حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ بْنُ سَعْدٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: « مَنْ كَذَبَ عَلَىَّ - حَسِبْتُ أَنَّهُ قَالَ مُتَعَمِّدًا فَلْيَتَبَوَّأْ بَيْتَهُ مِنَ النَّارِ » . قَالَ أَبُو عِيسَى: هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ غَرِيبٌ مِنْ هَذَا الْوَجْهِ مِنْ حَدِيثِ الزُّهْرِىِّ عَنْ أَنَسٍ . وَقَدْ رُوِىَ هَذَا الْحَدِيثُ مِنْ غَيْرِ وَجْهٍ عَنْ أَنَسٍ .

Bize Kuteybe, ona Leys b. Sa'd, ona İbn Şihâb, ona da Enes b. Mâlik, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Kim benim -râvi der ki: Zannediyorum Hz. Peygamber "kasıtlı olarak" dedi.- " yalan söylerse cehennemdeki evine hazırlansın." Ebu İsa der ki: Bu, hasen-sahih bir hadis olup Zührî'nin Enes'den rivayetiyle garîb bir rivayettir.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî İlim 8, 5/36

حَدَّثَنَا عَبْد اللَّهِ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْأَعْلَى بْنُ حَمَّادٍ النَّرْسِيُّ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنْ عَبْدِ الْأَعْلَى عَنْ أَبِي عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَلِيٍّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَنْ كَذَبَ عَلَيَّ مُتَعَمِّدًا فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنْ النَّارِ

Bize Abdullah, ona Abdüla'lâ b. Hammâd en-Nersî, ona Ebu Avâne, ona Abdüla'lâ, ona Ebu Abdurrahman, ona da Ali'nin (ra) rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Kim bile bile benim adıma yalan söylerse cehennemdeki yerine hazırlansın."

Açıklama: Sahih li gayrihi, bu isnad Abdulâla'nın zayıflığından dolayı zayıftır.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ali b. Ebu Talib 1075, 1/368

حَدَّثَنَا سُوَيْدُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُسْهِرٍ عَنْ مُطَرِّفٍ عَنْ عَطِيَّةَ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « مَنْ كَذَبَ عَلَىَّ مُتَعَمِّدًا فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ » .

Bize Süveyd b. Said, ona Ali b. Müshir, ona Mutarrif, ona Atiyye, ona da Ebu Said'in rivayetine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Kim bile bile benim adıma yalan söylerse cehennemdeki yerine hazırlansın."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mukaddime 4, /20

حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ عُبَيْدٍ عَنْ عَلِىِّ بْنِ رَبِيعَةَ عَنِ الْمُغِيرَةِ - رضى الله عنه - قَالَ سَمِعْتُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ « إِنَّ كَذِبًا عَلَىَّ لَيْسَ كَكَذِبٍ عَلَى أَحَدٍ ، مَنْ كَذَبَ عَلَىَّ مُتَعَمِّدًا فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ » . سَمِعْتُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ « مَنْ نِيحَ عَلَيْهِ يُعَذَّبُ بِمَا نِيحَ عَلَيْهِ» .

Bize Ebu Nuaym, ona Said b. Ubeyd, ona Ali b. Rabîa, ona Muğire'nin (ra) rivayetine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Benim adıma yalan söylemek başka biri adına yalan söylemek gibi değildir. Kim bile bile benim adıma yalan söylerse cehennemdeki yerine hazırlansın." Muğire der ki: Yine Hz. Peygamber'i (sav) işittim şöyle buyurmuştur: "arkasından ağıt yakılan kimse, bu ağıttan dolayı azap görür."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Cenâiz 33, 1/440

حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ مُوسَى الْفَزَارِىُّ ابْنُ بِنْتِ السُّدِّىِّ حَدَّثَنَا شَرِيكُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ الْمُعْتَمِرِ عَنْ رِبْعِىِّ بْنِ خرَاشٍ عَنْ عَلِىِّ بْنِ أَبِى طَالِبٍ قَالَ :قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « لاَ تَكْذِبُوا عَلَىَّ فَإِنَّهُ مَنْ كَذَبَ عَلَىَّ يَلِجُ فِى النَّارِ » . وَفِى الْبَابِ عَنْ أَبِى بَكْرٍ وَعُمَرَ وَعُثْمَانَ وَالزُّبَيْرِ وَسَعِيدِ بْنِ زَيْدٍ وَعَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو وَأَنَسٍ وَجَابِرٍ وَابْنِ عَبَّاسٍ وَأَبِى سَعِيدٍ وَعَمْرِو بْنِ عَبَسَةَ وَعُقْبَةَ بْنِ عَامِرٍ وَمُعَاوِيَةَ وَبُرَيْدَةَ وَأَبِى مُوسَى الْغَافِقِىِّ وَأَبِى أُمَامَةَ وَعَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ وَالْمُنْقَعِ وَأَوْسٍ الثَّقَفِىِّ . قَالَ أَبُو عِيسَى :حَدِيثُ عَلِىٍّ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . قَالَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مَهْدِىٍّ :مَنْصُورُ بْنُ الْمُعْتَمِرِ أَثْبَتُ أَهْلِ الْكُوفَةِ . وَقَالَ وَكِيعٌ :لَمْ يَكْذِبْ رِبْعِىُّ بْنُ حِرَاشٍ فِى الإِسْلاَمِ كِذْبَةً

Bize İsmail b. Musa el-Fezârî İbn bt. es-Süddî, ona Şerîk b. Abdullah, ona Mansur b. Mu'temir, ona Rib'i b. Hirâş, ona da Ali b. Ebu Tâlib, Hz. Peygamber (sav)'in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Benim adıma yalan söylemeyin. Zira benim adıma yalan söyleyen ateşe girer." Bu konuda Ebu Bekir, Ömer, Osman, Zübeyr, Said b. Zeyd, Abdullah b. Amr, Enes, Câbir, İbn Abbas, Ebu Said, Amr b. Abese, Ukbe b. Âmir, Muaviye b. Büreyde, Ebu Musa el-Ğâfikî, Ebu Ümâme, Abdullah b. Ömer, Münka' ve Evs es-Sekafî'den de hadis rivayet edilmiştir. Ebu İsa der ki: Ali'den rivayet edilen hadis, hasen-sahih bir hadistir. Abdurrahman b. Mehdî, “Mansûr b. Mu'temir ehl-i Kûfe'nin en sağlam (esbet) ravisidir” demiştir. Vekî de “Rib'i b. Hirâş, İslam hususunda yalan konuşmamıştır” demiştir.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî İlim 8, 5/35

حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ وَكِيعٍ حَدَّثَنَا أَبِى عَنْ شَرِيكٍ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ رِبْعِىِّ بْنِ حِرَاشٍ حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ أَبِى طَالِبٍ بِالرَّحَبَةِ قَالَ لَمَّا كَانَ يَوْمُ الْحُدَيْبِيَةِ خَرَجَ إِلَيْنَا نَاسٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ فِيهِمْ سُهَيْلُ بْنُ عَمْرٍو وَأُنَاسٌ مِنْ رُؤَسَاءِ الْمُشْرِكِينَ فَقَالُوا يَا رَسُولَ اللَّهِ خَرَجَ إِلَيْكَ نَاسٌ مِنْ أَبْنَائِنَا وَإِخْوَانِنَا وَأَرِقَّائِنَا وَلَيْسَ لَهُمْ فِقْهٌ فِى الدِّينِ وَإِنَّمَا خَرَجُوا فِرَارًا مِنْ أَمْوَالِنَا وَضِيَاعِنَا فَارْدُدْهُمْ إِلَيْنَا . قال« فَإِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُمْ فِقْهٌ فِى الدِّينِ سَنُفَقِّهُهُمْ » . فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم « يَا مَعْشَرَ قُرَيْشٍ لَتَنْتَهُنَّ أَوْ لَيَبْعَثَنَّ اللَّهُ عَلَيْكُمْ مَنْ يَضْرِبُ رِقَابَكُمْ بِالسَّيْفِ عَلَى الدِّينِ قَدِ امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ عَلَى الإِيمَانِ » . قَالُوا مَنْ هُوَ يَا رَسُولَ اللَّهِ ؟ فَقَالَ لَهُ أَبُو بَكْرٍ مَنْ هُوَ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟ وَقَالَ عُمَرُ مَنْ هُوَ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ « هُوَ خَاصِفُ النَّعْلِ » . وَكَانَ أَعْطَى عَلِيًّا نَعْلَهُ يَخْصِفُهَا ثُمَّ الْتَفَتَ إِلَيْنَا عَلِىٌّ فَقَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « مَنْ كَذَبَ عَلَىَّ مُتَعَمِّدًا فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ » . قَالَ أَبُو عِيسَى : هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ غَرِيبٌ لاَ نَعْرِفُهُ إِلاَّ مِنْ حَدِيثِ رِبْعِىٍّ عَنْ عَلِىٍّ . قَالَ : وَسَمِعْتُ الْجَارُودَ يَقُولُ سَمِعْتُ وَكِيعًا يَقُولُ لَمْ يَكْذِبْ رِبْعِىُّ بْنُ حِرَاشٍ فِى الإِسْلاَمِ كِذْبَةً . وَأَخْبَرَنِى مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى الأَسْوَدِ قَالَ سَمِعْتُ عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ مَهْدِىٍّ يَقُولُ مَنْصُورُ بْنُ الْمُعْتَمِرِ أَثْبَتُ أَهْلِ الْكُوفَةِ .

Bize Süfyân b. Vekî, ona babası (Vekî b. Cerrâh), ona Şerîk, ona Mansur, ona Rıb’î b. Hıraş, ona da Ali b. Ebu Tâlib, Rahbe’de şöyle demiştir: Hudeybiye günü, aralarında Sühehl b. Amr ve Müşriklerin ileri gelenlerinden birkaç kişinin de olduğu bazı kimseler yanımıza çıkıp geldi ve Rasulullah'a (sav) “Ey Allah’ın Rasulü, oğullarımız, kardeşlerimiz ve kölelerimizden bazı kimseler kaçıp sana gelmişlerdir. Onların din konusunda bilgileri yoktur. Arazi ve topraklarımızda çalışan işçiler olup işten kaçıp gelmişlerdir. Onları bize geri teslim et. Eğer onlar din konusunda bilgili değillerse biz onları bilgilendiririz” dediler. Bunun üzerine Peygamber (sav) "Ey Kureyş topluluğu, ya bu kötü hallerinizden vazgeçersiniz, ya da Allah din uğrunda boyunlarınızı vurmak üzere kalbini iman ile sınadığı ve güçlendirdiği bir kişi gönderir" buyurdu. Ashab “Ey Allah’ın Rasûlü! o kimse kimdir?” diye sordu. Ebu Bekir “Ey Allah’ın Rasulü o kimse kimdir?” diye sordu. Ömer “O kimse kimdir?” diye sordu. Rasulullah (sav) "O kimse ayakkabı tamircisidir" buyurdu. Rasulullah (sav), ayakkabısını tamir için Ali’ye vermişti. Sonra Ali bize döndü ve şöyle dedi: Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: "Her kim bilerek benim adıma yalan söylerse Cehennemdeki yerine hazırlansın." Tirmizî der ki: Bu hadis hasen sahih garibtir. Sadece Rib’î’nin, Ali’den yaptığı rivayet ile bilmekteyiz. Tirmizî der ki: Carûd’un Vekî'den işittiğine göre Vekî şöyle demiştir: Rıb’î b. Hıraş, İslam’da hiçbir konuda yalan söylememiştir. Muhammed b. İsmail’in Abdullah b. Ebu Esved'den rivayetine göre Abdurrahman b. Mehdî şöyle demiştir: Mansur b. Mu’temir, Kûfeliler yanında sağlam bir kimsedir.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Menâkıb 19, 5/634

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنْ عَبْدِ الأَعْلَى عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ عَنِ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ :« مَنْ كَذَبَ عَلَىَّ مُتَعَمِّداً فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ ».

Bize Muhammed b. İsa, ona Ebu Avane, ona Abdüla'la, ona Said b. Cübeyr, ona da İbn Abbas'ın rivayetine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Kim bile bile benim adıma yalan söylerse cehennemdeki yerine hazırlansın."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 25, 1/304

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ حُمَيْدٍ حَدَّثَنِى الصَّبَّاحُ بْنُ مُحَارِبٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ يَعْلَى بْنِ مُرَّةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ :« مَنْ كَذَبَ عَلَىَّ مُتَعَمِّداً فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ ».

Bize Muhammed b. Humeyd, ona Sabbâh b. Muhârib, ona Ömer b. Abdullah b. Ya'la b. Mürre, ona babası (Abdullah b. Ya'la), ona da dedesi (Ya'la b. Mürre), Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Kim bile bile benim adıma yalan söylerse cehennemdeki yerine hazırlansın."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 25, 1/305

أَخْبَرَنَا أَسَدُ بْنُ مُوسَى حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عَتَّابٍ قَالَ سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ يَقُولُ : لَوْلاَ أَنِّى أَخْشَى أَنْ أُخْطِئَ لَحَدَّثْتُكُمْ بِأَشْيَاءَ سَمِعْتُهَا مِنْ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- أَوْ قَالَهَا رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- وَذَاكَ أَنِّى سَمِعْتُهُ يَقُولُ :« مَنْ كَذَبَ عَلَىَّ مُتَعَمِّداً فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ ».

Bize Esed b. Musa, ona Şu'be, ona Attab, ona da Enes b. Malik şöyle demiştir: Hata yapacağımdan korkmasam size Hz. Peygamber'den (sav) duymuş olduğum olduğum veya Hz. Peygamber'in (sav) buyurduklarını söylerdim. Bunun (korkumun) sebebi ise Rasulullah'ın (sav) şöyle dediğini duymamdır: "Kim bile bile benim adıma yalan söylerse cehennemdeki yerine hazırlansın."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 25, 1/305

أَخْبَرَنَا هَارُونُ بْنُ مُعَاوِيَةَ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ عَاصِمٍ الأَحْوَلِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ بِشْرٍ عَنْ أَنَسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« مَنْ كَذَبَ عَلَىَّ مُتَعَمِّداً فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ ».

Bize Harun b. Muaviye, ona İbrahim b. Süleyman, ona Asım el-Ahvel, ona Muhammed b. Bişr, ona da Enes'in rivayetine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Kim bile bile benim adıma yalan söylerse cehennemdeki yerine hazırlansın."

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 25, 1/307