7396- حَدَّثَنا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى، حَدَّثنا عويد بن أبي عِمْرَان الْجَوْنِيّ، عَن أَبِيه، عَن أَنَس بن مالك قال: أوصاني النَّبِيّ صَلَّى الله عَلَيه وَسَلَّم بخمس خصال قال: يا أنس أسبغ الوضوء يزد في عمرك وسلم على من لقيت من أمتي تكثر حسناتك، وإذا دخلت، يعني: بيتك فسلم على أهل بيتك يكثر خير بيتك وصل صلاة الضحى فإنها صلاة الأوابين قبلك، يا أنس: ارحم الصغير ووقر الكبير تكن من رفقائي يوم القيامة.

Bize Muhammed b. el-Müsennâ, ona Uveyd b. Ebî İmran el-Cevni, ona babası, ona da Enes b. Mâlik (ra) şöyle dedi: “Rasûlullah (sav) bana beş şeyi yapmamı tenbihledi ve şöyle dedi: "Ya Enes! Abdesti tam al ki ömrün uzasın. Ümmetimden kiminle karşılaşırsan selam ver ki sevapların artsın. Evine girdiğin zaman ev halkına da selam ver ki evinin hayrı çoğalsın. Kuşluk namazı kıl. Çünkü kuşluk namazı, senden önceki çok tevbe edenlerin namazıdır. Ey Enes! Küçüklere merhamet et, büyüklere saygı göster ki kıyamet günü benim arkadaşlarımdan olasın."

Açıklama: Evvabin (رجع) "döndü" manasına (آب إلى كذا) fiilinden türemedir. Evvabinden maksat, kötülükten iyiliğe dönenler, tövbe edenler ve istiğfarda bulunanlar demektir.

• Bezzâr Müsned-i Bezzâr Enes b. Malik 7396, 14/12

حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ الْجَعْدِ أَخْبَرَنَا شُعْبَةُ عَنْ أَنَسِ بْنِ سِيرِينَ قَالَ سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ الأَنْصَارِىَّ قَالَ قَالَ رَجُلٌ مِنَ الأَنْصَارِ - وَكَانَ ضَخْمًا - لِلنَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم إِنِّى لاَ أَسْتَطِيعُ الصَّلاَةَ مَعَكَ . فَصَنَعَ لِلنَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم طَعَامًا ، فَدَعَاهُ إِلَى بَيْتِهِ ، وَنَضَحَ لَهُ طَرَفَ حَصِيرٍ بِمَاءٍ فَصَلَّى عَلَيْهِ رَكْعَتَيْنِ . وَقَالَ فُلاَنُ بْنُ فُلاَنِ بْنِ جَارُودٍ لأَنَسٍ - رضى الله عنه - أَكَانَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم يُصَلِّى الضُّحَى فَقَالَ مَا رَأَيْتُهُ صَلَّى غَيْرَ ذَلِكَ الْيَوْمِ .

Bize Ali b. Ca'd, ona Şu'be, ona da Enes b. Sîrîn'in rivayet ettiğine göre Enes b. Mâlik el-Ensârî, şöyle demiştir "Ensâr'dan -iri yarı- bir adam, Hz. Peygamber'in (sav) yanına geldi ve 'Ben seninle birlikte namaz kılamıyorum' dedi. Daha sonra Hz. Peygamber (sav) için bir yemek yaptı ve Onu (sav) evine davet etti. [Peygamber (sav) onun evine gidince adam] hasırın bir tarafını [yani bir yüzünü] su serperek yumuşattı. Hz. Peygamber (sav) [hasırın üstünde] iki rekat [nafile] namaz kıldı. Cârûdoğlu falan oğlu falan [yani Abdulhamîd b. Munzir], Enes'e (ra) hitaben "Hz. Peygamber kuşluk [duhâ] namazı kılar mıydı?" diye sordu. Enes de adama şöyle cevap verdi: "O günden başka Onun (sav) böyle bir namaz kıldığını görmedim" demiştir.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Teheccüd 33, 1/420

أَخْبَرَنَا أَبُو الْحَسَنِ بْنُ عَبْدَانَ أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ عُبَيْدٍ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْعَبَّاسِ حَدَّثَنَا الْحَكَمُ بْنُ مُوسَى حَدَّثَنَا صَدَقَةُ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ الْحَارِثِ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِى أُمَامَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- : " مَنْ مَشَى إِلَى صَلاَةٍ مَكْتُوبَةٍ وَهُوَ مُتَطَهِّرٌ فَأَجْرُهُ كَأَجْرِ الْحَاجِّ الْمُحْرِمِ ، وَمَنْ مَشَى إِلَى سُبْحَةِ الضُّحَى لاَ يُنْهِضُهُ إِلاَّ إِيَّاهُ فَأَجْرُهُ كَأَجْرِ الْمُعْتَمِرِ ، وَصَلاَةٌ عَلَى إِثْرِ صَلاَةٍ لاَ لَغْوَ بَيْنَهُمَا كِتَابٌ فِى عِلِّيِّينَ."

Bize Ebu'l-Hasen b. Abdan, ona Ahmed b. Ubeyd, ona Muhammed b. Abbas, ona Hakem b. Musa, ona Sadaka, ona Yahya b. Haris, ona Kasım b. Abdurrahman, ona da Ebu Umaman Hz. Peygamber'den (sav) rivayet etmiştir: "Kim abdest alarak farz bir namaz için yola çıkarsa, ona hac yapanların sevabı verilir. Kim sadece kuşluk namazı için yola çıkarsa ona umre yapanların sevabı verilir. Arasında boş söz ve davranışla meşgul olmaksızın ard arda iki namazı kılan kimse Illiyyine kaydedilir."

• Beyhakî Sünen-i Kebir Salât 4973, 5/483

حَدَّثَنَا خَلاَّدٌ حَدَّثَنَا مِسْعَرٌ حَدَّثَنَا مُحَارِبُ بْنُ دِثَارٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ - رضى الله عنهما - قَالَ أَتَيْتُ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم وَهْوَ فِى الْمَسْجِدِ - قَالَ مِسْعَرٌ أُرَاهُ قَالَ ضُحًى - فَقَالَ « صَلِّ رَكْعَتَيْنِ » . وَكَانَ لِى عَلَيْهِ دَيْنٌ فَقَضَانِى وَزَادَنِى .

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Kitâb fî'l-İstikrâz ve Edâi'd-Duyûn ve'l-Hacr ve't 7, 1/666

عبد الرزاق عن ابن جريج قال : أخبرني سليمان الاحول أنه سمع عطاء الخراساني يقول لطاووس : إن ابن عباس يقول : صلاة الضحى في القرآن ، ولكن لا يغوص عليها إلا غائص ، ثم قرأ (يسبحن بالعشى والاشراق) قال طاووس : والله ما صلاها ابن عباس حتى مات إلا أن يطوف بالبيت.

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Salât 4871, 3/79

عبد الرزاق عن معمر عن عطاء الخراساني قال : قال ابن عباس : لم يزل في نفسي من صلاة الضحى شئ حتى قرأت (سخرنا الجبال معه يسبحن بالعشي والاشراق) .

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Salât 4870, 3/79

عبد الرزاق عن ابن جريج قال : أخبرني عمرو بن دينار أن ابن عباس قال : صلاة الضحى إذا انقطعت الظلال .

• Abdürrezzak b. Hemmam Musannef Salât 4873, 3/80

حَدَّثَنَا أَبُو الْيَمَانِ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ عَيَّاشٍ عَنْ يَحْيَى بْنِ الْحَارِثِ الذماري عَنِ الْقَاسِمِ أَبِي عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِي أُمَامَةَ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: " مَنْ مَشَى إِلَى صَلَاةٍ مَكْتُوبَةٍ وَهُوَ مُتَطَهِّرٌ كَانَ لَهُ كَأَجْرِ الْحَاجِّ الْمُحْرِمِ وَمَنْ مَشَى إِلَى سُبْحَةِ الضُّحَى كَانَ لَهُ كَأَجْرِ الْمُعْتَمِرِ وَصَلَاةٌ عَلَى إِثْرِ صَلَاةٍ لَا لَغْوَ بَيْنَهُمَا كِتَابٌ فِي عِلِّيِّينَ" [و قَالَ أَبُو أُمَامَةَ الْغُدُوُّ وَالرَّوَاحُ إِلَى هَذِهِ الْمَسَاجِدِ مِنْ الْجِهَادِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ]

Bize Ebû'l-Yemân, ona İsmail b. Ayyâş, ona Yahya b. el-Hâris ez-Zimârî, ona el-Kasım b. Ebî Abdurrahman, ona da Ebû Ümâme'nin (ra) rivâyet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu: "Her kim, temiz (abdestli) olarak farz namaz kılmak için yola çıkarsa, ona ihramlı olarak hac yapana verilen mükâfat gibi sevap verilir. Kim kuşluk namazını kılmak için yola çıkarsa, ona da umre yapana verilen mükâfat gibi sevap verilir. Aralarında gereksiz söz ve davranış olmaksızın bir namazdan diğer namaz vaktine kadar bekleyen de yüce makamlarda (illiyyûnda) yazılır." [Ebû Ümâme de, "Şu camilere yapılan geliş ve gidişler, Allah yolunda cihad etmekten sayılır" dedi.]

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Ümame el-Bahili 22660, 7/432

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا جَرِيرٌ عَنْ مَنْصُورٍ عَنْ مُجَاهِدٍ قَالَ دَخَلْتُ أَنَا وَعُرْوَةُ بْنُ الزُّبَيْرِ الْمَسْجِدَ ، فَإِذَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ - رضى الله عنهما - جَالِسٌ إِلَى حُجْرَةِ عَائِشَةَ ، وَإِذَا نَاسٌ يُصَلُّونَ فِى الْمَسْجِدِ صَلاَةَ الضُّحَى . قَالَ فَسَأَلْنَاهُ عَنْ صَلاَتِهِمْ . فَقَالَ بِدْعَةٌ . ثُمَّ قَالَ لَهُ كَمِ اعْتَمَرَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ أَرْبَعً إِحْدَاهُنَّ فِى رَجَبٍ ، فَكَرِهْنَا أَنْ نَرُدَّ عَلَيْهِ .

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Ebvâbu'l-Umreti 3, 1/538

حَدَّثَنَا أَبُو مَعْمَرٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَارِثِ حَدَّثَنَا أَبُو التَّيَّاحِ قَالَ حَدَّثَنِى أَبُو عُثْمَانَ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ - رضى الله عنه - قَالَ أَوْصَانِى خَلِيلِى صلى الله عليه وسلم بِثَلاَثٍ صِيَامِ ثَلاَثَةِ أَيَّامٍ مِنْ كُلِّ شَهْرٍ ، وَرَكْعَتَىِ الضُّحَى ، وَأَنْ أُوتِرَ قَبْلَ أَنْ أَنَامَ .

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Savm 60, 1/580