حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ عُثْمَانَ بْنِ سَعِيدِ بْنِ كَثِيرِ بْنِ دِينَارٍ الْحِمْصِىُّ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ حِمْيَرَ حَدَّثَنَا زَيْدُ بْنُ جَبِيرَةَ الأَنْصَارِىُّ عَنْ دَاوُدَ بْنِ الْحُصَيْنِ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « خِصَالٌ لاَ تَنْبَغِى فِى الْمَسْجِدِ لاَ يُتَّخَذُ طَرِيقًا وَلاَ يُشْهَرُ فِيهِ سِلاَحٌ وَلاَ يُنْبَضُ فِيهِ بِقَوْسٍ وَلاَ يُنْشَرُ فِيهِ نَبْلٌ وَلاَ يُمَرُّ فِيهِ بِلَحْمٍ نِىءٍ وَلاَ يُضْرَبُ فِيهِ حَدٌّ وَلاَ يُقْتَصُّ فِيهِ مِنْ أَحَدٍ وَلاَ يُتَّخَذُ سُوقًا » .

Bize Yahya b. Osman b. Saîd b. Kesir b. Dinâr el-Hımsî, ona Muhammed b. Himyer, ona Zeyd b. Cebira el-Ensarî, ona Davud b. Husayn, ona Nâfî’, ona da İbn Ömer'in rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Mescide yaraşmayan bazı işler şunlardır: Mescit yol olarak kullanılmaz, orada silah çekilemez, yayın kirişi gerilemez, oklar yayılamaz, oradan çiğ et ile geçilemez, mescidde had cezası, kısas uygulanamaz ve orası çarşıya çevrilemez”.

Açıklama: Elbani bu hadisin zayıf olduğunu ifade etmiş, " لاَ يُتَّخَذُ طَرِيقًا " bölümünün ise sahih olduğunu belirtmiştir

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mesâcid ve'l-cemaât 5, /128

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ سَعِيدٍ الْكِنْدِىُّ حَدَّثَنَا أَبُو خَالِدٍ الأَحْمَرُ عَنِ ابْنِ عَجْلاَنَ عَنْ عَمْرِو بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَنِ الْبَيْعِ وَالاِبْتِيَاعِ وَعَنْ تَنَاشُدِ الأَشْعَارِ فِى الْمَسَاجِدِ .

Bize Abdullah b. Saîd el-Kindî, ona Ebu Hâlid el-Ahmer, ona İbn Aclân, ona Amr b. Şuayb, ona babası, ona da dedesinin şöyle dediğini rivayet etti: "Rasulullah (sav) mescitte alışveriş yapılmasını ve karşılıklı şiirler okunmasını yasakladı".

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mesâcid ve'l-cemaât 5, /129

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يُوسُفَ السُّلَمِىُّ حَدَّثَنَا مُسْلِمُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ حَدَّثَنَا الْحَارِثُ بْنُ نَبْهَانَ حَدَّثَنَا عُتْبَةُ بْنُ يَقْظَانَ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ عَنْ مَكْحُولٍ عَنْ وَاثِلَةَ بْنِ الأَسْقَعِ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ « جَنِّبُوا مَسَاجِدَكُمْ صِبْيَانَكُمْ وَمَجَانِينَكُمْ وَشِرَارَكُمْ وَبَيْعَكُمْ وَخُصُومَاتِكُمْ وَرَفْعَ أَصْوَاتِكُمْ وَإِقَامَةَ حُدُودِكُمْ وَسَلَّ سُيُوفِكُمْ وَاتَّخِذُوا عَلَى أَبْوَابِهَا الْمَطَاهِرَ وَجَمِّرُوهَا فِى الْجُمَعِ » .

Bize Ahmed b. Yusuf es-Sülemî, ona Müslim b. İbrahim, ona Hâris b. Nebhân, ona Utbe b. Yakzân, ona Ebu Saîd, ona Mekhûl, ona Vâsile b. el-Eskâ’ın rivayet ettiğine göre Nebi (sav) şöyle buyurdu: “Küçük çocukları, aklı başında olmayanları, kötülük yapanları mescidden uzak tutun. Alışverişinizi, davalarınızı mescidde görmeyin. Mescidde seslerinizi yükseltmeyin, had cezalarını uygulamayın, kılıçlarınızı çekmeyin. Mescitlerin kapılarının yakınında abdest alma yerleri yapın ve Cuma günleri mescitlerde tütsü yakın”.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mesâcid ve'l-cemaât 5, /129

حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ مَنْصُورٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ نُمَيْرٍ أَنْبَأَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ كُنَّا نَنَامُ فِى الْمَسْجِدِ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم .

Bize İshak b. Mansur, ona Abdullah b. Numeyr, ona Ubeydullah b. Ömer, ona Nâfî’nin rivayet ettiğine göre İbn Ömer şöyle demiştir: "Biz Rasulullah (sav) döneminde mescitte uyurduk".

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mesâcid ve'l-cemaât 6, /129

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُثْمَانَ الْعُثْمَانِىُّ أَبُو مَرْوَانَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ سَعْدٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ حُمَيْدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عَوْفٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ وَأَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ أَنَّهُمَا أَخْبَرَاهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم رَأَى نُخَامَةً فِى جِدَارِ الْمَسْجِدِ فَتَنَاوَلَ حَصَاةً فَحَكَّهَا ثُمَّ قَالَ « إِذَا تَنَخَّمَ أَحَدُكُمْ فَلاَ يَتَنَخَّمَنَّ قِبَلَ وَجْهِهِ وَلاَ عَنْ يَمِينِهِ وَلْيَبْزُقْ عَنْ شِمَالِهِ أَوْ تَحْتَ قَدَمِهِ الْيُسْرَى » .

Bize Ebu Mervan Muhammed b. Osman el-Osmanî, ona İbrahim b. Sa’d, ona İbn Şihâb, ona Humeyd b. Abdurrahman b. Avf, ona Ebu Hureyre ve Ebu Saîd el-Hudrî’nin haber verdiklerine göre: "Rasulullah (sav) mescidin duvarında bir balgam görünce, eline bir çakıl taşı alıp onu kazıdı. Sonra: “Biriniz balgam çıkaracak olursa yüzünü döndüğü kıble istikametine yahut sağ tarafına doğru asla balgam çıkarmasın, ya sol tarafına yahut sol ayağının altına tükürsün” buyurdu".

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mesâcid ve'l-cemaât 10, /131

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ رُمْحٍ أَنْبَأَنَا ابْنُ لَهِيعَةَ ح وَحَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ حَدَّثَنَا حَاتِمُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ جَمِيعًا عَنِ ابْنِ عَجْلاَنَ عَنْ عَمْرِو بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نَهَى عَنْ إِنْشَادِ الضَّالَّةِ فِى الْمَسْجِدِ .

Bize Muhammed b. Rumh, ona İbn Lehîa rivayet etti; (T) Bize Ebu Kureyb, ona Hâtim b. İsmail rivayet etti, (İbn Lehîa ile) birlikte ikisine İbn Aclân, ona Amr b. Şuayb, ona babası, ona da dedesinin rivayet ettiğine göre "Rasulullah (sav) mescitte kayıp eşya ilanı yapmayı yasakladı."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mesâcid ve'l-cemaât 11, /131

حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ عُثْمَانَ بْنِ سَعِيدِ بْنِ كَثِيرِ بْنِ دِينَارٍ الْحِمْصِىُّ وَعَبْدُ الْوَهَّابِ بْنُ الضَّحَّاكِ قَالاَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ عَيَّاشٍ عَنْ عُمَارَةَ بْنِ غَزِيَّةَ عَنْ رَبِيعَةَ بْنِ أَبِى عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ سَعِيدِ بْنِ سُوَيْدٍ الأَنْصَارِىِّ عَنْ أَبِى حُمَيْدٍ السَّاعِدِىِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « إِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمُ الْمَسْجِدَ فَلْيُسَلِّمْ عَلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم ثُمَّ لْيَقُلِ اللَّهُمَّ افْتَحْ لِى أَبْوَابَ رَحْمَتِكَ . وَإِذَا خَرَجَ فَلْيَقُلِ اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ » .

Bize Amr b. Osman b. Saîd b. Kesir b. Dinâr el-Hımsî ve Abdülvehhab b. ed-Dahhâk, onlara İsmail b. Ayyaş, ona Umare b. Gaziyye, ona Rabia b. Ebu Abdurrahman, ona Abdülmelik b. Saîd b. Suveyd el-Ensarî, ona da Ebu Humeyd es-Sâidî’nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Biriniz mescide girdiği zaman Nebi’ye (sav) selam versin, sonra: “Allahummeftah lî ebvâbe rahmetik: Allah’ım, bana rahmetinin kapılarını aç, desin. Mescidden çıkarken de: “Allahumme innî ese’lüke min fadlik: Allah’ım, lütfuna mazhar olmak dilerim, desin.”

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mesâcid ve'l-cemaât 13, /132

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرٍ الْحَنَفِىُّ حَدَّثَنَا الضَّحَّاكُ بْنُ عُثْمَانَ حَدَّثَنِى سَعِيدٌ الْمَقْبُرِىُّ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « إِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمُ الْمَسْجِدَ فَلْيُسَلِّمْ عَلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَلْيَقُلِ اللَّهُمَّ افْتَحْ لِى أَبْوَابَ رَحْمَتِكَ وَإِذَا خَرَجَ فَلْيُسَلِّمْ عَلَى النَّبِىِّ وَلْيَقُلِ اللَّهُمَّ اعْصِمْنِى مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ » .

Bize Muhammed b. Beşşâr, ona Ebu Bekr el-Hanefî, ona ed-Dahhâk b. Osman, ona Saîd el-Makburî, ona da Ebu Hureyre’nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: “Biriniz mescide girdiği zaman Nebi’ye (sav) selam etsin ve: Allahummeftah lî ebvâbe rahmetik: Allah’ım, bana rahmetinin kapılarını aç, desin. Mescidden çıkarken de Nebi’ye selam etsin ve: Allahumma’sımnî mine’ş-şeytani’r-racim: Allah’ım, beni kovulmuş şeytandan koru, desin.”

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mesâcid ve'l-cemaât 13, /132

حَدَّثَنَا أَبُو مَرْوَانَ الْعُثْمَانِىُّ مُحَمَّدُ بْنُ عُثْمَانَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ سَعْدٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ وَأَبِى سَلَمَةَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ : " إِذَا أُقِيمَتِ الصَّلاَةُ فَلاَ تَأْتُوهَا وَأَنْتُمْ تَسْعَوْنَ وَأْتُوهَا تَمْشُونَ وَعَلَيْكُمُ السَّكِينَةُ فَمَا أَدْرَكْتُمْ فَصَلُّوا وَمَا فَاتَكُمْ فَأَتِمُّوا "

Bize Ebu Mervân el-Osmanî Muhammed b. Osman, ona İbrahim b. Sa’d, ona İbn Şihâb, ona Saîd b. Müseyyeb ve Ebu Seleme, onlara da Ebu Hureyre’nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: "Namaz için kamet getirildiğinde koştura koştura namaza gelmeyin. Sakince yürüyüp gelin. Yetiştiğiniz kadarını imamla birlikte kılın, yetişemediğiniz kısmı kendiniz tamamlayın."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mesâcid ve'l-cemaât 14, /133

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ عَمْرِو بْنِ يَحْيَى عَنْ أَبِيهِ وَحَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ عَنْ عَمْرِو بْنِ يَحْيَى عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « الأَرْضُ كُلُّهَا مَسْجِدٌ إِلاَّ الْمَقْبَرَةَ وَالْحَمَّامَ » .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mesâcid ve'l-cemaât 4, /128