حَدَّثَنَا كَثِيرُ بْنُ عُبَيْدٍ يَعْنِى الْمَذْحِجِىَّ حَدَّثَنَا أَبُو حَيْوَةَ عَنْ سَعِيدٍ بِإِسْنَادِهِ وَمَعْنَاهُ زَادَ فَقَالَ : "قَطَعَ صَلاَتَنَا قَطَعَ اللَّهُ أَثَرَهُ." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَرَوَاهُ أَبُو مُسْهِرٍ عَنْ سَعِيدٍ قَالَ فِيهِ "قَطَعَ صَلاَتَنَ."]

Bize Kesir b. Ubeyd el-Mezhicî, ona Ebu Hayve, ona da Said, önceki hadisin isnadı ile mana bakımından bir benzerini rivayet edip "o, bizim namazımızı kesti, Allah da onu kötürüm kılsın" ilavesini kaydetmiştir. [Ebû Davud şöyle demiştir: Bu hadisi Ebu Müshir, Said'den nakledip "namazımızı kesti" demiştir.]

Açıklama: ''قَطَعَ اللَّهُ أَثَرَهُ'' ifadesi tam olarak anlaşılamamış; ifade, muasır bir şârihin kanaati doğrultusunda tercümeye yansıtılmıştır (Abdülmuhsin b. Hamd, Şerhu Süneni Ebî Dâvud, el-Mektebetü'ş-Şâmile, XCIII, 15). Sonraki hadis (D000707), şârihin yorumunun isabetli olabileceğini göstermektedir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 111, /167

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْعَلاَءِ حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ عَنْ مُجَالِدٍ عَنْ أَبِى الْوَدَّاكِ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "لاَ يَقْطَعُ الصَّلاَةَ شَىْءٌ وَادْرَءُوا مَا اسْتَطَعْتُمْ فَإِنَّمَا هُوَ شَيْطَانٌ."

Bize Muhammed b. Alâ, ona Ebu Üsame, ona Mücalid, ona Ebu Veddâk, ona da Ebu Said, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Namazı hiçbir şey bozmaz. (Ancak) Sizler, gücünüz yettiğince (buna) engel olun. Zira önünüzden geçmeye çalışan, şeytanın ta kendisidir."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 116, /170

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَأَبُو كُرَيْبٍ قَالاَ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ عَنِ الأَعْمَشِ عَنِ الْمُسَيَّبِ عَنْ تَمِيمِ بْنِ طَرَفَةَ عَنْ جَابِرِ بْنِ سَمُرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "لَيَنْتَهِيَنَّ أَقْوَامٌ يَرْفَعُونَ أَبْصَارَهُمْ إِلَى السَّمَاءِ فِى الصَّلاَةِ أَوْ لاَ تَرْجِعُ إِلَيْهِمْ."

• Müslim Sahîh-i Müslim Salât 966, /181

حدثنا جعفر بن محمد بن نصير نا محمد بن عبد الله الحضرمي نا محمد بن الحارث الحراني نا محمد بن سلمة عن بن إسحاق عن الحسن بن دينار عن قتادة عن أبي المليح عن أبيه قال : كنا نصلي خلف رسول الله صلى الله عليه و سلم فجاء رجل ضرير البصر فتردى في حفرة كانت في المسجد فضحك ناس من خلفه فأمر رسول الله صلى الله عليه و سلم من ضحك أن يعيد الوضوء والصلاة الحسن بن دينار متروك الحديث وروى هذا الحديث أيضا عبد الرحمن بن عمرو بن جبلة البصري وهو متروك الحديث عن سلام بن أبي مطيع عن قتادة عن أبي العالية وأنس بن مالك

• Darekutni Sünen-i Darekutni taharet 602, 1/298

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا يَحْيَى عَنْ شُعْبَةَ حَدَّثَنَا قَتَادَةُ قَالَ سَمِعْتُ جَابِرَ بْنَ زَيْدٍ يُحَدِّثُ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ - رَفَعَهُ شُعْبَةُ - قَالَ: "يَقْطَعُ الصَّلاَةَ الْمَرْأَةُ الْحَائِضُ وَالْكَلْبُ." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَقَفَهُ سَعِيدٌ وَهِشَامٌ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ جَابِرِ بْنِ زَيْدٍ عَلَى ابْنِ عَبَّاسٍ.]

Bize Müsedded, ona Yahya, ona Şube, ona Katade, ona Cabir b. Zeyd, ona da İbn Abbas, -Şube hadisi merfû olarak aktarmıştır- Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Hayızlı kadın ve köpek, namazı bozar." [Ebu Davud şöyle demiştir: (Hadisi) Said ve Hişam, Katade'den, o da Cabir b. Zeyd vasıtasıyla İbn Abbas'tan, mevkûf olarak nakletmişlerdir.]

Açıklama: Hadiste vurgulanan "namazı bozar" ifadesi fıkhi anlamda bozulma olarak görülmemiş; korku ya da ilgi duymak gibi, duyguları harekete geçireceği için namazda noksanlık olarak anlaşılmıştır (Azımâbâdî, Avnu'l-Ma'bûd, c.3, s.320). Bu uyarı, saf düzenini biçimlendirirken, mimari yapının tanziminde de fonksiyon icra etmiştir. Nitekim saf düzeninde kadınlar arkada yer almış, giriş çıkışları da mekanda uygun bir şekilde planlanmıştır.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 111, /167

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ الْبَصْرِىُّ حَدَّثَنَا مُعَاذٌ حَدَّثَنَا هِشَامٌ عَنْ يَحْيَى عَنْ عِكْرِمَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ أَحْسَبُهُ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "إِذَا صَلَّى أَحَدُكُمْ إِلَى غَيْرِ سُتْرَةٍ فَإِنَّهُ يَقْطَعُ صَلاَتَهُ الْكَلْبُ وَالْحِمَارُ وَالْخِنْزِيرُ وَالْيَهُودِىُّ وَالْمَجُوسِىُّ وَالْمَرْأَةُ وَيُجْزِئُ عَنْهُ إِذَا مَرُّوا بَيْنَ يَدَيْهِ عَلَى قَذْفَةٍ بِحَجَرٍ." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ فِى نَفْسِى مِنْ هَذَا الْحَدِيثِ شَىْءٌ كُنْتُ أُذَاكِرُ بِهِ إِبْرَاهِيمَ وَغَيْرَهُ فَلَمْ أَرَ أَحَدًا جَاءَ بِهِ عَنْ هِشَامٍ وَلاَ يَعْرِفُهُ وَلَمْ أَرَ أَحَدًا يُحَدِّثُ بِهِ عَنْ هِشَامٍ وَأَحْسَبُ الْوَهَمَ مِنَ ابْنِ أَبِى سَمِينَةَ - يَعْنِى مُحَمَّدَ بْنَ إِسْمَاعِيلَ الْبَصْرِىَّ مَوْلَى بَنِى هَاشِمٍ - وَالْمُنْكَرُ فِيهِ ذِكْرُ الْمَجُوسِىِّ وَفِيهِ "عَلَى قَذْفَةٍ بِحَجَرٍ." وَذِكْرُ الْخِنْزِيرِ وَفِيهِ نَكَارَةٌ.] [قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَلَمْ أَسْمَعْ هَذَا الْحَدِيثَ إِلاَّ مِنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِيلَ وَأَحْسَبُهُ وَهِمَ لأَنَّهُ كَانَ يُحَدِّثُنَا مِنْ حِفْظِهِ.]

Bize Muhammed b. İsmail el-Basrî, ona Muaz, ona Hişam, ona Yahya, ona İkrime, ona da İbn Abbas -ravi, hadisin Rasulullah'tan (sav) rivayet edildiğini sanmaktadır- Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Sizden biri sütre olmaksızın namaz kıldığında köpek, eşek, domuz, Yahudî, Mecûsî ve kadın onun namazını bozar. Bunlar (onun) önünden geçtiğinde bir taş atımlık (mesafede olmaları namaz kılan için) yeterlidir." [Ebû Davud şöyle demiştir: Bu hadisten dolayı içimde bir huzursuzluk vardı. Bunu İbrahim ve başkaları ile müzakere ederdim (ancak), bu hadisi ne Muaz'dan başkasının Hişam'dan rivayet ettiğini ne de bunu bileni gördüm. Hişam'dan başkasının bu hadisi aktardığını görmedim. Zannediyorum ki yanılgı, İbn Ebu Semîne (diye bilinen) Haşim oğullarının azadlı kölesi Muhammed b. İsmail el-Basrî'den kaynaklanmadır. Hadisteki münker (olan husus), Mecûsî, "bir taş atımlık (mesafe) ve domuz ifadelerinin zikredilmesidir." (Ayrıca hadiste) nekâret vardır.] [Ebû Davud şöyle demiştir: Bu hadisi sadece Muhammed b. İsmail'den işittim ve zannediyorum ki o, yanılmıştır. Çünkü o, bizlere ezberinden rivayette bulunurdu.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 111, /167

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا يَحْيَى عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ قَالَ سَمِعْتُ الْقَاسِمَ يُحَدِّثُ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ : "بِئْسَمَا عَدَلْتُمُونَا بِالْحِمَارِ وَالْكَلْبِ لَقَدْ رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يُصَلِّى وَأَنَا مُعْتَرِضَةٌ بَيْنَ يَدَيْهِ فَإِذَا أَرَادَ أَنْ يَسْجُدَ غَمَزَ رِجْلِى فَضَمَمْتُهَا إِلَىَّ ثُمَّ يَسْجُدُ."

Bize Müsedded, ona Yahya, ona Ubeydullah, ona Kasım, ona da Aişe şöyle rivayet etmiştir: "Bizleri eşek ve köpekle aynı tutmanız ne kadar da kötü! Ben önünde uzanmış (uyurken) Rasulullah'ı (sav) namaz kılarken gördüm. Secdeye gitmek istediğinde ayağımı dürter, ben de onları toplardım. Ardından o, secdeye giderdi."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 113, /169

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَاحِدِ بْنُ زِيَادٍ حَدَّثَنَا مُجَالِدٌ حَدَّثَنَا أَبُو الْوَدَّاكِ قَالَ مَرَّ شَابٌّ مِنْ قُرَيْشٍ بَيْنَ يَدَىْ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ وَهُوَ يُصَلِّى فَدَفَعَهُ ثُمَّ عَادَ فَدَفَعَهُ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ فَلَمَّا انْصَرَفَ قَالَ إِنَّ الصَّلاَةَ لاَ يَقْطَعُهَا شَىْءٌ وَلَكِنْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم : "ادْرَءُوا مَا اسْتَطَعْتُمْ فَإِنَّهُ شَيْطَانٌ." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ إِذَا تَنَازَعَ الْخَبَرَانِ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم نُظِرَ إِلَى مَا عَمِلَ بِهِ أَصْحَابُهُ مِنْ بَعْدِهِ.]

Bize Müsedded, ona Abdülvahid b. Ziyad, ona Mücalid, ona da Veddâk şöyle rivayet etmiştir: Kureyş'ten bir genç, namaz kılmakta olan Ebu Said el-Hudrî'nin önünden geçmeye kalktı da Ebu Said onu itti. Ardından genç, üç kere daha geçmeye çalıştı; ancak Ebu Said, onu her defasında itti. Ebu Said, namazı bitirince,' namazı hiçbir şey bozmaz' deyip Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etti: "(Yine de sizler), gücünüz yettiğince (buna) engel olun. Zira o, şeytandır." [Ebu Davud şöyle demiştir: Rasulullah'tan (sav) nakledilen İki hadis çeliştiğinde Hz. Peygamber'den (sav) sonra ashabının amel ettiğine bakılır.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 116, /170

حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ شَبَّةَ بْنِ عَبِيدَةَ بْنِ زَيْدٍ حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ عَلِىٍّ الْمُقَدَّمِىُّ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "إِذَا صَلَّى أَحَدُكُمْ فَأَحْدَثَ فَلْيُمْسِكْ عَلَى أَنْفِهِ ثُمَّ لْيَنْصَرِفْ". حَدَّثَنَا حَرْمَلَةُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ وَهْبٍ حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ قَيْسٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم نَحْوَهُ .

Bize Ömer b. Şu'be b. Abide b. Zeyd, ona Ömer b. Ali el-Mukaddemî, ona Hişam b. Urve, ona babası, ona da Aîşe (r.anha) rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Biriniz namaz kılarken abdesti bozulursa eliyle burnunu tutsun, sonra bulunduğu yerden öyle ayrılsın." Bize Harmele b. Yahya, ona Abdullah b. Vehb, ona Ömer b. Kays, ona Hişam b. Urve, ona babası, ona da Âişe (r.anha) bu hadisin aynısını Hz. Peygamber'den (sav) rivayet etmiştir.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce İkâmetu's-salât ve's-sünnetü fîhâ 138, /197

وَأَخْبَرَنَا أَبُو نَصْرٍ : عُمَرُ بْنُ عَبْدِ الْعَزِيزِ بْنِ عُمَرَ بْنِ قَتَادَةَ أَخْبَرَنَا عَلِىُّ بْنُ الْفَضْلِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَقِيْلٍ الْخُزَاعِىُّ أَخْبَرَنَا أَبُو شُعَيْبٍ الْحَرَّانِىُّ حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْمَدِينِىُّ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ قَتَادَةَ قَالَ سَمِعْتُ جَابِرَ بْنَ زَيْدٍ يُحَدِّثُ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ عَنِ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ : " يَقْطَعُ الصَّلاَةَ الْمَرْأَةُ الْحَائِضُ وَالْكَلْبُ " [ قَالَ يَحْيَى هُوَ الْقَطَّانُ : لَمْ يَرْفَعْ هَذَا الْحَدِيثَ أَحَدٌ عَنْ قَتَادَةَ غَيْرُ شُعْبَةَ ، قَالَ يَحْيَى وَأَنَا أُفَرِّقُهُ. قَالَ : وَرَوَاهُ ابْنُ أَبِى عَرُوبَةَ وَهِشَامٌ عَنْ قَتَادَةَ يَعْنِى مُوقُوفًا. قَالَ يَحْيَى : وَبَلَغَنِى أَنَّ هَمَّامًا يُدْخِلُ بَيْنَ قَتَادَةَ وَجَابِرِ بْنِ زَيْدٍ أَبَا الْخَلِيلِ . قَالَ عَلِىٌّ وَلَمْ يَرْفَعْ هَمَّامٌ الْحَدِيثَ.] [{ت} قَالَ الشَّيْخُ رَحِمَهُ اللَّهُ : وَالثَّابِتُ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ شَيْئًا مِنْ ذَلِكَ لاَ يُفْسِدُ الصَّلاَةَ وَلَكِنْ يُكْرَهُ. {ق} وَذَلِكَ يَدُلُّ مِنْ قَوْلِهِ مَعَ قَوْلِهِ : يَقْطَعُ عَلَى أَنَّ الْمُرَادَ بِالْقَطْعِ غَيْرُ الإِفْسَادِ. وَيُرْوَى مِنْ وَجْهٍ آخَرَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُمَا.]

• Beyhakî Sünen-i Kebir Salât 3528, 4/344