قَالَ أَبُو إِسْحَاقَ إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى مَرْيَمَ حَدَّثَنَا أَبُو غَسَّانَ حَدَّثَنَا زَيْدُ بْنُ أَسْلَمَ عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَسَارٍ. وَذَكَرَ الْحَدِيثَ نَحْوَهُ.

Bize Ebu İshak İbrahim b. Muhammed, ona Muhammed b. Yahya, ona İbn Ebu Meryem, ona Ebu Ğassân, ona Zeyd b. Eslem, ona Ata b. Yesar önceki hadisin benzerini nakletmiştir.

Açıklama: Hadisin tam metni için M006782 numaralı hadise bakınız.

• Müslim Sahîh-i Müslim İlim 6783, /1100

وَحَدَّثَنَا عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَعِيدِ بْنِ أَبِى مَرْيَمَ أَخْبَرَنَا أَبُو غَسَّانَ - وَهُوَ مُحَمَّدُ بْنُ مُطَرِّفٍ - عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ بِهَذَا الإِسْنَادِ نَحْوَهُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "لَتَتَّبِعُنَّ سَنَنَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ شِبْرًا بِشِبْرٍ وَذِرَاعًا بِذِرَاعٍ حَتَّى لَوْ دَخَلُوا فِى جُحْرِ ضَبٍّ لاَتَّبَعْتُمُوهُمْ." قُلْنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ آلْيَهُودَ وَالنَّصَارَى قَالَ: "فَمَنْ."

Bize ashabımızdan birçok kişi, onlara Said b. Ebu Meryem, ona Ebu Ğassân Muhammed b. Mutarrif, ona Zeyd b. Eslem'den bu isnad ile şöyle rivayet rivayet etti: Peygamber (sav); "sizler, karışı karışına arşı arşı arşına sizden öncekilerin yolunu takip edeceksiniz. O kadar ki onlar kertenkele yuvasına girseler siz de onları takip edeceksiniz" buyurdu. Biz; ey Allah'ın Rasulü öncekilerden kastınız Yahudiler ve Hristiyanlar mı diye sorduk. Bunun üzerine Allah Rasulü (sav); "başka kim olacak" buyurdu.

• Müslim Sahîh-i Müslim İlim 6782, /1100

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا حَفْصُ بْنُ غِيَاثٍ وَيَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ عَتِيقٍ عَنْ طَلْقِ بْنِ حَبِيبٍ عَنِ الأَحْنَفِ بْنِ قَيْسٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "هَلَكَ الْمُتَنَطِّعُونَ." قَالَهَا ثَلاَثًا.

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Hafs b. Giyas ve Yahya b. Said, onlara İbn Cüreyc, ona Süleyman b. Atik, ona Talk b. Habib, ona el-Ahnef b. Kays, ona da Abdullah (b. Mesud), Rasulullah'ın (sav) üç defa şöyle söylediğini rivayet etti: "Gösteriş amacıyla laf cambazlığı yapanlar helâk olmuştur."

Açıklama: “Tanattu" kelimesi, gereksiz yere edebiyat yapmak, gösteriş amacıyla lafı uzatmak, laf cambazlığı yapmak demektir. Bu tür konuşmalarda gösteriş ve kalpleri çelmeye çalışmak asıl gâyedir. Bunu Nevevî; avama karşı konuşurken lügat parçalamak, lügatın ve i’rabın inceliklerine dalarak gereksiz teferruata girmek şeklinde izah eder. Münâvî de; kendisini ilgilendirmeyen konularda aşırıya kaçarak lafı uzatmaktır, der. Bazılarına göre bir âlimi istediği fetvâyı vermeye zorlamak; bazılarına göre dinde aşırı gitmek; bazılarına göre de vukûu nâdir meseleleri sormaktır.

• Müslim Sahîh-i Müslim İlim 6784, /1100

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بِشْرٍ ح وَحَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ حَدَّثَنَا عَبْدَةُ وَأَبُو أُسَامَةَ كُلُّهُمْ عَنْ سَعِيدِ بْنِ أَبِى عَرُوبَةَ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم. وَفِى حَدِيثِ ابْنِ بِشْرٍ وَعَبْدَةَ لاَ يُحَدِّثُكُمُوهُ أَحَدٌ بَعْدِى سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ فَذَكَرَ بِمِثْلِهِ.

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Muhammed b. Bişr; (T) Bize Ebu Küreyb, ona Abde ve Ebu Üsame, onlara Said b. Ebu Arûbe, ona Katade, ona da Enes b. Malik, Hz. Peygamber'den nakletmiştir. İbn Bişr ve Abde hadislerinde; bu hadisi size benden sonra kimse rivayet etmez. Hz. Peygamber'in şöyle dediğini işittim ibaresi yer almaktadır. Ravi, rivayetin devamında bir önceki hadisin benzerini rivayet etmiştir.

Açıklama: Hadisin bütünü için bk. M006786.

• Müslim Sahîh-i Müslim İlim 6787, /1100

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ النَّضْرِ بْنِ أَبِى النَّضْرِ حَدَّثَنَا أَبُو النَّضْرِ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ الأَشْجَعِىُّ عَنْ سُفْيَانَ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ أَبِى وَائِلٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ وَأَبِى مُوسَى الأَشْعَرِىِّ قَالاَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ح وَحَدَّثَنِى الْقَاسِمُ بْنُ زَكَرِيَّاءَ حَدَّثَنَا حُسَيْنٌ الْجُعْفِىُّ عَنْ زَائِدَةَ عَنْ سُلَيْمَانَ عَنْ شَقِيقٍ قَالَ كُنْتُ جَالِسًا مَعَ عَبْدِ اللَّهِ وَأَبِى مُوسَى وَهُمَا يَتَحَدَّثَانِ فَقَالاَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم بِمِثْلِ حَدِيثِ وَكِيعٍ وَابْنِ نُمَيْرٍ.

Bize Ebu Bekir b. Nadr b. Ebu Nadr, ona Ebu Nadr, ona Ubeydullah el-Eşca'î, ona Süfyan, ona A'meş, ona Ebu Vâil, ona Abdullah ve Ebu Musa el-Eşarî, Hz. Peygamber'in şöyle dediğini rivayet etmişlerdir; (T) Bize Kasım b. Zekeriyya, ona Hüseyin el-Cu'fî, ona Zâide, ona Süleyman, ona Şakik "Abdullah ve Ebu Musa ile oturuyorduk. Onlar kendi aralarına konuşuyorlar ve Hz. Peygamber şöyle buyurdu diyorlardı dedi ve Veki' ve İbn Nümeyr'in hadisinin benzerini rivayet etti.

Açıklama: Hadisin metni için M006788 numaralı rivayete bakınız.

• Müslim Sahîh-i Müslim İlim 6789, /1100

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَأَبُو كُرَيْبٍ وَابْنُ نُمَيْرٍ وَإِسْحَاقُ الْحَنْظَلِىُّ جَمِيعًا عَنْ أَبِى مُعَاوِيَةَ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ شَقِيقٍ عَنْ أَبِى مُوسَى عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم بِمِثْلِهِ.

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, Ebu Küreyb, İbn Nümeyr ve İshak el-Hanzalî, onlara Ebu Muaviye, ona A'meş, ona Şakik, ona da Ebu Musa, Hz. Peygamber'den bu hadisin benzerini rivayet etmiştir.

Açıklama: Hadisin metni için M006788 numaralı rivayete bakınız.

• Müslim Sahîh-i Müslim İlim 6790, /1101

حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ أَخْبَرَنَا جَرِيرٌ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ أَبِى وَائِلٍ قَالَ إِنِّى لَجَالِسٌ مَعَ عَبْدِ اللَّهِ وَأَبِى مُوسَى وَهُمَا يَتَحَدَّثَانِ فَقَالَ أَبُو مُوسَى قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم بِمِثْلِهِ.

Bize İshak b. İbrahim, ona Cerir, ona A'meş, ona Ebu Vâil şöyle demiştir: Abdullah ve Ebu Musa ile oturuyordum. Onlar kendi aralarında konuşuyorlardı. Ebu Musa, Hz. Peygamber şöyle buyurdu diyerek bir önceki hadise benzer bir hadis nakletti.

Açıklama: Hadisin metni için M006788 numaralı rivayete bakınız.

• Müslim Sahîh-i Müslim İlim 6791, /1101

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى وَابْنُ بَشَّارٍ قَالاَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ سَمِعْتُ قَتَادَةَ يُحَدِّثُ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ أَلاَ أُحَدِّثُكُمْ حَدِيثًا سَمِعْتُهُ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم لاَ يُحَدِّثُكُمْ أَحَدٌ بَعْدِى سَمِعَهُ مِنْهُ "إِنَّ مِنْ أَشْرَاطِ السَّاعَةِ أَنْ يُرْفَعَ الْعِلْمُ وَيَظْهَرَ الْجَهْلُ وَيَفْشُوَ الزِّنَا وَيُشْرَبَ الْخَمْرُ وَيَذْهَبَ الرِّجَالُ وَتَبْقَى النِّسَاءُ حَتَّى يَكُونَ لِخَمْسِينَ امْرَأَةً قَيِّمٌ وَاحِدٌ."

Bize Muhammed b. Müsenna ve İbn Beşşar, o ikisine Muhammed b. Cafer, ona Şube, ona Katade, ona da Enes b. Malik şöyle demiştir: Size Hz. Peygamber'den (sav) duyduğum ve benden başkasının size rivayet etmeyeceği bir hadisi nakledeyim mi? Ben Hz. Peygamber'i şöyle buyururken işittim: "Şunlar kıyamet alametlerindendir: İlmin kaldırılması, cehaletin ortaya çıkması, zinanın yayılması, şarabın içilmesi, erkeklerin sayısının azalıp kadınların sayısının artmasıdır. Hatta elli kadına bir erkek düşecektir."

• Müslim Sahîh-i Müslim İlim 6786, /1100

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ نُمَيْرٍ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ وَأَبِى قَالاَ حَدَّثَنَا الأَعْمَشُ ح وَحَدَّثَنِى أَبُو سَعِيدٍ الأَشَجُّ - وَاللَّفْظُ لَهُ - حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنَا الأَعْمَشُ عَنْ أَبِى وَائِلٍ قَالَ كُنْتُ جَالِسًا مَعَ عَبْدِ اللَّهِ وَأَبِى مُوسَى فَقَالاَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "إِنَّ بَيْنَ يَدَىِ السَّاعَةِ أَيَّامًا يُرْفَعُ فِيهَا الْعِلْمُ وَيَنْزِلُ فِيهَا الْجَهْلُ وَيَكْثُرُ فِيهَا الْهَرْجُ وَالْهَرْجُ الْقَتْلُ."

Bize Muhammed b. Abdullah b. Nümeyr, ona babası ve Veki', o ikisine Ameş, (T) Bize Ebu Said el-Eşec -lafız ona aittir-, ona Veki', ona Am'eş, ona Ebu Vâil şöyle demiştir: Abdullah ve Ebu Musa ile oturuyordum. Onlar, Hz. Peygamber (sav)şöyle buyurdu dediler: "Muhakkak ki kıyametten önce öyle günler gelecek ki, ilim kalkacak cehalet yayılacak ve o günler de herc çoğalacak. Herc, cinayet demektir."

• Müslim Sahîh-i Müslim İlim 6788, /1100

حَدَّثَنِى حَرْمَلَةُ بْنُ يَحْيَى أَخْبَرَنَا ابْنُ وَهْبٍ أَخْبَرَنِى يُونُسُ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ حَدَّثَنِى حُمَيْدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عَوْفٍ أَنَّ أَبَا هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "يَتَقَارَبُ الزَّمَانُ وَيُقْبَضُ الْعِلْمُ وَتَظْهَرُ الْفِتَنُ وَيُلْقَى الشُّحُّ وَيَكْثُرُ الْهَرْجُ." قَالُوا وَمَا الْهَرْجُ قَالَ: "لْقَتْلُ."

Bize Harmele b. Yahya, ona İbn Vehb, ona Yunus, ona İbn Şihab, ona Humeyd b. Abdurrahman b. Avf, ona da Ebu Hureyre, Hz. Peygamber'in şöyle dediğini rivayet etti: "Zaman (kıyamet vakti) yaklaşır, ilim çekip alınır, fitneler ortaya çıkar, cimrilik yayılır ve herc çoğalır." Sahabe, herc nedir dediler. Hz. Peygamber; "cinayettir" dedi.

• Müslim Sahîh-i Müslim İlim 6792, /1101