أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ صَالِحٍ حَدَّثَنِى اللَّيْثُ أَخْبَرَنِى ابْنُ عَجْلاَنَ عَنْ نَافِعٍ مَوْلَى عَبْدِ اللَّهِ : أَنَّ صَبِيغاً الْعِرَاقِىَّ جَعَلَ يَسْأَلُ عَنْ أَشْيَاءَ مِنَ الْقُرْآنِ فِى أَجْنَادِ الْمُسْلِمِينَ حَتَّى قَدِمَ مِصْرَ ، فَبَعَثَ بِهِ عَمْرُو بْنُ الْعَاصِ إِلَى عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ ، فَلَمَّا أَتَاهُ الرَّسُولُ بِالْكِتَابِ فَقَرَأَهُ فَقَالَ : أَيْنَ الرَّجُلُ؟ قَالَ : فِى الرَّحْلِ. قَالَ عُمَرُ : أَبْصِرْ أَيَكُونُ ذَهَبَ فَتُصِيبَكَ مِنِّى بِهِ الْعُقُوبَةُ الْمُوجِعَةُ. فَأَتَاهُ بِهِ فَقَالَ عُمَرُ : تَسْأَلُ مُحْدَثَةً. فَأَرْسَلَ عُمَرُ إِلَى رَطَائِبَ مِنْ جَرِيدٍ فَضَرَبَهُ بِهَا حَتَّى تَرَكَ ظَهْرَهُ دَبِرَةً ، ثُمَّ تَرَكَهُ حَتَّى بَرَأَ ، ثُمَّ عَادَ لَهُ ثُمَّ تَرَكَهُ حَتَّى بَرَأَ ، فَدَعَا بِهِ لِيَعُودَ لَهُ ، قَالَ فَقَالَ صَبِيغٌ : إِنْ كُنْتَ تُرِيدُ قَتْلِى فَاقْتُلْنِى قَتْلاً جَمِيلاً ، وَإِنْ كُنْتَ تُرِيدُ أَنْ تُدَاوِيَنِى فَقَدْ وَاللَّهِ بَرَأْتُ. فَأَذِنَ لَهُ إِلَى أَرْضِهِ وَكَتَبَ إِلَى أَبِى مُوسَى الأَشْعَرِىِّ : أَنْ لاَ يُجَالِسَهُ أَحَدٌ مِنَ الْمُسْلِمِينَ. فَاشْتَدَّ ذَلِكَ عَلَى الرَّجُلِ ، فَكَتَبَ أَبُو مُوسَى إِلَى عُمَرَ : أَنْ قَدْ حَسُنَتْ هَيْئَتُهُ. فَكَتَبَ عُمَرُ أَنِ ائْذَنْ لِلنَّاسِ بِمُجَالَسَتِهِ.

Bize Abdullah b. Salih, ona Leys, ona İbn Aclân, ona Abdullah'ın azatlısı Nâfi şöyle rivayet etmiştir: Iraklı Sabîğ müslümanlar arasında Kur'an'ın müteşabihleri hakkında sorular soruyordu. Sonunda Mısır'a geldi. Amr b. As onu Ömer b. el-Hattab'a gönderdi. Sabiğ ile birlikte gelen elçi Amr'ın mektubunu Hz. Ömer'e verdi. Hz. Ömer mektubu okudu ve "Bu adam nerede?" diye sordu. Elçi "Konakladığımız yerde" diye cevap verdi. Hz. Ömer "İyi bak, sakın kaçmış olmasın. Yoksa bu sebeple benden canını yakacak bir ceza görürsün" dedi. Elçi Sabîğ'i getirdi. Hz. Ömer ona: "Önceden var olmayan sorular soruyormuşsun, öyle mi!" dedi. Bir yandan da bir adamını yaş hurma dalları getirmesi için göndermişti. Hz. Ömer, hurma dalıyla Sabiğ'i dövdü ve sırtını yara içinde bıraktı. Sonra iyileşene kadar bir şey yapmadı. Ardından tekrar dövdü ve yine bıraktı. Bir daha çağırınca Sabî "Eğer beni öldürmek istiyorsan, güzelce öldür. Eğer beni yola getirmek istiyorsan, Allah'a yemin ederim ki iyileştim artık." dedi. Bunun üzerine Hz. Ömer ona memleketine gitmesi için izin verdi. Ebu Musa el-Eş'arî'ye de "Müslümanlardan kimse onunla oturmasın" dedi. Bu adama çok ağır geldi. Ebu Musa el-Eş'arî, Hz. Ömer'e "Adamın hali düzeldi" diye yazdı. Bunun üzerine Hz. Ömer "İnsanlara onunla oturmaları için izin ver" diye cevap verdi.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 19, 1/254

أَخْبَرَنَا إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ أَخْبَرَنَا أَبُو هِشَامٍ الْمَخْزُومِىُّ حَدَّثَنَا وُهَيْبٌ حَدَّثَنَا دَاوُدُ عَنْ عَامِرٍ قَالَ : سُئِلَ عَمَّارُ بْنُ يَاسِرٍ عَنْ مَسْأَلَةٍ فَقَالَ : هَلْ كَانَ هَذَا بَعْدُ؟ قَالُوا : لاَ. قَالَ : دَعُونَا حَتَّى يَكُونَ ، فَإِذَا كَانَ تَجَشَّمْنَاهَا لَكُمْ.

Açıklama: Amir eş-Şa'bî ile Ammar b. Yasir arasında inkıta' vardır.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 18, 1/243

أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ يُونُسَ حَدَّثَنَا زُهَيْرٌ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ أَبِى خَالِدٍ قَالَ سَمِعْتُ عَامِراً يَقُولُ : اسْتَفْتَى رَجُلٌ أُبَىَّ بْنَ كَعْبٍ فَقَالَ : يَا أَبَا الْمُنْذِرِ مَا تَقُولُ فِى كَذَا وَكَذَا؟ قَالَ : يَا بُنَىَّ أَكَانَ الَّذِى سَأَلْتَنِى عَنْهُ؟ قَالَ : لاَ. قَالَ : أَمَّا لاَ فَأَجِّلْنِى حَتَّى يَكُونَ فَنُعَالِجَ أَنْفُسَنَا حَتَّى نُخْبِرَكَ.

Açıklama: Amir eş-Şa'bî ile Übey b. Ka'b arasında inkıta' vardır.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 19, 1/255

أَخْبَرَنَا مُسْلِمُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ يَزِيدَ الْمَنْقَرِىِّ حَدَّثَنِى أَبِى قَالَ : جَاءَ رَجُلٌ يَوْماً إِلَى ابْنِ عُمَرَ فَسَأَلَهُ عَنْ شَىْءٍ لاَ أَدْرِى مَا هُوَ ، فَقَالَ لَهُ ابْنُ عُمَرَ : لاَ تَسْأَلْ عَمَّا لَمْ يَكُنْ ، فَإِنِّى سَمِعْتُ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ يَلْعَنُ مَنْ سَأَلَ عَمَّا لَمْ يَكُنْ.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 18, 1/242

أَخْبَرَنَا الْحَكَمُ بْنُ نَافِعٍ أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ قَالَ : بَلَغَنَا أَنَّ زَيْدَ بْنَ ثَابِتٍ الأَنْصَارِىَّ كَانَ يَقُولُ إِذَا سُئِلَ عَنِ الأَمْرِ : أَكَانَ هَذَا؟ فَإِنْ قَالُوا نَعَمْ قَدْ كَانَ حَدَّثَ فِيهِ بِالَّذِى يَعْلَمُ وَالَّذِى يَرَى ، وَإِنْ قَالُوا لَمْ يَكُنْ قَالَ : فَذَرُوهُ حَتَّى يَكُونَ.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 18, 1/243

أَخْبَرَنَا يَحْيَى بْنُ حَمَّادٍ أَخْبَرَنَا أَبُو عَوَانَةَ أَخْبَرَنَا عَنْ فِرَاسٍ عَنِ عَامِرٍ عَنْ مَسْرُوقٍ قَالَ : كُنْتُ أَمْشِى مَعَ أُبَىِّ بْنِ كَعْبٍ فَقَالَ فَتًى : يَا عَمَّاهُ كَذَا وَكَذَا. قَالَ : يَا ابْنَ أَخِى كَانَ هَذَا؟ قَالَ : لاَ. قَالَ : فَأَعْفِنَا حَتَّى يَكُونَ.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 19, 1/255

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ عَنِ الأَعْمَشِ قَالَ : كَانَ إِبْرَاهِيمُ إِذَا سُئِلَ عَنْ شَىْءٍ لَمْ يُجِبْ فِيهِ إِلاَّ جَوَابَ الَّذِى سُئِلَ عَنْهُ.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 19, 1/256

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ الْفَزَارِىِّ عَنِ ابْنِ عَوْنٍ عَنِ ابْنِ سِيرِينَ عَنْ حُمَيْدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ قَالَ : لأَنْ أَرُدَّهُ بِعِيِّهِ أَحَبُّ إِلَىَّ مِنْ أَنْ أَتَكَلَّفَ لَهُ مَا لاَ أَعْلَمُ.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 19, 1/253

أَخْبَرَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ مَنْصُورٍ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ الْوَلِيدِ عَنْ وُهَيْبٍ عَنْ هِشَامٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِيرِينَ : أَنَّهُ كَانَ لاَ يُفْتِى فِى الْفَرْجِ بِشَىْءٍ فِيهِ اخْتِلاَفٌ.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 19, 1/256

أَخْبَرَنَا أَبُو الْوَلِيدِ الطَّيَالِسِىُّ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ وَيَزِيدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى مُلَيْكَةَ عَنِ الْقَاسِمِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ : تَلاَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- {هُوَ الَّذِى أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ} فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« إِذَا رَأَيْتُمُ الَّذِينَ يَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ فَاحْذَرُوهُمْ ».

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 19, 1/253