أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ سُلَيْمَانَ قَالَ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا إِسْرَائِيلُ عَنْ أَبِى حَصِينٍ عَنْ شَقِيقٍ قَالَ "كُنَّا نُؤْمَرُ إِذَا قُمْنَا مِنَ اللَّيْلِ أَنْ نَشُوصَ أَفْوَاهَنَا بِالسِّوَاكِ ."

Bize Ahmed b. Süleyman, ona Ubeydullah [b. Musa el-Absi], ona İsrail [b. Yunus], ona Ebu Hasîn [Osman b. Asım] ona da [Ebu Vâil] Şakik [b. Seleme] şöyle demiştir: "Gece namaz için kalktığımızda ağzımızı misvakla temizlememiz bize emredilmişti."

Açıklama: Hadisin son râvisi olan Ebu Vâil Şakîk b. Seleme tabiinden bir alimdir. Hz. Peygamber'e (sav), ya da sahabeye dayanmayan bu rivayet bir tabii sözüdür. Tabiin'in sözü ise maktu hadis olarak isimlendirilir.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Kıyâmü'l-leyl ve tatavvu'ü'n-nehâr 11, /2196

حَدَّثَنَا نَصْرُ بْنُ عَلِىٍّ الْجَهْضَمِىُّ حَدَّثَنِى أَبِى حَدَّثَنَا صَخْرٌ - يَعْنِى ابْنَ جُوَيْرِيَةَ - عَنْ نَافِعٍ أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ حَدَّثَهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "أَرَانِى فِى الْمَنَامِ أَتَسَوَّكُ بِسِوَاكٍ فَجَذَبَنِى رَجُلاَنِ أَحَدُهُمَا أَكْبَرُ مِنَ الآخَرِ فَنَاوَلْتُ السِّوَاكَ الأَصْغَرَ مِنْهُمَا فَقِيلَ لِى 'كَبِّرْ'. فَدَفَعْتُهُ إِلَى الأَكْبَرِ."

Bize Nasr b. Ali el-Cehdemî, ona babası [Ali b. Nasr el-Huddanî], ona Sahr b. Cüveyriye, ona Nâfi Mevlâ İbn Ömer, ona da Abdullah b. Ömer Rasulullah’ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Kendimi rüyada misvakla ağzımı temizlerken gördüm. Derken biri diğerinden daha büyük iki adam beni çektiler. Ben misvakı küçük olanına verdim. Bunun üzerine bana: 'büyüğüne ver' denildi. Ben de onu büyük olana verdim."

• Müslim Sahîh-i Müslim Zühd (ve'r-rikâk) 7508, /1223

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ عَنْ عُقَيْلٍ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ: "أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم شَرِبَ لَبَنًا فَدَعَا بِمَاءٍ فَمَضْمَضَ وَقَالَ: إِنَّ لَهُ دَسَمًا." قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ السَّاعِدِىِّ وَأُمِّ سَلَمَةَ . قَالَ أَبُو عِيسَى وَهَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَقَدْ رَأَى بَعْضُ أَهْلِ الْعِلْمِ الْمَضْمَضَةَ مِنَ اللَّبَنِ وَهَذَا عِنْدَنَا عَلَى الاِسْتِحْبَابِ وَلَمْ يَرَ بَعْضُهُمُ الْمَضْمَضَةَ مِنَ اللَّبَنِ .

Bize Kuteybe [b. Saîd], ona Leys [b. Sa'd], ona Ukayl [b. Halid], ona[(Muhammed b. Şihab] ez-Zührî, ona Ubeydullah [b. Abdullah] ona da [Abdullah] b. Abbas şöyle demiştir: "Nebi (sav) süt içti, ardından su istedi ve ağzını çalkaladı, sonra da 'Süt yağlıdır' buyurdu." [Tirmîzî] der ki: 'Bu konuda Sehl b. Sa'd ve Ümmü Seleme’den de rivayet vardır.' [Tirmîzî] der ki: Bu hadis hasen sahihtir. Bazı alimler süt içme sebebiyle ağzın çalkalanması görüşündedirler. Bize göre bu müstehaptır. Bazıları ise sütten dolayı ağzı çalkalamayı gerekli görmemiştir.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Tahâret 66, 1/149

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الأَعْلَى قَالَ حَدَّثَنَا خَالِدٌ قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ حُصَيْنٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا وَائِلٍ يُحَدِّثُ عَنْ حُذَيْفَةَ قَالَ: "كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم إِذَا قَامَ مِنَ اللَّيْلِ يَشُوصُ فَاهُ بِالسِّوَاكِ ."

Bize Muhammed b. Abdüla'lâ, ona Halid b. Hâris, ona Şu'be b. Haccâc, ona Husayn [b. Abdurrahman], ona Ebu Vail [Şakîk b. Seleme], ona da Huzeyfe b. Yeman şöyle dedi:"Rasulullah (sav) gece teheccüd için kalktığında ağzını misvakla temizlerdi."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Kıyâmü'l-leyl ve tatavvu'ü'n-nehâr 10, /2196

أَخْبَرَنَا عَبْيدُ اللَّهِ بْنُ سَعِيدٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ أَبِى سِنَانٍ عَنْ أَبِى حُصَيْنٍ عَنْ شَقِيقٍ عَنْ حُذَيْفَةَ قَالَ: "كُنَّا نُؤْمَرُ بِالسِّوَاكِ إِذَا قُمْنَا مِنَ اللَّيْلِ ."

Bize Ubeydullah b. Saîd, ona İshak b. Süleyman, ona Ebu Sinan [Said b. Sinan], ona Ebu Husayn [Osman b. Asım], ona da Şakik [b. Seleme], Huzeyfe b. Yeman’ın şöyle dediğini rivayet etti: "Gece namaz için kalktığımızda misvak [kullanmamız] bize emredilmişti."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Kıyâmü'l-leyl ve tatavvu'ü'n-nehâr 11, /2196

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَارِثِ عَنْ شُعَيْبِ بْنِ الْحَبْحَابِ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم-: "أَكْثَرْتُ عَلَيْكُمْ فِى السِّوَاكِ ."

Bize Muhammed b. İsa, ona Abdulvaris [b. Sâid], ona Şuayb b. Habhâb, ona Enes b. Mâlik Rasulullah’ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti:"Misvak kullanmak hakkında size [yeteri kadar] çok tavsiyede bulundum"

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 18, 1/537

أَخْبَرَنَا سَعِيدُ بْنُ الرَّبِيعِ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ حُصَيْنٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا وَائِلٍ عَنْ حُذَيْفَةَ قَالَ : "كَانَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- إِذَا قَامَ إِلَى التَّهَجُّدِ يَشُوصُ فَاهُ بِالسِّوَاكِ."

Bize Saîd b. Rabî, ona Şube [b. Haccâc], ona Husayn [b. Abdurrahman], ona Ebu Vâil [Şakîk b. Seleme], ona da Huzeyfe b. Yeman şöyle rivayet etti: "Rasulullah (sav) teheccüde kalktığı zaman dişlerini misvakla temizlerdi."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Tahâret 20, 1/538

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سَلَمَةَ حَدَّثَنَا ابْنُ وَهْبٍ عَنْ يُونُسَ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ قَالَ حَدَّثَنِى حُمَيْدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عَوْفٍ أَنَّ رَجُلاً مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "قُلْتُ وَأَنَا فِى سَفَرٍ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: 'وَاللَّهِ لأَرْقُبَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم لِصَلاَةٍ حَتَّى أَرَى فِعْلَهُ.' فَلَمَّا صَلَّى صَلاَةَ الْعِشَاءِ - وَهِىَ الْعَتَمَةُ - اضْطَجَعَ هَوِيًّا مِنَ اللَّيْلِ ثُمَّ اسْتَيْقَظَ فَنَظَرَ فِى الأُفُقِ فَقَالَ ( رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذَا بَاطِلاً ) حَتَّى بَلَغَ ( إِنَّكَ لاَ تُخْلِفُ الْمِيعَادَ ) . ثُمَّ أَهْوَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم إِلَى فِرَاشِهِ فَاسْتَلَّ مِنْهُ سِوَاكًا ثُمَّ أَفْرَغَ فِى قَدَحٍ مِنْ إِدَاوَةٍ عِنْدَهُ مَاءً فَاسْتَنَّ ثُمَّ قَامَ فَصَلَّى حَتَّى قُلْتُ قَدْ صَلَّى قَدْرَ مَا نَامَ ثُمَّ اضْطَجَعَ حَتَّى قُلْتُ قَدْ نَامَ قَدْرَ مَا صَلَّى ثُمَّ اسْتَيْقَظَ فَفَعَلَ كَمَا فَعَلَ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَقَالَ مِثْلَ مَا قَالَ فَفَعَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ثَلاَثَ مَرَّاتٍ قَبْلَ الْفَجْرِ ."

Bize Muhammed b. Seleme, ona [Abdullah] b. Vehb, ona Yunus [b. Yezid], ona İbn Şihab [ez-Zührî], ona Humeyd b. Abdurrahman b. Avf, ona da Hz. Peygamber’in (sav) ashabından biri şöyle dedi: "Rasulullah (sav) ile birlikte bir yolculukta iken [kendi kendime] 'Vallahi Rasulullah'ın (sav) nasıl namaz kıldığını görene kadar onu gözetleyeceğim' dedim. Yatsı namazını kıldıktan sonra gecenin uzun bir bölümünü yatarak geçirdi. Sonra uyandı ve ufka bakarak (Rabbimiz! Sen bunu boş yere yaratmadın) ayetinden başlayıp (Sen asla sözünden caymazsın) ayetine kadar okudu.(Al-i İmran, 3/191-194) Sonra yatağına doğru uzanıp oradan misvağını aldı ve yanındaki kaptan bir bardağa su koyarak dişlerini misvakladı. Sonra kalkıp namaza durdu. [Kendi kendime]: 'Yattığı süre kadar namaz kıldı' dedim. Sonra yatıp uyudu. Yatması da namaz kıldığı süre kadardı. Sonra tekrar uyandı, ilkinde yaptıklarını aynen yaptı ve okuduklarını da aynen okudu. Rasulullah (sav) fecirden önce bu yaptıklarını üç defa tekrarladı."

• Nesâî Sünen-i Nesâî Kıyâmü'l-leyl ve tatavvu'ü'n-nehâr 12, /2196

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَبَلَةَ قَالَ حَدَّثَنَا مَعْمَرُ بْنُ مَخْلَدٍ - ثِقَةٌ - قَالَ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عَمْرٍو عَنْ زَيْدٍ عَنْ حَبِيبِ بْنِ أَبِى ثَابِتٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِىٍّ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: "اسْتَيْقَظَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَاسْتَنَّ." وَسَاقَ الْحَدِيثَ .

Bize Muhammed b. Cebele, ona Mamer b. Mahled -sika [güvenilir] bir ravidir-, ona Abdullah b. Amr, ona Zeyd [b. Ebu Üneyse], ona Habib b. Ebu Sabit, ona Muhammed b. Ali, ona da Abdullah b. Abbas şöyle dedi. "Rasulullah (sav) uykudan uyandı ve misvakla dişlerini temizledi." [Râvi] hadisin [geri kalanını rivayetin aslına uygun şekilde] aktardı.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Kıyâmü'l-leyl ve tatavvu'ü'n-nehâr 39, /2201

حَدَّثَنِى يَحْيَى عَنْ مَالِكٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنِ ابْنِ السَّبَّاقِ "أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ فِى جُمُعَةٍ مِنَ الْجُمَعِ يَا مَعْشَرَ الْمُسْلِمِينَ إِنَّ هَذَا يَوْمٌ جَعَلَهُ اللَّهُ عِيدًا فَاغْتَسِلُوا وَمَنْ كَانَ عِنْدَهُ طِيبٌ فَلاَ يَضُرُّهُ أَنْ يَمَسَّ مِنْهُ وَعَلَيْكُمْ بِالسِّوَاكِ ."

Bize Yahya [b. Yahya], ona Malik [b. Enes], ona İbn Şihab [ez-Zührî], ona da [Ubeyd] b. Sebbak, Rasulullah'ın (sav) bir cuma günü şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Ey cemaat-i müslimin Allah bu günü bayram kıldı. O halde boy abdesti alın. Yanında koku olan kimsenin, koku sürmesinde bir sakınca yoktur. Misvak kullanmanızı da tavsiye ediyorum."

• İmam Mâlik Muvatta' Tahâret 144, 1/22