5660 - أَخْبَرَنَا عُمَرُ بْنُ سَعِيدِ بْنِ سِنَانٍ، قَالَ: أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ أَبِي بَكْرٍ، عَنْ مَالِكٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «لَا تَبَاغَضُوا، وَلَا تَحَاسَدُوا، وَلَا تَدَابَرُوا، وَكُونُوا عِبَادًا لِلَّهِ إِخْوَانًا، وَلَا يَحِلُّ لِمُسْلِمٍ أَنْ يَهْجُرَ أَخَاهُ فَوْقَ ثَلَاثٍ»

• İbn Hibban Sahih-i İbn Hibban Hazr ve'l İbâha 5660, 12/476

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ نُمَيْرٍ وَعَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالاَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ فُضَيْلٍ حَدَّثَنَا لَيْثُ بْنُ أَبِى سُلَيْمٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ عَبَّادٍ أَبِى هُبَيْرَةَ الأَنْصَارِىِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ زَيْدِ بْنِ ثَابِتٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم " نَضَّرَ اللَّهُ امْرَأً سَمِعَ مَقَالَتِى فَبَلَّغَهَا فَرُبَّ حَامِلِ فِقْهٍ غَيْرِ فَقِيهٍ وَرُبَّ حَامِلِ فِقْهٍ إِلَى مَنْ هُوَ أَفْقَهُ مِنْهُ" . زَادَ فِيهِ عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدٍ " ثَلاَثٌ لاَ يُغِلُّ عَلَيْهِنَّ قَلْبُ امْرِئٍ مُسْلِمٍ إِخْلاَصُ الْعَمَلِ لِلَّهِ وَالنُّصْحُ لأَئِمَّةِ الْمُسْلِمِينَ وَلُزُومُ جَمَاعَتِهِمْ "

Bize Muhammed b. Abdullah b. Nümeyr ve Ali b. Muhammed, onlara Muhammed b. Fudayl, ona Leys b. Ebu Süleym, ona Yahya b. Abbâd Ebu Hübeyre el-Ensârî, ona babası, ona da Zeyd b. Sabit, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle söylediğini nakletmiştir: "Allah, sözümü işitip onu (başkalarına) ulaştıranın yüzünü ak etsin. Fıkıh öğrenen nice kimseler vardır ki, haddizatında kendileri fakih (derin kavrayış sahibi) değildir. Fıkıh (dini hakkıyla anlamaya yönelik bilgiler) öğrenip onu kendisinden daha kavrayışlı olanlara aktaran da nice kimseler vardır." Ali b. Muhammed hadise şu ilavede bulunmuştur: "Müslüman kimsenin kalbi şu üç şey üzere olduğu sürece ihanet etmez. Yaptığını samimiyetle Allah için yapmak, müslümanların yöneticilerine karşı nasihat etmek ve müslümanlara bağlı olmak."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mukaddime 18, /50

حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ عَنِ الْأَعْمَشِ عَنِ الشَّعْبِيِّ عَنِ النُّعْمَانِ بْنِ بَشِيرٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: " مَثَلُ الْمُؤْمِنِ كَمَثَلِ الْجَسَدِ إِذَا اشْتَكَى الرَّجُلُ رَأْسَهُ تَدَاعَى لَهُ سَائِرُ جَسَدِهِ".

Bize Ebu Muaviye, ona A'meş, ona Şa'bi, ona da Nu'man b. Beşir, Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Müminin misali, bedendir. Biri başından şikayet ederse, bedeninin diğer uzuvları ona yardım çağırır."

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Numan b. Beşîr 18545, 6/272

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ عَنْ زَكَرِيَّا قَالَ حَدَّثَنَا عَامِرٌ قَالَ سَمِعْتُ النُّعْمَانَ بْنَ بَشِيرٍ يَخْطُبُ يَقُولُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: " مَثَلُ الْمُؤْمِنِينَ فِي تَوَادِّهِمْ وَتَعَاطُفِهِمْ وَتَرَاحُمِهِمْ مَثَلُ الْجَسَدِ إِذَا اشْتَكَى مِنْهُ شَيْءٌ تَدَاعَى لَهُ سَائِرُ الْجَسَدِ بِالسَّهَرِ وَالْحُمَّى"

Bize Yahya b. Said, ona Zekeriyya, ona Amir, ona da Numan b. Beşir, Hz. Peygamber'den rivayet etmiştir: "Müminler birbirlerini sevmede, birbirlerine şefkat göstermede ve birbirlerine merhamet etmede bir beden gibidir. Bedenin bir parçası rahatsız olduğunda, bedenin diğer kısımları onun için uykusuzluk ve ateşle yardım çağırırlar."

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Numan b. Beşîr 18563, 6/276

حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنَا الْأَعْمَشُ عَنْ خَيْثَمَةَ عَنِ النُّعْمَانِ بْنِ بَشِيرٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: " الْمُؤْمِنُونَ كَرَجُلٍ وَاحِدٍ إِنْ اشْتَكَى رَأْسُهُ اشْتَكَى كُلُّهُ وَإِنْ اشْتَكَى عَيْنُهُ اشْتَكَى كُلُّهُ "

Bize Veki', ona A'meş, ona Hayseme, ona da Numan b. Beşir, Hz. Peygamber'den (sav) rivayet etmiştir: "Müminler bir adam gibidirler. Başı ağrırsa bütün beneni ağrır. Gözü ağrırsa bütün bedeni ağrır."

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Numan b. Beşîr 18583, 6/281

حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنَا الْأَعْمَشُ قَالَ خَيْثَمَةُ عَنِ النُّعْمَانِ بْنِ بَشِيرٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: " الْمُؤْمِنُونَ كَرَجُلٍ وَاحِدٍ إِذَا اشْتَكَى رَأْسُهُ اشْتَكَى كُلُّهُ وَإِنْ اشْتَكَى عَيْنُهُ اشْتَكَى كُلُّهُ"

Bize Veki', ona A'meş, ona Hayseme, ona da Numan b. Beşir, Hz. Peygamber'den (sav) rivayet etmiştir: "Müslümanlar bir adam gibidirler. Başı ağrırsa bütün bütün bedeni şikayette bulunur; gözü ağrırsa bütün bedeni şikayette bulunur."

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Numan b. Beşîr 18625, 6/294

- أَخْبَرَنَا عَبْدُ الْوَارِثِ بْنُ عَبْدِ الصَّمَدِ، قَالَ: أَخْبَرَنَا أَبِي، عَنْ حَمَّادِ بْنِ سَلَمَةَ، عَنْ سِمَاكٍ، عَنِ النُّعْمَانِ بْنِ بَشِيرٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: "مَثَلُ الْمُؤْمِنِ مَثَلُ الْبَدَنِ، إِذَا أَلِمَ بَعْضُهُ تَدَاعَى سَائِرُهُ" . [ وَهَذَا الْكَلَامُ قَدْ رُوِيَ نَحْوُهُ عَنِ النُّعْمَانِ بْنِ بَشِيرٍ مِنْ وُجُوهٍ نَذْكُرُ كُلَّ حَدِيثٍ مِنْهَا بِلَفْظِهِ فِي مَوْضِعِهِ إِنْ شَاءَ اللَّهُ]

Bize Abdulvaris b. Abdüssamad, ona babası, ona Hammad b. Seleme, ona Simak, ona da Numan b. Beşir (ra), Hz. Peygamber'den (sav) rivayet etmiştir: "Müminin misali, bedenin misalidir. Bir parçası ağrıdığında, diğerleri çağrışırlar." [Bu metin, Numan b. Beşir'den farklı şekillerde rivayet edilmiştir. Biz her hadisi, Allah'ın izniyle kendi bağlamında zikredeceğiz.]

• Bezzâr Müsned-i Bezzâr Nu'man b. Beşir 3218, 8/186

وَحَدَّثَنَاهُ أَحْمَدُ بْنُ عَبْدَةَ الضَّبِّىُّ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ عَنْ أَيُّوبَ وَيُونُسَ وَالْمُعَلَّى بْنِ زِيَادٍ عَنِ الْحَسَنِ عَنِ الأَحْنَفِ بْنِ قَيْسٍ عَنْ أَبِى بَكْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "إِذَا الْتَقَى الْمُسْلِمَانِ بِسَيْفَيْهِمَا فَالْقَاتِلُ وَالْمَقْتُولُ فِى النَّار" .

Bize Ahmed b. Abde ed-Dabî, ona Hammâd, ona Eyyüb ve Yunus ve Muallâ b. Zeyd, onlara Hasan, ona Ahnef b. Kays, ona da Ebu Bekre Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu söylemiştir: "İki Müslüman birbirine kılıç çekerse, öldüren de öldürülen de cehennemdedir."

• Müslim Sahîh-i Müslim Fiten ve Eşratu's-sâat 7253, /1182

حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى عُمَرَ قَالَ: حَدَّثَنَا سُفْيَانُ قَالَ: حَدَّثَنَا الزُّهْرِىُّ ح قَالَ وَحَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَزِيدَ اللَّيْثِىِّ عَنْ أَبِى أَيُّوبَ الأَنْصَارِىِّ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: " لاَ يَحِلُّ لِمُسْلِمٍ أَنْ يَهْجُرَ أَخَاهُ فَوْقَ ثَلاَثٍ يَلْتَقِيَانِ فَيَصُدُّ هَذَا وَيَصُدُّ هَذَا وَخَيْرُهُمَا الَّذِى يَبْدَأُ بِالسَّلاَمِ " . [ وَفِى الْبَابِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ وَأَنَسٍ وَأَبِى هُرَيْرَةَ وَهِشَامِ بْنِ عَامِرٍ وَأَبِى هِنْدٍ الدَّارِىِّ . قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ .]

Bize İbn Ebu Ömer, ona Süfyan, ona ez-Zuhrî; (T) Bize Said b. Abdurrahman, ona Süfyan, ona ez-Zuhrî, ona Ata b. Yezid el-Leysî, ona Ebu Eyyûb el- Ensarî'nin rivâyet ettiğine göre Rasûlullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Müslümanın, Müslüman kardeşine üç günden fazla dargın durması helal değildir. İki Müslüman birbirleriyle karşılaştıkları zaman birisi yüzünü bu tarafa, diğeri de öteki tarafa çevirir. Halbuki bu iki müslümanın hayırlısı önce selam verendir." [Tirmizî: Bu konuda Abdullah b. Mes’ûd, Enes, Ebû Hüreyre, Hişâm b. Âmir, Ebû Hind ed Dârî’den de hadis rivâyet edilmiştir. Tirmizî: Bu hadis hasen sahihtir.]

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Birr ve's-sıla 1932, 4/327

حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنَا الْأَعْمَشُ عَنِ الشَّعْبِيِّ عَنِ النُّعْمَانِ بْنِ بَشِيرٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الْمُؤْمِنُونَ كَرَجُلٍ وَاحِدٍ إِذَا اشْتَكَى رَأْسُهُ تَدَاعَى لَهُ سَائِرُ الْجَسَدِ بِالْحُمَّى وَالسَّهَرِ

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Numan b. Beşîr 18624, 6/293