حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ الْأُمَوِيُّ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِي لَيْلَى عَنْ ابْنِ الْأَصْبَهَانِيِّ عَنْ جَدَّةٍ لَهُ وَكَانَتْ سُرِّيَّةً لِعَلِيٍّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَتْ قَالَ عَلِيٌّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: كُنْتُ رَجُلًا نَئُومًا وَكُنْتُ إِذَا صَلَّيْتُ الْمَغْرِبَ وَعَلَيَّ ثِيَابِي نِمْتُ ثُمَّ قَالَ يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ فَأَنَامُ قَبْلَ الْعِشَاءِ فَسَأَلْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنْ ذَلِكَ فَرَخَّصَ لِي

Bize Yahya b. Said el-Ümevî, ona İbn Ebu Leyla, ona İsbehanî, ona ninesi -Hz. Ali'nin cariyesi idi, ona da Ali (ra) şöyle rivayet etmiştir: Ben çok uykucu bir kişiydim. Akşam namazını kıldıktan sonra üzerimde elbisem olduğu halde uyuklardım. Yahya b. Said, 'Yatsıdan önce uyurdum' diye rivayet etti. Rasulullah'a (sav) bu durumu sorunca bana ruhsat verdi (böyle uyuklamanın abdesti bozmadığını belirtti).

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ali b. Ebu Talib 892, 1/326

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مَنِيعٍ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنْ عَلْقَمَةَ عَنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ قَالَ: "كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَسْمُرُ مَعَ أَبِى بَكْرٍ فِى الأَمْرِ مِنْ أَمْرِ الْمُسْلِمِينَ، وَأَنَا مَعَهُمَ." [وَفِى الْبَابِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو، وَأَوْسِ بْنِ حُذَيْفَةَ، وَعِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ. قَالَ أَبُو عِيسَى: حَدِيثُ عُمَرَ، حَدِيثٌ حَسَنٌ. وَقَدْ رَوَى هَذَا الْحَدِيثَ الْحَسَنُ بْنُ عُبَيْدِ اللَّهِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنْ عَلْقَمَةَ عَنْ رَجُلٍ مِنْ جُعْفِىٍّ يُقَالُ لَهُ -قَيْسٌ- أَوِ -ابْنُ قَيْسٍ- عَنْ عُمَرَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم هَذَا الْحَدِيثَ فِى قِصَّةٍ طَوِيلَةٍ. وَقَدِ اخْتَلَفَ أَهْلُ الْعِلْمِ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم وَالتَّابِعِينَ وَمَنْ بَعْدَهُمْ، فِى السَّمَرِ بَعْدَ صَلاَةِ الْعِشَاءِ الآخِرَةِ. فَكَرِهَ قَوْمٌ مِنْهُمُ، السَّمَرَ بَعْدَ صَلاَةِ الْعِشَاءِ، وَرَخَّصَ بَعْضُهُمْ إِذَا كَانَ فِى مَعْنَى الْعِلْمِ، وَمَا لاَ بُدَّ مِنْهُ مِنَ الْحَوَائِجِ. وَأَكْثَرُ الْحَدِيثِ عَلَى الرُّخْصَةِ. وَقَدْ رُوِىَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: "لاَ سَمَرَ إِلاَّ لِمُصَلٍّ أَوْ مُسَافِرٍ."]

Bize Ahmed b. Menî', ona Ebu Muaviye, ona el-A'meş, ona İbrahim, ona da Alkame, Ömer b. Hattab'ın şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav), Ebu Bekir ile Müslümanların işleri hakkında geceleyin konuşurdu. Ben de ikisinin yanında bulunurdum. [Bu konuda Abdullah b. Amr, Evs b. Huzeyfe ve İmrân b. Husayn'dan da hadis rivayet edilmiştir. Ebu İsa (Tirmizî) şöyle demiştir: Ömer'in bu hadisi, hasen bir hadistir. Bu hadisi Hasan b. Ubeydullah, ona İbrahim, ona Alkame, ona İbn Kays ya da Kays denilen Cu'feli bir kişi, ona da Ömer, Hz. Peygamber'den (sav) bu hadisi uzun bir kıssa içinde rivayet etmiştir. Nebî'nin (sav) ashabından ilim ehli kimseler, tâbiîn ve onlardan sonra gelenler yatsı namazından sonra gece konuşma konusunda ihtilaf etmişlerdir. Onların bir kısmı yatsı namazından sonra gece vakti konuşmayı hoş görmezken, bazıları ilim (müzakeresi) ve ihtiyaç gerektiren zaruri durumlarda (yatsı namazından sonra konuşmaya) ruhsat vermişlerdir. Hadislerin pek çoğu da ruhsata yöneliktir. Nebî (sav)'den "(Yatsı namazını kılmış olan yahut yolcu haricinde hiç kimse için gece konuşması yoktur (doğru değildir)." şeklinde bir hadis de rivayet edilmiştir.]

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Salât 12, 1/315

حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَهَّابِ بْنُ عَبْدِ الْمَجِيدِ حَدَّثَنَا خَالِدٌ عَنْ أَبِي الْمِنْهَالِ عَنْ أَبِي بَرْزَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ يَكْرَهُ النَّوْمَ قَبْلَ الْعِشَاءِ وَلَا يُحِبُّ الْحَدِيثَ بَعْدَهَا

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Berze el-Eslemî 20019, 6/662

حَدَّثَنَا يُونُسُ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ عَنْ سَيَّارِ بْنِ سَلَامَةَ عَنْ أَبِي بَرْزَةَ الْأَسْلَمِيِّ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ يُؤَخِّرُ الْعِشَاءَ الْآخِرَةَ إِلَى ثُلُثِ اللَّيْلِ وَكَانَ يَكْرَهُ النَّوْمَ قَبْلَهَا وَالْحَدِيثَ بَعْدَهَا وَكَانَ يَقْرَأُ فِي الْفَجْرِ مَا بَيْنَ الْمِائَةِ إِلَى السِّتِّينَ وَكَانَ يَنْصَرِفُ حِينَ يَنْصَرِفُ وَبَعْضُنَا يَعْرِفُ وَجْهَ بَعْضٍ

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Berze el-Eslemî 20038, 6/668

أَخْبَرَنَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الْحَافِظُ أَخْبَرَنِى أَبُو مُحَمَّدٍ : أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْمُزَنِىُّ حَدَّثَنَا عَلِىُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى حَدَّثَنَا أَبُو الْيَمَانِ أَخْبَرَنِى شُعَيْبٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ أَخْبَرَنِى سَالِمُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ وَأَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى حَثْمَةَ أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ قَالَ : صَلَّى رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- صَلاَةَ الْعِشَاءِ فِى آخِرِ حَيَاتِهِ ، فَلَمَّا سَلَّمَ قَامَ فَقَالَ :« أَرَأَيْتَكُمْ لَيْلَتَكُمْ هَذِهِ فَإِنَّ عَلَى رَأْسِ مِائَةِ سَنَةٍ مِنْهَا لاَ يَبْقَى مِمَّنْ هُوَ الْيَوْمَ عَلَى ظَهْرِ الأَرْضِ أَحَدٌ ». قَالَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ : فَوَهِلَ النَّاسُ فِى مَقَالَةِ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- إِلَى مَا يَتَحَدَّثُونَ مِنْ هَذِهِ الأَحَادِيثِ عَنْ مِائَةِ سَنَةٍ ، وَإِنَّمَا قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- :« لاَ يَبْقَى مِمَّنْ هُوَ الْيَوْمَ عَلَى ظَهْرِ الأَرْضِ أَحَدٌ ». يُرِيدُ بِذَلِكَ أَنَّهَا تَخْرِمُ ذَلِكَ الْقَرْنَ. رَوَاهُ الْبُخَارِىُّ فِى الصَّحِيحِ عَنْ أَبِى الْيَمَانِ وَرَوَاهُ مُسْلِمٌ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِى الْيَمَانِ.

• Beyhakî Sünen-i Kebir Salât 2162, 3/266