah yoktur' demiştir. Ömer (ra) burada secde etmemiştir.
Nâfi' İbn Ömer'den bu hadisi şu ziyade ile nakletmiştir: Allah Teâlâ, bizim isteğimiz dışında secde etmeyi farz kılmadı.

Açıklama: Rivayet, İbn Hacer'e göre muallak olmayıp mevsûldür (Fethü'l-bârî, Dârü'l-Marife, II, 559).

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Ebvâbu Sücûdi'l-Kur'an 10, 1/402

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنَا هِشَامٌ أَخْبَرَنَا مَعْمَرٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ وَهِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ عَائِشَةَ - رضى الله عنها - قَالَتْ كَسَفَتِ الشَّمْسُ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقَامَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم فَصَلَّى بِالنَّاسِ ، فَأَطَالَ الْقِرَاءَةَ ، ثُمَّ رَكَعَ فَأَطَالَ الرُّكُوعَ ، ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ فَأَطَالَ الْقِرَاءَةَ ، وَهْىَ دُونَ قِرَاءَتِهِ الأُولَى ، ثُمَّ رَكَعَ فَأَطَالَ الرُّكُوعَ دُونَ رُكُوعِهِ الأَوَّلِ ، ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ فَسَجَدَ سَجْدَتَيْنِ ، ثُمَّ قَامَ فَصَنَعَ فِى الرَّكْعَةِ الثَّانِيَةِ مِثْلَ ذَلِكَ ، ثُمَّ قَامَ فَقَالَ: " إِنَّ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ لاَ يَخْسِفَانِ لِمَوْتِ أَحَدٍ وَلاَ لِحَيَاتِهِ ، وَلَكِنَّهُمَا آيَتَانِ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ يُرِيهِمَا عِبَادَهُ ، فَإِذَا رَأَيْتُمْ ذَلِكَ فَافْزَعُوا إِلَى الصَّلاَةِ " .

Bize Abdullah b. Muhammed, ona Hişâm, ona Ma'mer, ona ez-Zührî ve Hişâm, onlara Urve, ona da Aişe (r.anha) şöyle söylemiştir:
Hz. Peygamber (sav) zamanında güneş tutulmuştu. O (sav) da ayağa kalkıp insanlara namaz kıldırdı. Namazı da şöyleydi: Kıraati uzun yaptı. Sonra rükûa gitti ve rükûu da uzun yaptı. Sonra rükûdan kalktı ve tekrar kıraati uzattı. Bu ikinci kıraati ilk kıraatinden daha kısaydı. Sonra tekrar rükûa gitti ve bu rükûu ilkinden daha kısaydı. Sonra rükûdan kalktı. Sonra da iki secde yaptı. Ardından ayağa kalktı ve ikinci rekatı da ilk rekatı kıldığı gibi kıldı. Sonra hutbe vermek için kalktı ve şöyle buyurdu:
"Güneş ve ay, hiçbir kimsenin ölümü ve hayatı için tutulmaz. Fakat bunlar Allah'ın ayetlerinden iki ayettir. Allah bunları kullarına gösterir. Siz bu tutulmayı gördüğünüzde hemen namaza durun."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Kusûf 13, 1/399

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنْ عَاصِمٍ وَحُصَيْنٍ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ - رضى الله عنهما - قَالَ أَقَامَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم تِسْعَةَ عَشَرَ يَقْصُرُ ، فَنَحْنُ إِذَا سَافَرْنَا تِسْعَةَ عَشَرَ قَصَرْنَا ، وَإِنْ زِدْنَا أَتْمَمْنَا .

Bize Musa b. İsmail, ona Ebu Avane, ona Asım ve Husayn, onlara İkrime’nin rivayetine göre İbn Abbas (r.anhüma) şöyle demiştir:

Nebi (sav) bir seferde, on dokuz gün boyunca, namazları kısaltarak kıldı. Bizim de yolculuğumuz on dokuz güne kadar devam ederse namazlarımızı kısaltarak kılarız. Eğer daha fazla kalırsak namazları tam kılarız.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Ebvâbu Taksîri'-Salât 1, 1/403

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ قَالَ حَدَّثَنَا وُهَيْبٌ قَالَ حَدَّثَنَا أَيُّوبُ عَنْ أَبِى الْعَالِيَةِ الْبَرَّاءِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ - رضى الله عنهما - قَالَ قَدِمَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم وَأَصْحَابُهُ لِصُبْحِ رَابِعَةٍ يُلَبُّونَ بِالْحَجِّ ، فَأَمَرَهُمْ أَنْ يَجْعَلُوهَا عُمْرَةً إِلاَّ مَنْ مَعَهُ الْهَدْىُ . تَابَعَهُ عَطَاءٌ عَنْ جَابِرٍ .

Açıklama: Rivayet muallaktır; Buhari ile Ata b. Ebu Rabah arasında inkita vardır.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Ebvâbu Taksîri'-Salât 3, 1/403

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ وَأَبُو النُّعْمَانِ قَالاَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ - رضى الله عنهما - قَالَ ( ص ) لَيْسَ مِنْ عَزَائِمِ السُّجُودِ ، وَقَدْ رَأَيْتُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم يَسْجُدُ فِيهَا .

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Ebvâbu Sücûdi'l-Kur'an 3, 1/401

حَدَّثَنَا مُسْلِمٌ وَمُعَاذُ بْنُ فَضَالَةَ قَالاَ أَخْبَرَنَا هِشَامٌ عَنْ يَحْيَى عَنْ أَبِى سَلَمَةَ قَالَ رَأَيْتُ أَبَا هُرَيْرَةَ - رضى الله عنه - قَرَأَ ( إِذَا السَّمَاءُ انْشَقَّتْ ) فَسَجَدَ بِهَا فَقُلْتُ يَا أَبَا هُرَيْرَةَ ، أَلَمْ أَرَكَ تَسْجُدُ قَالَ لَوْ لَمْ أَرَ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم يَسْجُدُ لَمْ أَسْجُدْ .

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Ebvâbu Sücûdi'l-Kur'an 7, 1/402