3459 - قَالَ أَبُو دَاوُدَ : رَوَاهُ ابْنُ فُضَيْلٍ - يَعْنِي عَنْ أَبِي مَالِكٍ - عَلَى لَفْظِ ابْنِ مَهْدِيٍّ ، وَلَمْ يَرْفَعْهُ ، وَرَوَاهُ مُعَاوِيَةُ بْنُ هِشَامٍ عَنْ سُفْيَانَ بِإِسْنَادِهِ ، قَالَ : أُرَاهُ رَفَعَهُ ، قَالَ : لَا غِرَارَ فِي تَسْلِيمٍ وَلَا صَلَاةٍ . ( أَخْبَرَنَاهُ ) أَبُو عَبْدِ اللهِ الْحَافِظُ ، أَخْبَرَنِي مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ الْفَقِيهُ ، ثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ، ثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ ، ثَنَا مُعَاوِيَةُ بْنُ هِشَامٍ عَنْ سُفْيَانَ ، فَذَكَرَهُ . وَهَذَا اللَّفْظُ يَقْتَضِي نَفْيَ الْغِرَارِ عَنِ الصَّلَاةِ وَالتَّسْلِيمِ جَمِيعًا ، وَالْأَخْبَارُ الَّتِي مَضَتْ تُبِيحُ التَّسْلِيمَ عَلَى الْمُصَلِّي وَالرَّدَّ بِالْإِشَارَةِ ، وَهِيَ أَوْلَى بِالِاتِّبَاعِ . وَبِاللهِ التَّوْفِيقُ .

Açıklama: (1) Namazınızda ve selamınızda noksanlık göstermeyin. Namazın şekil ve rükünlerinden hiçbirinde noksanlık yapmamalıdır. Verilen selamın karşılığı eksiksiz verilmelidir. Mesela namazda konuşmak namazın şekil ve heyetine halel getirir. Bu hadis aynı zamanda namazda konuşmanın caiz olmadığına delil teşkil eder.

• Beyhakî Sünen-i Kebir Salât 3459, 4/301

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى الْقَطَّانُ الْوَاسِطِىُّ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ مَوْهَبٍ حَدَّثَنَا مَرْوَانُ بْنُ مُعَاوِيَةَ الْفَزَارِىُّ حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ عَبْدِ الْعَزِيزِ حَدَّثَنَا حُسَيْنٌ الْمُعَلِّمُ عَنْ أَبِى الْمُهَزِّمِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « فِى بَيْضِ النَّعَامِ يُصِيبُهُ الْمُحْرِمُ ثَمَنُهُ » .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Menâsik 90, /503

2890 - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى الْقَطَّانُ الْوَاسِطِيُّ، قَالَ: أَخْبَرَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ، قَالَ: أَنْبَأَنَا شَرِيكٌ، عَنْ عَاصِمٍ، عَنْ أَبِي وَائِلٍ، عَنْ [ص:296] حُذَيْفَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، أَتَى سُبَاطَةَ قَوْمٍ فَبَالَ قَائِمًا، وَتَوَضَّأَ، وَمَسَحَ عَلَى خُفَّيْهِ " وَهَذَا الْحَدِيثُ إِنَّمَا يَرْوِيهِ أَصْحَابُ عَاصِمٍ، عَنْ عَاصِمٍ، عَنْ أَبِي وَائِلٍ، عَنِ الْمُغِيرَةِ بْنِ شُعْبَةَ.

• Bezzâr Müsned-i Bezzâr Huzeyfe b. el-Yeman 2890, 7/295

9014 - حَدَّثنا مُحَمد بن موسى، قَال: حَدَّثنا عَاصِم بن علي، قَال: حَدَّثنا قيس، عَن أبي حَصِين، عَن أبي صالح، عَن أبي هُرَيرة رفعه قال: مر رجل عليه بردان يختال فيهما فخسف به فإنه ليتجلجل إلى يوم القيامة.

• Bezzâr Müsned-i Bezzâr Ebu Hureyre 9014, 15/393

وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى الْقَطَّانُ الْوَاسِطِىُّ حَدَّثَنَا الْمُثَنَّى بْنُ مُعَاذِ بْنِ مُعَاذٍ حَدَّثَنَا أَبِى حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ الْحَسَنِ حَدَّثَنَا خَالِدٌ الْحَذَّاءُ بِهَذَا الإِسْنَادِ نَحْوَهُ، غَيْرَ أَنَّهُ قَالَ وَاخْلُفْهُ فِى تَرِكَتِهِ. وَقَالَ اللَّهُمَّ أَوْسِعْ لَهُ فِى قَبْرِهِ. وَلَمْ يَقُلِ افْسَحْ لَهُ. وَزَادَ قَالَ خَالِدٌ الْحَذَّاءُ وَدَعْوَةٌ أُخْرَى سَابِعَةٌ نَسِيتُهَا.

Bize Muhammed b. Musa el-Kattân el-Vâsıtî, ona Müsennâ b. Muâz b. Muâz, ona babası (Muâz b. Muâz), ona Ubeydullah b. Hasan, ona Halid el-Hazzâ hadisi bu isnatla önceki rivayetin benzeri lafızlarla nakletti. Ancak 'Onun geride bıraktıklarını sen koruyup gözet' ifadesini kullandı. Ayrıca 'geniş kıl" değil de 'Allah'ım! Kabrini genişlet' dedi. Öte yandan Halid el-Hazzâ önceki metinde yer almayan 'Yedinci bir dua cümlesi daha vardı, ama unuttum' ziyadesini de nakletmiştir.

Açıklama: İmam Müslim (ra), aynı hadisin Ebu İshak el-Fezârî tariki ile Ubeydullah b. Hasan tariki arasında yer alan kelime ve lafız farklılıklarına dikkat çekmiştir. İki ravinin Türkçeye çevrilirken aynı anlamlara gelen müradif/eş anlamlı farklı sözcükleri kullandıklarına ve Ebu İshak el-Fezârî tarikinde ötekinde olmayan bir cümle bulunduğuna işaret etmiştir. Bu, İmam Müslim'in (ra) rivayetlerin metnindeki en ufak farklılıkları bile büyük bir titizlikle kayıt altına aldığını, rivayetleri daha sağlıklı anlayabilmek için farklı tariklerini bir araya getirmeye önem verdiğini gösteren bir örnektir.

• Müslim Sahîh-i Müslim Cenâiz 2131, /357

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى الْقَطَّانُ حَدَّثَنَا أَبُو سُفْيَانَ الْحِمْيَرِىُّ سَعِيدُ بْنُ يَحْيَى بْنِ مَهْدِىٍّ حَدَّثَنَا عَوْفٌ عَنْ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ رَفَعَهُ وَأَكْثَرُ مَا كَانَ يُوقِفُهُ أَبُو سُفْيَانَ « يُقَالُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلأْتِ وَتَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِيدٍ فَيَضَعُ الرَّبُّ تَبَارَكَ وَتَعَالَى قَدَمَهُ عَلَيْهَا فَتَقُولُ قَطِ قَطِ » .

Bize Musa b.Muhammed el-Kattân, ona Ebu Süfyan el-Himyerî Saîd b. Yahya b. Mehdi, ona Avf, ona Muhammed, ona da Ebu Hureyre, merfu olarak (Hz. Peygamber'e (sav) dayandırarak) şöyle rivayet etmiştir. [Ebu Süfyan bu hadisi çoğu kez mevkuf (Ebu Hureyre'nin sözü) olarak nakletmiştir.] "Cehenneme 'Doldun mu?' denilecek, o da 'Daha yok mu' diye cevap verecektir. Sonunda Allah aya­ğını cehennemin üzerine koyacak. Bu sefer cehennem 'Yetişir, yeti­şir (doldum)' diyecektir."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Tefsîr 1, 2/267

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى الْوَاسِطِىُّ حَدَّثَنَا الْمُعَلَّى بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى ذِئْبٍ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « الْحَسَنُ وَالْحُسَيْنُ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَأَبُوهُمَا خَيْرٌ مِنْهُمَا » .

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: الْحَسَنُ وَالْحُسَيْنُ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mukaddime 11, /33

حَدَّثَنَا عَلِيُّ بن سَعِيدٍ الرَّازِيُّ ، حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بن مُوسَى الْقَطَّانُ الْوَاسِطِيُّ ، حَدَّثَنَا يَعْلَى بن عَبْدِ الرَّحْمَنِ ، حَدَّثَنَا مَنْصُورُ بن أَبِي الأَسْوَدِ ، عَنِ الأَعْمَشِ ، عَنْ إِبْرَاهِيمَ ، عَنْ عَلْقَمَةَ ، وَالأَسْوَدِ ، عَنْ أَبِي أَيُّوبَ ، قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : تَقْتُلُ عَمَّارًا الْفِئَةُ الْبَاغِيَةُ .

• Taberânî Mu'cem-i kebîr Halid b. Zeyd b. Küleyb Ebu Eyyub el-Ensarî Bedrî 4030, 3/1009

أَخْبَرَنَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الْحَافِظُ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى الصَّيْدَلاَنِىُّ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ أَبِى طَالِبٍ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مَهْدِىٍّ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ عَنْ حَارِثَةَ بْنِ مُضَرِّبٍ قَالَ : جَاءَ نَاسٌ مِنْ أَهْلِ الشَّامِ إِلَى عُمَرَ رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُ فَقَالُوا : إِنَّا قَدْ أَصبْنَا أَمْوَالاً خَيْلاً ، وَرَقِيقًا نُحِبُّ أَنْ يَكُونَ لتا فِيهِ زَكَاةٌ وَطَهُورٌ قَالَ : مَا فَعَلَهُ صَاحِبَاىَ قَبْلِى فَأَفْعَلُهُ فَاسْتَشَارَ عُمَرُ رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُ عَلِيًّا رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُ فِى جَمَاعَةٍ مِنْ أَصْحَابِ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُمْ فَقَالَ عَلِىٌّ رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُ : هُوَ حَسَنٌ إِنْ لَمْ يَكُنْ جِزْيَةً يُؤْخَذُونَ بِهَا رَاتِبَةً.

• Beyhakî Sünen-i Kebir Zekât 7489, 8/129