أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ سَعِيدٍ الأَشَجُّ عَنْ أَبِى خَالِدٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ قَيْسٍ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ عَنْ صِلَةَ قَالَ كُنَّا عِنْدَ عَمَّارٍ فَأُتِىَ بِشَاةٍ مَصْلِيَّةٍ فَقَالَ كُلُوا . فَتَنَحَّى بَعْضُ الْقَوْمِ قَالَ إِنِّى صَائِمٌ . فَقَالَ عَمَّارٌ مَنْ صَامَ الْيَوْمَ الَّذِى يُشَكُّ فِيهِ فَقَدْ عَصَى أَبَا الْقَاسِمِ صلى الله عليه وسلم .

Bize Abdullah b. Said el-Eşec, ona Ebu Hâlid, ona Amr b. Kays, ona Ebu İshak, ona da Sıla şöyle rivayet etmiştir: "Biz, Ammar'ın yanında iken ona kızartılmış bir koyun getirildi. Ammar, '(buyrun) yiyin!' dedi. Orada bulunanlardan biri kenara çekilip 'ben oruçluyum' dedi. Ammâr da, (Ramazan ayının girip girmediğinin belli olmadığı bu) şüpheli günde oruç tutan, Ebu'l-Kâsım'a (sav) isyan etmiştir' dedi."

Açıklama: Yevmü'ş-şek: Ramazan hilalinin görülüp görülmediğinin konuşulduğu ancak hilalin görülmesinin sabit olmadığı gündür. Aynî, Umdetü'l-Kârî, (Beyrut: Dâru ihyai't-türasi'l-Arabi, ts), 10: 279.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 37, /2230

أَخْبَرَنَا نُوحُ بْنُ حَبِيبٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ قَالَ أَخْبَرَنَا مَعْمَرٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يُرَغِّبُ فِى قِيَامِ رَمَضَانَ مِنْ غَيْرِ أَنْ يَأْمُرَهُمْ بِعَزِيمَةٍ قَالَ « مَنْ قَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ ».

Bize Nûh b. Habîb, ona Abdürrezzâk, ona Ma'mer, ona ez-Zührî, ona Ebu Seleme, ona da Ebu Hureyre şöyle rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav), insanları mecbur tutmadan, Ramazan'ı ibadetle geçirmeye teşvik etmiş ve 'Kim inanarak ve karşılığını sadece Allah'tan bekleyerek Ramazan ayını ibadetle geçirirse geçmiş günahları affedilir' buyurmuştur."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 39, /2231

أَخْبَرَنَا زَكَرِيَّا بْنُ يَحْيَى قَالَ أَخْبَرَنَا إِسْحَاقُ قَالَ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْحَارِثِ عَنْ يُونُسَ الأَيْلِىِّ عَنِ الزُّهْرِىِّ قَالَ أَخْبَرَنِى عُرْوَةُ بْنُ الزُّبَيْرِ أَنَّ عَائِشَةَ أَخْبَرَتْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم خَرَجَ فِى جَوْفِ اللَّيْلِ يُصَلِّى فِى الْمَسْجِدِ فَصَلَّى بِالنَّاسِ وَسَاقَ الْحَدِيثَ وَفِيهِ قَالَتْ فَكَانَ يُرَغِّبُهُمْ فِى قِيَامِ رَمَضَانَ مِنْ غَيْرِ أَنْ يَأْمُرَهُمْ بِعَزِيمَةٍ وَيَقُولُ: "مَنْ قَامَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ." [قَالَ فَتُوُفِّىَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَالأَمْرُ عَلَى ذَلِكَ.]

Bize Zekeriyya b. Yahya,, ona İshak ona Abdullah b. Hâris, ona Yunus el-Eylî, ona ez-Zührî ona da Urve b. Zübeyr'in rivayet ettiğine göre Aişe şöyle demiştir: Hz. Peygamber (sav) gecenin yarısında mescide çıkıp insanlara namaz kıldırdı. (Râvi) hadisin tamamını naklederek Aişe'nin şöyle dediğini rivayet etmiştir: Hz. Peygamber (sav), farz kılmaksızın onları Ramazan gecelerini ibadetle geçirmeye teşvik ederek şöyle buyurdu: "Kadir gecesini inanarak ve karşılığını Allah'tan bekleyerek geçiren kimsenin geçmiş günahları bağışlanır." [Zührî şöyle demiştir: 'Hz. Peygamber'in vefatına kadar durum böyle devam etti.']

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 39, /2230

أَخْبَرَنَا أَبُو الأَشْعَثِ عَنْ يَزِيدَ - وَهُوَ ابْنُ زُرَيْعٍ - قَالَ حَدَّثَنَا الْجُرَيْرِىُّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ شَقِيقٍ قَالَ قُلْتُ لِعَائِشَةَ أَكَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يُصَلِّى صَلاَةَ الضُّحَى قَالَتْ لاَ إِلاَّ أَنْ يَجِىءَ مِنْ مَغِيبِهِ . قُلْتُ هَلْ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم لَهُ صَوْمٌ مَعْلُومٌ سِوَى رَمَضَانَ قَالَتْ وَاللَّهِ إِنْ صَامَ شَهْرًا مَعْلُومًا سِوَى رَمَضَانَ حَتَّى مَضَى لِوَجْهِهِ وَلاَ أَفْطَرَ حَتَّى يَصُومَ مِنْهُ .

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 35, /2230

أَخْبَرَنَا قُتَيْبَةُ قَالَ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى عَدِىٍّ عَنْ أَبِى يُونُسَ عَنْ سِمَاكٍ قَالَ: "دَخَلْتُ عَلَى عِكْرِمَةَ فِى يَوْمٍ قَدْ أُشْكِلَ مِنْ رَمَضَانَ هُوَ أَمْ مِنْ شَعْبَانَ. وَهُوَ يَأْكُلُ خُبْزًا وَبَقْلاً وَلَبَنًا، فَقَالَ لِى هَلُمَّ. فَقُلْتُ إِنِّى صَائِمٌ. قَالَ وَحَلَفَ بِاللَّهِ لَتُفْطِرَنَّ. قُلْتُ سُبْحَانَ اللَّهِ مَرَّتَيْنِ، فَلَمَّا رَأَيْتُهُ يَحْلِفُ لاَ يَسْتَثْنِى تَقَدَّمْتُ قُلْتُ هَاتِ الآنَ مَا عِنْدَكَ. قَالَ سَمِعْتُ ابْنَ عَبَّاسٍ يَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: صُومُوا لِرُؤْيَتِهِ وَأَفْطِرُوا لِرُؤْيَتِهِ. فَإِنْ حَالَ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُ سَحَابَةٌ أَوْ ظُلْمَةٌ فَأَكْمِلُوا الْعِدَّةَ عِدَّةَ شَعْبَانَ، وَلاَ تَسْتَقْبِلُوا الشَّهْرَ اسْتِقْبَالاً، وَلاَ تَصِلُوا رَمَضَانَ بِيَوْمٍ مِنْ شَعْبَانَ."

Bize Kuteybe, ona İbn Ebu Adî, ona Ebu Yunus, ona da Simâk şöyle rivayet etmiştir: Ramazan ayı mı yoksa şaban mı olduğuna dair şüphe edilen günde (yevm-i şekte), İkrime'nin yanına girdim. Baktım ki ekmek, sebze ve süt yiyip içiyordu. Bana da 'Buyur ye' dedi. Ben de oruçlu olduğunu söyledim. İkrime, Allah adına yemin ederek 'Muhakkak orucunu bozacaksın' dedi. Ben iki kere 'subhânallâh' desem de yemin edip hiç taviz vermediğini görünce, yanaşıp '(Bu konuda) bildiğin ne varsa söyle bakalım' dedim. O da İbn Abbas'tan naklen Hz. Peygamber'in şöyle buyurduğunu nakletti: "Ramazan hilalini görerek oruca başlayın, şevvalin hilalini görerek de bayram edin. Eğer hilalle aranıza bir bulut ya da bir karaltı girecek olur da (hilali göremezseniz), şaban ayının gün sayısını (otuza) tamamlayın. Bu durumdayken hemen ramazan ayını oruçla karşılamayın, şabandan bir günü de ramazana eklemeyin."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 37, /2230

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَبَلَةَ قَالَ حَدَّثَنَا الْمُعَافَى قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَى عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ رَاشِدٍ عَنِ الزُّهْرِىِّ قَالَ أَخْبَرَنِى عُرْوَةُ بْنُ الزُّبَيْرِ أَنَّ عَائِشَةَ زَوْجَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم أَخْبَرَتْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ يُرَغِّبُ النَّاسَ فِى قِيَامِ رَمَضَانَ مِنْ غَيْرِ أَنْ يَأْمُرَهُمْ بِعَزِيمَةِ أَمْرٍ فِيهِ فَيَقُولُ « مَنْ قَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ » .

Bize Muhammed b. Cebele, ona el-Mu'âfâ, ona Musa, ona İshak b. Râşid, ona ez-Zührî, ona Urve b. Zübeyir, ona da Nebî'nin (sav) hanımı Aişe şöyle rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav), insanları mecbur tutmadan, Ramazan'ı ibadetle geçirmeye teşvik etmiş ve 'Kim inanarak ve karşılığını sadece Allah'tan bekleyerek Ramazan ayını ibadetle geçirirse geçmiş günahları affedilir' buyurmuştur."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 39, /2230

أَخْبَرَنَا قُتَيْبَةُ وَمُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ يَزِيدَ قَالاَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "مَنْ صَامَ رَمَضَانَ" وَفِى حَدِيثِ قُتَيْبَةَ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "مَنْ قَامَ شَهْرَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَمَنْ قَامَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ."

Bize Kuteybe ve Muhammed b. Abdullah b. Yezid, onlara Süfyân, ona ez-Zührî, ona Ebu Seleme, ona da Ebu Hureyre, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Kim Ramazan orucunu tutarsa..." Kuteybe'nin rivayetinde ise Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Kim Ramazan ayını inanarak ve karşılığını Allah'tan bekleyerek ibadet ile geçirirse, geçmiş günahları bağışlanır. Kim de Kadir gecesini inanarak ve karşılığını Allah'tan bekleyerek ibadet ile geçirirse geçmiş günahları bağışlanır."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 39, /2231

أَخْبَرَنَا هَارُونُ بْنُ إِسْحَاقَ عَنْ عَبْدَةَ عَنْ سَعِيدٍ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ زُرَارَةَ بْنِ أَوْفَى عَنْ سَعْدِ بْنِ هِشَامٍ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ لاَ أَعْلَمُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَرَأَ الْقُرْآنَ كُلَّهُ فِى لَيْلَةٍ وَلاَ قَامَ لَيْلَةً حَتَّى الصَّبَاحِ وَلاَ صَامَ شَهْرًا كَامِلاً قَطُّ غَيْرَ رَمَضَانَ .

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 35, /2230

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ أَبِى يُوسُفَ الصَّيْدَلاَنِىُّ - حَرَّانِىٌّ - قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سَلَمَةَ عَنْ هِشَامٍ عَنِ ابْنِ سِيرِينَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ شَقِيقٍ عَنْ عَائِشَةَ قَالَ سَأَلْتُهَا عَنْ صِيَامِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَتْ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَصُومُ حَتَّى نَقُولَ قَدْ صَامَ وَيُفْطِرُ حَتَّى نَقُولَ قَدْ أَفْطَرَ وَلَمْ يَصُمْ شَهْرًا تَامًّا مُنْذُ أَتَى الْمَدِينَةَ إِلاَّ أَنْ يَكُونَ رَمَضَانُ .

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 35, /2230

أَخْبَرَنَا عَبْدُ الْمَلِكِ بْنُ شُعَيْبِ بْنِ اللَّيْثِ بْنِ سَعْدٍ قَالَ أَخْبَرَنِى أَبِى عَنْ جَدِّى قَالَ أَخْبَرَنِى شُعَيْبُ بْنُ إِسْحَاقَ عَنِ الأَوْزَاعِىِّ وَابْنِ أَبِى عَرُوبَةَ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِى كَثِيرٍ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ كَانَ يَقُولُ « أَلاَ لاَ تَقَدَّمُوا الشَّهْرَ بِيَوْمٍ أَوِ اثْنَيْنِ إِلاَّ رَجُلٌ كَانَ يَصُومُ صِيَامًا فَلْيَصُمْهُ » .

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sıyâm 38, /2230