أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مَنْصُورٍ الْمَكِّىُّ قَالَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ قَالَ قَالَ ابْنُ عُمَرَ دَخَلَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم مَسْجِدَ قُبَاءَ لِيُصَلِّىَ فِيهِ فَدَخَلَ عَلَيْهِ رِجَالٌ يُسَلِّمُونَ عَلَيْهِ فَسَأَلْتُ صُهَيْبًا وَكَانَ مَعَهُ كَيْفَ كَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم يَصْنَعُ إِذَا سُلِّمَ عَلَيْهِ قَالَ كَانَ يُشِيرُ بِيَدِهِ .

Bize Muhammed b. Mansûr el-Mekkî, ona Süfyân, ona Zeyd b. Eslem, ona İbn Ömer (ra) şöyle rivayet etmiştir: Rasûlullah (sav) namaz kılmak için Kuba Mescidine girmişti, peşinden de bazı kimseler girerek kendisine selâm verdiler. Bunun üzerine o sırada Peygamber'in (sav) yanında bulunan Süheyb’e: “(Namaz kılarken) kendisine selâm verildiğinde Rasûlullah (sav) ne yapardı?” diye sordum. Süheyb: “El işaretiyle selâmı alırdı” diye cevap verdi.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sehv 6, /2164

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ هَاشِمٍ الْبَعْلَبَكِّىُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ شُعَيْبِ بْنِ شَابُورٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ الْحَارِثِ قَالَ أَخْبَرَنِى أَبُو الزُّبَيْرِ عَنْ جَابِرٍ قَالَ بَعَثَنِى النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم فَأَتَيْتُهُ وَهُوَ يَسِيرُ مُشَرِّقًا أَوْ مُغَرِّبًا فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ فَأَشَارَ بِيَدِهِ ثُمَّ سَلَّمْتُ عَلَيْهِ فَأَشَارَ بِيَدِهِ فَانْصَرَفْتُ فَنَادَانِى « يَا جَابِرُ » . فَنَادَانِى النَّاسُ يَا جَابِرُ . فَأَتَيْتُهُ فَقُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّى سَلَّمْتُ عَلَيْكَ فَلَمْ تَرُدَّ عَلَىَّ . فَقَالَ « إِنِّى كُنْتُ أُصَلِّى » .

Bize Muhammed b. Hâşim el-Ba'lebekkî, ona Muhammed b. Şuayb b. Şâbûr, ona Amr b. el-Hâris, ona Ebu'z-Zübeyr rivayet ettiğine göre Câbir (ra) şöyle demiştir: Hz. Peygamber (sav) beni bir gün bir iş için göndermişti. Geri geldiğimde doğuya veya batıya doğru (binek üzerinde) gidiyordu. Ona selam verdim. Eliyle işaret etti. Sonra tekrar selam vardim. Tekrar eliyle işaret etti. Ben de oradan ayrıldım. Sonrasında Allah Resulü, "Câbir!" diye seslendi. İnsanlar da "Câbir!" diye seslendiler. Onun yanına geldim ve "Ey Allah'ın resulü! Sana selam verdim ama selamımı almadın" dedim. "Namaz kılıyordum" buyurdu.

• Nesâî Sünen-i Nesâî Sehv 6, /2164

عبد الرزاق عن ابن جريج قال : أخبرت أن ابن مسعود كان إذا سلم عليه وهو يصلي أشار برأسه.

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Salât 3605, 2/338

2259 - أَخْبَرَنَا ابْنُ قُتَيْبَةَ، قَالَ: حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ مَوْهَبٍ، قَالَ: حَدَّثَنِي اللَّيْثُ، عَنْ بُكَيْرِ بْنِ الْأَشَجِّ، عَنْ نَابِلٍ صَاحِبِ الْعَبَاءِ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ، عَنْ صُهَيْبٍ، قَالَ: «مَرَرْتُ بِرَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَهُوَ يُصَلِّي فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ، فَرَدَّ عَلَيَّ إِشَارَةً، » وَلَا أَعْلَمُ إِلَّا أَنَّهُ قَالَ: «بِإِصْبَعِهِ»

• İbn Hibban Sahih-i İbn Hibban Salât 2259, 6/34

2258 - أَخْبَرَنَا أَبُو خَلِيفَةَ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ بَشَّارٍ الرَّمَادِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، قَالَ: حَدَّثَنَا زَيْدُ بْنُ أَسْلَمَ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ، قَالَ: دَخَلَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَسْجِدَ بَنِي عَمْرِو بْنِ عَوْفٍ - يَعْنِي مَسْجِدَ قُبَاءٍ - فَدَخَلَ رِجَالٌ مِنَ الْأَنْصَارِ يُسَلِّمُونَ عَلَيْهِ، قَالَ ابْنُ عُمَرَ: فَسَأَلْتُ صُهَيْبًا - وَكَانَ مَعَهُ -: كَيْفَ كَانَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَفْعَلُ إِذَا كَانَ يُسَلَّمُ عَلَيْهِ وَهُوَ يُصَلِّي؟ فَقَالَ: «كَانَ يُشِيرُ بِيَدِهِ»

• İbn Hibban Sahih-i İbn Hibban Salât 2258, 6/33

2518 - أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَلْمٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا حَرْمَلَةُ بْنُ يَحْيَى، قَالَ: حَدَّثَنَا ابْنُ وَهْبٍ، قَالَ: أَخْبَرَنِي عَمْرُو بْنُ الْحَارِثِ، عَنْ أَبِي الزُّبَيْرِ مَوْلَى حَكِيمِ بْنِ حِزَامٍ، عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ أَنَّهُ قَالَ: كُنَّا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي سَفَرٍ، فَبَعَثَنِي مَبْعَثًا، فَأَتَيْتُهُ وَهُوَ يَسِيرُ، فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ فَأَوْمَأَ بِيَدِهِ، ثُمَّ سَلَّمْتُ فَأَشَارَ وَلَمْ يُكَلِّمْنِي، فَنَادَانِي بَعْدُ وَقَالَ: «إِنِّي كُنْتُ أُصَلِّي نَافِلَةً»

• İbn Hibban Sahih-i İbn Hibban Salât 2518, 6/263

2519 - أَخْبَرَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْقَطَّانُ، قَالَ: حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عَمَّارٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ شُعَيْبٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ الْحَارِثِ، عَنْ أَبِي الزُّبَيْرِ، عَنْ جَابِرٍ قَالَ: بَعَثَنِي رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَبْعَثًا، فَوَجَدْتُهُ يَسِيرُ مُشْرِقًا وَمُغْرِبًا، فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ، فَأَشَارَ بِيَدِهِ، ثُمَّ سَلَّمْتُ عَلَيْهِ فَأَشَارَ بِيَدِهِ، فَانْصَرَفْتُ فَنَادَانِي: «يَا جَابِرُ»، فَنَادَانِي النَّاسُ: يَا جَابِرُ فَأَتَيْتُهُ فَقُلْتُ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، قَدْ سَلَّمْتُ عَلَيْكَ فَلَمْ تَرُدَّ عَلَيَّ، قَالَ: «ذَاكَ أَنِّي كُنْتُ أُصَلِّي».

• İbn Hibban Sahih-i İbn Hibban Salât 2519, 6/263

وَحَدَّثَنِى عَنْ مَالِكٍ عَنْ نَافِعٍ أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ مَرَّ عَلَى رَجُلٍ وَهُوَ يُصَلِّى فَسَلَّمَ عَلَيْهِ فَرَدَّ الرَّجُلُ كَلاَمًا فَرَجَعَ إِلَيْهِ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ فَقَالَ لَهُ إِذَا سُلِّمَ عَلَى أَحَدِكُمْ وَهُوَ يُصَلِّى فَلاَ يَتَكَلَّمْ وَلْيُشِرْ بِيَدِهِ .

Bana Mâlik, ona Nâfi rivayet ettiğine göre Abdullah b. Ömer (ra) namaz kılan bir adamın yanına uğradı ve ona selam verdi. Adam selamını sözlü olarak aldı. Bunun üzerine Abullah b. Ömer ona dönüp "Sizden biriniz namaz kılarken selam alırsa onu sözlü olarak almasın, eliyle işaret etsin" dedi.

Açıklama: Bazı alimlere göre namaz kılana selam verilmesi caiz değilken bir grup alime göre ise namaz kılana selam verilebilir, ancak namaz kılan selama sözle değil işaretle mukabele etmelidir. Abdullah b. Ömer'in de ikinci görüşe sahip olduğu anlaşılmaktadır. Birinci görüşü savunanlar, Hz. Peygamber'in "Namazda sizin için çeşitli meşguliyetler var" hadisini esas alırken ikinci görüşte olanlar Rasulullah'ın bir keresinde namaz kılarken kendisine verilen selamı işaret elmasını delil olarak kabul etmişlerdir (İbn Abdilberr, İstizkar, II, 337).

• İmam Mâlik Muvatta' Kasru's-salât fi's-sefer 410, 1/56

- أَخْبَرَنَا أَبُو الْوَلِيدِ هو الطَّيَالِسِىُّ حَدَّثَنَا لَيْثُ بْنُ سَعْدٍ أَخْبَرَنِى بُكَيْرٌ هُوَ ابْنُ الأَشَجِّ عَنْ نَابِلٍ صَاحِبِ الْعَبَاءِ عَنِ ابْنِ عُمَرَ عَنْ صُهَيْبٍ قَالَ : مَرَرْتُ بِرَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ وَهُوَ يُصَلِّى فَرَدَّ إِلَىَّ إِشَارَةً. قَالَ لَيْثٌ أَحْسَبُهُ قَالَ بِأُصْبُعِهِ.

Bize Ebu'l-Velîd et-Tayâlisî, ona Leys b. Sa'd, ona Bükeyr -İbnü'l-Eşec-, ona Nabil Sâhibü'l-Abâ, ona İbn Ömer, ona Suhayb (ra) şöyle rivayet etmiştir: Namaz kılarken Rasulullah'ın (sav) yanına uğradım ve selam verdim. Selamımı işaretle aldı. Leys şöyle demiştir: Sanırım "Parmağıyla" dedi.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Salât 94, 2/859

أَخْبَرَنَا يَحْيَى بْنُ حَسَّانَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ عَنِ ابْنِ عُمَرَ : أَنَّ النَّبِىَّ -صلى الله عليه وسلم- دَخَلَ مَسْجِدَ بَنِى عَمْرِو بْنِ عَوْفٍ فَدَخَلَ النَّاسُ يُسَلِّمُونَ عَلَيْهِ وَهُوَ فِى الصَّلاَةِ. قَالَ : فَسَأَلْتُ صُهَيْباً كَيْفَ كَانَ يَرُدُّ عَلَيْهِمْ؟ قَالَ : هَكَذَا وَأَشَارَ بِيَدِهِ.

Bize Yahya b. Hassân, ona Süfyan b. Uyeyne, ona Zeyd b. Eslem, ona İbn Ömer (ra) şöyle rivayet etmiştir: Hz. Peygamber (sav) Benî Amr b. Avf mescidine girmişti. İnsanlar da o namazdayken girip kendisine selam veriyorlardı. Suheyb'e "Onların selamını nasıl alıyordu?" diye sordum. Eliyle işaret ederek "İşte böyle" dedi.

• Dârimî Sünen-i Dârimî Salât 94, 2/860