حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سُلَيْمَانَ الأَنْبَارِىُّ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ سَعِيدِ بْنِ عَبْدِ الْعَزِيزِ عَنْ مَوْلًى لِيَزِيدَ بْنِ نِمْرَانَ عَنْ يَزِيدَ بْنِ نِمْرَانَ قَالَ : رَأَيْتُ رَجُلاً بِتَبُوكَ مُقْعَدًا فَقَالَ مَرَرْتُ بَيْنَ يَدَىِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَأَنَا عَلَى حِمَارٍ وَهُوَ يُصَلِّى فَقَالَ "اللَّهُمَّ اقْطَعْ أَثَرَهُ." فَمَا مَشَيْتُ عَلَيْهَا بَعْدُ .

Bize Muhammed b. Süleyman el-Enbari, ona Veki', ona Said b. Abdülaziz, ona Yezid b. Nimran'ın azadlı kölesi, ona da Yezid b. Nimran şöyle rivayet etmiştir: Tebûk'te kötürüm bir adam gördüm. (O adam) şöyle dedi: "Ben bir eşeğin üzerinde olduğumda halde, namaz kılarken Nebi'nin (sav) önünden geçtim de "Allah'ım! Onu kötürüm kıl!" diye beddua etti. Ondan sonra (ayaklarım) üzerinde yürüyemedim."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 111, /167

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا عِيسَى بْنُ يُونُسَ حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ الْغَازِ عَنْ عَمْرِو بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ: "هَبَطْنَا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مِنْ ثَنِيَّةِ أَذَاخِرَ فَحَضَرَتِ الصَّلاَةُ - يَعْنِى - فَصَلَّى إِلَى جِدَارٍ فَاتَّخَذَهُ قِبْلَةً وَنَحْنُ خَلْفَهُ فَجَاءَتْ بَهْمَةٌ تَمُرُّ بَيْنَ يَدَيْهِ فَمَا زَالَ يُدَارِئُهَا حَتَّى لَصِقَ بَطْنُهُ بِالْجِدَارِ وَمَرَّتْ مِنْ وَرَائِهِ." [أَوْ كَمَا قَالَ مُسَدَّدٌ.]

Bize Müsedded, ona İsa b. Yunus, ona Hişam b. Ğâz, ona Amr b. Şuayb, ona babası (Şuayb b. Muhammed), ona da (Amr'ın) dedesi (Abdullah b. Amr es-Sehmî) şöyle rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav) ile birlikte Ezâhir (denilen) Seniyye (tarafından) indik. (Derken) namaz vakti girdi. Hz. Peygamber (sav), biz arkasında (cemaat olduğumuz) halde kıble (ile kendi arasında sütre edindiği) bir duvara doğru namaza durdu. (O esnada) bir kuzu gelip onun önünden geçmeye çalıştı. Nebi (sav), karnı duvara değene dek kuzuya engel oldu. Kuzu da onun arkasında geçti." [(Ebu Davud şöyle demiştir): Ya da Müsedded, buna benzer bir rivayette bulundu.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 112, /168

حَدَّثَنَا الْقَعْنَبِىُّ عَنْ مَالِكٍ عَنْ أَبِى النَّضْرِ مَوْلَى عُمَرَ بْنِ عُبَيْدِ اللَّهِ عَنْ بُسْرِ بْنِ سَعِيدٍ : أَنَّ زَيْدَ بْنَ خَالِدٍ الْجُهَنِىَّ أَرْسَلَهُ إِلَى أَبِى جُهَيْمٍ يَسْأَلُهُ مَاذَا سَمِعَ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى الْمَارِّ بَيْنَ يَدَىِ الْمُصَلِّى فَقَالَ أَبُو جُهَيْمٍ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "لَوْ يَعْلَمُ الْمَارُّ بَيْنَ يَدَىِ الْمُصَلِّى مَاذَا عَلَيْهِ لَكَانَ أَنْ يَقِفَ أَرْبَعِينَ خَيْرٌ لَهُ مِنْ أَنْ يَمُرَّ بَيْنَ يَدَيْهِ." [قَالَ أَبُو النَّضْرِ لاَ أَدْرِى قَالَ أَرْبَعِينَ يَوْمًا أَوْ شَهْرًا أَوْ سَنَةً].

Bize el-Ka'neb, ona Malik, ona Ebu Nadr Mevlâ Ömer b. Ubeydullah, ona da Büsr b. Said şöyle rivayet etmiştir: Zeyd b. Hâlid el-Cühenî, kendisini Ebu Cüheym'e gönderip namaz kılanın önünden geçen kimsenin durumu hakkında Rasulullah'tan (sav) işittiği bilgiyi sormasını istemiştir. Bunun üzerine Ebu Cüheym Hz. Peygamber'in (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Namaz kılanın önünden geçen kimse kendisine ne olacağını bilseydi 40 kadar beklemesi, onun önünden geçmesinden kendisi için daha hayırlı olurdu." [(Ravi) Ebu Nadr, 40 gün mü, ay mı, yoksa sene mi dedi, bilemiyorum dedi.]

Açıklama: Burada kullanılan 40 rakamını, gün ya da ay gibi bir zaman dilimiyle yorumlanabilir. Ancak burada 40 rakamı, ne kadar uzarsa uzasın, namazın önünden geçilmemesi gerektiğini beyan eden bir müphemiyet içermektedir.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 110, /166

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ قَالَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ عَنْ أَبِى النَّضْرِ مَوْلَى عُمَرَ بْنِ عُبَيْدِ اللَّهِ عَنْ بُسْرِ بْنِ سَعِيدٍ أَنَّ زَيْدَ بْنَ خَالِدٍ أَرْسَلَهُ إِلَى أَبِى جُهَيْمٍ يَسْأَلُهُ مَاذَا سَمِعَ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِى الْمَارِّ بَيْنَ يَدَىِ الْمُصَلِّى فَقَالَ أَبُو جُهَيْمٍ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "لَوْ يَعْلَمُ الْمَارُّ بَيْنَ يَدَىِ الْمُصَلِّى مَاذَا عَلَيْهِ لَكَانَ أَنْ يَقِفَ أَرْبَعِينَ خَيْرًا لَهُ مِنْ أَنْ يَمُرَّ بَيْنَ يَدَيْهِ قَالَ أَبُو النَّضْرِ لاَ أَدْرِى أَقَالَ أَرْبَعِينَ يَوْمًا أَوْ شَهْرًا أَوْ سَنَةً ."

Bize Abdullah b. Yusuf, ona Malik, ona Ömer b. Ubeydullah’ın azatlısı Ebu Nadr, ona Busr b. Said’in rivayet ettiğine göre Zeyd. b. Halid şöyle demiştir: Ebu Cuheym’e Rasulullah’dan (sav) namaz kılanın önünden geçen kimse hakkında ne işittiğini sormak üzere gönderdi. Ebu Cuheym dedi ki: Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: "Namaz kılanın önünden geçen kimse bundan dolayı ne kadar günahkâr olduğunu bilseydi kırk –Ebu Nadr dedi ki: kırk gün mü, ay mı, yoksa yıl mı dediğini bilemiyorum- (boyunca) durmak onun için daha hayırlı olurdu."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Salât 101, 1/296

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ وَحَفْصُ بْنُ عُمَرَ قَالاَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ عَمْرِو بْنِ مُرَّةَ عَنْ يَحْيَى بْنِ الْجَزَّارِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ: "أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم كَانَ يُصَلِّى فَذَهَبَ جَدْىٌ يَمُرُّ بَيْنَ يَدَيْهِ فَجَعَلَ يَتَّقِيهِ."

Bize Süleyman b. Harb ve Hafs b. Ömer, onlara Şube, ona Amr b. Mürre, ona Yahya b. Cezzar, ona da İbn Abbas şöyle rivayet etmiştir: "Nebi (sav) namaz kılıyordu. Bir oğlak (gelip) önünden geçmeye çalıştı. Hz. Peygamber (sav) de ona engel olmaya çalıştı."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 112, /168

حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ جِئْتُ عَلَى حِمَارٍ ح وَحَدَّثَنَا الْقَعْنَبِىُّ عَنْ مَالِكٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ : "أَقْبَلْتُ رَاكِبًا عَلَى أَتَانٍ وَأَنَا يَوْمَئِذٍ قَدْ نَاهَزْتُ الاِحْتِلاَمَ وَرَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يُصَلِّى بِالنَّاسِ بِمِنًى فَمَرَرْتُ بَيْنَ يَدَىْ بَعْضِ الصَّفِّ فَنَزَلْتُ فَأَرْسَلْتُ الأَتَانَ تَرْتَعُ وَدَخَلْتُ فِى الصَّفِّ فَلَمْ يُنْكِرْ ذَلِكَ أَحَدٌ." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَهَذَا لَفْظُ الْقَعْنَبِىِّ وَهُوَ أَتَمُّ.] [قَالَ مَالِكٌ وَأَنَا أَرَى ذَلِكَ وَاسِعًا إِذَا قَامَتِ الصَّلاَةُ.]

Bize Osman b. Ebu Şeybe, ona Süfyan b. Uyeyne, ona ez-Zührî, ona Ubeydullah b. Abdullah, ona da İbn Abbas, bir eşek üzerinde geldim şeklinde rivayette bulunurken; (T) Bize el-Ka'neb, ona Malik, ona İbn Şihab, ona Ubeydullah b. Abdullah b. Utbe, ona da İbn Abbas şöyle rivayet etmiştir: "O zaman(lar) bulûğ çağına henüz ulaşmıştım; dişi bir binek üzerinde (cemaate) geldim. Rasulullah da (sav) Minâ'da insanlara namaz kıldırıyordu. Bazı safların önünden geçtim. Eşek otlasın diye onu salıverdim. Ben de safa girip (namaza durdum ve) kimse bunu ayıplamadı." [Ebû Davud şöyle demiştir: Bu, el-Ka'nebî'nin rivayet ettiği tarikin lafızlarıdır ki, daha tamdır.] [Malik (b. Enes), namaz kılındığında (safların arasından geçmeyi) ben de uygun görüyorum demiştir.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 114, /169

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنْ مَنْصُورٍ عَنِ الْحَكَمِ عَنْ يَحْيَى بْنِ الْجَزَّارِ عَنْ أَبِى الصَّهْبَاءِ قَالَ: "تَذَاكَرْنَا مَا يَقْطَعُ الصَّلاَةَ عِنْدَ ابْنِ عَبَّاسٍ فَقَالَ جِئْتُ أَنَا وَغُلاَمٌ مِنْ بَنِى عَبْدِ الْمُطَّلِبِ عَلَى حِمَارٍ وَرَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يُصَلِّى فَنَزَلَ وَنَزَلْتُ وَتَرَكْنَا الْحِمَارَ أَمَامَ الصَّفِّ فَمَا بَالاَهُ وَجَاءَتْ جَارِيَتَانِ مِنْ بَنِى عَبْدِ الْمُطَّلِبِ فَدَخَلَتَا بَيْنَ الصَّفِّ فَمَا بَالَى ذَلِكَ."

Bize Müsedded, ona Ebu Avane, ona Mansur, ona Hakem, ona Yahya b. Cezzar, ona da Ebu Sahbâ şöyle rivayet etmiştir: "İbn Abbas'ın yanında namazı bozan şeyler hakkında müzakere ettik. İbn Abbas, ben ve Abdülmuttalib oğullarından bir çocuk, Rasulullah (sav) namaz kılarken eşek üzerinde (cemaate) geldik. O ve ben inip eşeği safın önünde bıraktık. Hz. Peygamber (sav), buna aldırış etmedi. (Ardından), Abdülmuttalib oğullarından iki kız çocuğu gelip safların arasında girdiler de Rasulullah (sav), buna da aldırış etmedi."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 114, /169

حَدَّثَنَا هَارُونُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْحَمَّالُ وَالْحَسَنُ بْنُ دَاوُدَ الْمُنْكَدِرِىُّ قَالاَ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى فُدَيْكٍ عَنِ الضَّحَّاكِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ صَدَقَةَ بْنِ يَسَارٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ: " إِذَا كَانَ أَحَدُكُمْ يُصَلِّى فَلاَ يَدَعْ أَحَدًا يَمُرُّ بَيْنَ يَدَيْهِ فَإِنْ أَبَى فَلْيُقَاتِلْهُ فَإِنَّ مَعَهُ الْقَرِينَ " [ وَقَالَ الْمُنْكَدِرِىُّ فَإِنَّ مَعَهُ الْعُزَّى .]

Bize Harun b. Abdullah el-Hammal ile el-Hasan b. Davud el-Munkedirî, onlara İbn Ebu Fudeyk, ona ed-Dahhak b. Osman, ona Sadaka b. Yesar, ona Abdullah b. Ömer’in rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: "Sizden namaz kılmakta olan biriniz, kimsenin önünden geçmesine izin vermesin. Mutlaka geçmek isterse onunla boğuşsun. Çünkü o kişi ile birlikte şeytan arkadaşı vardır." [ El-Münkedirî de: “Muhakkak onunla birlikte Uzza vardır,” demiştir.]

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce İkâmetu's-salât ve's-sünnetü fîhâ 39, /158

حَدَّثَنِى هَارُونُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ وَمُحَمَّدُ بْنُ رَافِعٍ قَالاَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ بْنِ أَبِى فُدَيْكٍ عَنِ الضَّحَّاكِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ صَدَقَةَ بْنِ يَسَارٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ : " إِذَا كَانَ أَحَدُكُمْ يُصَلِّى فَلاَ يَدَعْ أَحَدًا يَمُرُّ بَيْنَ يَدَيْهِ فَإِنْ أَبَى فَلْيُقَاتِلْهُ فَإِنَّ مَعَهُ الْقَرِينَ "

Bana Harun b. Abdullah ve Muhammed b. Râfi‘, onlara Muhammed b. İsmail b. Ebu Fudeyk, ona ed-Dahhâk b. Osman, ona Sadaka b. Yesâr, ona da Abdullah b. Ömer’in rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: "Biriniz namaz kılıyorsa kimsenin önünden geçmesine imkân vermesin. İlla geçmek isterse onunla boğuşsun. Çünkü (el-Karîn denilen) o şeytan, onunla beraberdir."

• Müslim Sahîh-i Müslim Salât 1130, /205

وَأَخْبَرَنَا أَبُو نَصْرٍ : عُمَرُ بْنُ عَبْدِ الْعَزِيزِ بْنِ عُمَرَ بْنِ قَتَادَةَ أَخْبَرَنَا عَلِىُّ بْنُ الْفَضْلِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَقِيْلٍ الْخُزَاعِىُّ أَخْبَرَنَا أَبُو شُعَيْبٍ الْحَرَّانِىُّ حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْمَدِينِىُّ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ قَتَادَةَ قَالَ سَمِعْتُ جَابِرَ بْنَ زَيْدٍ يُحَدِّثُ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ عَنِ النَّبِىِّ -صلى الله عليه وسلم- قَالَ : " يَقْطَعُ الصَّلاَةَ الْمَرْأَةُ الْحَائِضُ وَالْكَلْبُ " [ قَالَ يَحْيَى هُوَ الْقَطَّانُ : لَمْ يَرْفَعْ هَذَا الْحَدِيثَ أَحَدٌ عَنْ قَتَادَةَ غَيْرُ شُعْبَةَ ، قَالَ يَحْيَى وَأَنَا أُفَرِّقُهُ. قَالَ : وَرَوَاهُ ابْنُ أَبِى عَرُوبَةَ وَهِشَامٌ عَنْ قَتَادَةَ يَعْنِى مُوقُوفًا. قَالَ يَحْيَى : وَبَلَغَنِى أَنَّ هَمَّامًا يُدْخِلُ بَيْنَ قَتَادَةَ وَجَابِرِ بْنِ زَيْدٍ أَبَا الْخَلِيلِ . قَالَ عَلِىٌّ وَلَمْ يَرْفَعْ هَمَّامٌ الْحَدِيثَ.] [{ت} قَالَ الشَّيْخُ رَحِمَهُ اللَّهُ : وَالثَّابِتُ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ شَيْئًا مِنْ ذَلِكَ لاَ يُفْسِدُ الصَّلاَةَ وَلَكِنْ يُكْرَهُ. {ق} وَذَلِكَ يَدُلُّ مِنْ قَوْلِهِ مَعَ قَوْلِهِ : يَقْطَعُ عَلَى أَنَّ الْمُرَادَ بِالْقَطْعِ غَيْرُ الإِفْسَادِ. وَيُرْوَى مِنْ وَجْهٍ آخَرَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِىَ اللَّهُ عَنْهُمَا.]

• Beyhakî Sünen-i Kebir Salât 3528, 4/344