حَدَّثَنَا أَصْبَغُ بْنُ الْفَرَجِ أَخْبَرَنَا ابْنُ وَهْبٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ الْحَارِثِ عَنْ قَتَادَةَ أَنَّ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ - رضى الله عنه - حَدَّثَهُ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم "صَلَّى الظُّهْرَ وَالْعَصْرَ ، وَالْمَغْرِبَ وَالْعِشَاءَ ، ثُمَّ رَقَدَ رَقْدَةً بِالْمُحَصَّبِ ، ثُمَّ رَكِبَ إِلَى الْبَيْتِ فَطَافَ بِهِ ". تَابَعَهُ اللَّيْثُ حَدَّثَنِى خَالِدٌ عَنْ سَعِيدٍ عَنْ قَتَادَةَ أَنَّ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ - رضى الله عنه - حَدَّثَهُ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم .

Bize Esbağ b. Ferec, ona İbn Vehb, ona Amr b. Haris, ona Katâde, ona da Enes b. Malik (ra) şöyle söylemiştir: "Hz. Peygamber (sav) Muhassab'da öğle, ikindi, akşam ve yatsı namazlarını kıldı. Sonra burada bir süre uyudu. Daha sonra bineğine binip Kabe'ye doğru hareket etti ve veda tavafı yaptı." Leys hadisi nakletmede Amr b. Haris'e mütâbaat etti ve şöyle dedi: Bana Halid, ona Said, ona Katâde, ona da Enes b. Malik Hz. Peygamber'den (sav) nakletmiştir.

Açıklama: Rivayet muallaktır; Buhari ile Leys b. Sa'd arasında inkita vardır.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Hac 144, 1/535

حَدَّثَنِى أَبُو الطَّاهِرِ وَحَرْمَلَةُ بْنُ يَحْيَى قَالاَ أَخْبَرَنَا ابْنُ وَهْبٍ أَخْبَرَنِى يُونُسُ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ قَالَ سَمِعْتُ سَعِيدَ بْنَ الْمُسَيَّبِ يَقُولُ قَالَ أَبُو هُرَيْرَةَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "لِلْعَبْدِ الْمَمْلُوكِ الْمُصْلِحِ أَجْرَانِ." وَالَّذِى نَفْسُ أَبِى هُرَيْرَةَ بِيَدِهِ لَوْلاَ الْجِهَادُ فِى سَبِيلِ اللَّهِ وَالْحَجُّ وَبِرُّ أُمِّى لأَحْبَبْتُ أَنْ أَمُوتَ وَأَنَا مَمْلُوكٌ. قَالَ وَبَلَغَنَا أَنَّ أَبَا هُرَيْرَةَ لَمْ يَكُنْ يَحُجُّ حَتَّى مَاتَتْ أُمُّهُ لِصُحْبَتِهَا. [قَالَ أَبُو الطَّاهِرِ فِى حَدِيثِهِ "لِلْعَبْدِ الْمُصْلِحِ." وَلَمْ يَذْكُرِ الْمَمْلُوكَ.]

Bize Ebu Tahir ve Harmele b. Yahya, o ikisine İbn Vehb, ona Yunus, ona İbn Şihâb, ona Said b. el-Müseyyeb, ona da Ebu Hureyre, Rasulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "İşini iyi yapan köleye iki ecir vardır". Ebu Hureyre'nin nefsi elinde olan Allah'a yemin olsun ki Allah yolunda cihada katılmak, haccetmek ve anneme iyilik etmek olmasaydı, köle olarak ölmeyi dilerdim. Said b. el-Müseyyeb 'Bize ulaştığına göre, Ebu Hureyre annesiyle birlikte kaldığından dolayı, o vefat edene kadar hac yapmamıştır. [Ebu Tahir bu hadisi "İşini iyi yapan kul" şeklinde nakletmiş, köle ifadesini zikretmemiştir.]

• Müslim Sahîh-i Müslim Eymân 4320, /701

حَدَّثَنَا أَصْبَغُ بْنُ الْفَرَجِ أَخْبَرَنَا ابْنُ وَهْبٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ الْحَارِثِ عَنْ قَتَادَةَ أَنَّ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ - رضى الله عنه - حَدَّثَهُ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم "صَلَّى الظُّهْرَ وَالْعَصْرَ ، وَالْمَغْرِبَ وَالْعِشَاءَ ، ثُمَّ رَقَدَ رَقْدَةً بِالْمُحَصَّبِ ، ثُمَّ رَكِبَ إِلَى الْبَيْتِ فَطَافَ بِهِ" . تَابَعَهُ اللَّيْثُ حَدَّثَنِى خَالِدٌ عَنْ سَعِيدٍ عَنْ قَتَادَةَ أَنَّ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ - رضى الله عنه - حَدَّثَهُ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم .

Bize Esbağ b. Ferec, ona İbn Vehb, ona Amr b. Haris, ona Katâde, ona da Enes b. Malik (ra) şöyle söylemiştir: "Hz. Peygamber (sav) Muhassab'da öğle, ikindi, akşam ve yatsı namazlarını kıldı. Sonra burada bir süre uyudu. Daha sonra bineğine binip Kabe'ye doğru hareket etti ve veda tavafı yaptı." Leys hadisi nakletmede Amr b. Haris'e mütâbaat etti ve şöyle dedi: Bana Halid, ona Said, ona Katâde, ona da Enes b. Malik Hz. Peygamber'den (sav) nakletmiştir.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Hac 144, 1/535

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ الْوَهَّابِ حَدَّثَنَا خَالِدُ بْنُ الْحَارِثِ قَالَ سُئِلَ عُبَيْدُ اللَّهِ عَنِ الْمُحَصَّبِ فَحَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ عَنْ نَافِعٍ ، قَالَ نَزَلَ بِهَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَعُمَرُ وَابْنُ عُمَرَ . وَعَنْ نَافِعٍ أَنَّ ابْنَ عُمَرَ - رضى الله عنهما - كَانَ يُصَلِّى بِهَا - يَعْنِى الْمُحَصَّبَ - الظُّهْرَ وَالْعَصْرَ - أَحْسِبُهُ قَالَ وَالْمَغْرِبَ . قَالَ خَالِدٌ لاَ أَشُكُّ فِى الْعِشَاءِ ، وَيَهْجَعُ هَجْعَةً ، وَيَذْكُرُ ذَلِكَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم .

Bize Abdullah b. Abdülvehhab, ona Halid b. Haris'in söylediğine göre Ubeydullah'a Muhassab denilen yerde konaklama hususu soruldu. Bunun üzerine Ubeydullah, Nâfi'den şunu nakletti: 'Muhassab'da Hz. Peygamber (sav), Ömer (ra) ve Abdullah b. Ömer konaklamıştır.' Nâfi'nin söylediğine göre Abdullah b. Ömer (ra) orada, öğle ve ikindi namazlarını kılardı. O, 'İbn Ömer'in akşam namazını da orada kıldığını zannediyorum' dedi. Halid; 'Ben, İbn Ömer'in yatsı namazını orada kıldığı hususunda da şüphe etmiyorum' demiştir. Nâfi, İbn Ömer'in orada bir süre uyuduğunu ve Hz. Peygamber'in de (sav) burada konakladığını söylediğini nakletmiştir.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Hac 148, 1/537

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ حَدَّثَنَا ابْنُ عَوْنٍ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ وَعَنِ ابْنِ عَوْنٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنِ الأَسْوَدِ قَالاَ قَالَتْ عَائِشَةُ - رضى الله عنها - يَا رَسُولَ اللَّهِ يَصْدُرُ النَّاسُ بِنُسُكَيْنِ وَأَصْدُرُ بِنُسُكٍ فَقِيلَ لَهَا: " انْتَظِرِى ، فَإِذَا طَهُرْتِ فَاخْرُجِى إِلَى التَّنْعِيمِ ، فَأَهِلِّى ثُمَّ ائْتِينَا بِمَكَانِ كَذَا ، وَلَكِنَّهَا عَلَى قَدْرِ نَفَقَتِكِ ، أَوْ نَصَبِكِ " .

Bize Müsedded, ona Yezid b. Zürey', ona İbn Avn, ona Kasım b. Muhammed (T); Bize Müsedded, ona Yezid, ona İbn Avn, ona İbrahim, ona Esved, ona da Hz. Aişe'nin naklettiğine göre; o, 'Ey Allah'ın Rasulü! İnsanlar hac ve umre ibadetlerinin ikisini de yapmış olarak dönüyorlar. Ben ise sadece hac ibadetini yapmış olarak dönüyorum' dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) ona şunu söyledi: "Bekle, temizlendiğin zaman Tenîm'e kadar çık. Orada um­re niyetiyle ihrama girip telbiye getir! Umre bitince filan yere bizim yanımıza gel. Ancak yapacağın umrenin mükafatı senin harcamana veya yorgunluğa göredir."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Ebvâbu'l-Umreti 8, 1/540

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَسْمَاءَ حَدَّثَنَا جُوَيْرِيَةُ عَنْ نَافِعٍ أَنَّ عُبَيْدَ اللَّهِ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ وَسَالِمَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ أَخْبَرَاهُ أَنَّهُمَا كَلَّمَا عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ . وَحَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا جُوَيْرِيَةُ عَنْ نَافِعٍ أَنَّ بَعْضَ بَنِى عَبْدِ اللَّهِ قَالَ لَهُ لَوْ أَقَمْتَ الْعَامَ ، فَإِنِّى أَخَافُ أَنْ لاَ تَصِلَ إِلَى الْبَيْتِ . قَالَ خَرَجْنَا مَعَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم فَحَالَ كُفَّارُ قُرَيْشٍ دُونَ الْبَيْتِ ، فَنَحَرَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم هَدَايَاهُ ، وَحَلَقَ وَقَصَّرَ أَصْحَابُهُ ، وَقَالَ: " أُشْهِدُكُمْ أَنِّى أَوْجَبْتُ عُمْرَةً " . فَإِنْ خُلِّىَ بَيْنِى وَبَيْنَ الْبَيْتِ طُفْتُ ، وَإِنْ حِيلَ بَيْنِى وَبَيْنَ الْبَيْتِ صَنَعْتُ كَمَا صَنَعَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَسَارَ سَاعَةً ثُمَّ قَالَ مَا أُرَى شَأْنَهُمَا إِلاَّ وَاحِدًا ، أُشْهِدُكُمْ أَنِّى قَدْ أَوْجَبْتُ حَجَّةً مَعَ عُمْرَتِى . فَطَافَ طَوَافًا وَاحِدًا وَسَعْيًا وَاحِدًا ، حَتَّى حَلَّ مِنْهُمَا جَمِيعًا .

Bize Abdullah b. Muhammed b. Esma, ona Cüveyriye, ona Nâfi, ona Ubeydullah b. Abdullah ve Salim b. Abdullah, onlara Abdullah b. Ömer (T) Bize Musa b. İsmail, ona Cüveyriye, ona da Nafi, ona Abdullah'ın oğullarından biri babaları Abdullah b. Ömer'e şöyle söylemiştir: 'Bu sene kalsan, zira ben senin Beytullah'a varamayacağından endişe ederim' dedi. Bunun üzerine Abdullah b. Ömer şöyle dedi: 'Biz Hz. Peygamber (sav) ile yola çıktık. Bunun üzerine Kureyş kafirleri bizim Beytullah'a ulaşmamıza engel oldular. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) kurbanlarını kesti. Ashabından da kimi saçını kazıttı kimi de saçını kesti (ve ihramdan çıktı). Hz. Peygamber şöyle buyurdu: "Şahit olun, kendime bir umre yapmayı vacip kıldım." (İbn Ömer şöyle devam etti): Beytullah'a girmeme engel olunmazsa tavaf ederim. Beytullah'a girmeme engel olunursa Rasulullah'ın (sav) yaptığı gibi yaparım. Bir saat geçtikten sonra Abdullah b. Ömer şöyle dedi: '(Tamamlayamadığım takdirde) ben umre ile haccı bir görüyorum. Şahit olun! Umreme ilaveten bir haccı da kendime vacip kıldım.' Mekke'ye vardığında bir tavaf ve bir sa'y yaptı. (Orada ikamet edip, kurban gününde kurbanını kestikten sonra) hem hac hem de umre ihramının hepsinden birden çıktı.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Meğâzî 35, 2/88

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ الْوَهَّابِ حَدَّثَنَا خَالِدُ بْنُ الْحَارِثِ قَالَ سُئِلَ عُبَيْدُ اللَّهِ عَنِ الْمُحَصَّبِ فَحَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ عَنْ نَافِعٍ ، قَالَ نَزَلَ بِهَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَعُمَرُ وَابْنُ عُمَرَ . وَعَنْ نَافِعٍ أَنَّ ابْنَ عُمَرَ - رضى الله عنهما - كَانَ يُصَلِّى بِهَا - يَعْنِى الْمُحَصَّبَ - الظُّهْرَ وَالْعَصْرَ - أَحْسِبُهُ قَالَ وَالْمَغْرِبَ . قَالَ خَالِدٌ لاَ أَشُكُّ فِى الْعِشَاءِ ، وَيَهْجَعُ هَجْعَةً ، وَيَذْكُرُ ذَلِكَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم .

Bize Abdullah b. Abdülvehhab, ona Halid b. Haris'in söylediğine göre Ubeydullah'a Muhassab denilen yerde konaklama hususu soruldu. Bunun üzerine Ubeydullah, Nâfi'den şunu nakletti: 'Muhassab'da Hz. Peygamber (sav), Ömer (ra) ve Abdullah b. Ömer konaklamıştır.' Nâfi'nin söylediğine göre Abdullah b. Ömer (ra) orada, öğle ve ikindi namazlarını kılardı. O, 'İbn Ömer'in akşam namazını da orada kıldığını zannediyorum' dedi. Halid; 'Ben, İbn Ömer'in yatsı namazını orada kıldığı hususunda da şüphe etmiyorum' demiştir. Nâfi, İbn Ömer'in orada bir süre uyuduğunu ve Hz. Peygamber'in de (sav) burada konakladığını söylediğini nakletmiştir.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Hac 148, 1/537

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ الْوَهَّابِ حَدَّثَنَا خَالِدُ بْنُ الْحَارِثِ قَالَ سُئِلَ عُبَيْدُ اللَّهِ عَنِ الْمُحَصَّبِ فَحَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ عَنْ نَافِعٍ ، قَالَ نَزَلَ بِهَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَعُمَرُ وَابْنُ عُمَرَ . وَعَنْ نَافِعٍ أَنَّ ابْنَ عُمَرَ - رضى الله عنهما - كَانَ يُصَلِّى بِهَا - يَعْنِى الْمُحَصَّبَ - الظُّهْرَ وَالْعَصْرَ - أَحْسِبُهُ قَالَ وَالْمَغْرِبَ . قَالَ خَالِدٌ لاَ أَشُكُّ فِى الْعِشَاءِ ، وَيَهْجَعُ هَجْعَةً ، وَيَذْكُرُ ذَلِكَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم .

Bize Abdullah b. Abdülvehhab, ona Halid b. Haris'in söylediğine göre Ubeydullah'a Muhassab denilen yerde konaklama hususu soruldu. Bunun üzerine Ubeydullah, Nâfi'den şunu nakletti: 'Muhassab'da Hz. Peygamber (sav), Ömer (ra) ve Abdullah b. Ömer konaklamıştır.' Nâfi'nin söylediğine göre Abdullah b. Ömer (ra) orada, öğle ve ikindi namazlarını kılardı. O, 'İbn Ömer'in akşam namazını da orada kıldığını zannediyorum' dedi. Halid; 'Ben, İbn Ömer'in yatsı namazını orada kıldığı hususunda da şüphe etmiyorum' demiştir. Nâfi, İbn Ömer'in orada bir süre uyuduğunu ve Hz. Peygamber'in de (sav) burada konakladığını söylediğini nakletmiştir.

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Hac 148, 1/537

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ حَدَّثَنَا ابْنُ عَوْنٍ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ وَعَنِ ابْنِ عَوْنٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنِ الأَسْوَدِ قَالاَ قَالَتْ عَائِشَةُ - رضى الله عنها - يَا رَسُولَ اللَّهِ يَصْدُرُ النَّاسُ بِنُسُكَيْنِ وَأَصْدُرُ بِنُسُكٍ فَقِيلَ لَهَا: "انْتَظِرِى ، فَإِذَا طَهُرْتِ فَاخْرُجِى إِلَى التَّنْعِيمِ ، فَأَهِلِّى ثُمَّ ائْتِينَا بِمَكَانِ كَذَا ، وَلَكِنَّهَا عَلَى قَدْرِ نَفَقَتِكِ ، أَوْ نَصَبِكِ " .

Bize Müsedded, ona Yezid b. Zürey', ona İbn Avn, ona Kasım b. Muhammed (T); Bize Müsedded, ona Yezid, ona İbn Avn, ona İbrahim, ona Esved, ona da Hz. Aişe'nin naklettiğine göre; o, 'Ey Allah'ın Rasulü! İnsanlar hac ve umre ibadetlerinin ikisini de yapmış olarak dönüyorlar. Ben ise sadece hac ibadetini yapmış olarak dönüyorum' dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) ona şunu söyledi: "Bekle, temizlendiğin zaman Tenîm'e kadar çık. Orada um­re niyetiyle ihrama girip telbiye getir! Umre bitince filan yere bizim yanımıza gel. Ancak yapacağın umrenin mükafatı senin harcamana veya yorgunluğa göredir."

• Buhârî Sahîh-i Buhârî Ebvâbu'l-Umreti 8, 1/540

حَدَّثَنَا عَبْدُ بْنُ حُمَيْدٍ أَخْبَرَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ أَخْبَرَنَا مَعْمَرٌ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ سَالِمٍ "أَنَّ أَبَا بَكْرٍ وَعُمَرَ وَابْنَ عُمَرَ كَانُوا يَنْزِلُونَ الأَبْطَحَ." [قَالَ الزُّهْرِىُّ وَأَخْبَرَنِى عُرْوَةُ عَنْ عَائِشَةَ أَنَّهَا لَمْ تَكُنْ تَفْعَلُ ذَلِكَ وَقَالَتْ إِنَّمَا نَزَلَهُ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم لأَنَّهُ كَانَ مَنْزِلاً أَسْمَحَ لِخُرُوجِهِ.]

Bize Abd b. Humeyd, ona Abdürrezzak, ona Mamer, ona (İbn Şihab) ez-Zührî, ona da Salim'in rivayet ettiğine göre; "Ebu Bekir, Ömer ve İbn Ömer Abtah'ta konaklarlardı." [ez-Zührî dedi ki: Bana Urve'nin haber verdiğine göre Hz. Aişe bunu (Abtah'ta konaklama işini) yapmaz ve şöyle derdi: Rasulullah'ın (sav) orada konaklamasının sebebi ancak, yola çıkmak için daha kolay ve elverişli bir yer oluşundan dolayıdır.]

• Müslim Sahîh-i Müslim Hac, 3171, /523