Giriş

Bize Muhammed b. Abdulaziz, ona Müslim b. İbrahim, ona Bahr b. Kenîz, ona Osman b. Sâc, ona Ali b. Ebu Tâlib'den şöyle rivayet edilmiştir: "Şüphe yok ki sizin ağızlarınız Kur'an'ın yollarıdır. Bu yüzden ağızlarınızı misvakla temizleyiniz."


Açıklama: Bu söz Hz. Peygamber'e (sav) değil, sahabeden Hz. Ali'ye ait bir sözüdür. Hadis kitaplarında geçen her hadisin Hz. Peygamber'e (sav) ait olması gerekmiyor. Burada olduğu sahabe sözlerine de hadis ismi verilir. Hadis ilminde sahabe sözlerine mevkuf hadis yahut da eser ismi verilir.

    Öneri Formu
8738 İM000291 İbn Mâce, Tahâret, 7

Bize Ahmed b. Halid, ona Muhammed b. İshak, ona Muhammed b. Yahya b. Habban, ona da Abdullah b. Abdullah b. Ömer rivayet ettiğine göre Muhammed b. Yahya der ki: "Abdullah b. Abdullah b. Ömer'e 'Sence İbn Ömer, abdesti olsa da olmasa da her namaz için neden abdest almıştır?' diye sordum. o da şöyle cevap verdi: 'Esma bt. Zeyd b. el-Hattab'ın, Abdullah b. Hanzala b. Ebu Âmir'den rivayet ettiğine göre: Rasulullah (sav) ister abdestli olsun ister abdestsiz olsun her bir namaz için abdest almakla emrolunmuştu. Bunu yapmak ona ağır gelince her namaz için misvak kullanmakla emrolundu. İbn Ömer ise buna gücünün yeteceğini düşünüyordu. Bundan dolayı her bir namaz için abdest almayı terk etmemiştir.'"


Açıklama: Rivayette yer alan soruyu kimin kime sorduğu metinden tam olarak anlaşılamamaktadır. Dârimî şarihi el-Ğamrî'nin verdiği bilgi esas alınarak soruyu soran kişi "Muhammed b. Yahya b. Habban" şeklinde; kendisine soru sorulan kişi de "Abdullah b. Abdullah b. Ömer" şeklinde tercümeye yansıtılmıştır. Bk. Nebîl b. Hâşim b. Abdullah el-Ğamrî, Fethu’l-mennân şerhu’l-müsnedi’l-câmi', IV, 57.

    Öneri Formu
38769 DM000684 Darimi, Taharet, 3

Bize Süfyân b. Vekî, ona Assâm b. Ali, ona A'meş [Süleyman b. Mihrân], ona Habîb b. Ebu Sabit, ona Saîd b. Cübeyr, ona da İbn Abbâs'tan şöyle rivayet edilmiştir: "Rasulullah (sav) gece namazlarını ikişer rekat halinde kılardı ve [her iki rekat] sonrasında misvak kullanırdı."


    Öneri Formu
8732 İM000289 İbn Mâce, Tahâret, 7

Bize Ebu Asım [Dahhâk b. Mahled], ona Sevr b. Yezid, ona Husayn [b. Abdurrahman] el-Himyeri, ona Ebu Saîd [Âmir b. Sa'd] el-Hayr, ona da Ebu Hüreyre (ra), Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Yemek yiyen kimse dişlerinin arasında kalan kırıntıları [kürdan gibi bir şeyle] temizlesin ve çıkan kırıntıları dışarı atsın. Diliyle [çıkarıp] ağzında dolaştırdığı şeyleri ise yutsun!"


    Öneri Formu
43495 DM002132 Darimi, Et'ıme, 42


    Öneri Formu
67247 MA005301 Musannef-i Abdurrezzak, III, 197

Bize Süfyan b. Vekî, ona Hafs b. Gıyâs, ona Haccâc [b. Ertât], ona Mekhul [b. Ebu Müslim], ona Ebu Şimâl [b. Zibâb], ona Ebu Eyyûb, Hz. Peygamber’in şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Dört şey, tüm peygamberlerin sünnetlerindendir. Utanma duygusu, güzel koku sürünmek, misvak kullanmak ve evlenmek." Tirmizî: Bu konuda Osman, Sevbân, İbn Mes'ûd, Aişe, Abdullah b. Amr, Ebu Necîh, Câbir ve Akkâf'tan da hadis rivayet edilmiştir. Tirmizî: Ebu Eyyûb hadisi hasen-garibtir. Bize Mahmud b. Hıdaş el Bağdadî, ona Abbâd b. el-Avvâm, ona Haccâc, ona Mekhûl, Ebu Şimâl, ona Ebu Eyyûb, Hafs rivayetinin bir benzerini rivayet etmiştir. Tirmizî: Bu hadisi Hüşeym ve Muhammed b. Yezîd el Vâsitî, Ebu Muaviye ve pek çok râvi, Haccâc, Mekhûl senediyle Ebu Eyyûb'den rivâyet etmişler ancak senedinde Ebu Şimâl'i zikretmemişlerdir. Hafs b. Gıyas ve Abbâd b. Avvâm hadisi daha sahihtir.


Açıklama: Aşağıdaki tarik muallaktır. Muhammed b. Hâzim ile Tirmizi arasında inkita' vardır. Hadisin açıklamasında geçen hasen-garîb terimleri Tirmizî'nin kullandığı hadis usulü kavramlarıdır. Tirmizî hadisleri değerlendirirken zaman zaman “hasen-sahih”, “hasen-garîb”, “sahih-hasen-garîb” şeklinde ikili ya da üçlü ifadeler kullanır. Kendisi tarafından açıkça belirtilmediği için bu terimlerin anlamları hakkında farklı yorumlar yapılmıştır. (İsmail L. Çakan, "el-Câmiu’s-Sahîh" Diyanet İslam Ansiklopedisi, İstanbul 1993, 7:129-132). Tirmizî’nin hasen hadis kavramı ile ilgili bilgiler için Suyûtî’nin Tedrîbu’r-râvî’sine bakılabilir.(Suyûtî, Tedrîbu’r-râvî, Lübnan 1417/1996, 1:76-89)

    Öneri Formu
278807 T001080-2 Tirmizi, Nikah, 1

Bize Süfyan b. Vekî, ona Hafs b. Gıyâs, ona Haccâc [b. ertât], ona Mekhul [b. Ebu Müslim], ona Ebu Şimâl [b. Zibâb], ona Ebu Eyyûb [Zeyd b. Halid el-Ensârî], Hz. Peygamber’in şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Dört şey, tüm peygamberlerin sünnetlerindendir. Utanma duygusu, güzel koku sürünmek, misvak kullanmak ve evlenmek." Tirmizî: Bu konuda Osman [b. Affân], Sevbân [b. Bücdüd], [Abdullah] b. Mes'ûd, Aişe [bt. Ebu Bekir], Abdullah b. Amr, Ebu Necîh [Irbâz b. Sâriye], Câbir [b. Abdullah] ve Akkâf [b. Vâdiye]’den da hadis rivayet edilmiştir. Tirmizî: Ebu Eyyûb hadisi hasen-garibtir. Bize Mahmud b. Hıdaş el Bağdadî, ona Abbâd b. el-Avvâm, ona Haccâc [b. ertât], ona Mekhûl [b. Ebu Müslim], Ebu Şimâl [b. Zibâb], ona Ebu Eyyûb [Zeyd b. Halid el-Ensârî], Hafs rivâyetinin bir benzerini rivâyet etmiştir. Tirmizî: Bu hadisi Hüşeym [b. Beşîr], Muhammed b. Yezîd el-Vâsitî, Ebu Muaviye [muhammed b. Hâzim] ve pek çok râvi, Haccac, Mekhûl senediyle Ebu Eyyûb’den rivâyet etmişler ancak senedinde Ebu Şimâl’i zikretmemişlerdir. Hafs b. Gıyas ve Abbâd b. Avvâm hadisi daha sahihtir.


Açıklama: Aşağıdaki tarik muallaktır. Muhammed b.Yezid ile Tirmizi arasında inkita' vardır. Hadisin açıklamasında geçen hasen-garîb terimleri Tirmizî'nin kullandığı hadis usulü kavramlarıdır. Tirmizî hadisleri değerlendirirken zaman zaman “hasen-sahih”, “hasen-garîb”, “sahih-hasen-garîb” şeklinde ikili ya da üçlü ifadeler kullanır. Kendisi tarafından açıkça belirtilmediği için bu terimlerin anlamları hakkında farklı yorumlar yapılmıştır. (İsmail L. Çakan, "el-Câmiu’s-Sahîh" Diyanet İslam Ansiklopedisi, İstanbul 1993, 7:129-132). Tirmizî’nin hasen hadis kavramı ile ilgili bilgiler için Suyûtî’nin Tedrîbu’r-râvî’sine bakılabilir.(Suyûtî, Tedrîbu’r-râvî, Lübnan 1417/1996, 1:76-89)

    Öneri Formu
278808 T001080-3 Tirmizi, Nikah, 1

Bize Süfyan b. Vekî, ona Hafs b. Gıyâs, ona Haccâc [b. ertât], ona Mekhul [b. Ebu Müslim], ona Ebu Şimâl [b. Zibâb], ona Ebu Eyyûb [Zeyd b. Halid el-Ensârî], Hz. Peygamber’in şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Dört şey, tüm peygamberlerin sünnetlerindendir. Utanma duygusu, güzel koku sürünmek, misvak kullanmak ve evlenmek." Tirmizî: Bu konuda Osman [b. Affân], Sevbân [b. Bücdüd], [Abdullah] b. Mes'ûd, Aişe [bt. Ebu Bekir], Abdullah b. Amr, Ebu Necîh [Irbâz b. Sâriye], Câbir [b. Abdullah] ve Akkâf [b. Vâdiye]’den da hadis rivayet edilmiştir. Tirmizî: Ebu Eyyûb hadisi hasen-garibtir. Bize Mahmud b. Hıdaş el Bağdadî, ona Abbâd b. el-Avvâm, ona Haccâc [b. ertât], ona Mekhûl [b. Ebu Müslim], Ebu Şimâl [b. Zibâb], ona Ebu Eyyûb [Zeyd b. Halid el-Ensârî], Hafs rivâyetinin bir benzerini rivâyet etmiştir. Tirmizî: Bu hadisi Hüşeym [b. Beşîr], Muhammed b. Yezîd el-Vâsitî, Ebu Muaviye [muhammed b. Hâzim] ve pek çok râvi, Haccac, Mekhûl senediyle Ebu Eyyûb’den rivâyet etmişler ancak senedinde Ebu Şimâl’i zikretmemişlerdir. Hafs b. Gıyas ve Abbâd b. Avvâm hadisi daha sahihtir.


Açıklama: Hadisin açıklamasında geçen hasen-garîb terimleri Tirmizî'nin kullandığı hadis usulü kavramlarıdır. Tirmizî hadisleri değerlendirirken zaman zaman “hasen-sahih”, “hasen-garîb”, “sahih-hasen-garîb” şeklinde ikili ya da üçlü ifadeler kullanır. Kendisi tarafından açıkça belirtilmediği için bu terimlerin anlamları hakkında farklı yorumlar yapılmıştır. (İsmail L. Çakan, "el-Câmiu’s-Sahîh" Diyanet İslam Ansiklopedisi, İstanbul 1993, 7:129-132). Tirmizî’nin hasen hadis kavramı ile ilgili bilgiler için Suyûtî’nin Tedrîbu’r-râvî’sine bakılabilir.(Suyûtî, Tedrîbu’r-râvî, Lübnan 1417/1996, 1:76-89)

    Öneri Formu
278810 T001080-5 Tirmizi, Nikah, 1

Bize Muhammed [b. Yahya ez-Zühli], ona Yakub (b. İbrahim), ona babası [İbrahim b. Sa'd ez-Zührî], ona [Muhammed] b. İshak [b. Yesâr], ona amcası Abdurrahman b. Yesar, ona Rasulullah'ın azatlı kölesi Ubeydullah b. Ebu Râfi, ona babası [Ebu Râfi' el-Kıbtî], ona da "Ali b. Ebu Talib, Rasulullah'tan (sav) Ebu Hüreyre'nin rivayet ettiği hadisin aynısını rivayet etti."


    Öneri Formu
41371 DM001526 Darimi, Salat, 168

Bize Hennâd [b. Serî], ona Abde b. Süleyman, ona Muhammed b. İshak, ona Muhammed b. İbrahim, ona Ebu Seleme [b. Abdurrahman], ona da Zeyd b. Halid el-Cühenî Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu aktardı: "Ümmetime zorluk vereceğinden korkmasaydım her namaza başlamadan önce misvak kullanmalarını emreder, yatsı namazını da gecenin üçte birine kadar geciktirirdim." [Ebû Seleme] dedi ki: 'Zeyd b. Halid, misvakı yazarların kulaklarına kalem koydukları gibi kulağının koyarak, namaza katılırdı. Namaza başlamadan misvakını kullanır sonra yerine koyar ve namazına başlardı. Ebu İsa [Tirmizî] dedi ki: Bu hadis hasen sahihtir' der.


    Öneri Formu
9121 T000023 Tirmizi, Tahare, 18