Açıklama: İbn Ebu Leyla hadiste zayıftır.Mansur b. Ebu Esved el-Leysi Saduk, şii olmakla tenkit edilmektedir.
Öneri Formu
Hadis Id, No:
35736, HM000973
Hadis:
حَدَّثَنَا عَبْد اللَّهِ حَدَّثَنَا دَاوُدُ بْنُ عَمْرٍو الضَّبِّيُّ حَدَّثَنَا مَنْصُورُ بْنُ أَبِي الْأَسْوَدِ عَنِ ابْنِ أَبِي لَيْلَى عَنِ الْحَكَمِ أَوْ عِيسَى شَكَّ مَنْصُورٌ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي لَيْلَى عَنْ عَلِيٍّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا عَطَسَ أَحَدُكُمْ فَلْيَقُلْ الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى كُلِّ حَالٍ وَلْيَقُلْ لَهُ مَنْ عِنْدَهُ يَرْحَمُكَ اللَّهُ وَيَرُدُّ عَلَيْهِمْ يَهْدِيكُمُ اللَّهُ وَيُصْلِحُ بَالَكُمْ
Tercemesi:
Ali (ra)'dan Hz. Peygamber'in şöyle dediği nakledildi:
"-Biriniz aksırdığında "elhamdülillah" desin. Ona şöyle desin: "yerhamukellah" o da onlara cevaben: "yehdikumullah ve yuslihu balekum" desin.
Açıklama:
İbn Ebu Leyla hadiste zayıftır.Mansur b. Ebu Esved el-Leysi Saduk, şii olmakla tenkit edilmektedir.
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ahmed b. Hanbel, Müsned-i Ahmed, Ali b. Ebu Talib 973, 1/346
Senetler:
1. Ebu Hasan Ali b. Ebu Talib el-Hâşimî (Ali b. Ebu Talib b. Abdülmuttalib b. Haşim b. Abdümenaf)
2. Ebu İsa Abdurrahman b. Ebu Leyla el-Ensarî (Abdurrahman b. Yesar b. Bilal b. Büleyl b. Uhayha)
3. Ebu Abdullah Hakem b. Uteybe el-Kindî (Hakem b. Uteybe)
4. İbn Ebu Leyla Muhammed b. Abdurrahman el-Ensârî (Muhammed b. Abdurrahman b. Yesâr)
5. Mansur b. Ebu Esved el-Leysi (Mansur b. Hazim)
6. Ebu Süleyman Davud b. Amr ed-Dabbi (Davud b. Amr b. Züheyr b. Amr)
Konular:
Adab, hapşıran kişiye hayır duada bulunulmalı
Hz. Peygamber, duaları
KTB, ADAB
Öneri Formu
Hadis Id, No:
15262, T000950
Hadis:
حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ حُجْرٍ أَخْبَرَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم إِذَا قَفَلَ مِنْ غَزْوَةٍ أَوْ حَجٍّ أَوْ عُمْرَةٍ فَعَلاَ فَدْفَدًا مِنَ الأَرْضِ أَوْ شَرَفًا كَبَّرَ ثَلاَثًا ثُمَّ قَالَ « لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ آيِبُونَ تَائِبُونَ عَابِدُونَ سَائِحُونَ لِرَبِّنَا حَامِدُونَ. صَدَقَ اللَّهُ وَعْدَهُ وَنَصَرَ عَبْدَهُ وَهَزَمَ الأَحْزَابَ وَحْدَهُ » . وَفِى الْبَابِ عَنِ الْبَرَاءِ وَأَنَسٍ وَجَابِرٍ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ ابْنِ عُمَرَ حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ .
Tercemesi:
Bize Ali b. Hucr, ona İsmail b. İbrahim, ona Eyyûb, ona Nâfi', ona da İbn Ömer şöyle rivayet etmiştir:
Nebî (sav) savaştan, hacdan veya umreden gelip yeryüzünden yüksek bir yere yahut bir tepeye çıktığında üç kere tekbir getirir, ardında da "Bir olan Allah'tan başka ilah yoktur. Onun ortağı bulunmaz. Mülk onundur. Hamd onadır. O her şeye güç yetirir. Allah'a dönenler, tövbe edenler, kulluk edenler, rabbimiz için oruç tutanlar ve hamd edenleriz! Allah sözünde durmuş, kuluna yardım etmiş ve tek başına düşmanı (ahzâb) mağlup etmiştir!" buyururdu.
Bu konuda Berâ, Enes ve Câbir'den de hadis nakledilmiştir.
Ebu İsa şöyle demiştir: İbn Ömer hadisi, hasen-sahih bir hadistir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Hac 104, 3/285
Senetler:
()
Konular:
Hz. Peygamber, duaları
Kulluk, Allah'a teslimiyet
حَدَّثَنَا مُسْلِمٌ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عَمْرٍو سَمِعْتُ ابْنَ أَبِى أَوْفَى - رضى الله عنهما كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم إِذَا أَتَاهُ رَجُلٌ بِصَدَقَةٍ قَالَ « اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى آلِ فُلاَنٍ » . فَأَتَاهُ أَبِى فَقَالَ « اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى آلِ أَبِى أَوْفَى » .
Öneri Formu
Hadis Id, No:
23046, B006332
Hadis:
حَدَّثَنَا مُسْلِمٌ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عَمْرٍو سَمِعْتُ ابْنَ أَبِى أَوْفَى - رضى الله عنهما كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم إِذَا أَتَاهُ رَجُلٌ بِصَدَقَةٍ قَالَ « اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى آلِ فُلاَنٍ » . فَأَتَاهُ أَبِى فَقَالَ « اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى آلِ أَبِى أَوْفَى » .
Tercemesi:
Bize Müslim (b. İbrahim),ona ona Şube (b. Haccâc), ona da Amr b. Mürre (el-Murâdî), Abdullah b. Ebu Evfâ'nın (ra) şöyle dediğini rivayet etti:
Rasulullah'a (sav) bir toplum zekatlarını getirdiğinde onlara şöyle dua ederdi: "Allah’ım falan aileye rahmet et" daha sonra babam da zekatını getirdi. Ona da şöyle dua etti: "Allah’ım Ebu Evfâ ailesine rahmet et.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, Sahîh-i Buhârî, Da'vât 19, 2/550
Senetler:
1. Ebu İbrahim Abdullah b. Ebu Evfâ el-Eslemî (Abdullah b. Alkame b. Halid b. Haris)
2. Amr b. Mürre el-Muradî (Amr b. Mürre b. Abdullah b. Tarık)
3. Şube b. Haccâc el-Atekî (Şu'be b. Haccac b. Verd)
4. Ebu Amr Müslim b. İbrahim el-Ferahidi (Müslim b. İbrahim)
Konular:
Dua, iyilik yapana dua edilmeli
Hz. Peygamber, duaları
Zekat, zekat alma veya verme adabı
Öneri Formu
Hadis Id, No:
23075, B006359
Hadis:
حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عَمْرِو بْنِ مُرَّةَ عَنِ ابْنِ أَبِى أَوْفَى قَالَ كَانَ إِذَا أَتَى رَجُلٌ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم بِصَدَقَتِهِ قَالَ « اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَيْهِ » . فَأَتَاهُ أَبِى بِصَدَقَتِهِ فَقَالَ « اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى آلِ أَبِى أَوْفَى » .
Tercemesi:
Bize Süleyman b. Harb, ona Şube(b. Haccâc), ona da Amr b. Mürre el-Muradî, (Abdullah) b. Ebu Evfâ'nın (ra) şöyle dediğini rivayet etti:
Rasulullah'a (sav) bir kimse O'na kendi sadakasını getirdiği zaman ona şöyle dua ederdi: "Allah’ım ona rahmet et" daha sonra babam da zekatını getirdi. Ona da şöyle dua etti: "Allah’ım Ebu Evfâ ailesine rahmet et."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, Sahîh-i Buhârî, Da'vât 33, 2/553
Senetler:
1. Ebu İbrahim Abdullah b. Ebu Evfâ el-Eslemî (Abdullah b. Alkame b. Halid b. Haris)
2. Amr b. Mürre el-Muradî (Amr b. Mürre b. Abdullah b. Tarık)
3. Şube b. Haccâc el-Atekî (Şu'be b. Haccac b. Verd)
4. Ebu Eyyüb Süleyman b. Harb el-Vâşihî (Süleyman b. Harb b. Büceyl)
Konular:
Dua, iyilik yapana dua edilmeli
Hz. Peygamber, duaları
Zekat, zekat alma veya verme adabı
Öneri Formu
Hadis Id, No:
23020, B006315
Hadis:
حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَاحِدِ بْنُ زِيَادٍ حَدَّثَنَا الْعَلاَءُ بْنُ الْمُسَيَّبِ قَالَ حَدَّثَنِى أَبِى عَنِ الْبَرَاءِ بْنِ عَازِبٍ قَالَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم إِذَا أَوَى إِلَى فِرَاشِهِ نَامَ عَلَى شِقِّهِ الأَيْمَنِ ثُمَّ قَالَ « اللَّهُمَّ أَسْلَمْتُ نَفْسِى إِلَيْكَ ، وَوَجَّهْتُ وَجْهِى إِلَيْكَ ، وَفَوَّضْتُ أَمْرِى إِلَيْكَ ، وَأَلْجَأْتُ ظَهْرِى إِلَيْكَ ، رَغْبَةً وَرَهْبَةً إِلَيْكَ ، لاَ مَلْجَأَ وَلاَ مَنْجَا مِنْكَ إِلاَّ إِلَيْكَ ، آمَنْتُ بِكِتَابِكَ الَّذِى أَنْزَلْتَ ، وَنَبِيِّكَ الَّذِى أَرْسَلْتَ . وَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « مَنْ قَالَهُنَّ ثُمَّ مَاتَ تَحْتَ لَيْلَتِهِ مَاتَ عَلَى الْفِطْرَةِ » .
Tercemesi:
Bize Müsedded, ona Abdülvahid b. Ziyad, ona Alâ b. el-Müseyyeb, ona babası, ona Berâ b. Âzib (ra) şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah (sav) yatağına yattığında sağ tarafına yatar ve şöyle derdi: “Allah’ım kendimi sana teslim ettim. Yüzümü sana döndüm. İşimi sana havale ettim. Sırtımı sana dayadım. Hem senden korkarım, hem de ümit duyarım. Senden sığınacak yerim yine sensin. İndirdiğin kitaba, gönderdiğin peygambere iman ettim”. Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: “Kim bunları söyler ve o gece ölürse fıtrat üzere ölmüştür.”
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, Sahîh-i Buhârî, Da'vât 9, 2/546
Senetler:
1. Ebu Umare Bera b. Azib el-Ensarî (Bera b. Azib b. Haris b.Adî b. Cüşem)
2. Ebu Ala Müseyyeb b. Rafi' el-Esedi (Müseyyeb b. Rafi')
3. Ala b. Müseyyeb el-Kahili (Ala b. Müseyyeb b. Rafi')
4. Ebu Bişr Abdülvahid b. Ziyad el-Abdî (Abdülvahid b. Ziyad)
5. Müsedded b. Müserhed el-Esedî (Müsedded b. Müserhed b. Müserbel b. Şerik)
Konular:
Adab, yatma-kalkma adabı
Hz. Peygamber, duaları
KTB, ADAB
Kulluk, ümitle korku arasındaki denge
Uyku, sağ tarafa yönelerek uyumak
Öneri Formu
Hadis Id, No:
275433, T003394-2
Hadis:
حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى عُمَرَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ الْهَمْدَانِىِّ عَنِ الْبَرَاءِ بْنِ عَازِبٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ لَهُ « أَلاَ أُعَلِّمُكَ كَلِمَاتٍ تَقُولُهَا إِذَا أَوَيْتَ إِلَى فِرَاشِكَ فَإِنْ مُتَّ مِنْ لَيْلَتِكَ مُتَّ عَلَى الْفِطْرَةِ وَإِنْ أَصْبَحْتَ أَصْبَحْتَ وَقَدْ أَصَبْتَ خَيْرًا تَقُولُ : اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْلَمْتُ نَفْسِى إِلَيْكَ وَوَجَّهْتُ وَجْهِى إِلَيْكَ وَفَوَّضْتُ أَمْرِى إِلَيْكَ رَغْبَةً وَرَهْبَةً إِلَيْكَ وَأَلْجَأْتُ ظَهْرِى إِلَيْكَ لاَ مَلْجَأَ وَلاَ مَنْجَا مِنْكَ إِلاَّ إِلَيْكَ آمَنْتُ بِكِتَابِكَ الَّذِى أَنْزَلْتَ وَبِنَبِيِّكَ الَّذِى أَرْسَلْتَ » . قَالَ الْبَرَاءُ فَقُلْتُ وَبِرَسُولِكَ الَّذِى أَرْسَلْتَ . قَالَ فَطَعَنَ بِيَدِهِ فِى صَدْرِى ثُمَّ قَالَ « وَبِنَبِيِّكَ الَّذِى أَرْسَلْتَ » . قَالَ أَبُو عِيسَى: هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ قَدْ رُوِىَ مِنْ غَيْرِ وَجْهٍ عَنِ الْبَرَاءِ . وَرَوَاهُ مَنْصُورُ بْنُ الْمُعْتَمِرِ عَنْ سَعْدِ بْنِ عُبَيْدَةَ عَنِ الْبَرَاءِ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم نَحْوَهُ إِلاَّ أَنَّهُ قَالَ إِذَا أَوَيْتَ إِلَى فِرَاشِكَ وَأَنْتَ عَلَى وُضُوءٍ . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ رَافِعِ بْنِ خَدِيجٍ رضى الله عنه .
Tercemesi:
İbn Ebû Ömer ona Süfyân b. Uyeyne, ona Ebû İshâk el-Hemdânî, ona el-Berâ b. Âzib rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu: "Sana öyle kelimeler öğreteyim ki: Bunları yatağına yatarken söyleyip de o gece ölürsen fıtrat üzere tertemiz ölürsün. Sabaha çıkarsan da hayra ermiş olursun. Şöyle söyle: Allah'ım! Nefsimi sana teslim ettim, yüzümü sana döndüm, işimi sana bıraktım. Hem azabından korkarım, hem nimetini arzularım. Sırtımı sana dayadım. Senden başka dayanağım, sığınağım yoktur. Senin indirdiğin kitabına ve gönderdiğin nebiye iman ettim." Berâ şöyle dedi: "Senin gönderdiğin resule" dedim. Hz. Peygamber (sav) eliyle göğsüme vurdu ve "Senin gönderdiğin nebiye" buyurdu. Ebû İsâ (et-Tirmizî) şöyle demiştir: Bu hasen bir hadistir ve bir çok vecihle Berâ'dan nakledilmiştir. Bu hadisi Mansur b. el-Mu'temir, Sa'd b. Ubeyde'den, o Berâ'dan, o da Hz. Peygamber'den benzer bir şekilde nakletmiştir. Ancak "yatağına abdestli bir şekilde gidersen" ifadesinde bir farklılık vardır. Tirmizî şöyle demiştir: Bu konuda Râfi b. Hadîc'ten de hadis rivayet edilmiştir.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Tirmizî, Sünen-i Tirmizî, Da'vât 16, 5/468
Senetler:
1. Ebu Umare Bera b. Azib el-Ensarî (Bera b. Azib b. Haris b.Adî b. Cüşem)
2. Ebu İshak es-Sebiî (Amr b. Abdullah b. Ubeyd)
3. Ebu Muhammed Süfyan b. Uyeyne el-Hilâlî (Süfyân b. Uyeyne b. Meymûn)
4. Muhammed b. Ebu Ömer el-Adenî (Muhammed b. Yahya b. Ebu Ömer)
Konular:
Adab, yatma-kalkma adabı
Dua, uyumadan önce okunacak, dua, ayet vs.
Hadis rivayeti, Lafzan rivayet, hadislerin
Hz. Peygamber, duaları
KTB, ADAB
KTB, DUA
حدثنا موسى قال حدثنا حماد يعني بن سلمة عن إسحاق بن عبد الله بن أبي طلحة عن سعيد بن يسار عن أبي هريرة كان النبي صلى الله عليه وسلم يقول : اللهم اني أعوذ بك من الفقر والقلة والذلة وأعوذ بك أن أظلم أو أظلم
Öneri Formu
Hadis Id, No:
164957, EM000678
Hadis:
حدثنا موسى قال حدثنا حماد يعني بن سلمة عن إسحاق بن عبد الله بن أبي طلحة عن سعيد بن يسار عن أبي هريرة كان النبي صلى الله عليه وسلم يقول : اللهم اني أعوذ بك من الفقر والقلة والذلة وأعوذ بك أن أظلم أو أظلم
Tercemesi:
— Ebû Hüreyre'den rivayet edildiğine göre, Peygamber (SaİlalUıhü Aleyhi ve Sellem) şöyle buyururdu :
— Allah'ım! Fakirlikten, kısırlıktan, zilletten sana sığınırım; ve yine zulüm etmemden veya zulme uğramamdan sana sığınırım.»[77]
Arapça bir kelime olan «fakr» fakirlik dört çeşit manâda kullanılır:
1— Zarurî olan şeylere insanın ihtiyaç duyması : Bu türlü ihtiyaç herkes için vardır. Çünkü dünyada bulunan bütün canlıların yaşamak İçin belli başlı maddelere ihtiyaçları vardır. Daha doğrusu bütün insanlar Allah'a muhtaçtır.
2— Kazançtan âciz kalıp da ihtiyaç içinde bulunan miskin kimse : Günlük yiyecek ve içeceğini sağlayamayan dilenci veya muhtaçlara verilen isim olur.
3— Aç gözlülük : İnsanda çokça mal-mülk ve para bulunduğu halde, bunlara kanaat getirmeyip daha fazla isteyen hırs sahipleri de fakir sayılır. Bu türlü fakirlik en kötü bir fakirliktir. Peygamber (Sallaüahü Aleyhi ve Sellemf'ın bu dualarında geçen fakirlik sözü, işte bu manâya delâlet et-mektedjr. İkinci kısım manâyı do almak mümkündür.
4— Allah'a ihtiyaç göstermek : Her iş için Allah'a iltica etmek ve ondan istemek, başkasına müracaat etmemek suretiyle çalışıp.teslimiyet göstermek en güzel bir fakirliktir.
Kısırlık diye terceme edilen hadîs-i şerifteki «Kıllet» sözü, hayrat ve İyilik azlığı manâsını taşımaktadır. Hayır ve hasenat azlığından Peygamber Efendimiz Allah'a sığınmışlardır.
«Zillet» insanların hakaretine uğrayacak şekilde bayağı duruma düşmektir. Bu dualardan maksat, ümmete dua şeklini öğretmektir.[78]
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Buhârî, el-Edebü'l-Müfred, 678, /531
Senetler:
()
Konular:
Fakir, Yoksul, fakirlik, yoksulluk
Hz. Peygamber, duaları
Hz. Peygamber, istiazesi
İstiaze, zulmetmekten ve zulme uğramaktan
KTB, İSTİAZE