حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ شَوْكَرٍ وَأَحْمَدُ بْنُ مَنِيعٍ قَالاَ حَدَّثَنَا هُشَيْمٌ عَنْ يَزِيدَ بْنِ أَبِى زِيَادٍ - قَالَ ابْنُ مَنِيعٍ أَخْبَرَنَا يَزِيدُ بْنُ أَبِى زِيَادٍ الْمَعْنَى - عَنْ مُجَاهِدٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ "أَهَلَّ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم بِالْحَجِّ فَلَمَّا قَدِمَ طَافَ بِالْبَيْتِ وَبَيْنَ الصَّفَا وَالْمَرْوَةِ" - وَقَالَ ابْنُ شَوْكَرٍ وَلَمْ يُقَصِّرْ ثُمَّ اتَّفَقَا - "وَلَمْ يَحِلَّ مِنْ أَجْلِ الْهَدْىِ وَأَمَرَ مَنْ لَمْ يَكُنْ سَاقَ الْهَدْىَ أَنْ يَطُوفَ وَأَنْ يَسْعَى وَيُقَصِّرَ ثُمَّ يَحِلَّ." [زَادَ ابْنُ مَنِيعٍ فِى حَدِيثِهِ أَوْ يَحْلِقَ ثُمَّ يَحِلَّ.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 23, /419

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مَهْدِىٍّ حَدَّثَنِى عَلِىُّ بْنُ مُسْهِرٍ عَنْ يَزِيدَ بْنِ أَبِى زِيَادٍ أَخْبَرَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ عَمْرِو بْنِ الأَحْوَصِ عَنْ أُمِّهِ قَالَتْ رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَرْمِى الْجَمْرَةَ مِنْ بَطْنِ الْوَادِى وَهُوَ رَاكِبٌ يُكَبِّرُ مَعَ كُلِّ حَصَاةٍ وَرَجُلٌ مِنْ خَلْفِهِ يَسْتُرُهُ فَسَأَلْتُ عَنِ الرَّجُلِ فَقَالُوا الْفَضْلُ بْنُ الْعَبَّاسِ وَازْدَحَمَ النَّاسُ فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم "يَا أَيُّهَا النَّاسُ لاَ يَقْتُلْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا وَإِذَا رَمَيْتُمُ الْجَمْرَةَ فَارْمُوا بِمِثْلِ حَصَى الْخَذْفِ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 78, /457

حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ شَوْكَرٍ وَأَحْمَدُ بْنُ مَنِيعٍ قَالاَ حَدَّثَنَا هُشَيْمٌ عَنْ يَزِيدَ بْنِ أَبِى زِيَادٍ - قَالَ ابْنُ مَنِيعٍ أَخْبَرَنَا يَزِيدُ بْنُ أَبِى زِيَادٍ الْمَعْنَى - عَنْ مُجَاهِدٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ "أَهَلَّ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم بِالْحَجِّ فَلَمَّا قَدِمَ طَافَ بِالْبَيْتِ وَبَيْنَ الصَّفَا وَالْمَرْوَةِ" - وَقَالَ ابْنُ شَوْكَرٍ وَلَمْ يُقَصِّرْ ثُمَّ اتَّفَقَا - "وَلَمْ يَحِلَّ مِنْ أَجْلِ الْهَدْىِ وَأَمَرَ مَنْ لَمْ يَكُنْ سَاقَ الْهَدْىَ أَنْ يَطُوفَ وَأَنْ يَسْعَى وَيُقَصِّرَ ثُمَّ يَحِلَّ." [زَادَ ابْنُ مَنِيعٍ فِى حَدِيثِهِ أَوْ يَحْلِقَ ثُمَّ يَحِلَّ.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 23, /419

حَدَّثَنَا أَبُو ثَوْرٍ إِبْرَاهِيمُ بْنُ خَالِدٍ وَوَهْبُ بْنُ بَيَانٍ قَالاَ حَدَّثَنَا عَبِيدَةُ عَنْ يَزِيدَ بْنِ أَبِى زِيَادٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ عَمْرِو بْنِ الأَحْوَصِ عَنْ أُمِّهِ قَالَتْ "رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عِنْدَ جَمْرَةِ الْعَقَبَةِ رَاكِبًا وَرَأَيْتُ بَيْنَ أَصَابِعِهِ حَجَرًا فَرَمَى وَرَمَى النَّاسُ."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 78, /458

- حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْعَلاَءِ أَخْبَرَنَا ابْنُ إِدْرِيسَ عَنْ يَزِيدَ بْنِ أَبِى زِيَادٍ عَنْ عِيسَى بْنِ فَائِدٍ عَنْ سَعْدِ بْنِ عُبَادَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "مَا مِنِ امْرِئٍ يَقْرَأُ الْقُرْآنَ يَنْسَاهُ إِلاَّ لَقِىَ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَجْذَمَ."

Bize Muhammed b. el-Alâ, ona İbn İdris, ona Yezîd b. Ebî Ziyâd, ona İsa b. Fâid, ona ona da Sa'd b. Ubade'nin (ra) rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: "Kur'an'ı okuduğu (ezberlediği) halde sonra onu unutan kimse, kıyamet gününde Allah'a çolak olarak kavuşur."

Açıklama: “Kur'an okumayı unutmak” ifadesiyle ne kastedildiği konusunda farklı görüşler vardır. Bununla ezberlediği Kur'an'ı unutmak, Kur'an okumayı bırakmak, hükümlerine göre amel etmemek ve helâlini helâl haramını haram tanımamak kastedilmiştir şeklinde farklı görüşler ileri sürülmüştür. Hanefî, Şâfiî ve Hanbelîler’e göre, ezberlenen ayetleri unutmak büyük günahlardandır. “Çolak” diye tercüme ettiğimiz “eczem” kelimesine çok farklı manalar verilmiştir. Delilsiz, elleri hayırdan boşalmış, cüzzamlı, başı eğik, özürsüz gibi manalar da verilmiştir. Bu hadis sened açısından zayıftır.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Vitr 357, /347

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ حَدَّثَنَا هُشَيْمٌ أَخْبَرَنَا يَزِيدُ بْنُ أَبِى زِيَادٍ عَنْ مُجَاهِدٍ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ "كَانَ الرُّكْبَانُ يَمُرُّونَ بِنَا وَنَحْنُ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مُحْرِمَاتٌ فَإِذَا حَاذَوْا بِنَا سَدَلَتْ إِحْدَانَا جِلْبَابَهَا مِنْ رَأْسِهَا إِلَى وَجْهِهَا فَإِذَا جَاوَزُونَا كَشَفْنَاهُ."

Bize Ahmed b. Hanbel, ona Hüşeym, ona Yezid b. Ebu Ziyad, ona Mücahid, ona da Hz. Aişe (r.anha) şöyle demiştir: "Bizler ihramlı olarak Rasulullah'ın (sav) yanında iken, atlılar gelir geçerlerdi. Tam karşımıza geldiklerinde, hepimiz çarşafını başından yüzüne indirir, geçip gittikleri zaman da açardık."

Açıklama: İhramlı kadınların, yüzün tamamını örtecek şekilde peçe kullanmaları yasaktır. Ancak özellikle namahremden sakınmak gibi bir ihtiyaca mebni olarak başın üstünden yüze değmeyecek şekilde bir örtünün sarkıtılması meşru görülmüştür. Bu hadis de, onun delilidir. Yüze değer ve kadın da onu kaldırmazsa ceza olarak kurban kesmesi gerekir. Bu konuda farklı görüşte olan fukaha da vardır

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 34, /429

حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا جَرِيرُ بْنُ عَبْدِ الْحَمِيدِ عَنْ يَزِيدَ بْنِ أَبِى زِيَادٍ عَنْ مُجَاهِدٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ صَفْوَانَ قَالَ "لَمَّا فَتَحَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مَكَّةَ قُلْتُ لأَلْبَسَنَّ ثِيَابِى - وَكَانَتْ دَارِى عَلَى الطَّرِيقِ - فَلأَنْظُرَنَّ كَيْفَ يَصْنَعُ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَانْطَلَقْتُ فَرَأَيْتُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَدْ خَرَجَ مِنَ الْكَعْبَةِ هُوَ وَأَصْحَابُهُ وَقَدِ اسْتَلَمُوا الْبَيْتَ مِنَ الْبَابِ إِلَى الْحَطِيمِ وَقَدْ وَضَعُوا خُدُودَهُمْ عَلَى الْبَيْتِ وَرَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَسْطَهُمْ."

Bize Osman b. Ebu Şeybe, ona Cerir b. Abdulhamid, ona Yezid b. Ebu Ziyad, ona Mücahid, ona da Abdurrahman b. Safvan demiştir ki: "Rasululah (sav) Mekke'yi fethedince, (kendi kendime) elbisemi giyeyim -evim yol üzerinde bulunuyordu- Rasulullah'ın (sav) nasıl hareket ettiğine bakayım dedim. Sonra gittim; Rasulullah (sav) ve ashabını, Kâbe'den çıkarlarken gördüm. Kâbe’yi, kapısından itibaren Hatîm'e kadar istilâm ettiler. Yanaklarını Kâbe’nin üstüne koydular. O sırada Hz. Peygamber (sav) ashabının arasında bulunuyordu."

Açıklama: Hacer-i Esved’le Rükn-i Irakî arasında, Hacer-i Esved’e yakın bir yerde, zeminden 2 metre kadar yükseklikte Kâbe kapısı vardır. İşte Hacer-i Esved’le Kâbe kapısı arasındaki duvara Mültezem denilir. Bu cihette yapılan duâların kabulü ümit edilir. Hatîm ise; Hacer-i Esved’den sonra gelen ve Rükn-i Irakî adını taşıyan köşe ile ondan sonra gelen Rükn-i Şamî’nin karşısında bulunan ve zeminden bir metre kadar yüksek yarım daire şeklinde bir duvardır. Bu duvarla Kâbe arasındaki boşluğa da Hicr denir. Hadîste ashâb-ı kirâmın, Hacer-i Esved’le Rükn-i Irakî arasındaki duvarı istilâm ettikleri, o cepheye özel bir önem verdikleri ifâde edilmektedir. Zaten Makam-ı İbrahim de o cihette bulunmaktadır.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 55, /441

حَدَّثَنَا يُوسُفُ بْنُ مُوسَى حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنْ يَزِيدَ بْنِ أَبِى زِيَادٍ عَنْ مُجَاهِدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ قَالَ "قَرَأَ هَذِهِ الآيَةَ ( لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَبْتَغُوا فَضْلاً مِنْ رَبِّكُمْ ) قَالَ كَانُوا لاَ يَتَّجِرُونَ بِمِنًى فَأُمِرُوا بِالتِّجَارَةِ إِذَا أَفَاضُوا مِنْ عَرَفَاتٍ."

Bize Yusuf b. Musa, ona Cerir, ona Yezid b. Ebu Ziyad, ona Mücâhid, ona da Abdullah b. Abbas (ra) "hacda Rabbinizin lütfundan talepte bulunmanız size günah değildir" (Bakara, 2/198) mealindeki ayeti okudu, sonra şöyle dedi: İnsanlar Mina'da ticaret yapmazlardı. Bunun üzerine Arafat'tan (Mina'ya) dönünce ticaret yapmalarına izin verildi."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 5, /405

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ حَدَّثَنَا هُشَيْمٌ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ أَبِى زِيَادٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ أَبِى نُعْمٍ الْبَجَلِىُّ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم سُئِلَ عَمَّا يَقْتُلُ الْمُحْرِمُ قَالَ "الْحَيَّةُ وَالْعَقْرَبُ وَالْفُوَيْسِقَةُ وَيَرْمِى الْغُرَابَ وَلاَ يَقْتُلُهُ وَالْكَلْبُ الْعَقُورُ وَالْحِدَأَةُ وَالسَّبُعُ الْعَادِى."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Menâsik 40, /431

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ نُمَيْرٍ عَنْ يَزِيدَ بْنِ أَبِى زِيَادٍ حَدَّثَنَا جَامِعُ بْنُ شَدَّادٍ عَنْ طَارِقٍ الْمُحَارِبِىِّ قَالَ رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَرْفَعُ يَدَيْهِ حَتَّى رَأَيْتُ بَيَاضَ إِبْطَيْهِ يَقُولُ « أَلاَ لاَ تَجْنِى أُمٌّ عَلَى وَلَدٍ أَلاَ لاَ تَجْنِى أُمٌّ عَلَى وَلَدٍ » .

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Diyât 26, /432