99 Kayıt Bulundu.
Giriş
Giriş
Bize Muhammed b. Sabbah el-Bezzar, ona Şerik, ona Abdullah b. İsa, ona Abdullah b. Cebr, ona da Enes şöyle demiştir: "Hz. Peygamber (sav) iki rıtl su ile abdest alır, bir sa' su ile de guslederdi (yıkanırdı)." [Ebu Davud şöyle demiştir: Bu hadisi aynı zamanda Yahya b. Adem, Şerik'ten (Abdullah b. Cebr yerine) 'İbn Cebr b. Atik' diyerek rivayet etmiştir. Yine aynı hadisi Süfyan, Abdullah b. İsa'dan, bana Cebr b. Abdullah rivayet etti, ifadesiyle nakletmiştir.] [Ebu Davud şöyle demiştir: Şube, bana Abdullah b. Abdullah b. Cebr, ona da Enes rivayet etti diyerek rivayet etmiştir. Ancak Şube, hadiste bir mekkûk su ile abdest alırdı demiştir.] [Yine Ebu Davud şöyle dedi: Ben, Ahmed b. Hanbel'i, bir sa', beş 'rıtl'dır derken işittim.] [Ebu Davud şöyle dedi: Bu miktarda olan sa', İbn Ebu Zî'b'in sa'ıdır. İbn Ebu Zî'b'in sa'ı da Hz. Peygamber'in (sav) sa'ıdır.]
Açıklama: Sa' ve müd, Hz. Peygamber (sav) döneminde kullanılan ölçü türleridir. Dört müd, bir sa'ya karşılık gelmekte ve farklı değerlendirmeler olmakla birlikte bir sa'ın yaklaşık 3 litreye denk olduğu kabul edilmektedir. Hadisin Şube tarikinde geçen 'mekkûk' ise eski bir hacim ölçüsüdür ve 1,5 Haremeyn sa'ına denk olduğu bilgisi kaynaklarda yer almaktadır (bk. Cengiz Kallek, "Mekkûk", Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi [Erişim 04 Kasım 2019]).
Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona İbn Uleyye; (T) Bize Ali b. Hucr, ona İsmail, ona Ebu Reyhâne, ona da Sefine'nin -ki Ebu Bekir onun için Rasulullah'ın ashabındandır demiştir- naklettiğine göre; "Rasulullah (sav) bir sa' su ile gusleder (ve yıkanır), bir müd su ile abdest alırdı." [Müslim diyor ki: İbn Hucr rivayetinde ya da onu bir müd su temizlerdi ilavesi bulunmaktadır]. [İsmail b. Uleyye veya Ebu Reyhâne; o yaşlandı ve artık onun hadisine güvenemez oldum demiştir.]
Açıklama: Hadisle ilgili yapılan son açıklamada Ebu Reyhâne'nin mi yoksa Sefine'nin kastedildiği konusunda şârihlerin farklı görüşleri bulunmaktadır. Her hâlükârda yaşlanınca ihtilâta uğramış, yani belli bir dönemden sonra hafızasında bozulma ortaya çıkan bir râvinin isnadda yer alması nedeniyle Müslim bu hadisi mütâbaat cinsinden olmak üzere, konu ile ilgili asıl rivayetlerin ardından nakletmiştir (meselâ bk. Kâdı İyâz, İkmâlü'l-Mu'lim, thk. Yahya İsmail, Mansûre: Dârü'l-Vefâ, 1419/1998, 2/167).
Bize Musa, ona Ebu Avane, ona Ebu Bişr, ona Yusuf b. Mâhek ona da Abdullah b. Amr şöyle rivayet etmiştir: Katıldığımız bir seferde Hz. Peygamber (sav) bir ara bizden geride kalmış ve sonra bize yetişmişti. Bu arada ikindi namazının vakti girmiş, edâsı için az zaman kalmıştı. Biz de abdest alıp ayaklarımızı mesh etmeye başlamıştık ki Hz. Peygamber (sav) yüksek sesle, iki veya üç kez "ateşte yanacak şu topuklara yazık!" diye seslendi.
Açıklama: Hz. Peygamber (sav), ashâbı acele ettikleri için mesh eder gibi az su kullanmaları nedeniyle uyarmıştır (Bk. İbn Hacer, Fethu'l-Bârî, Beyrut: Dârü'l-Marife, 1379, I, 265).
Bize Muhammed b. Müemmel b. Sabbâh ve Abbad b. Velid, o ikisine Bekr b. Yahya b. Zebbân, ona Hibbân b. Ali ona Yezid b. Ebu Ziyâd, ona Abdullah b. Muhammed b. Akîl b. Ebû Tâlib, ona babası (Muhammed b. Akîl), ona da dedesi (Akîl b. Ebû Talib), Rasulullah'ın şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Abdest için bir müdd (miktarı su), gusül için ise bir sâ' (miktarı su) yeterlidir." (Akîl'in bu hadisi rivayet etmesi üzerine) Bir adam: 'Bu miktar bize yetmez' dedi. Bunun üzerine Akîl: 'Bu miktar, senden daha hayırlı ve saçı daha çok olan zata yetiyordu.' karşılığını verdi. Akîl (bu sözüyle) Rasulullah'ı (sav) kastediyordu.
Açıklama: Müdd: Bir hacim ölçüsü biçimidir. İmam-ı A'zam ve Irak fıkıhçıları, bir müdd miktarını 2 Bağdat rıtılına eş değer saymışlardır. Bir Bağdat rıtılı ise 130 dirhem etmektedir. Bu durumda mercimek gibi bir mahsulün 260 dirhemini tartan ölçeğe bir müdd denilmektedir. Sa': Dört müdd miktarına denk gelen ölçüdür.
Bize Muhammed b. Beşşar, ona Muhammed b. Cafer, ona Şube, ona Habib el-Ensari, ona Abbad b. Temim, ona ninesi Ümmü Umare şöyle demiştir: "Rasulullah (sav), içinde bir müddün üçte ikisi kadar su bulunan bir kaptan abdest almıştır."
Bize Ebû Bekr b. Ebu Şeybe, ona Yezid b. Harun, ona Hemmam, ona Katâde, ona da Safiyye bint Şeybe, Âişe'nin şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav) bir müd miktarı (su) ile abdest alır; bir sa' miktarı (su) ile de yıkanırdı (gusül abdesti alırdı)."
Bize Hişam b. Ammar, ona Rabi' b. Bedr, ona da Ebu Zubeyr, Câbir'in şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav) bir müd miktarı (su) ile abdest alır; bir sa' miktarı (su) ile de yıkanırdı (gusül abdesti alırdı)."
Bize Ebu Nuaym, ona Mis'ar, ona da İbn Cebr'in rivayet ettiğine göre Enes b. Malik şöyle demiştir: "Rasulullah (sav), bir sa' ile beş müd miktarı arasında bir suyla yıkanır, bir müd su ile de abdest alırdı.
Açıklama: Sa' ve müd, Rasulullah (sav) döneminde kullanılan ölçü türlerinden olup dört müd, bir sa' etmekte ve farklı değerlendirmeler bulunmakla birlikte bir sa'ın yaklaşık 3 litreye karşılık geldiği kabul edilmektedir.