حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا ابْنُ عُلَيَّةَ عَنْ رَوْحِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَقِيلٍ عَنِ الرُّبَيِّعِ قَالَتْ: أَتَانِى ابْنُ عَبَّاسٍ فَسَأَلَنِى عَنْ هَذَا الْحَدِيثِ - تَعْنِى حَدِيثَهَا الَّذِى ذَكَرَتْ: ’أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم تَوَضَّأَ، وَغَسَلَ رِجْلَيْهِ’ - فَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ: ’إِنَّ النَّاسَ أَبَوْا إِلاَّ الْغَسْلَ، وَلاَ أَجِدُ فِى كِتَابِ اللَّهِ إِلاَّ الْمَسْحَ.’

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona (İsmail) İbn Uleyye, ona Ravh b. Kasım, ona da Abdullah b. Muhammed b. Akîl, Rubeyyi'in (bt. Muavviz) şöyle dediğini rivayet etmiştir: İbn Abbas bana gelerek, 'Hz. Peygamber'in (sav) abdest alırken ayaklarını yıkadığını' bildirdiğim hadisi sordu ve sonra şöyle dedi: 'İnsanlar (ayakları) yıkamak dışında başka bir şeyi kabul etmiyorlar. Ancak ben Allah'ın Kitabı'nda sadece ayakları mesh etmeyi buluyorum.' dedi.

Açıklama: Elbani ...فَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ إِنَّ النَّاسَ kısmı dışındaki bölümün hasen olduğunu ifade etmiştir

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 56, /83

قَالَ الْقَطَّانُ حَدَّثَنَا أَبُو حَاتِمٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْمُؤْمِنِ بْنُ عَلِىٍّ حَدَّثَنَا عَبْدُ السَّلاَمِ بْنُ حَرْبٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "وَيْلٌ لِلأَعْقَابِ مِنَ النَّارِ."

Bize (Ahmed b. Sinan) Kattân, ona Ebu Hâtim, ona Abdulmü’min b. Ali, ona Abdüsselam b. Harb, ona Hişam b. Urve, ona babası (Urve b. Zübeyr), ona da Âişe Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "(ٍİyi yıkanmadığı için) Ateşte yanacak olan topukların vay haline!"

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 55, /82

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الصَّبَّاحِ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ رَجَاءٍ الْمَكِّىُّ عَنِ ابْنِ عَجْلاَنَ؛ (ح) وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ وَأَبُو خَالِدٍ الأَحْمَرُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَجْلاَنَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ أَبِى سَعِيدٍ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ قَالَ: رَأَتْ عَائِشَةُ عَبْدَ الرَّحْمَنِ وَهُوَ يَتَوَضَّأُ، فَقَالَتْ: ’أَسْبِغِ الْوُضُوءَ، فَإِنِّى سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: "وَيْلٌ لِلْعَرَاقِيبِ مِنَ النَّارِ".’

Bize Muhammed b. Sabbah, ona Abdullah b. Reca el-Mekkî, ona İbn Aclân; (T) Bize Ebu Bekir b. Ebî Şeybe, ona Yahya b. Said ve Ebu Halid el-Ahmer, onlara Muhammed b. Aclân, ona Said b. Ebu Said, ona da Ebu Seleme (b. Abdurrahman) şöyle rivayet etmiştir: Âişe (r.), (kardeşi) Abdurrahmân'ı abdest alırken gördü ve ona: 'Abdesti (şartlarına ve adaplarına özen göstererek) tastamam al. Zira ben Rasulullah'ı (sav): "(ٍİyi yıkanmadığı için) Ateşte yanacak olan topukların vay haline!" buyururken işittim.' dedi.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 55, /83

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ أَبِى الشَّوَارِبِ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ الْمُخْتَارِ حَدَّثَنَا سُهَيْلٌ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "وَيْلٌ لِلأَعْقَابِ مِنَ النَّارِ."

Bize Muhammed b. Abdulmelik b. Ebu Şevârib, ona Abdülaziz b. Muhtar, ona Süheyl (b. Ebu Salih), ona babası (Ebu Salih es-Semmâm), ona da Ebu Hureyre, Rasulullah’ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "(ٍİyi yıkanmadığı için) Ateşte yanacak olan topukların vay haline!"

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 55, /83

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا أَبُو الأَحْوَصِ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ أَبِى كَرِبٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ: "وَيْلٌ لِلْعَرَاقِيبِ مِنَ النَّارِ."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Ebu’l-Ahvas (Sellâm b. Süleym), ona Ebu İshak (Amr b. Abdullah), ona Said b. Ebu Kerb, ona da Câbir b. Abdullah, Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "(ٍİyi yıkanmadığı için) Ateşte yanacak olan topukların vay haline!"

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 55, /83

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا أَبُو الأَحْوَصِ عَنْ أَبِى إِسْحَاقَ عَنْ أَبِى حَيَّةَ قَالَ: رَأَيْتُ عَلِيًّا تَوَضَّأَ، فَغَسَلَ قَدَمَيْهِ إِلَى الْكَعْبَيْنِ. ثُمَّ قَالَ: ’أَرَدْتُ أَنْ أُرِيَكُمْ طُهُورَ نَبِيِّكُمْ صلى الله عليه وسلم.’

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Ebu Ahvas, ona da Ebû İshak (es-SEbiî), Ebu Hayye’nin (Amr b. Abdullah) şöyle dediğini rivayet etmiştir: Ben, Hz. Ali’nin abdest alırken, ayaklarını topuklarına kadar yıkadığını gördüm. Hz. Ali (abdestini tamamladıktan) sonra: 'Peygamberiniz’in (sav) abdestini size göstermek istedim.' dedi.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 56, /83

حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عَمَّارٍ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ بْنُ مُسْلِمٍ حَدَّثَنَا حَرِيزُ بْنُ عُثْمَانَ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ مَيْسَرَةَ عَنِ الْمِقْدَامِ بْنِ مَعْدِيكَرِبَ: "أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم تَوَضَّأَ، فَغَسَلَ رِجْلَيْهِ ثَلاَثًا ثَلاَثًا."

Bize Hişam b. Ammar, ona Velid b. Müslim, ona Hariz b. Osman, ona da Abdurrahman b. Meysere, Mikdad b. Ma'dîkerb'in şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav) ayaklarını üçer defa yıkayarak abdest aldı."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 56, /83

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا حَجَّاجٌ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِى طَلْحَةَ حَدَّثَنِى عَلِىُّ بْنُ يَحْيَى بْنِ خَلاَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَمِّهِ رِفَاعَةَ بْنِ رَافِعٍ، أَنَّهُ كَانَ جَالِسًا عِنْدَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ: "إِنَّهَا لاَ تَتِمُّ صَلاَةٌ لأَحَدٍ، حَتَّى يُسْبِغَ الْوُضُوءَ كَمَا أَمَرَهُ اللَّهُ تَعَالَى؛ يَغْسِلُ وَجْهَهُ، وَيَدَيْهِ إِلَى الْمِرْفَقَيْنِ، وَيَمْسَحُ بِرَأْسِهِ وَرِجْلَيْهِ إِلَى الْكَعْبَيْنِ."

Bize Muhammed b. Yahya, ona Haccac, ona Hemmam, ona İshak b. Abdullah b. Ebu Talha, ona Ali b. Yahya b. Hallâd, ona babası (Yahya b. Hallâd), ona da amcası Rifâ'a b. Râfi', Nebi'nin (sav) yanında oturduğu esnada O'nun (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Gerçek şu ki, sizden birinin namazı, abdestini Allah'ın (cc) kendisine emrettiği gibi, yüzünü ve kollarını dirsekleriyle beraber yıkayıp, başını mesh edip ve ayaklarını da topuklarla beraber yıkamak suretiyle (şartlarına ve adaplarına uyarak) tastamam bir şekilde alıncaya kadar, tamam olmuş olmaz."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 57, /83

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنْ عَاصِمٍ عَنْ زِرٍّ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ عَسَّالٍ قَالَ: "كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَأْمُرُنَا أَنْ لاَ نَنْزِعَ خِفَافَنَا ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ إِلاَّ مِنْ جَنَابَةٍ، لَكِنْ مِنْ غَائِطٍ وَبَوْلٍ وَنَوْمٍ."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Süfyan b. Uyeyne, ona Asım (b. Ebu Necûd), ona da Zir (b. Hubeyş), Safvan b. Assâl'in şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav), cünüplük hariç, küçük ve büyük tuvaletlerimizi yaptığımızdan ve uykudan dolayı üç gün boyunca çıkarmamamızı bize emretti."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 62, /86

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ جَامِعِ بْنِ شَدَّادٍ أَبِى صَخْرَةَ قَالَ سَمِعْتُ حُمْرَانَ يُحَدِّثُ أَبَا بُرْدَةَ فِى الْمَسْجِدِ أَنَّهُ سَمِعَ عُثْمَانَ بْنَ عَفَّانَ يُحَدِّثُ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "مَنْ أَتَمَّ الْوُضُوءَ كَمَا أَمَرَهُ اللَّهُ، فَالصَّلَوَاتُ الْمَكْتُوبَاتُ كَفَّارَاتٌ لِمَا بَيْنَهُنَّ."

Bize Muhammed b. Beşşâr, ona Muhammed b. Cafer, ona Şu’be, ona Cami’ b. Şeddâd Ebu Sahra, ona Humrân, ona Ebu Bürde mescitte, ona da Osman b. Affan, Rasulullah’ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Kim Allah’ın kendisine emrettiği gibi abdestini (şartlarına ve adaplarına özen göstererek) tam alırsa, (bu abdestle kıldığı )farz namazlar, aralarında işlediği günahlara kefaret olur."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 57, /83