أَخْبَرَنَا أَبُو نُعَيْمٍ حَدَّثَنَا ابْنُ عُيَيْنَةَ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ أَبِى أَيُّوبَ عَنِ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ :« إِذَا أَتَيْتُمُ الْغَائِطَ فَلاَ تَسْتَقْبِلُوا الْقِبْلَةَ بِغَائِطٍ وَلاَ بَوْلٍ وَلاَ تَسْتَدْبِرُوهَا ». قَالَ ثُمَّ قَالَ أَبُو أَيُّوبَ : فَقَدِمْنَا الشَّامَ فَوَجَدْنَا مَرَاحِيضَ قَدْ بُنِيَتْ عِنْدَ الْقِبْلَةِ فَنَنْحَرِفُ وَنَسْتَغْفِرُ اللَّهَ. قَالَ أَبُو مُحَمَّدٍ : وَهَذَا أَصَحُّ مِنْ حَدِيثِ عَبْدِ الْكَرِيمِ ، وَعَبْدُ الْكَرِيمِ شِبْهُ الْمَتْرُوكِ.

Bize Ebu Nuaym (Fadl b. Dükeyn el-Mülâî), ona (Ebu Muhammed) Süfyan b. Uyeyne (el-Hilâlî), ona (Ebu Bekir Muhammed b. Şihab) ez-Zührî, ona (Ebu Muhammed) Ata b. Yezid (el-Cünde'î), ona da Ebu Eyyub'un (ra) rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: “Tuvalete gittiğinizde ne küçük ne de büyük tuvalet ihtiyacınızı giderirken kıbleye dönmeyin, ona arkanızı vermeyin." Ebû Eyyüb (el-Ensârî) (ra) dedi ki: “Şam'a gittiğimizde tuvaletlerin kıbleye doğru inşa edildiğini gördük. Artık kıbleden farklı tarafa yönümüzü çeviriyor ve Allah'tan af diliyorduk.” Ebu Muhammed şöyle dedi: "Bu rivayet, Abdülkerim'in rivayet ettiği hadisten daha sahihtir. Abdülkerim, metruk gibidir."

Açıklama: Darimi'nin hadisin diğer bir tarikindeki ravi Abdülkerim için kullandığı şibhu'l-metruk ya da şebîhu'l-metruk, "metrûk râvîden farksız" olan râvîler için kullanılan bir ıstılahtır. Hadis uleması bu kavrama yalan söylemekle ithâm edilen (ittihâmu'r-râvî bi'l-kizb) ravileri tanımlamak için başvurmuşlardır. (Bk. Mehmet Efendioğlu, "Metruk", DİA, XXIX, 415-416)

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 6, 1/527

أَخْبَرَنَا حَجَّاجُ بْنُ مِنْهَالٍ حَدَّثَنَا مَهْدِىٌّ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى يَعْقُوبَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ سَعْدٍ مَوْلَى الْحَسَنِ بْنِ عَلِىٍّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ : كَانَ أَحَبَّ مَا اسْتَتَرَ بِهِ النَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- لِحَاجَتِهِ هَدَفٌ أَوْ حَائِشُ نَخْلٍ.

Bize Haccac b. Minhâl, ona Mehdi (b. Meymun), ona Muhammed b. Abdullah b. Ebu Yakub, ona da el-Hasan b. Ali'nin azadlı kölesi el-Hasan b. Sa'd, Abdullah b. Cafer'in şöyle dediğini rivayet etti: 'Hz. Peygamber'in (sav) def-i hacette arkasına gizlenmek için tercih ettiği şeyler, ya bir tümsek veya hurma ağacı kümesi olurdu.'

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 5, 1/525

أَخْبَرَنَا وَهْبُ بْنُ جَرِيرٍ وَيَزِيدُ بْنُ هَارُونَ وَأَبُو نُعَيْمٍ عَنْ هِشَامٍ عَنْ يَحْيَى عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى قَتَادَةَ عَنْ أَبِيهِ أَنَّ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ :« لاَ يَمَسَّ أَحَدُكُمْ ذَكَرَهُ بِيَمِينِهِ وَلاَ يَتَمَسَّحْ بِيَمِينِهِ ».

Bize Vehb b. Cerîr, ona Yezid b. Harun ve Ebu Nuaym, onlara Hişam b. Abdullah, ona Yahya b. (Kesir), ona Abdullah b. Ebu Katade, ona da babası (Haris b. Rib'î es-Sülemî), Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Hiçbiriniz erkeklik organını sağ eliyle tutmasın, sağ eliyle istincâ da etmesin."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 13, 1/533

أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ خَالِدٍ الْوَهْبِىُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى بَكْرٍ عَنْ عُرْوَةَ عَنْ مَرْوَانَ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ بُسْرَةَ بِنْتِ صَفْوَانَ أَنَّهَا سَمِعَتِ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- يَقُولُ :« مَنْ مَسَّ فَرْجَهُ فَلْيَتَوَضَّأْ ». قَالَ أَبُو مُحَمَّدٍ : هَذَا أَوْثَقُ فِى مَسِّ الْفَرْجِ و قال الوُضُوءُ أَثبَتُ

Bize Ahmed b. Halid el-Vehbî, ona Muhammed b. İshak, ona Abdullah b. Ebu Bekir, ona Urve (b. Zübeyr), ona Mervân b. Hakem, ona da Busre bt. Safvân'ın rivayet ettiğine göre Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Cinsel organına dokunan kimse abdest alsın." Ebu Muhammed (ed-Dârimi) der ki: Cinsel organa dokunma ile ilgili en sağlam rivayet budur. Dokunanın abdest alması gerektiği görüşü de daha doğrudur.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 50, 1/564

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُبَارَكِ عَنْ مَالِكٍ قِرَاءَةً عَنْ صَفْوَانَ بْنِ سُلَيْمٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ سَلَمَةَ مِنْ آلِ الأَزْرَقِ أَنَّ الْمُغِيرَةَ بْنَ أَبِى بُرْدَةَ - وَهُوَ رَجُلٌ مِنْ بَنِى عَبْدِ الدَّارِ - أَخْبَرَهُ أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا هُرَيْرَةَ يَقُولُ : سَأَلَ رَجُلٌ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- فَقَالَ : إِنَّا نَرْكَبُ الْبَحْرَ وَمَعَنَا الْقَلِيلُ مِنَ الْمَاءِ ، فَإِنْ تَوَضَّأْنَا بِهِ عَطِشْنَا ، أَفَنَتَوَضَّأُ مِنْ مَاءِ الْبَحْرِ؟ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« هُوَ الطَّهُورُ مَاؤُهُ الْحِلُّ مَيْتَتُهُ ».

Bize Muhammed b. Mübârek, ona Malik, ona Safvân b. Süleym, ona Ezrak sülâlesinden Saîd b. Seleme, ona Abdüddâr oğullarından bir adam olan Muğira b. Ebu Bürde, ona da Ebu Hüreyre şöyle rivayet etmiştir: "Bir adam Rasulullah'a (sav) 'Bizler, yanımızda az bir su ile denize açılıyoruz. Şayet biz bu su ile abdest alırsak, susarız. Acaba deniz suyundan abdest alabilir miyiz?' diye sordu. Bunun üzerine Rasulullah (sav) 'Denizin suyu temiz, ölüsü helaldir' buyurdu."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 53, 1/567

أَخْبَرَنَا وَهْبُ بْنُ جَرِيرٍ وَيَزِيدُ بْنُ هَارُونَ وَأَبُو نُعَيْمٍ عَنْ هِشَامٍ عَنْ يَحْيَى عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى قَتَادَةَ عَنْ أَبِيهِ أَنَّ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ :« لاَ يَمَسَّ أَحَدُكُمْ ذَكَرَهُ بِيَمِينِهِ وَلاَ يَتَمَسَّحْ بِيَمِينِهِ ».

Bize Vehb b. Cerîr, ona Yezid b. Harun ve Ebu Nuaym, onlara Hişam b. Abdullah, ona Yahya b. (Kesir), ona Ebu Katade, ona da babası (Haris b. Rib'î es-Sülemî), Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Hiçbiriniz erkeklik organını sağ eliyle tutmasın, sağ eliyle istincâ da etmesin."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 13, 1/533

أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ صَالِحٍ قَالَ حَدَّثَنِى اللَّيْثُ حَدَّثَنِى عُقَيْلٌ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ حَدَّثَنِى جَعْفَرُ بْنُ عَمْرِو بْنِ أُمَيَّةَ أَنَّ أَبَاهُ عَمْرَو بْنَ أُمَيَّةَ أَخْبَرَهُ : أَنَّهُ رَأَى رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- يَحْتَزُّ مِنْ كَتِفِ شَاةٍ فِى يَدِهِ ، ثُمَّ دُعِىَ إِلَى الصَّلاَةِ فَأَلْقَى السِّكِّينَ الَّتِى كَانَ يَحْتَزُّ بِهَا ، ثُمَّ قَامَ فَصَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ.

Bize Abdullah b. Salih, ona Leys (b. Sa'd), ona Ukayl (b. Halid), ona (Muhammed) b. Şihâb, ona Cafer b. Amr b. Ümeyye, ona da babası Amr b. Ümeyye (ra), "Rasulullah'ı (sav) elindeki bir koyun küreğinden (et) kesip yerken gördüğünü, sonra Peygamberin (sav) namaza çağrıldığını, bunun üzerine et kestiği bıçağı elinden attığını, sonra da kalkıp ve (yeniden) abdest almadığı halde namazı kıldırdığını" rivayet etmiştir.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 52, 1/566

أَخْبَرَنَا الْحَكَمُ بْنُ الْمُبَارَكِ أنبأنا مَالِكٌ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى طَلْحَةَ عَنْ حُمَيْدَةَ بِنْتِ عُبَيْدِ بْنِ رِفَاعَةَ عَنْ كَبْشَةَ بِنْتِ كَعْبِ بْنِ مَالِكٍ ، وَكَانَتْ تَحْتَ ابْنِ أَبِى قَتَادَةَ : أَنَّ أَبَا قَتَادَةَ دَخَلَ عَلَيْهَا فَسَكَبَتْ لَهُ وَضُوءاً ، فَجَاءَتْ هِرَّةٌ تَشْرَبُ مِنْهُ فَأَصْغَى لَهَا أَبُو قَتَادَةَ الإِنَاءَ حَتَّى شَرِبَتْ - قَالَتْ كَبْشَةُ - فَرَآنِى أَنْظُرُ فَقَالَ : أَتَعْجَبِينَ يَا بِنْتَ أَخِى؟ قُلْتُ : نَعَمْ. قَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ :« إِنَّهَا لَيْسَتْ بِنَجَسٍ ، إِنَّمَا هِىَ مِنَ الطَّوَّافِينَ عَلَيْكُمْ وَالطَّوَّافَاتِ ».

Bize Hakem b. Mübârek, ona Mâlik (b. Enes), ona İshâk b. Abdullah b. Ebu Talha, ona Humeyde bt. Ubeyd b. Rifâa, ona da Ebu Katâde'nin oğlu ile evli olan Kebşe bt. Ka'b b. Mâlik şöyle rivayet etti: Ebu Katâde, Kebşe'nin yanına girdi, o da ona abdest suyu döktü. O sırada bir kedi su içmeye geldi. Bunun üzerine Ebu Katâde su kabını kedinin içebilmesi için eğdi, kedi de içti. Kebşe (sözüne devamla) der ki: Ebu Katâde benim baktığımı gördü ve “yeğenim, hayret mi ediyorsun?” dedi. Ben de “evet” dedim. Bunun üzerine Ebu Katâde “Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur” dedi: "Şüphesiz o (kedi) pis değildir. O ancak sizin etrafınızda dolaşan erkek ve dişi varlıklardandır."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 58, 1/571

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى حَدَّثَنَا ابْنُ عُلَيَّةَ أنبأنا خَالِدٌ عَنْ أَنَسِ بْنِ سِيرِينَ قَالَ : اسْتُحِيضَتِ امْرَأَةٌ مِنْ آلِ أَنَسٍ فَأَمَرُونِى ، فَسَأَلْتُ ابْنَ عَبَّاسٍ فَقَالَ : أَمَّا مَا رَأَتِ الدَّمَ الْبَحْرَانِىَّ فَلاَ تُصَلِّى ، فَإِذَا رَأَتِ الطُّهْرَ وَلَوْ سَاعَةً مِنْ نَهَارٍ فَلْتَغْتَسِلْ وَلْتُصَلِّ.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 84, 1/610

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ قَالَ : الْمُسْتَحَاضَةُ تَجْلِسُ أَيَّامَ أَقْرَائِهَا ، ثُمَّ تَغْتَسِلُ لِلظُّهْرِ وَالْعَصْرِ غُسْلاً وَاحِداً ، وَتُؤَخِّرُ الْمَغْرِبَ وَتُعَجِّلُ الْعِشَاءَ وَذَلِكَ فِى وَقْتِ الْعِشَاءِ ، وَلِلْفَجْرِ غُسْلاً وَاحِدًا ، وَلاَ تَصُومُ ، وَلاَ يَأْتِيهَا زَوْجُهَا ، وَلاَ تَمَسُّ الْمُصْحَفَ .

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 84, 1/611