حَدَّثَنَا نَصْرُ بْنُ عَلِىٍّ الْجَهْضَمِىُّ وَأَحْمَدُ بْنُ أَبِى عُبَيْدِ اللَّهِ السَّلِيمِىُّ الْبَصْرِىُّ قَالاَ حَدَّثَنَا أَبُو قُتَيْبَةَ سَلْمُ بْنُ قُتَيْبَةَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِىٍّ الْهَاشِمِىِّ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الأَعْرَجِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "جَاءَنِى جِبْرِيلُ فَقَالَ: ’يَا مُحَمَّدُ، إِذَا تَوَضَّأْتَ فَانْتَضِحْ’." [قَالَ أَبُو عِيسَى: هَذَا حَدِيثٌ غَرِيبٌ. قَالَ: وَسَمِعْتُ مُحَمَّدًا يَقُولُ: ’الْحَسَنُ بْنُ عَلِىٍّ الْهَاشِمِىُّ’ مُنْكَرُ الْحَدِيثِ.’ قَالَ: وَفِى الْبَابِ عَنْ أَبِى الْحَكَمِ بْنِ سُفْيَانَ، وَابْنِ عَبَّاسٍ، وَزَيْدِ بْنِ حَارِثَةَ، وَأَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ. وَقَالَ بَعْضُهُمْ: ’سُفْيَانُ بْنُ الْحَكَمِ أَوِ الْحَكَمُ بْنُ سُفْيَانَ’، وَاضْطَرَبُوا فِى هَذَا الْحَدِيثِ.]

Bize Nasr b. Ali el-Cehdamî ve Ahmed b. Ebu Ubeydullah es-Selîmî el-Basrî, onlara Ebu Kuteybe Selm b. Kuteybe, ona Hasan b. Ali el-Haşimî, ona Abdurrahman A’rec, ona da Ebu Hüreyre, Hz. Peygamber’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Cibrîl bana geldi ve 'Ey Muhammed, abdest aldığında (vesveseyi önlemek için elbisenin ön tarafına) su serp' dedi." [Ebu İsa (Tirmizî) şöyle demiştir: 'Bu, garîb bir hadistir.' demiştir. Tirmizi: 'Muhammed'i (Buharî’yi), Hasan b. Ali el Haşimî'nin 'münkeru'l-hadis (hadisleri münker olan) bir ravi' olduğunu söylerken işittim' demiştir. Tirmizî şöyle demiştir: 'Bu konuda Ebu’l Hakem b. Süfyan, İbn Abbas, Zeyd b. Harise ve Ebu Said el Hudrî’den nakledilen rivayetler de vardır. Bazı hadisçiler (Ebu'l-Hakem b. Süfyan'ın hadisini naklederken onun adını) Süfyan b. Hakem ve Hakem b. Süfyan olarak (iki farklı şekilde) söylemiş ve bu hadiste ızdıraba (çözülemeyen bir ihtilafa) düşmüşlerdir.']

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Tahâret 38, 1/71

أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِى عُبَيْدِ اللَّهِ الْوَرَّاقُ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ عَنْ سَعِيدٍ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ « إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا وُضِعَ فِى قَبْرِهِ وَتَوَلَّى عَنْهُ أَصْحَابُهُ إِنَّهُ لَيَسْمَعُ قَرْعَ نِعَالِهِمْ » .

• Nesâî Sünen-i Nesâî Cenâiz 2051, /2221

أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِى عُبَيْدِ اللَّهِ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ عَنْ سَعِيدٍ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ « إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا وُضِعَ فِى قَبْرِهِ وَتَوَلَّى عَنْهُ أَصْحَابُهُ إِنَّهُ لَيَسْمَعُ قَرْعَ نِعَالِهِمْ أَتَاهُ مَلَكَانِ فَيُقْعِدَانِهِ فَيَقُولاَنِ لَهُ مَا كُنْتَ تَقُولُ فِى هَذَا الرَّجُلِ مُحَمَّدٍ فَأَمَّا الْمُؤْمِنُ فَيَقُولُ أَشْهَدُ أَنَّهُ عَبْدُ اللَّهِ وَرَسُولُهُ فَيُقَالُ لَهُ انْظُرْ إِلَى مَقْعَدِكَ مِنَ النَّارِ قَدْ أَبْدَلَكَ اللَّهُ بِهِ مَقْعَدًا خَيْرًا مِنْهُ » . قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « فَيَرَاهُمَا جَمِيعًا وَأَمَّا الْكَافِرُ أَوِ الْمُنَافِقُ فَيُقَالُ لَهُ مَا كُنْتَ تَقُولُ فِى هَذَا الرَّجُلِ فَيَقُولُ لاَ أَدْرِى كُنْتُ أَقُولُ كَمَا يَقُولُ النَّاسُ . فَيُقَالُ لَهُ لاَ دَرَيْتَ وَلاَ تَلَيْتَ . ثُمَّ يُضْرَبُ ضَرْبَةً بَيْنَ أُذُنَيْهِ فَيَصِيحُ صَيْحَةً يَسْمَعُهَا مَنْ يَلِيهِ غَيْرُ الثَّقَلَيْنِ » .

• Nesâî Sünen-i Nesâî Cenâiz 2053, /2221