4875 Kayıt Bulundu.
Giriş
Giriş
Bize Mahmud b. Hıdâş el-Bağdâdî, ona Muhammed b. Yezid el-Vâsıtî, ona da Asım b. Recâ’ b. Hayve, Kays b. Kesir’in şöyle dediğini nakletmiştir: Bir adam Medine’den Şam’da bulunan Ebu Derdâ’nın yanına gelmişti. O (Ebu Derdâ) da: “Ey kardeşim seni buraya kadar getiren nedir?” diye sorunca adam “Senin Rasulullah’tan (sav) rivayet ettiğini haber aldığım bir hadistir” diye cevap verdi. Ebu Derdâ “Bir iş için gelmedin mi?” deyince Adam “Hayır” diye karşılık verdi. Ebu Derdâ “Ticaret için de mi gelmedin?” dedi. Adam: “Hayır, sadece o hadisi öğrenmek için geldim” dedi. Bunun üzerine Ebu Derdâ “Ben Rasulullah’ı (sav) işittim, şöyle buyuruyordu” dedi: "Bir kimse, ilim elde etmek arzusuyla bir yola girerse, Allah da o kişiyi cennetin yoluna koyar. Melekler, ilim talebesinden duydukları hoşnutluk sebebiyle, ona hürmeten kanatlarını yere sererler. Göklerde ve yerde bulunanlar, hatta suyun içindeki balıklar bile âlim kişi için Allah’tan mağfiret dilerler. Âlimin âbide üstünlüğü, ayın diğer yıldızlara üstünlüğü gibidir. Şüphesiz ki âlimler, peygamberlerin varisleridir. Peygamberler ne altın ne de gümüş miras bırakmışlardır; onlar sadece ilmi miras bırakmışlardır. Kim bu mirastan nasiplenirse, büyük ve değerli bir pay elde etmiş olur." [Ebu İsa (et-Tirmizî) şöyle demiştir: Bu hadisi sadece Asım b. Recâ’ b. Hayve’nin rivayetiyle bilmekteyiz. Bu hadis, bende bu şekilde muttasıl değildir. Bize Mahmud b. Hıdâş bu isnadla rivayet etti. Bu hadis, bize Asım b. Recâ’ b. Hayve’den, ona Velîd b. Cemil’den, ona Kesîr b. Kays’tan, ona Ebu Derdâ’dan, ona da Nebî’den (sav) nakledilmiştir. Bu rivayet Mahmud b. Hıdâş rivayetinden daha sahihtir. Muhammed b. İsmail (el-Buhârî) de bu rivayeti daha sahih olduğu görüşündedir.]
Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: وَإِنَّ الْمَلاَئِكَةَ لَتَضَعُ أَجْنِحَتَهَا رِضًا لِطَالِبِ الْعِلْمِ
Bize Hasan b. Sabbâh el-Bezzâr ve İshak b. Musa el-Ensârî, onlara Süfyân b. Uyeyne, ona İbn Cüreyc, ona Ebu Zübeyr, ona Ebu Salih, ona da Ebu Hureyre merfu olarak şöyle rivayet etmiştir: "İnsanların ilim talebi için develer koşturması pek yakındır. (Ne var ki) onlar, Medine aliminden daha alim kimse bulamayacaklardır." [Ebu İsa şöyle demiştir: Bu hasen bir hadis olup Süfyân'ın rivayetidir. İbn Uyeyne'den rivayet edildiğine göre ona, Medine'nin aliminin kim olduğu sorulmuş, o da "Malik b. Enes" cevabını vermiştir. İshak b. Musa ise, İbn Uyeyne'yi, "(Medine'nin alimi), Zâhid Abdullah b. Abdülaziz el-Umerî'dir" derken işittiğini söylemiştir. Yahya b. Musa da, Abdürrezzâk'ın, "o, Malik b. Enes'tir" dediğini ifade etmiştir. el-Umerî, Abdülaziz b. Abdullah olup Ömer b. Hattâb'ın torunlarındandır.]
Açıklama: Hadisin tercümesinde mana dikkate alınmıştır.
Bize Ali b. Hucr, ona İsmail b. Cafer, ona Abdullah b. Said b. Ebu Hind, ona babası (Said b. Ebu Hind), ona da İbn Abbas, Hz. Peygamber (sav)'in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Allah, kimin hakkında hayır dilerse onu, dinde derin anlayış sahibi kılar." [Bu konuda Ömer, Ebu Hureyre ve Muaviye'den de hadis rivayet edilmiştir. Bu, hasen-sahih bir hadistir.]
Bize Mahmud b. Ğaylân, ona Ebu Üsame, ona A'meş, ona Ebu Salih, ona da Ebu Hureyre, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Kim ilim elde etmek üzere yola koyulursa, bu gayreti nedeniyle Allah da ona cennete giden yolu kolaylaştırır." [Ebu İsa şöyle demiştir: Bu, hasen bir hadistir.]
Bize Muhammed b. Humeyd er-Râzî, ona Muhammed b. Muallâ, ona Ziyâd b. Hayseme, ona Ebu Davud, ona Abdullah b. Sahbera, ona da Sahbera, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Kim ilim öğrenmeye yönelirse, bu uğraşı onun geçmiş (günahlarına) kefaret olur." [Ebu İsa şöyle demiştir: Bu, isnadı zayıf olan bir hadistir. (Zira) Ebu Davud, zayıf sayılmıştır. Ayrıca, biz Abdullah b. Sahbera'nın ve babasının güvenilirliği konusunda kayda değer bir bilgiye sahip değiliz. Ebu Davud'un ismi ise Nüfey olup kendisi görme özürlüdür. Katâde ve ilim ehlinden daha pek çok kişi onu tenkit etmiştir.]
Bize Ahmed b. Büdeyl b. Kureyş el-Yâmî el-Kûfî, ona Abdullah b. Nümeyr, ona Umâre b. Zâzân, ona Ali b. el-Hakem, ona Atâ, ona da Ebu Hüreyre, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Kendisine bildiği bir ilim sorulup da bunu gizleyen kimseye, Kıyamet günü ateşten bir gem vurulur!" Bu konuda Câbir ve Abdullah b. Amr'dan da hadis rivayet edilmiştir. Ebu İsa şöyle demiştir: Ebu Hüreyre'den rivayet edilen hadis, hasen bir hadistir.
Bize Muhammed b. İsmail, ona İbrahim b. Musa, ona Velid b. Müslim, ona Ravh b. Cenâh, ona Mücâhid, ona da İbn Abbas, Hz. Peygamber (sav)'in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Bilgin (fakîh), şeytana, bin abidden daha çetin gelir." [Ebu İsa şöyle demiştir: Bu, hasen-garîb bir hadis olup onu, sadece bu tarikten, Velid b. Müslim'in rivayeti olarak biliyoruz.]
Bize Hennâd, ona Ebu Ahvas, ona Said b. Mesrûk, ona da İbn Eşva şöyle rivayet etmiştir: "Yezîd b. Seleme, 'ey Allah'ın Rasulü, senden pek çok hadis işittim ancak ben, son işittiklerimin ilk işittiklerimi unutturmasından endişe ediyorum. Bana kuşatıcı biz söz söyleyip (tavsiyede bulunsan)' dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) 'bildiğin konularda Allah'a karşı takva sahibi ol (bildiklerinle amel et)' buyurdu." [Ebu İsa şöyle demiştir: Bu, isnadı muttasıl olmayan bir hadis olup bana göre mürseldir. Zira bana göre İbn Eşva', Yezid b. Seleme'ye yetişememiştir. İbn Eşva'nın isimi ise, Said b. Eşva'dır.]
Bize Ebu Küreyb, ona Halef b. Eyyub el-Âmirî, ona Avf, ona İbn Sîrîn, ona da Ebu Hureyre, Hz. Peygamber (sav)'in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Münafıkta, güzel ahlak ve dinde anlayış sahibi olmak (gibi) iki özellik bir araya gelmez." [Ebu İsa şöyle demiştir: Bu, garîb bir hadistir. Bu hadisi, sadece Halef b. Eyyub el-Âmirî denen şeyhin Avf'tan rivayeti olarak biliyoruz. (Bu şeyhten), Ebu Küreyb Muhammed b. Alâ dışında rivayette bulunanı da, onun durumunu da bilmiyorum.]
Bize Müslim b. Hâtim el-Ensârî el-Basrî, ona Muhammed b. Abdullah el-Ensârî, ona babası (Abdullah b. Müsennâ), ona Ali b. Zeyd, ona Said b. Müseyyeb, ona da Enes b. Malik şöyle rivayet etmiştir: "Hz. Peygamber (sav) bana 'ey oğulcağızım! Eğer, kalbinde herhangi bir kimse için kin beslemeden sabahlayıp akşamlayabiliyorsan bunu yap' buyurdu. Ardından bana 'ey oğulcağızım, işte bu benim sünnetimdir. Sünnetimi ihya eden beni sevmiş olur. Beni seven de cennette benimle olur' buyurdu." [Hadiste uzun bir kıssa anlatılmaktadır.] [Ebu İsa şöyle demiştir: Bu rivayet, bu tarikten hasen-garîb bir hadistir. Muhammed b. Abdullah el-Ensârî, güvenilir (sika), babası, güvenilir (sika), Ali b. Zeyd de sadûktur. Ancak o, zaman zaman başkalarının mevkuf olarak rivayet ettiği hadisi merfu olarak rivayet etmiştir.] [Ebu İsa şöyle demiştir: Bize Muhammed b. Beşşâr, ona Velîd, ona da Şu'be “Ali b. Zeyd bize hadis rivayet ederdi. Kendisi çokça ref ederdi. (Mevkuf hadisleri merfu olarak rivayet ederdi.)” demiştir. Uzunca zikredilen şekliyle bu hadis dışında, Said b. Müseyyeb'in, Enes'ten rivayet ettiği başka bir hadis bilmiyoruz. Bu hadisi Abbâd b. Meysere el-Minkarî, Ali b. Zeyd'den, o da Enes'ten rivayet etmiş ama senette Said b. Müseyyeb'i zikretmemiştir. Ebu İsa der ki: Bu meseleyi Muhammed b. İsmail (el-Buhârî) ile müzakere ettim ancak o, bu hadisi tanımadı. Said b. Müseyyeb'in, Enes’ten ne bu hadisi, ne de başka bir hadisi rivayet ettiği bilinmemektedir. Enes b. Malik, 93/712 senesinde, Said b. Müseyyeb ise ondan iki sene sonra; 95/714 senesinde vefat etmiştir.]
Açıklama: Tirmizi'nin değerlendirmelerinden "قَالَ أَبُو عِيسَى وَذَاكَرْتُ بِهِ مُحَمَّدَ بْنَ إِسْمَاعِيلَ فَلَمْ يَعْرِفْهُ" kısmı tam olarak anlaşılamamış; tercümeye ''..ancak o, bilgisinin olmadığını ifade etti.'' şeklinde yansıtılmıştır.