حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ مَنْصُورٍ وَأَبُو الرَّبِيعِ الزَّهْرَانِىُّ قَالاَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ - يَعْنِيَانِ ابْنَ زَيْدٍ - عَنْ أَيُّوبَ عَنْ أَبِى قِلاَبَةَ عَنْ أَبِى أَسْمَاءَ عَنْ ثَوْبَانَ -قَالَ أَبُو الرَّبِيعِ رَفَعَهُ إِلَى النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم- وَفِى حَدِيثِ سَعِيدٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "عَائِدُ الْمَرِيضِ فِى مَخْرَفَةِ الْجَنَّةِ حَتَّى يَرْجِعَ."

Bize Said b. Mansur ve Ebu Rabî ez-Zehrânî, onlara Hammâd b. Zeyd, ona Eyyûb, ona Ebu Kılâbe, ona Esma, ona da Sevban, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Hasta ziyaretinde bulunan kimse, onun yanından dönünceye kadar cennet bahçesinde sayılır.”

Açıklama: Hadisin râvilerinden Ebu Rabî hadisi naklederken 'Sevbân bu hadisi Hz. Peygamber'e ref (izafe) ederek nakletti' demiş, Said b. Mansur ise 'Sevbân, Hz. Peygamber'in şöyle buyurduğunu rivayet etti' diyerek nakletmiştir. Sonuç olarak her iki rivayet şekli de hadisin merfû olduğuna delalet etmekte ve birbirinden pek farklılık arz etmemektedir.

• Müslim Sahîh-i Müslim Birr ve's-sıla ve'l-edeb 6551, /1065

حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى عُمَرَ حَدَّثَنَا مَرْوَانُ - يَعْنِى الْفَزَارِىَّ - عَنْ يَزِيدَ - وَهُوَ ابْنُ كَيْسَانَ - عَنْ أَبِى حَازِمٍ الأَشْجَعِىِّ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "مَنْ أَصْبَحَ مِنْكُمُ الْيَوْمَ صَائِمًا؟ قَالَ أَبُو بَكْرٍ رضى الله عنه أَنَا. قَالَ فَمَنْ تَبِعَ مِنْكُمُ الْيَوْمَ جَنَازَةً؟ قَالَ أَبُو بَكْرٍ رضى الله عنه أَنَا. قَالَ فَمَنْ أَطْعَمَ مِنْكُمُ الْيَوْمَ مِسْكِينًا؟ قَالَ أَبُو بَكْرٍ رضى الله عنه أَنَا. قَالَ فَمَنْ عَادَ مِنْكُمُ الْيَوْمَ مَرِيضًا؟ قَالَ أَبُو بَكْرٍ رضى الله عنه أَنَا. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مَا اجْتَمَعْنَ فِى امْرِئٍ إِلاَّ دَخَلَ الْجَنَّةَ."

Bize İbn Ebu Ömer, ona Mervan el-Fezârî, ona Yezid b. Keysân, ona Ebu Hâzim el-Eşcaî, ona da Ebu Hureyre, Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Hz. Peygamber (sav) 'Bugün sizden kim oruç tutmaya niyetlendi?' diye sorduğunda, Ebu Bekir 'Ben' dedi. 'Peki bugün sizden kim bir cenazeye katıldı?' diye sorduğunda, Ebu Bekir 'Ben' cevabını verdi. 'Bugün aranızdan kim bir fakiri doyurdu?' diye sorunca, Ebu Bekir 'Ben' diye cevap verdi. Rasulullah (sav) 'Bugün hanginiz bir hastayı ziyaret etti?' dediğince, Ebu Bekir yine 'Ben' diye cevap verdi. Bunun üzerine Rasulullah (sav) 'Bunlar kimde bir araya gelecek olursa, o kimse muhakkak cennete girer' buyurdu."

• Müslim Sahîh-i Müslim Zekât 2374, /398

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ حَبِيبٍ الْحَارِثِىُّ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ حَدَّثَنَا خَالِدٌ عَنْ أَبِى قِلاَبَةَ عَنْ أَبِى أَسْمَاءَ الرَّحَبِىِّ عَنْ ثَوْبَانَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "إِنَّ الْمُسْلِمَ إِذَا عَادَ أَخَاهُ الْمُسْلِمَ لَمْ يَزَلْ فِى خُرْفَةِ الْجَنَّةِ حَتَّى يَرْجِعَ."

Bize Yahya b. Habib el-Hârisî, ona Yezid b. Zürey', ona Halid, ona Ebu Kılâbe, ona Esma er-Rahabî, ona da Sevban, Nebî'nin (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Bir müslüman, hasta olan müslüman kardeşini ziyaret ettiğinde, yanından ayrılıncaya dek cennet bahçelerindedir."

• Müslim Sahîh-i Müslim Birr ve's-sıla ve'l-edeb 6553, /1066

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَزُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ جَمِيعًا عَنْ يَزِيدَ - وَاللَّفْظُ لِزُهَيْرٍ - حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ أَخْبَرَنَا عَاصِمٌ الأَحْوَلُ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ زَيْدٍ - وَهُوَ أَبُو قِلاَبَةَ - عَنْ أَبِى الأَشْعَثِ الصَّنْعَانِىِّ عَنْ أَبِى أَسْمَاءَ الرَّحَبِىِّ عَنْ ثَوْبَانَ مَوْلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "مَنْ عَادَ مَرِيضًا لَمْ يَزَلْ فِى خُرْفَةِ الْجَنَّةِ. قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَمَا خُرْفَةُ الْجَنَّةِ؟ قَالَ جَنَاهَا."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Züheyr b. Harb, onlara Yezid –hadisin lafızları Züheyr’e aittir- ona Yezid b. Harun, ona Asım el-Ahvel, ona Ebu Kılâbe Abdullah b. Yezid, ona Ebu Eş'as es-San'ânî, ona Ebu Esma er-Rahabî, ona da Hz. Peygamber’in azatlısı Sevban, Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Hz. Peygamber (sav) 'Kim bir hastayı ziyaret ederse, ziyareti boyunca cennetin hurfesindedir' buyurdu. 'Cennetin hurfesi nedir?' diye sorulunca, 'Meyve bahçeleridir' diye cevap verdi."

• Müslim Sahîh-i Müslim Birr ve's-sıla ve'l-edeb 6554, /1066

حَدَّثَنِى سُوَيْدُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا مَرْوَانُ بْنُ مُعَاوِيَةَ عَنْ عَاصِمٍ الأَحْوَلِ بِهَذَا الإِسْنَادِ. عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ زَيْدٍ - وَهُوَ أَبُو قِلاَبَةَ - عَنْ أَبِى الأَشْعَثِ الصَّنْعَانِىِّ عَنْ أَبِى أَسْمَاءَ الرَّحَبِىِّ عَنْ ثَوْبَانَ مَوْلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "مَنْ عَادَ مَرِيضًا لَمْ يَزَلْ فِى خُرْفَةِ الْجَنَّةِ. قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَمَا خُرْفَةُ الْجَنَّةِ؟ قَالَ جَنَاهَا."

Bana Süveyd b. Said, ona Mervan b. Muaviye, ona Asım el-Ahvel, ona Ebu Kılâbe Abdullah b. Zeyd, ona Ebü’l-Eş'as es-San'anî, ona Esma er-Rahabî, ona da Hz. Peygamber’in azatlısı Sevban şöyle rivayet etmiştir: "Hz. Peygamber (sav) 'Kim bir hastayı ziyaret ederse, ziyareti süresince cennetin hurfesindedir' buyurdu. Kendisine 'Ey Allah’ın Rasulü! Cennetin hurfesi de nedir?' diye sorulduğunda, 'Cennetin meyveleridir' buyurdu."

• Müslim Sahîh-i Müslim Birr ve's-sıla ve'l-edeb 6555, /1066

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ - وَهْوَ ابْنُ زَيْدٍ - عَنْ ثَابِتٍ عَنْ أَنَسٍ رضى الله عنه قَالَ: "كَانَ غُلاَمٌ يَهُودِىٌّ يَخْدُمُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم، فَمَرِضَ، فَأَتَاهُ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم يَعُودُهُ، فَقَعَدَ عِنْدَ رَأْسِهِ فَقَالَ لَهُ أَسْلِمْ. فَنَظَرَ إِلَى أَبِيهِ وَهْوَ عِنْدَهُ فَقَالَ لَهُ أَطِعْ أَبَا الْقَاسِمِ صلى الله عليه وسلم، فَأَسْلَمَ. فَخَرَجَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم وَهْوَ يَقُولُ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى أَنْقَذَهُ مِنَ النَّارِ."

Bize Süleyman b. Harb, ona Hammâd b. Zeyd, ona da Sâbit, Enes'in (ra) şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Hz. Peygamber’e hizmet eden Yahudi bir çocuk vardı. Bu çocuk bir gün hastalandı. Hz. Peygamber (sav) onu ziyarete geldi. Baş ucunda oturdu ve çocuktan Müslüman olmasını istedi. Çocuk yanında bulanan babasına baktı. Babası 'Ebu Kasım (sav) ne diyorsa yap' deyince de Müslüman oldu. Bir süre sonra Hz. Peygamber (sav) 'Çocuğu cehennem ateşinden kurtaran Allah’a hamdolsun' diyerek çocuğun yanından ayrıldı."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Cenâiz 79, 1/454

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الأَعْلَى الصَّنْعَانِىُّ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ قَالَ سَمِعْتُ مُحَمَّدَ بْنَ الْمُنْكَدِرِ يَقُولُ سَمِعْتُ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ يَقُولُ: "عَادَنِى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مَاشِيًا وَأَبُو بَكْرٍ وَأَنَا فِى بَنِى سَلِمَةَ."

Bize Muhammed b. Abdula'lâ es-San'ânî, ona Süfyân, ona Muhammed b. Münkedir, ona da Cabir b. Abdullah şöyle rivayet etmiştir: "Ben Seleme oğulları yurdunda hasta iken, Rasulullah (sav) ve Ebu Bekir, yaya olarak benim ziyaretime geldiler."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mâ câe fi'-cenâiz 1, /233

حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عَمَّارٍ حَدَّثَنَا مَسْلَمَةُ بْنُ عَلِىٍّ حَدَّثَنَا ابْنُ جُرَيْجٍ عَنْ حُمَيْدٍ الطَّوِيلِ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ: "كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم لاَ يَعُودُ مَرِيضًا إِلاَّ بَعْدَ ثَلاَثٍ."

Bize Hişâm b. Ammâr, ona Mesleme b. Ali, ona İbn Cüreyc, ona da Humeyd et-Tavîl, Enes b. Mâlik’in şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Hz. Peygamber (sav), (hastalığının üzerinden) üç gün geçmedikçe hiçbir hastayı ziyaret etmezdi."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mâ câe fi'-cenâiz 1, /233

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا عُقْبَةُ بْنُ خَالِدٍ السَّكُونِىُّ عَنْ مُوسَى بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ التَّيْمِىِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "إِذَا دَخَلْتُمْ عَلَى الْمَرِيضِ فَنَفِّسُوا لَهُ فِى الأَجَلِ. فَإِنَّ ذَلِكَ لاَ يَرُدُّ شَيْئًا وَهُوَ يَطِيبُ بِنَفْسِ الْمَرِيضِ."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Ukbe b. Halid es-Sekûnî ona Musa b. Muhammed b. İbrahim et-Teymî, ona babası ona da Ebu Said el-Hudrî, Hz. Peygamber’in şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: 'Hastanın yanına girdiğiniz zaman, ömrünün uzun olacağını söyleyerek onu rahatlatınız. Bu, kaderde olan hiçbir şeyi geri çevirmese de hastanın gönlünü hoş eder."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mâ câe fi'-cenâiz 1, /233

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ حُجْرٍ أَخْبَرَنَا شَرِيكٌ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ عَنْ حَارِثَةَ بْنِ مُضَرِّبٍ قَالَ: "أَتَيْنَا خَبَّابًا نَعُودُهُ وَقَدِ اكْتَوَى سَبْعَ كَيَّاتٍ، فَقَالَ لَقَدْ تَطَاوَلَ مَرَضِى، وَلَوْلاَ أَنِّى سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ لاَ تَمَنَّوُا الْمَوْتَ لَتَمَنَّيْتُ. وَقَالَ يُؤْجَرُ الرَّجُلُ فِى نَفَقَتِهِ كُلِّهَا إِلاَّ التُّرَابَ أَوْ قَالَ فِى الْبِنَاءِ." [قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ.]

Bize Ali b. Hucr, ona Şerîk, ona Ebu İshak, ona da Hârise b. Mudarrib şöyle rivayet etmiştir: "Hastalığı dolayısıyla Habbâb’ı ziyarete gitmiştik. Dağlama yapmak suretiyle yedi defa tedavi görmüştü. Bize şöyle dedi: Hastalığım uzadı. Rasulullah’ın (sav) 'Ölümü temenni etmeyiniz' buyurduğunu işitmemiş olsaydım, ölmeyi isterdim. Hz. Peygamber 'Kişi, toprak veya bina yapımı hariç ailesi için yaptığı her türlü harcamadan sevap kazanır' buyurdu." [Ebu İsa (et-Tirmizi), hadisin hasen sahih olduğunu söylemiştir.]

Açıklama: Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım: لاَ تَمَنَّوُا الْمَوْتَ

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Sıfatü'l-Kıyâme 40, 4/651