Giriş

Bize Ebu Hafs Amr b. Ali'nin naklettiğine göre Yahya b. Said şöyle demiştir: "Süfyan (b. Said) es-Sevrî, Şube (b. Haccac), Malik b. Enes ve (Süfyan) b. Uyeyne'ye, bir adam hadis rivayeti konusunda güvenilir olmadığı halde, birisi gelir ve o adam hakkında benden bilgi isterse (ne yapmalıyım?) diye sordum. 'Sen onun güvenilir olmadığını söyle!' dediler."


    Öneri Formu
359 M000035 Müslim, Mukaddime, 7

Bize Muhammed b. Ebu Ömer el-Mekkî, ona Süfyân; (T) Bana Ebu Bekir b. Hallâd el-Bâhilî, -lafız ona aittir- ona Süfyân b. Uyeyne, ona Mis'ar, ona da Sa'd b. İbrahim şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah'tan (sav) sadece sika râvilerin nakilde bulunması caizdir!


Açıklama: Söz konusu tercümenin dayanağı için bk. Vellevî, Kurretü 'ayni'l-muhtâc fî şerhi mukaddimeti Sahîhi Müslim b. el-Haccâc, II, 78.

    Öneri Formu
286008 M000031-2 Müslim, Mukaddime, 7

Bize Hennad (b. Seri' b. Mus'ab b. Ebu Bekir), ona Ebu Muaviye (Muhammed b. Hazim), ona A'meş (Süleyman b. Mihran), ona Amr b. Mürre (b. Abdullah b. Tarık), ona da Salim b. Ebu'l-Ca'd (Salim b. Rafi')nin rivayet ettiğine göre, Şurayh b. Simt (b. Esved b. Cebele) bir keresinde Ka'b b. Mürre'ye "Ey Ka'b b. Mürre! Bize Rasulullah'ın (sav) bir hadisini naklet. (Ancak onun sözünü eksilterek ya da ona bir şeyler ekleyerek aktarmaktan) sakın.!" dedi. Bunun üzerine Ka'b, Rasulullah'ı (sav) "Kimin İslam yolunda bir tek kılı dahi ağarırsa, bu kıyamet gününde onun için bir nur olur." derken işittiğini söyledi. Ebu İsa (et-Tirmizî) şöyle demiştir: Bu konuda Fedale b. Ubeyd ve Abdullah b. Amr'dan rivayet edilen hadisler de bulunmaktadır. A'meş, Ka'b b. Mürre'nin yukarıdaki hadisini Amr b. Mürre'den rivayet etmiştir. Yine bu hadis Mansur kanalıyla Salim b. Ebu'l-Ca'd'dan da rivayet edilmiş, ancak Mansur, bu rivayetin senedinde Salim b. Ebu'l-Ca'd ile Ka'b b. Mürre arasına birini eklemiştir. Ka'b b. Mürre'ye Mürre b. Ka'b el-Behzî de denilmektedir. Onun, Rasulullah'tan (sav) rivayet ettiği pek çok hadis bulunmaktadır.


Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: مَنْ شَابَ شَيْبَةً فِى الإِسْلاَمِ كَانَتْ لَهُ نُورًا يَوْمَ الْقِيَامَةِ

    Öneri Formu
20433 T001634 Tirmizi, Fedailü'l-Cihad, 9

Bize Ebu Âmir Abdülmelik b. Amr, ona Hişâm b. Sa'd, ona Kays b. Bişr et-Tağlebî, ona da Ebu Derdâ'nın sohbet arkadaşı olan babası (Bişr b. Kays) şöyle demiştir: Şam’da, İbn Hanzaliyye isminde olan, halktan uzak duran, insanlarla pek oturmayan bir sahabi vardı. Bu zat namazlarda (camide) olur, namazı bitirince tesbihatını yapar, ardından evine giderdi. Bir gün, biz Ebu Derdâ’nın yanında otururken yanımızdan geçti. Ebu Derdâ ona “Bize faydası olan, sana da zararı olmayacak bir söz söylesen ya” dedi. O da şöyle dedi: "Rasulullah (sav) bir seriyye (küçük askeri birlik) göndermişti. Ben de bu birliğe katıldım. Döndüğümüzde, bir adam gelip Peygamber’in (sav) bulunduğu mecliste oturdu ve yanındaki kişiye 'Sen düşmanla karşılaştığımızda bizi bir görseydin. Falanca kişi ‘al sana! Ben Gıfâr kabilesinden bir delikanlıyım!’ diyerek düşmana hücum edip mızrak savuruyordu. Onun bu sözü (kendisini övmesi) hakkında ne dersin' diye sordu. O da 'ben bu sözün onun ecrini (sevabını) yok ettiğini düşünüyorum' dedi. Orada bulunan bir başka kişi bu sözü duydu ve 'ben bunda bir sakınca görmüyorum' dedi. İkisi arasında bir tartışma başladı, derken konu Hz. Peygamber'in kulağına kadar geldi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) 'Sübhânallah! Övünmesinde ve ecir kazanmasında bir sakınca yoktur' buyurdu. Bu sözü duyunca Ebu Derdâ’nın çok sevindiğini gördüm. Başını o sahabeye doğru kaldırıyor ve tekrar tekrar 'bunu gerçekten Rasulullah’tan (sav) duydun mu?' diye soruyordu. O da 'evet, duydum' diye cevap veriyordu. Ebu Derdâ bunu o kadar çok tekrar etti ki, kendi kendime 'herhalde Ebu Derdâ şimdi dizlerinin üzerine çökecek' dedim."


Açıklama: muhakkik bu isnadın muhtemelen hasen olduğunu belirtmiştir.

    Öneri Formu
66055 HM017767 İbn Hanbel, IV, 180

Bize Vekî, ona Hişâm b. Sa'd, ona Kays b. Bişr et-Taglibî, ona da Ebu Derdâ'nın sohbet arkadaşı olan babası (Bişr b. Kays) şöyle demiştir: Şam’da, İbn Hanzaliyye isminde olan, halktan uzak duran, insanlarla pek oturmayan bir sahabi vardı. Bu zat namazlarda (camide) olur, namazı bitirince tesbihatını yapar, ardından evine giderdi. Bir gün, biz Ebu Derdâ’nın yanında otururken yanımızdan geçti. Ebu Derdâ ona “Bize faydası olan, sana da zararı olmayacak bir söz söylesen ya” dedi. O da şöyle dedi: "Rasulullah (sav) bizi bir seriyyeye (küçük askeri birlik) gönderdi. Dönünce, içimizden biri, içinde Peygamber’in (sav) de bulunduğu bir mecliste oturdu ve (yanındakine) ‘ey falanca! Filancayı bir görseydin 'al sana! Ben Gıfâr kabilesinden bir delikanlıyım!’ diyerek nasıl da mızrağını sapladı. (Onun bu sözü hakkında) ne dersin?' dedi. Yanındaki 'ben onun (bu sözüyle) ecrini (sevabını) zayi ettiğini düşünüyorum' dedi. Bunun zerine o meclistekiler bu konuyu konuşmaya başladılar. Nihayetinde Rasulullah (sav) onların sesini işitti ve 'hayır! (Aksine) Hem övülür hem de ecir kazanır' buyurdu." Ebu Derdâ bu söze o kadar çok sevindi ki neredeyse dizlerinin üstüne çökecekti. (İbn Hanzaliyye'ye) defalarca “bu sözü (Hz. Peygamber'den) sen mi işittin?” diye sordu, o da “Evet” dedi.


Açıklama: muhakkik bu isnadın muhtemelen hasen olduğunu belirtmiştir.

    Öneri Formu
66064 HM017772 İbn Hanbel, IV, 180

Bize Haccac b. Şair, ona Şebabe, ona da Şube şöyle rivayet etmiştir: "Şehr (b. Havşeb) ile karşılaştım da onu kâle bile almadım."


    Öneri Formu
361 M000037 Müslim, Mukaddime, 7

Bize Ubeydullah b. Said, ona da Nadr şöyle rivayet etmiştir: "İbn Avn kapının eşiğinde iken kendisine Şehr (b. Havşeb'in) hadisi hakkında soruldu. O, Şehr'i terk ettiler, Şehr'i terk ettiler, dedi." [İmam Müslim şöyle demiştir: İnsanlar onu dillerine dolayıp onu tenkit etmişlerdir.]


    Öneri Formu
360 M000036 Müslim, Mukaddime, 7

Bize Ebu Yeman, ona Şuayb, ona ez-Zührî, ona da Muhammed b. Cübeyr b. Mut'im şöyle demiştir: "Kureşy'ten bir heyet yanında iken Muaviye'ye, Abdullah b. Amr b. el-Âs'ın “ileride Kahtanlı bir hükümdar olacaktır” sözü ulaştı. Muaviye'nin sinirlenerek kalkıp Allah'a hakkıyla hamd u sena ettikten sonra şöyle dedi: Sizden bazı adamlar Allah'ın kitabında olmayan ve Hz. Peygamber'den nakledilmeyen sözler söylüyorlar. Onlar sizin cahillerinizdir. Sahibini sapıklığa götürecek görüşlerden ve kuruntulardan sakınınız. Ben Hz. Peygamber'i (sav) “Bu yöneticilik işi Kureyş'tedir. Onlar dinin kurallarını ikame ettikleri sürece kim onlara düşmanlık ederse Allah onları onları yüz üstü sürükleyecektir” buyururken işittim." [Nuaym bu hadisi İbn Mübarek'ten, o Ma’mer'den, o Zührî'den, o da Muhammed b. Cübeyr'den rivayet etmek suretiyle (Şuayb’e) mütâbaat etmiştir.]


    Öneri Formu
27944 B007139 Buhari, Ahkâm, 2

Bize Ebu Yeman, ona Şuayb, ona ez-Zührî, ona da Muhammed b. Cübeyr b. Mut'im şöyle demiştir: "Kureşy'ten bir heyet yanında iken Muaviye'ye, Abdullah b. Amr b. el-Âs'ın “ileride Kahtanlı bir hükümdar olacaktır” sözü ulaştı. Muaviye'nin sinirlenerek kalkıp Allah'a hakkıyla hamd u sena ettikten sonra şöyle dedi: Sizden bazı adamlar Allah'ın kitabında olmayan ve Hz. Peygamber'den nakledilmeyen sözler söylüyorlar. Onlar sizin cahillerinizdir. Sahibini sapıklığa götürecek görüşlerden ve kuruntulardan sakınınız. Ben Hz. Peygamber'i (sav) “Bu yöneticilik işi Kureyş'tedir. Onlar dinin kurallarını ikame ettikleri sürece kim onlara düşmanlık ederse Allah onları onları yüz üstü sürükleyecektir” buyururken işittim." [Nuaym bu hadisi İbn Mübarek'ten, o Ma’mer'den, o Zührî'den, o da Muhammed b. Cübeyr'den rivayet etmek suretiyle (Şuayb’e) mütâbaat etmiştir.]


    Öneri Formu
287463 B007139-2 Buhari, Ahkâm, 2


    Öneri Formu
336 M000032 Müslim, Mukaddime, 7