حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ عُثْمَانَ بْنِ سَعِيدِ بْنِ كَثِيرِ بْنِ دِينَارٍ الْحِمْصِىُّ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ حِمْيَرَ حَدَّثَنَا زَيْدُ بْنُ جَبِيرَةَ الأَنْصَارِىُّ عَنْ دَاوُدَ بْنِ الْحُصَيْنِ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « خِصَالٌ لاَ تَنْبَغِى فِى الْمَسْجِدِ لاَ يُتَّخَذُ طَرِيقًا وَلاَ يُشْهَرُ فِيهِ سِلاَحٌ وَلاَ يُنْبَضُ فِيهِ بِقَوْسٍ وَلاَ يُنْشَرُ فِيهِ نَبْلٌ وَلاَ يُمَرُّ فِيهِ بِلَحْمٍ نِىءٍ وَلاَ يُضْرَبُ فِيهِ حَدٌّ وَلاَ يُقْتَصُّ فِيهِ مِنْ أَحَدٍ وَلاَ يُتَّخَذُ سُوقًا » .

Bize Yahya b. Osman b. Saîd b. Kesir b. Dinâr el-Hımsî, ona Muhammed b. Himyer, ona Zeyd b. Cebira el-Ensarî, ona Davud b. Husayn, ona Nâfî’, ona da İbn Ömer'in rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) şöyle buyurmuştur: “Mescide yaraşmayan bazı işler şunlardır: Mescit yol olarak kullanılmaz, orada silah çekilemez, yayın kirişi gerilemez, oklar yayılamaz, oradan çiğ et ile geçilemez, mescidde had cezası, kısas uygulanamaz ve orası çarşıya çevrilemez”.

Açıklama: Elbani bu hadisin zayıf olduğunu ifade etmiş, " لاَ يُتَّخَذُ طَرِيقًا " bölümünün ise sahih olduğunu belirtmiştir

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mesâcid ve'l-cemaât 5, /128

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ ح وَحَدَّثَنِى أَبُو بَكْرِ بْنُ نَافِعٍ - وَاللَّفْظُ لَهُ - حَدَّثَنَا غُنْدَرٌ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ عَنْ سَلَمَةَ بْنِ كُهَيْلٍ عَنْ مُسْلِمٍ الْبَطِينِ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ كَانَتِ الْمَرْأَةُ تَطُوفُ بِالْبَيْتِ وَهِىَ عُرْيَانَةٌ فَتَقُولُ مَنْ يُعِيرُنِى تِطْوَافًا تَجْعَلُهُ عَلَى فَرْجِهَا وَتَقُولُ الْيَوْمَ يَبْدُو بَعْضُهُ أَوْ كُلُّهُ فَمَا بَدَا مِنْهُ فَلاَ أُحِلُّهُ فَنَزَلَتْ هَذِهِ الآيَةَ ( خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ )

Bize Muhammed b. Beşşâr, ona Muhammed b. Cafer (T) Bize Ebu Bekr b. Nâfi' -lafız ona ait-, ona Gunder, ona Şube b. Haccâc, ona Seleme b. Küheyl, ona Müslim el-Batîn, ona Saîd b. Cubeyr, ona da İbn Abbâs (ra) şöyle rivayet etmiştir: "İslam öncesinde kadınlar Kabe'yi çıplak olarak tavaf ederlerdi. Bazen kadınlar 'Avret mahallimi örtecek bir tavaf elbisesini ödünç verecek yok mu?' derdi. Sonra 'Bugün avret mahallimin bir kısmı yahut hepsi görünür belki, ama, görünen kısmın(a bakanlara hakkım)ı helal etmiyorum!' derdi. Bunun üzerine şu âyet-i kerîme nazil oldu: "Ey Âdemoğulları! Her mescitte ziynetinizi takının (güzel ve temiz giyinin)! (A'raf, 7/31)"

Açıklama: الْيَوْمَ يَبْدُو بَعْضُهُ أَوْ كُلُّهُ فَمَا بَدَا مِنْهُ فَلاَ أُحِلُّهُ Bu ifadeler kadının fuhşiyat için açılmadığını sadece günah işlemiş olduğu elbiselerden kurtulmak için elbiselerini çıkardığını gösteren, ancak tavaf etmek için elbise bulamayınca kimse ona bakmasın diye sarf ettiği sözlerdir. Bkz. el-Kevkebü'l-Vehhâc, 26/542.

• Müslim Sahîh-i Müslim Tefsîr 7551, /1233

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنَا هِشَامٌ الدَّسْتَوَائِىُّ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِى كَثِيرٍ عَنْ أَبِى سَلَمَةَ عَنْ مُعَيْقِيبٍ قَالَ ذَكَرَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم الْمَسْحَ فِى الْمَسْجِدِ - يَعْنِى الْحَصَى - قَالَ "إِنْ كُنْتَ لاَ بُدَّ فَاعِلاً فَوَاحِدَةً."

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Veki', ona Hişam ed-Destevâî, ona Yahya b. Ebu Kesir, ona Ebu Seleme, Muaykîb'in şöyle dediğini rivayet etmiştir: Nebi (sav) mescitte silmeyi –yani çakıl taşlarını (düzeltmeyi)– kastederek; "eğer mutlaka yapacaksan yalnızca bir defada yap" buyurdu.

• Müslim Sahîh-i Müslim Mesâcid ve Mevâdi'u's-salât 1219, /219

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى التَّمِيمِىُّ قَالَ قَرَأْتُ عَلَى مَالِكٍ عَنْ نَافِعٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم رَأَى بُصَاقًا فِى جِدَارِ الْقِبْلَةِ فَحَكَّهُ ثُمَّ أَقْبَلَ عَلَى النَّاسِ فَقَالَ "إِذَا كَانَ أَحَدُكُمْ يُصَلِّى فَلاَ يَبْصُقْ قِبَلَ وَجْهِهِ فَإِنَّ اللَّهَ قِبَلَ وَجْهِهِ إِذَا صَلَّى."

Bize Yahya b. Yahya et-Temimî, ona Malik, onana Nafi', ona Abdullah b. Ömer'in rivayet ettiğine göre Rasulullah (sav) kıble duvarında bir tükürük görünce onu kazıdı, sonra cemaate dönerek; "biriniz namaz kıldığında yüzünün istikametinde tükürmesin. Şüphesiz namaz kıldığı zaman kişi yüzünü Allah'a döner."

• Müslim Sahîh-i Müslim Mesâcid ve Mevâdi'u's-salât 1223, /219

وَحَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ أَنَسٍ فِيمَا قُرِئَ عَلَيْهِ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ "أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم رَأَى بُصَاقًا فِى جِدَارِ الْقِبْلَةِ أَوْ مُخَاطًا أَوْ نُخَامَةً فَحَكَّهُ."

Bize Kuteybe b. Said, ona Malik b. Enes, ona Malik, ona Hişam b. Urve, ona babası, ona da Hz. Aişe’nin rivayet ettiğine göre; "Nebi (sav) kıble tarafındaki duvarda bir tükürük yahut bir sümük ya da bir balgam görmüş ve onu kazımıştır."

• Müslim Sahîh-i Müslim Mesâcid ve Mevâdi'u's-salât 1227, /220

وَحَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى وَقُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ قَالَ يَحْيَى أَخْبَرَنَا وَقَالَ قُتَيْبَةُ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "الْبُزَاقُ فِى الْمَسْجِدِ خَطِيئَةٌ وَكَفَّارَتُهَا دَفْنُهَا."

Bize Yahya b. Yahya ve Kuteybe b. Said, ona Yahya, ona Kuteybe, ona Ebu Avane, ona Katade, ona da Enes b. Malik'ten rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Mescitte tükürmek bir küçük günahtır, kefareti ise onu gömmektir."

• Müslim Sahîh-i Müslim Mesâcid ve Mevâdi'u's-salât 1231, /220

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ سَعِيدٍ الْكِنْدِىُّ حَدَّثَنَا أَبُو خَالِدٍ الأَحْمَرُ عَنِ ابْنِ عَجْلاَنَ عَنْ عَمْرِو بْنِ شُعَيْبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَنِ الْبَيْعِ وَالاِبْتِيَاعِ وَعَنْ تَنَاشُدِ الأَشْعَارِ فِى الْمَسَاجِدِ .

Bize Abdullah b. Saîd el-Kindî, ona Ebu Hâlid el-Ahmer, ona İbn Aclân, ona Amr b. Şuayb, ona babası, ona da dedesinin şöyle dediğini rivayet etti: "Rasulullah (sav) mescitte alışveriş yapılmasını ve karşılıklı şiirler okunmasını yasakladı".

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mesâcid ve'l-cemaât 5, /129

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى وَأَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ وَعَمْرٌو النَّاقِدُ جَمِيعًا عَنْ سُفْيَانَ - قَالَ يَحْيَى أَخْبَرَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ - عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ حُمَيْدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ "أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم رَأَى نُخَامَةً فِى قِبْلَةِ الْمَسْجِدِ فَحَكَّهَا بِحَصَاةٍ ثُمَّ نَهَى أَنْ يَبْزُقَ الرَّجُلُ عَنْ يَمِينِهِ أَوْ أَمَامَهُ وَلَكِنْ يَبْزُقُ عَنْ يَسَارِهِ أَوْ تَحْتَ قَدَمِهِ الْيُسْرَى."

Bize Yahya b. Yahya, Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Amr en-Nakıd, onlara Süfyan, ona ez-Zührî, ona Humeyd b. Abdurrahman, ona Ebu Said el-Hudrî'nin rivayet ettiğine göre; "Nebi (sav) Mescidin kıble tarafında bir balgam gördü, onu bir çakıl taşı ile kazıdıktan sonra kişinin sağ tarafına yahut önüne tükürmesini yasakladı. Fakat (tükürecekse) sol tarafına yahut sol ayağının altına tükürmesini emir buyurdu."

• Müslim Sahîh-i Müslim Mesâcid ve Mevâdi'u's-salât 1225, /220

حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ نُمَيْرٍ وَأَبُو أُسَامَةَ ح وَحَدَّثَنَا ابْنُ نُمَيْرٍ حَدَّثَنَا أَبِى جَمِيعًا عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ ح وَحَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ وَمُحَمَّدُ بْنُ رُمْحٍ عَنِ اللَّيْثِ بْنِ سَعْدٍ ح وَحَدَّثَنِى زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ - يَعْنِى ابْنَ عُلَيَّةَ - عَنْ أَيُّوبَ ح وَحَدَّثَنَا ابْنُ رَافِعٍ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِى فُدَيْكٍ أَخْبَرَنَا الضَّحَّاكُ - يَعْنِى ابْنَ عُثْمَانَ ح وَحَدَّثَنِى هَارُونُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ حَدَّثَنَا حَجَّاجُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ قَالَ ابْنُ جُرَيْجٍ أَخْبَرَنِى مُوسَى بْنُ عُقْبَةَ كُلُّهُمْ عَنْ نَافِعٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم "أَنَّهُ رَأَى نُخَامَةً فِى قِبْلَةِ الْمَسْجِدِ." إِلاَّ الضَّحَّاكَ فَإِنَّ فِى حَدِيثِهِ نُخَامَةً فِى الْقِبْلَةِ. [بِمَعْنَى حَدِيثِ مَالِكٍ.]

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Abdullah b. Nümeyr ve Ebu Üsame; (T) Bize İbn Nümeyr, ona babası, onlara Ubeydullah; (T) Bize Kuteybe ve Muhammed b. Rumh, o ikisine Leys b. Sa'd; (T) Bize Züheyr b. Harb, ona İsmail –yani İbn Uleyye-, ona da Eyyüb; (T) Bize İbn Râfi', ona İbn Ebu Fudeyk, ona ed-Dahhâk –yani İbn Osman-; (T) Bize Harun b. Abdullah, ona Haccac b. Muhammed, ona İbn Cüreyc, ona Musa b. Ukbe, onlara Nafi', ona da İbn Ömer rivayet ettiğine göre; "Nebi (sav) Mescidin kıble tarafında bir balgam gördü." -Ancak Dahhâk’ın rivayetinde; kıble tarafında bir balgam denilmiştir-. [Buradan itibaren Malik'in rivayet ettiği manada hadis rivayet edilmiştir.]

• Müslim Sahîh-i Müslim Mesâcid ve Mevâdi'u's-salât 1224, /219

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ حَبِيبٍ الْحَارِثِىُّ حَدَّثَنَا خَالِدٌ - يَعْنِى ابْنَ الْحَارِثِ - حَدَّثَنَا شُعْبَةُ قَالَ سَأَلْتُ قَتَادَةَ عَنِ التَّفْلِ فِى الْمَسْجِدِ فَقَالَ سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ يَقُولُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ "التَّفْلُ فِى الْمَسْجِدِ خَطِيئَةٌ وَكَفَّارَتُهَا دَفْنُهَا."

Bize Yahya b. Habib el-Harisi, ona Halid -yani İbn el-Haris-, ona Şube'nin şöyle dediğini rivayet etti: Katade'ye mescitte tükürmeye dair soru sordum da o Enes b. Malik Rasulullah'ın (sav); "mescitte tükürmek bir küçük günahtır, kefareti ise onu gömmektir" buyururken dinledim dedi.

• Müslim Sahîh-i Müslim Mesâcid ve Mevâdi'u's-salât 1232, /221