حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ أَخْبَرَنَا مَعْمَرٌ عَنِ الزُّهْرِيِّ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ:( سأل سعد بن عبادة رسول الله صلى الله عليه وسلم عن نذر كان على أمه. فأمر بقضائه). حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ أَخْبَرَنَا سفيان عن جابرعن الشعبي عن عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ احتجم رسول الله صلى الله عليه وسلم في الأخدعين وبين الكتفين حجمه عبد لبني بياضة وكان أجره مدا ونصفا فكلم أهله حتى وضعوا عنه نصف مد قال بن عباس وأعطاه أجره ولو كان حراما ما أعطاه

Bize Abdürrezzak, ona Mamer, ona Zührî, ona Ubeydullah b. Abdullah, ona da (Abdullah) b. Abbas şöyle haber vermiştir: "Sa'd b. Ubâde, Hz. Peygamber'e (sav) (vefat eden) annesinin adağını sordu. Hz. Peygamber (sav) de ona, adağı yerine getirmesini emretti." Bize Abdürrezzak, ona Süfyan, ona Cabir, ona Şa'bî, ona da (Abdullah) b. Abbas şöyle haber vermiştir: "Hz. Peygamber (sav) (boyunda bulunan) iki damardan ve iki omzu arasından hacamat yaptırdı. Hz. Peygamber'i (sav) Beyâza oğullarından bir köle hacamat etti. Hacamatın ücreti bir buçuk müd karşılığı idi. Hz. Peygamber (sav) kölenin sahipleriyle konuştu da yarım müd indirim yaptırdı. Abdullah b. Abbas der ki: Hz. Peygamber (sav) hacamatın ücretini köleye ödedi. Hacamattan ücret almak haram olsaydı ödemezdi."

Açıklama: hadis mütabileriyle birlikte sahihtir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Abdullah b. Abbas b. Abdulmuttalib 3078, 1/839

وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا عَفَّانُ بْنُ مُسْلِمٍ ح وَحَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ أَخْبَرَنَا الْمَخْزُومِىُّ كِلاَهُمَا عَنْ وُهَيْبٍ حَدَّثَنَا ابْنُ طَاوُسٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ "أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم احْتَجَمَ وَأَعْطَى الْحَجَّامَ أَجْرَهُ وَاسْتَعَطَ."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Affan b. Müslim; (T) Bize İshak b. İbrahim, ona el-Mahzûmî, her ikisine (Affan ve el-Mahzûmî'ye) Vüheyb, ona İbn Tavus, ona babası (Tâvus b. Keysân), ona da İbn Abbas şöyle nakletmiştir. "Hz. Peygamber (sav) hacamat yaptırmış ve hacamat yapan kişiye ücretini ödemiştir. Ayrıca burnuna ilaç dökmüştür."

• Müslim Sahîh-i Müslim Müsâkât ve'l-Müzâra 4041, /655

حَدَّثَنِى مَالِكٌ عَنْ حُمَيْدٍ الطَّوِيلِ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ أَنَّهُ قَالَ احْتَجَمَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم حَجَمَهُ أَبُو طَيْبَةَ فَأَمَرَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم بِصَاعٍ مِنْ تَمْرٍ وَأَمَرَ أَهْلَهُ أَنْ يُخَفِّفُوا عَنْهُ مِنْ خَرَاجِهِ .

Bize Malik b. Enes, ona Humeyd et-Tavil, ona da Enes b. Malik (ra) şöyle nakletmiştir: "Hz. Peygamber (sav) Ebu Taybe'ye hacamat yaptırmış, daha sonra ona bir sa' ölçüsü hurma verilmesini ve yakınlarına Ebu Taybe'nin haraç vergisinin indirilmesini emretmiştir."

• İmam Mâlik Muvatta' İsti'zân 1791, 1/379

أخبرنا عبد الرزاق قال : أخبرنا معمر عن الزهري أن النبي صلى الله عليه وسلم قال : من احتجم يوم الاربعاء ويوم السبت فأصابه وضح فلا يلومن إلا نفسه.

Bize Abdürrrezzâk, ona Ma‘mer, ona da Zührî'nin rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Her kim Çarşamba ve Cumartesi günlerinde hacamat yaptırır da alaca hastalığına tutulursa kendisinden başkasını kınamasın."

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Câmi' 19816, 11/29

وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا عَفَّانُ بْنُ مُسْلِمٍ ح وَحَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ أَخْبَرَنَا الْمَخْزُومِىُّ كِلاَهُمَا عَنْ وُهَيْبٍ حَدَّثَنَا ابْنُ طَاوُسٍ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم احْتَجَمَ وَأَعْطَى الْحَجَّامَ أَجْرَهُ وَاسْتَعَطَ .

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Affan b. Müslim; (T) Bize İshak b. İbrahim, ona el-Mahzûmî, her ikisine (Affan ve el-Mahzûmî'ye) Vüheyb, ona İbn Tavus, ona babası (Tâvus b. Keysân), ona da İbn Abbas şöyle nakletmiştir. "Hz. Peygamber (sav) hacamat yaptırmış ve hacamat yapan kişiye ücretini ödemiştir. Ayrıca burnuna ilaç dökmüştür."

• Müslim Sahîh-i Müslim Müsâkât ve'l-Müzâra 4041, /655

وَحَدَّثَنَاهُ أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَأَبُو كُرَيْبٍ قَالَ أَبُو بَكْرٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ وَقَالَ أَبُو كُرَيْبٍ - وَاللَّفْظُ لَهُ - أَخْبَرَنَا وَكِيعٌ عَنْ مِسْعَرٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ عَامِرٍ الأَنْصَارِىِّ قَالَ سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ يَقُولُ احْتَجَمَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَكَانَ لاَ يَظْلِمُ أَحَدًا أَجْرَهُ .

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Ebu Kureyb, o ikisine Veki, ona Misar, ona Amr b. Âmir el-Ensârî, ona da Enes b. Malik şöyle demiştir: "Hz. Peygamber (sav) hacamat olmuş ve hak ettiğini verme konusunda, kimseye haksızlık etmemiştir."

• Müslim Sahîh-i Müslim Tıb 5750, /934

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ أَيُّوبَ وَقُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ وَعَلِىُّ بْنُ حُجْرٍ قَالُوا حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ - يَعْنُونَ ابْنَ جَعْفَرٍ - عَنْ حُمَيْدٍ قَالَ سُئِلَ أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ عَنْ كَسْبِ الْحَجَّامِ فَقَالَ احْتَجَمَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم حَجَمَهُ أَبُو طَيْبَةَ فَأَمَرَ لَهُ بِصَاعَيْنِ مِنْ طَعَامٍ وَكَلَّمَ أَهْلَهُ فَوَضَعُوا عَنْهُ مِنْ خَرَاجِهِ وَقَالَ « إِنَّ أَفْضَلَ مَا تَدَاوَيْتُمْ بِهِ الْحِجَامَةُ أَوْ هُوَ مِنْ أَمْثَلِ دَوَائِكُمْ » .

Bize Yahya b. Eyyüb, Kuteybe b. Said ve Ali b. Hucr, onlara İsmail b. Cafer, ona da Humeyd şöyle nakletmiştir: Enes b. Malik'e hacamat yapanın elde ettiği kazançtan soruldu. Enes de şu cevabı verdi: Hz. Peygamber'i (sav) Ebu Taybe hacamat etti. Hz. Peygamber de ona iki (sa') ölçek yiyecek verilmesini emretti. Ayrıca Sahipleriyle konuştu, onlar da Ebu Taybe'nin vergisini azalttı. Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Tedavi olduğunuz şeylerin en faziletlisi hacamattır veya hacamat ilaçlarınızın en iyisidir."

• Müslim Sahîh-i Müslim Müsâkât ve'l-Müzâra 4038, /655

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ أَيُّوبَ وَقُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ وَعَلِىُّ بْنُ حُجْرٍ قَالُوا حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ - يَعْنُونَ ابْنَ جَعْفَرٍ - عَنْ حُمَيْدٍ قَالَ سُئِلَ أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ عَنْ كَسْبِ الْحَجَّامِ فَقَالَ احْتَجَمَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم حَجَمَهُ أَبُو طَيْبَةَ فَأَمَرَ لَهُ بِصَاعَيْنِ مِنْ طَعَامٍ وَكَلَّمَ أَهْلَهُ فَوَضَعُوا عَنْهُ مِنْ خَرَاجِهِ وَقَالَ « إِنَّ أَفْضَلَ مَا تَدَاوَيْتُمْ بِهِ الْحِجَامَةُ أَوْ هُوَ مِنْ أَمْثَلِ دَوَائِكُمْ » .

Bize Yahya b. Eyyüb, Kuteybe b. Said ve Ali b. Hucr, onlara İsmail b. Cafer, ona da Humeyd şöyle nakletmiştir: Enes b. Malik'e hacamat yapanın elde ettiği kazançtan soruldu. Enes de şu cevabı verdi: Hz. Peygamber'i (sav) Ebu Taybe hacamat etti. Hz. Peygamber de ona iki (sa') ölçek yiyecek verilmesini emretti. Ayrıca Sahipleriyle konuştu, onlar da Ebu Taybe'nin vergisini azalttı. Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Tedavi olduğunuz şeylerin en faziletlisi hacamattır veya hacamat ilaçlarınızın en iyisidir."

• Müslim Sahîh-i Müslim Müsâkât ve'l-Müzâra 4038, /655

حَدَّثَنَا عَبْد اللَّهِ حَدَّثَنِي أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِي شَيْبَةَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ و حَدَّثَنَا عَبْد اللَّهِ قَالَ و حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ وَكِيعٍ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ أَبِي جَنَابٍ عَنْ أَبِي جَمِيلَةَ الطُّهَوِيِّ قَالَ سَمِعْتُ عَلِيًّا رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ يَقُولُ احْتَجَمَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ثُمَّ قَالَ لِلْحَجَّامِ حِينَ فَرَغَ كَمْ خَرَاجُكَ قَالَ صَاعَانِ فَوَضَعَ عَنْهُ صَاعًا وَأَمَرَنِي فَأَعْطَيْتُهُ صَاعًا

Bize Abdullah (b. Ahmed b. Hanbel), ona Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Süfyan b. Veki, o ikisine Veki, ona Ebu Cenab , ona Ebu Cemile et-Tuhevî, ona da Hz. Ali şöyle haber vermiştir: "Hz. Peygamber (sav) hacamat yaptırdı ve hacamat yapan kişiye işini bitirince 'ücretin ne kadar?' diye sordu. Adam da 'iki sa' (ölçek)' dedi. Hz. Peygamber (sav) bir sa' ödedi ve bana kalanı ödememi emretti. Ben de bir sa' daha ödedim."

Açıklama: Hasen li gayrihi, bu isnad Ebi Cenabı'ın zayıflığından dolayı zayıftır.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ali b. Ebu Talib 1136, 1/382

أَخْبَرَنَا الْحَكَمُ بْنُ نَافِعٍ أَخْبَرَنَا شُعَيْبُ بْنُ أَبِى حَمْزَةَ عَنِ الزُّهْرِىِّ قَالَ كَانَ جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ يُحَدِّثُ : أَنَّ يَهُودِيَّةً مِنْ أَهْلِ خَيْبَرَ سَمَّتْ شَاةً مَصْلِيَّةً ، ثُمَّ أَهْدَتْهَا إِلَى النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- فَأَخَذَ النَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- الذِّرَاعَ فَأَكَلَ مِنْهَا ، وَأَكَلَ الرَّهْطُ مِنْ أَصْحَابِهِ مَعَهُ ، ثُمَّ قَالَ لَهُمُ النَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- :« ارْفَعُوا أَيْدِيَكُمْ ». وَأَرْسَلَ النَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- إِلَى الْيَهُودِيَّةِ فَدَعَاهَا ، فَقَالَ لَهَا :« أَسَمَمْتِ هَذِهِ الشَّاةَ؟ ». فَقَالَتْ : نَعَمْ ، وَمَنْ أَخْبَرَكَ؟ فَقَالَ النَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- :« أَخْبَرَتْنِى هَذِهِ فِى يَدَىَ الذِّرِاعُ ». فَقَالَتْ : نَعَمْ. قَالَ :« فَمَاذَا أَرَدْتِ إِلَى ذَلِكَ؟ ». قَالَتْ قُلْتُ : إِنْ كَانَ نَبِيًّا لَمْ يَضُرَّهُ ، وَإِنْ لَمْ يَكُنْ نَبِيًّا اسْتَرَحْنَا مِنْهُ. فَعَفَا عَنْهَا رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- وَلَمْ يُعَاقِبْهَا ، وَتُوُفِّىَ بَعْضُ أَصْحَابِهِ الَّذِينَ أَكَلُوا مِنَ الشَّاةِ ، وَاحْتَجَمَ النَّبِىُّ -صلى الله عليه وسلم- عَلَى كَاهِلِهِ مِنْ أَجْلِ الَّذِى أَكَلَ مِنَ الشَّاةِ ، حَجَمَهُ أَبُو هِنْدٍ مَوْلَى بَنِى بَيَاضَةَ بِالْقَرْنِ وَالشَّفْرَةِ ، وَهُوَ مِنْ بَنِى ثُمَامَةَ وَهُمْ حَىٌّ مِنَ الأَنْصَارِ.

Bize Hakem b. Nafi, ona Şuayb b. Ebu Hamza, ona İbn Şihab ez-Zührî Cabir b. Abdullah'ın şöyle dediğini nakletmiştir: "Hayber halkından bir Yahudi kadın kızartılmış bir koyunu Hz. Peygamber'e (sav) hediye etti. Hz. Peygamber (sav) de ondan bir kol alıp yedi. Onunla beraber bulunan topluluk da yediler. Hz. Peygamber (sav), ashabına 'ellerinizi yemekten çekiniz' buyurdu. Sonra Hz. Peygamber (sav) kadını yanına çağırtıp, 'koyunu zehirledin mi?' diye sordu. Yahudi kadın da 'evet, bunu sana kim haber verdi?' dedi. Hz. Peygamber (sav) de 'bana bunu şu elimde tuttuğum kol haber verdi' deyince kadın da 'evet doğru' diye cevapladı. Hz. Peygamber (sav) 'bununla ne amaçladın?' buyurdu. Kadın, 'Eğer o peygamberse koyun ona zarar vermez, eğer peygamber değilse ondan kurtulup, rahatlarız (diye düşündüm)' dedi. Hz. Peygamber (sav) onu affedip, cezalandırmadı. O koyundan yiyen ashabdan bazıları bundan dolayı vefat etti. Hz. Peygamber (sav) koyundan yediğinden dolayı omzundan hacamat yaptırdı. Hz. Peygamber'i (sav) Beyâza oğullarından Ebu Hind adında biri boynuz ve bıçakla hacamat yapmıştı. Ebu Hind, Ensar'ın bir kolu olan Sümame oğullarındandır."

Açıklama: Muhammed b. Şihab ile Cabir b. Abdullah arasında inkıta' vardır.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Mukaddime 10, 1/208