حَدَّثَنَا الْعَبَّاسُ بْنُ الْوَلِيدِ وَأَحْمَدُ بْنُ الأَزْهَرِ قَالاَ حَدَّثَنَا مَرْوَانُ بْنُ مُحَمَّدٍ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ السِّمْطِ حَدَّثَنَا الْوَضِينُ بْنُ عَطَاءٍ عَنْ مَحْفُوظِ بْنِ عَلْقَمَةَ عَنْ سَلْمَانَ الْفَارِسِىِّ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم تَوَضَّأَ فَقَلَبَ جُبَّةَ صُوفٍ كَانَتْ عَلَيْهِ فَمَسَحَ بِهَا وَجْهَهُ .

Bize Abbas b. Velid ve Ahmed b. Ezher, onlara Mervan b. Muhammed, ona Yezid b. Simt, ona Vezîn b. Atâ, ona Mahfûz b. Alkame, ona da Selman Farisî şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah (sav), abdest aldıktan sonra üzerindeki yün cübbeyi ters çevirdi ve yüzünü onunla kuruladı.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 59, /85

حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَهَّابِ بْنُ عَبْدِ الْحَكَمِ الْبَغْدَادِىُّ الْوَرَّاقُ وَأَبُو عَمَّارٍ الْحُسَيْنُ بْنُ حُرَيْثٍ قَالاَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سُلَيْمٍ حَدَّثَنِى إِسْمَاعِيلُ بْنُ كَثِيرٍ قَالَ سَمِعْتُ عَاصِمَ بْنَ لَقِيطِ بْنِ صَبْرَةَ عَنْ أَبِيهِ قَالَ قُلْتُ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَخْبِرْنِى عَنِ الْوُضُوءِ . قَالَ « أَسْبِغِ الْوُضُوءَ وَخَلِّلْ بَيْنَ الأَصَابِعِ وَبَالِغْ فِى الاِسْتِنْشَاقِ إِلاَّ أَنْ تَكُونَ صَائِمًا » . قَالَ أَبُو عِيسَى هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ . وَقَدْ كَرِهَ أَهْلُ الْعِلْمِ السَّعُوطَ لِلصَّائِمِ وَرَأَوْا أَنَّ ذَلِكَ يُفْطِرُهُ وَفِى الْحَدِيثِ مَا يُقَوِّى قَوْلَهُمْ .

Bize Abdülvehhâb b. Abdülhakem el-Bağdâdî el-Verrâk ve Ebu Ammâr Hüseyin b. Hureys, onlara Yahya b. Süleym, ona İsmail b. Kesîr, ona Âsım b. Lakît b. Sabre, ona da babası (Lakît b. Âmir) şöyle rivayet etmiştir: Ben, "Yâ Rasulullah! Bana abdestten bahset" dedim. Hz. Peygamber (sav), "Abdesti layıkıyla alıp parmaklar arasını hilalle ve oruçlu olmadığın(da) da burnuna epeyice su çek (istinşâk)" buyurdu. Ebu İsa şöyle demiştir: Bu, hasen-sahih bir hadistir. İlim ehli, oruçlunun (burundan) ilaç alma(sını) kerih görüp bunun orucunu bozacağını benimsemiştir. Bu hadiste, onların görüşlerini destekleyecek (bilgi) vardır.

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Savm 69, 3/155

نا أبو بكر الشافعي نا بشر بن موسى نا الحميدي نا سفيان نا بن جريج عن سليمان بن موسى الشامي قال قال رسول الله صلى الله عليه و سلم : مثله سواء

• Darekutni Sünen-i Darekutni 280, 1/145

حدثنا أبو بكر النيسابوري نا يونس بن عبد الأعلى نا عبد الله بن وهب حدثني زيد بن الحباب عن أبي معاذ عن بن شهاب عن عروة عن عائشة رضي الله عنها قالت : كان لرسول الله صلى الله عليه و سلم خرقة يتنشف بها بعد وضوئه أبو معاذ هو سليمان بن أرقم وهو متروك

• Darekutni Sünen-i Darekutni 388, 1/197

أَخْبَرَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ : عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ أَخْبَرَنَا أَبُو بَكْرٍ : أَحْمَدُ بْنُ إِسْحَاقَ بْنِ أَيُّوبَ الْفَقِيهُ أَخْبَرَنَا عُبَيْدُ بْنُ عَبْدِ الْوَاحِدِ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ بْنُ سَعْدٍ عَنْ عُقَيْلٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ أَخْبَرَنِى عَطَاءُ بْنُ يَزِيدَ اللَّيْثِىُّ عَنْ حُمْرَانَ مَوْلَى عُثْمَانَ بْنِ عَفَّانَ قَالَ : رَأَيْتُ عُثْمَانَ تَوَضَّأَ فَأَفْرَغَ عَلَى يَدَيْهِ مِنَ الإِنَاءِ فَغَسَلَهُمَا ثَلاَثَ مَرَّاتٍ ، ثُمَّ أَدْخَلَ يَدَهُ الْيُمْنَى فِى الْوَضُوءِ فَمَضْمَضَ وَاسْتَنْشَقَ ، ثُمَّ غَسَلَ وَجْهَهُ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ وَيَدَيْهِ إِلَى الْمِرْفَقَيْنِ ، ثُمَّ مَسَحَ بِرَأْسِهِ ، ثُمَّ غَسَلَ رِجْلَهُ الْيُمْنَى ثَلاَثَ مَرَّاتٍ ، ثُمَّ غَسَلَ رِجْلَهُ الْيُسْرَى ثَلاَثَ مَرَّاتٍ ، ثُمَّ قَالَ : رَأَيْتُ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- يَتَوَضَّأُ نَحْوَ وُضُوئِى هَذَا ، ثُمَّ قَالَ :« مَنْ تَوَضَّأَ مِثْلَ وُضُوئِى هَذَا ثُمَّ رَكَعَ رَكْعَتَيْنِ لَمْ يُحَدِّثْ فِيهِمَا نَفْسَهُ ، غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ ».

• Beyhakî Sünen-i Kebir Tahâret 219, 1/147

677 - حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى، وَالنُّفَيْلِيُّ، عَلِيُّ بْنُ عُثْمَانَ قَالَا: ثَنَا ابْنُ أَبِي مَرْيَمَ قَالَ: أنبا يَحْيَى بْنُ أَيُّوبَ قَالَ: أنبا ابْنُ الْهَادِ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ، عَنْ عِيسَى بْنِ طَلْحَةَ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «إِذَا اسْتَيْقَظَ أَحَدُكُمْ مِنْ مَنَامِهِ فَتَوَضَّأَ فَلْيَسْتَنْثِرْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ؛ فَإِنَّ الشَّيْطَانَ يَبِيتُ عَلَى خَيَاشِيمِهِ» وَكَذَا رَوَاهُ الدَّرَاوَرْدِيُّ، عَنِ ابْنِ الْهَادِ

• Ebu Avâne el-İsferâyînî Müsned-i Ebu Avâne Tahâret 677, 1/209

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بِشْرٍ حَدَّثَنَا زَكَرِيَّا بْنُ أَبِى زَائِدَةَ قَالَ قَالَ مَنْصُورٌ حَدَّثَنَا مُجَاهِدٌ عَنِ الْحَكَمِ بْنِ سُفْيَانَ الثَّقَفِىِّ أَنَّهُ رَأَى رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم تَوَضَّأَ ثُمَّ أَخَذَ كَفًّا مِنْ مَاءٍ فَنَضَحَ بِهِ فَرْجَهُ .

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Muhammed b. Bişr, ona Zekeriya b. Ebu Zâide, ona Mansur (b. Mu'temir), ona Mücahid (b. Cebr), ona da Hakem b. Süfyân Sekafî,Rasulullah'ın (sav) abdest aldığını, sonra da bir avuç su alarak avret mahalline serptiğini gördüğünü nakletmiştir.

Açıklama: Tuvalet ihtiyacını giderdikten ya da abdest aldıktan sonra, avret mahalline bir miktar su serpme, abdestten sonra hasıl olan şüpheyi gidermeye yönelik bir sünnettir. Zira, abdest aldıktan sonra kendisinden akıntı geldiği zannı kişiyi vesveseye düşürecektir. Bu da namazın huşu içinde kılınmasına engeldir. Hz. Peygamber'in bu konudaki tavsiyeleri ve fiilen uygulamasıyla, kişiyi etkisi altına alacak olan vesvese ihtimali ortadan kaldırılmış olacaktır.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 58, /84

حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ سَلَمَةَ الْيَحْمَدِىُّ حَدَّثَنَا سَلْمُ بْنُ قُتَيْبَةَ حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِىٍّ الْهَاشِمِىُّ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الأَعْرَجِ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « إِذَا تَوَضَّأْتَ فَانْتَضِحْ » .

Bize Hüseyin b. Seleme Yahmedî, ona Selm b. Kuteybe, ona Hasan b. Ali Haşimî, ona Abdurrahman (b. Hürmüz) A'rec, ona da Ebu Hüreyre'nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Abdestini tamamladığında [avret mahalline bir miktar] su serp."

Açıklama: Abdest aldıktan sonra avret mahalline bir miktar su serpme, abdestten sonra hasıl olan bir şüpheyi gidermeye yönelik bir sünnettir. Şöyle ki kişi, abdest aldıktan sonra vesveselenip idrar damlattığını düşünebilir. Hz. Peygamber'in bu uygulamasıyla, ilgili vesvese giderilmiş olur.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 58, /84

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى حَدَّثَنَا عَاصِمُ بْنُ عَلِىٍّ حَدَّثَنَا قَيْسٌ عَنِ ابْنِ أَبِى لَيْلَى عَنْ أَبِى الزُّبَيْرِ عَنْ جَابِرٍ قَالَ تَوَضَّأَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَنَضَحَ فَرْجَهُ .

Bize Muhammed b. Yahya, ona Asım b. Ali, ona Kays (b. Rebî'), ona İbn Ebu Leyla (Muhammed b. Abdurrahman), ona Ebu Zübeyr (Muhammed b. Müslim), ona da Cabir (b. Abdullah) şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah (sav) abdest aldıktan sonra avret mahalline bir miktar su serpti.

Açıklama: Abdest aldıktan sonra avret mahalline bir miktar su serpme, abdestten sonra hasıl olan bir şüpheyi gidermeye yönelik bir sünnettir. Şöyle ki kişi, abdest aldıktan sonra vesveselenip idrar damlattığını düşünebilir. Hz. Peygamber'in bu uygulamasıyla, ilgili vesvese giderilmiş olur.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 58, /84

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْفِرْيَابِىُّ حَدَّثَنَا حَسَّانُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ حَدَّثَنَا ابْنُ لَهِيعَةَ عَنْ عُقَيْلٍ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ عُرْوَةَ قَالَ حَدَّثَنَا أُسَامَةُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ أَبِيهِ زَيْدِ بْنِ حَارِثَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « عَلَّمَنِى جِبْرَائِيلُ الْوُضُوءَ وَأَمَرَنِى أَنْ أَنْضَحَ تَحْتَ ثَوْبِى لِمَا يَخْرُجُ مِنَ الْبَوْلِ بَعْدَ الْوُضُوءِ » . قَالَ أَبُو الْحَسَنِ بْنُ سَلَمَةَ حَدَّثَنَا أَبُو حَاتِمٍ ح وحَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ التَّنِّيسِىُّ حَدَّثَنَا ابْنُ لَهِيعَةَ فَذَكَرَ نَحْوَهُ .

Bize İbrahim b. Muhammed Firyâbî, ona Hassan b. Abdullah, ona (Abdullah) b. Lehî'a, ona Ukayl (b. Halid), ona (Muhammed b. Şihab) Zührî, ona Urve (b. Zübeyr), ona Üsâme b. Zeyd, ona da babası Zeyd b. Hârise'nin rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: "Cebrail bana abdest almayı öğretti ve abdestten sonra çıkacak idrar [şüphesini gidermek] için elbisemin altına [avret mahalline] su serpmemi emretti." Bize Ebu Hasan b. Seleme, ona Ebu Hatim; (T) Bize Abdullah b. Yusuf Tennîsî, ona da (Abdullah) İbn Lehî'a bu hadisin bir benzerini rivayet etmiştir.

Açıklama: Abdest aldıktan sonra avret mahalline bir miktar su serpme, abdestten sonra hasıl olan şüpheyi gidermeye yönelik bir sünnettir. Şöyle ki kişi, abdest aldıktan sonra vesveselenip idrar damlattığını düşünebilir. Hz. Peygamber'in bu uygulamasıyla, ilgili vesvese giderilmiş olur. Elbani bu hadisin "emir dışında hasen" olduğunu ifade etmiştir.

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Tahâret ve sünenüha 58, /84