حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ أَخْبَرَنَا مَعْمَرٌ عَنِ الزُّهْرِيِّ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ:( سأل سعد بن عبادة رسول الله صلى الله عليه وسلم عن نذر كان على أمه. فأمر بقضائه). حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ أَخْبَرَنَا سفيان عن جابرعن الشعبي عن عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ احتجم رسول الله صلى الله عليه وسلم في الأخدعين وبين الكتفين حجمه عبد لبني بياضة وكان أجره مدا ونصفا فكلم أهله حتى وضعوا عنه نصف مد قال بن عباس وأعطاه أجره ولو كان حراما ما أعطاه

Bize Abdürrezzak, ona Mamer, ona Zührî, ona Ubeydullah b. Abdullah, ona da (Abdullah) b. Abbas şöyle haber vermiştir: "Sa'd b. Ubâde, Hz. Peygamber'e (sav) (vefat eden) annesinin adağını sordu. Hz. Peygamber (sav) de ona, adağı yerine getirmesini emretti." Bize Abdürrezzak, ona Süfyan, ona Cabir, ona Şa'bî, ona da (Abdullah) b. Abbas şöyle haber vermiştir: "Hz. Peygamber (sav) (boyunda bulunan) iki damardan ve iki omzu arasından hacamat yaptırdı. Hz. Peygamber'i (sav) Beyâza oğullarından bir köle hacamat etti. Hacamatın ücreti bir buçuk müd karşılığı idi. Hz. Peygamber (sav) kölenin sahipleriyle konuştu da yarım müd indirim yaptırdı. Abdullah b. Abbas der ki: Hz. Peygamber (sav) hacamatın ücretini köleye ödedi. Hacamattan ücret almak haram olsaydı ödemezdi."

Açıklama: hadis mütabileriyle birlikte sahihtir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Abdullah b. Abbas b. Abdulmuttalib 3078, 1/839

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا خَالِدُ بْنُ مَخْلَدٍ حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ بِلاَلٍ حَدَّثَنِى عَلْقَمَةُ بْنُ أَبِى عَلْقَمَةَ قَالَ سَمِعْتُ عَبْدَ الرَّحْمَنِ الأَعْرَجَ قَالَ سَمِعْتُ عَبْدَ اللَّهِ ابْنَ بُجَيْنَةَ يَقُولُ احْتَجَمَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم بِلَحْىِ جَمَلٍ وَهُوَ مُحْرِمٌ وَسْطَ رَأْسِهِ .

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Halid b. Mahled, ona Süleyman b. Bilal, ona Alkame b. Ebu Alkame, ona Abdurrahman el-A'rec, ona da Abdullah b. Büceyne (ra), şöyle demiştir: "Hz. Peygamber (sav), Lahy-i Cemel mevkiinde ihramlı olduğu halde başının ortasına hacamat yaptırmıştır."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tıb 21, /564

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ أَبِى الْخَصِيبِ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ جَرِيرِ بْنِ حَازِمٍ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم احْتَجَمَ فِى الأَخْدَعَيْنِ وَعَلَى الْكَاهِلِ .

Bize Ali b. Ebu Hasib, ona Veki, ona Cerir b. Hazim, ona Katade, ona da Enes şöyle rivayet etmiştir: "Hz. Peygamber'in (sav) iki damarından ve omzundan hacamat yaptırdı."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tıb 21, /564

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ طَرِيفٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ أَبِى سُفْيَانَ عَنْ جَابِرٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم سَقَطَ عَنْ فَرَسِهِ عَلَى جِذْعٍ فَانْفَكَّتْ قَدَمُهُ . قَالَ وَكِيعٌ يَعْنِى أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم احْتَجَمَ عَلَيْهَا مِنْ وَثْءٍ .

Bize Muhammed b. Tarîf, ona Veki, ona A'meş, ona Ebu Süfyan, ona da Cabir (ra) şöyle nakletmiştir: "Hz. Peygamber (sav) atından bir hurma dalının üzerine düşmüş ve ayağı çıkmıştır." Veki der ki: "Hz. Peygamber (sav) bu incinmeden dolayı ayağına hacamat yaptırdı."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tıb 21, /564

حَدَّثَنَا سُوَيْدُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ مَطَرٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ أَبِى جَعْفَرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جُحَادَةَ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ قَالَ يَا نَافِعُ قَدْ تَبَيَّغَ بِىَ الدَّمُ فَالْتَمِسْ لِى حَجَّامًا وَاجْعَلْهُ رَفِيقًا إِنِ اسْتَطَعْتَ وَلاَ تَجْعَلْهُ شَيْخًا كَبِيرًا وَلاَ صَبِيًّا صَغِيرًا فَإِنِّى سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ « الْحِجَامَةُ عَلَى الرِّيقِ أَمْثَلُ وَفِيهِ شِفَاءٌ وَبَرَكَةٌ وَتَزِيدُ فِى الْعَقْلِ وَفِى الْحِفْظِ فَاحْتَجِمُوا عَلَى بَرَكَةِ اللَّهِ يَوْمَ الْخَمِيسِ وَاجْتَنِبُوا الْحِجَامَةَ يَوْمَ الأَرْبِعَاءِ وَالْجُمُعَةِ وَالسَّبْتِ وَيَوْمَ الأَحَدِ تَحَرِّيًا وَاحْتَجِمُوا يَوْمَ الاِثْنَيْنِ وَالثُّلاَثَاءِ فَإِنَّهُ الْيَوْمُ الَّذِى عَافَى اللَّهُ فِيهِ أَيُّوبَ مِنَ الْبَلاَءِ وَضَرَبَهُ بِالْبَلاَءِ يَوْمَ الأَرْبِعَاءِ فَإِنَّهُ لاَ يَبْدُو جُذَامٌ وَلاَ بَرَصٌ إِلاَّ يَوْمَ الأَرْبِعَاءِ أَوْ لَيْلَةَ الأَرْبِعَاءِ » .

Bize Süveyd b. Said, ona Osman b. Matar, ona Hasan b. Ebu Cafer, ona Muhammed b. Cuhade, ona Nafi, ona da İbn Ömer “Ey Nafi', kanım fazlalaştı, mümkün olduğu ölçüde bana dost olacak hacamat yapan birini getir. Yaşlı ya da küçük çocuk olmasın” “”emiş ve Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Yeme ve içmeden önce yapılan hacamat en faydalısıdır. Onda şifa ve bereket vardır. Hacamat, aklı ve hafızayı artırır. Kim hacamat olmak isterse Allah'ın adıyla bereketini ondan bekleyerek Perşembe günü hacamat yaptırsın. Cuma, Cumartesi ve Pazar gününe dikkat ederek o günlerde hacamat yaptırmaktan sakının. Pazartesi ve Salı günleri hacamat yaptırın. Bu günlerde Allah Eyüp'e (as) sıhhat ve afiyet verdi. Çarşamba günü ise ona bela ve hastalık isabet etti. Cüzzam ve deri hastalığı (abraş hastalığı) ancak Çarşamba günü ve gecesi ortaya çıkar."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tıb 22, /564

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ إِسْحَاقَ أَخْبَرَنِي وُهَيْبٌ حَدَّثَنَا ابْنُ طَاوُسٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ احْتَجَمَ وَأَعْطَى الْحَجَّامَ أَجْرَهُ وَاسْتَعَطَ

Bize Yahya b. İshak, ona Vüheyb, ona (Abdullah) b. Tâvus, ona babası (Tâvus b. Keysân), ona da (Abdullah) b. Abbas şöyle haber vermiştir: "Hz. Peygamber (sav) hacamat yaptırmış ve hacamatı yapan kişiye ücretini ödemiştir. Ayrıca (tedavi olmak için) burnuna ilaç da damlatmıştır."

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Abdullah b. Abbas b. Abdulmuttalib 2337, 1/679

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُصَفَّى الْحِمْصِىُّ حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عِصْمَةَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ مَيْمُونٍ عَنْ نَافِعٍ قَالَ قَالَ ابْنُ عُمَرَ يَا نَافِعُ تَبَيَّغَ بِىَ الدَّمُ فَأْتِنِى بِحَجَّامٍ وَاجْعَلْهُ شَابًّا وَلاَ تَجْعَلْهُ شَيْخًا وَلاَ صَبِيًّا . قَالَ وَقَالَ ابْنُ عُمَرَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ « الْحِجَامَةُ عَلَى الرِّيقِ أَمْثَلُ وَهِىَ تَزِيدُ فِى الْعَقْلِ وَتَزِيدُ فِى الْحِفْظِ وَتَزِيدُ الْحَافِظَ حِفْظًا فَمَنْ كَانَ مُحْتَجِمًا فَيَوْمَ الْخَمِيسِ عَلَى اسْمِ اللَّهِ وَاجْتَنِبُوا الْحِجَامَةَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَيَوْمَ السَّبْتِ وَيَوْمَ الأَحَدِ وَاحْتَجِمُوا يَوْمَ الاِثْنَيْنِ وَالثُّلاَثَاءِ وَاجْتَنِبُوا الْحِجَامَةَ يَوْمَ الأَرْبِعَاءِ فَإِنَّهُ الْيَوْمُ الَّذِى أُصِيبَ فِيهِ أَيُّوبُ بِالْبَلاَءِ وَمَا يَبْدُو جُذَامٌ وَلاَ بَرَصٌ إِلاَّ فِى يَوْمِ الأَرْبِعَاءِ أَوْ لَيْلَةِ الأَرْبِعَاءِ » .

Bize Muhammed b. Musaffa el-Hımsî, ona Osman b. Abdurrahman, ona Abdullah b. Ismet, ona Said b. Meymun, ona Nafi, ona da İbn Ömer “Ey Nafi, kanım fazlalaştı, bana bir genç hacamat yapan birini getir. Yaşlı ya da çocuk olmasın” demiş, sonra da Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu nakletmiştir: "Yeme ve içmeden önce yapılan hacamat en faydalısıdır. Hacamat, aklı ve hafızayı artırır. Hafız olanın ise hıfzını kemale erdirir. Kim hacamat olmak isterse Allah'ın adıyla faydasını ondan bekleyerek Perşembe günü hacamat yaptırsın. Cuma, Cumartesi ve Pazar günü hacamat yaptırmaktan sakının. Pazartesi ve Salı günleri hacamat yaptırın. Çarşamba günü ise yine hacamat yaptırmaktan sakının. Zira Eyüb'e (as) bela ve hastalık o günlerde isabet etti. Cüzzam ve deri hastalığı (abraş hastalığı) ancak Çarşamba günü ve gecesi ortaya çıkar."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tıb 22, /565

حَدَّثَنِى مَالِكٌ عَنْ حُمَيْدٍ الطَّوِيلِ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ أَنَّهُ قَالَ احْتَجَمَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم حَجَمَهُ أَبُو طَيْبَةَ فَأَمَرَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم بِصَاعٍ مِنْ تَمْرٍ وَأَمَرَ أَهْلَهُ أَنْ يُخَفِّفُوا عَنْهُ مِنْ خَرَاجِهِ .

Bize Malik b. Enes, ona Humeyd et-Tavil, ona da Enes b. Malik (ra) şöyle nakletmiştir: "Hz. Peygamber (sav) Ebu Taybe'ye hacamat yaptırmış, daha sonra ona bir sa' ölçüsü hurma verilmesini ve yakınlarına Ebu Taybe'nin haraç vergisinin indirilmesini emretmiştir."

• İmam Mâlik Muvatta' İsti'zân 1791, 1/379

حَدَّثَنَا عَبْد اللَّهِ حَدَّثَنِي أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِي شَيْبَةَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ و حَدَّثَنَا عَبْد اللَّهِ قَالَ و حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ وَكِيعٍ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَبِي جَنَابٍ عَنْ أَبِي جَمِيلَةَ الطُّهَوِيِّ قَالَ سَمِعْتُ عَلِيًّا رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ يَقُولُ احْتَجَمَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ثُمَّ قَالَ لِلْحَجَّامِ حِينَ فَرَغَ كَمْ خَرَاجُكَ قَالَ صَاعَانِ فَوَضَعَ عَنْهُ صَاعًا وَأَمَرَنِي فَأَعْطَيْتُهُ صَاعًا

Bize Abdullah (b. Ahmed b. Hanbel), ona Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Süfyan b. Veki, o ikisine Veki, ona Ebu Cenab , ona Ebu Cemile et-Tuhevî, ona da Hz. Ali şöyle haber vermiştir: "Hz. Peygamber (sav) hacamat yaptırdı ve hacamat yapan kişiye işini bitirince 'ücretin ne kadar?' diye sordu. Adam da 'iki sa' (ölçek)' dedi. Hz. Peygamber (sav) bir sa' ödedi ve bana kalanı ödememi emretti. Ben de bir sa' daha ödedim."

Açıklama: Hasen li gayrihi, bu isnad Ebi Cenabı'ın zayıflığından dolayı zayıftır.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ali b. Ebu Talib 1136, 1/382

أَخْبَرَنَا الْحَكَمُ بْنُ نَافِعٍ أَخْبَرَنَا شُعَيْبُ بْنُ أَبِى حَمْزَةَ عَنِ الزُّهْرِىِّ قَالَ كَانَ جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ يُحَدِّثُ : أَنَّ يَهُودِيَّةً مِنْ أَهْلِ خَيْبَرَ سَمَّتْ شَاةً مَصْلِيَّةً ، ثُمَّ أَهْدَتْهَا إِلَى النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- فَأَخَذَ النَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- الذِّرَاعَ فَأَكَلَ مِنْهَا ، وَأَكَلَ الرَّهْطُ مِنْ أَصْحَابِهِ مَعَهُ ، ثُمَّ قَالَ لَهُمُ النَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- :« ارْفَعُوا أَيْدِيَكُمْ ». وَأَرْسَلَ النَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- إِلَى الْيَهُودِيَّةِ فَدَعَاهَا ، فَقَالَ لَهَا :« أَسَمَمْتِ هَذِهِ الشَّاةَ؟ ». فَقَالَتْ : نَعَمْ ، وَمَنْ أَخْبَرَكَ؟ فَقَالَ النَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- :« أَخْبَرَتْنِى هَذِهِ فِى يَدَىَ الذِّرِاعُ ». فَقَالَتْ : نَعَمْ. قَالَ :« فَمَاذَا أَرَدْتِ إِلَى ذَلِكَ؟ ». قَالَتْ قُلْتُ : إِنْ كَانَ نَبِيًّا لَمْ يَضُرَّهُ ، وَإِنْ لَمْ يَكُنْ نَبِيًّا اسْتَرَحْنَا مِنْهُ. فَعَفَا عَنْهَا رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- وَلَمْ يُعَاقِبْهَا ، وَتُوُفِّىَ بَعْضُ أَصْحَابِهِ الَّذِينَ أَكَلُوا مِنَ الشَّاةِ ، وَاحْتَجَمَ النَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- عَلَى كَاهِلِهِ مِنْ أَجْلِ الَّذِى أَكَلَ مِنَ الشَّاةِ ، حَجَمَهُ أَبُو هِنْدٍ مَوْلَى بَنِى بَيَاضَةَ بِالْقَرْنِ وَالشَّفْرَةِ ، وَهُوَ مِنْ بَنِى ثُمَامَةَ وَهُمْ حَىٌّ مِنَ الأَنْصَارِ.

Bize Hakem b. Nafi, ona Şuayb b. Ebu Hamza, ona İbn Şihab ez-Zührî Cabir b. Abdullah'ın şöyle dediğini nakletmiştir: "Hayber halkından bir Yahudi kadın kızartılmış bir koyunu Hz. Peygamber'e (sav) hediye etti. Hz. Peygamber (sav) de ondan bir kol alıp yedi. Onunla beraber bulunan topluluk da yediler. Hz. Peygamber (sav), ashabına 'ellerinizi yemekten çekiniz' buyurdu. Sonra Hz. Peygamber (sav) kadını yanına çağırtıp, 'koyunu zehirledin mi?' diye sordu. Yahudi kadın da 'evet, bunu sana kim haber verdi?' dedi. Hz. Peygamber (sav) de 'bana bunu şu elimde tuttuğum kol haber verdi' deyince kadın da 'evet doğru' diye cevapladı. Hz. Peygamber (sav) 'bununla ne amaçladın?' buyurdu. Kadın, 'Eğer o peygamberse koyun ona zarar vermez, eğer peygamber değilse ondan kurtulup, rahatlarız (diye düşündüm)' dedi. Hz. Peygamber (sav) onu affedip, cezalandırmadı. O koyundan yiyen ashabdan bazıları bundan dolayı vefat etti. Hz. Peygamber (sav) koyundan yediğinden dolayı omzundan hacamat yaptırdı. Hz. Peygamber'i (sav) Beyâza oğullarından Ebu Hind adında biri boynuz ve bıçakla hacamat yapmıştı. Ebu Hind, Ensar'ın bir kolu olan Sümame oğullarındandır."

Açıklama: Muhammed b. Şihab ile Cabir b. Abdullah arasında inkıta' vardır.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 10, 1/208