وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا حَفْصُ بْنُ غِيَاثٍ ح وَحَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ وَإِسْحَاقُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ جَمِيعًا عَنْ أَبِى مُعَاوِيَةَ ح وَحَدَّثَنَا عَمْرٌو النَّاقِدُ حَدَّثَنَا عَمَّارُ بْنُ مُحَمَّدٍ ح وَحَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا ابْنُ فُضَيْلٍ كُلُّ هَؤُلاَءِ عَنِ الأَعْمَشِ عَنْ أَبِى سُفْيَانَ عَنْ جَابِرٍ. [زَادَ عَمْرٌو فِى رِوَايَتِهِ عَنْ عَمَّارٍ وَأَبُو كُرَيْبٍ فِى رِوَايَتِهِ عَنْ أَبِى مُعَاوِيَةَ فَقَالاَ عَنْ أُمِّ مُبَشِّرٍ وَفَى رِوَايَةِ ابْنِ فُضَيْلٍ عَنِ امْرَأَةِ زَيْدِ بْنِ حَارِثَةَ وَفِى رِوَايَةِ إِسْحَاقَ عَنْ أَبِى مُعَاوِيَةَ قَالَ رُبَّمَا قَالَ عَنْ أُمِّ مُبَشِّرٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم. وَرُبَّمَا لَمْ يَقُلْ وَكُلُّهُمْ قَالُوا عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم بِنَحْوِ حَدِيثِ عَطَاءٍ وَأَبِى الزُّبَيْرِ وَعَمْرِو بْنِ دِينَارٍ.]

Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona Hafs b. Gıyas (T); Bize Ebu Küreyb ve İshak b. İbrahim, o ikisine Ebu Muaviye (T); Bize Amr en-Nakıd, ona Ammar b. Muhammed (T); Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, ona İbn Fudayl, onlara el-A'meş, ona Ebu Süfyan, ona da Cabir (bu hadisi) rivayet etmiştir. [Amr'ın, Ammâr'dan ve Ebu Küreyb'in de Ebu Muaviye'den yaptığı rivayetlerde Ümmü Mübeşşir'den eklemesi; İbn Fudayl'in rivayetinde Zeyd b. Harise'nin eşinden eklemesi; İshak'ın Ebu Muâviye'den rivayetinin bir kısmında Ümmü Mübeşşir'den o da Hz. Peygamber'den (sav) eklemesi vardır, bir kısmında da bu ekleme yoktur. Bu ravilerin hepsi, Ata, Ebu Zübeyir ve Amr b. Dinar'ın hadisinin benzerini Hz. Peygamber'den (sav) rivayet etmişlerdir.]

Açıklama: İlgili hadisin metni için M003968 numaralı hadise bakınız.

• Müslim Sahîh-i Müslim Müsâkât ve'l-Müzâra 3972, /646

وَحَدَّثَنَا عَبْدُ بْنُ حُمَيْدٍ حَدَّثَنَا مُسْلِمُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ حَدَّثَنَا أَبَانُ بْنُ يَزِيدَ حَدَّثَنَا قَتَادَةُ حَدَّثَنَا أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ أَنَّ نَبِىَّ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم دَخَلَ نَخْلاً لأُمِّ مُبَشِّرٍ - امْرَأَةٍ مِنَ الأَنْصَارِ - فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "مَنْ غَرَسَ هَذَا النَّخْلَ أَمُسْلِمٌ أَمْ كَافِرٌ." [قَالُوا مُسْلِمٌ. بِنَحْوِ حَدِيثِهِمْ.]

Bize Abd b. Humeyd, ona Müslim b. İbrahim, ona Ebân b. Yezid, ona Katade, ona da Enes b. Malik şöyle rivayet etti: Nebiyyullah (sav) ensarlı bir hanım olan Ümmü Mübeşşir'e ait bir hurmalığa girdi ve "bu hurmaları kim dikti? Müslüman mı, kafir mi" diye sordu. Orada bulunanlar da 'Müslüman dikti' dediler. [Ravi devamında yukarıdakilerin hadisinin benzerini rivayet etmiştir.]

Açıklama: İlgili hadisin metni için M003969 hadise bakınız.

• Müslim Sahîh-i Müslim Müsâkât ve'l-Müzâra 3974, /646

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ حَدَّثَنَا لَيْثٌ ح وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ رُمْحٍ أَخْبَرَنَا اللَّيْثُ عَنْ أَبِى الزُّبَيْرِ عَنْ جَابِرٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم دَخَلَ عَلَى أُمِّ مُبَشِّرٍ الأَنْصَارِيَّةِ فِى نَخْلٍ لَهَا فَقَالَ لَهَا النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم "مَنْ غَرَسَ هَذَا النَّخْلَ أَمُسْلِمٌ أَمْ كَافِرٌ." فَقَالَتْ بَلْ مُسْلِمٌ. فَقَالَ "لاَ يَغْرِسُ مُسْلِمٌ غَرْسًا وَلاَ يَزْرَعُ زَرْعًا فَيَأْكُلَ مِنْهُ إِنْسَانٌ وَلاَ دَابَّةٌ وَلاَ شَىْءٌ إِلاَّ كَانَتْ لَهُ صَدَقَةٌ."

Bize Kuteybe b. Said, ona Leys; (T) Bize Muhammed b. Rumh, ona Leys, ona Ebu Zübeyr, ona Cabir şöyle ri­vayet etmiştir: Peygamber (sav) hurmalığında bulunan Ümmü Mübeşşir el-Ensâriyye'nin yanına girerek ona; "bu hurmalığı kim dikti. Müslüman mı, kafir mi" diye sordu. Ümmü Mübeşşir; Müslüman (dikti) cevabını verdi. Bunun üzerine Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: "Eğer bir müslüman bir ağaç diker veya ekin eker de ondan bir insan yahut hayvan veya başka bir şey yerse, bu onun için mutlaka sadaka olur."

• Müslim Sahîh-i Müslim Müsâkât ve'l-Müzâra 3969, /646

وَحَدَّثَنِى مُحَمَّدُ بْنُ حَاتِمٍ وَابْنُ أَبِى خَلَفٍ قَالاَ حَدَّثَنَا رَوْحٌ حَدَّثَنَا ابْنُ جُرَيْجٍ أَخْبَرَنِى أَبُو الزُّبَيْرِ أَنَّهُ سَمِعَ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ يَقُولُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ "لاَ يَغْرِسُ رَجُلٌ مُسْلِمٌ غَرْسًا وَلاَ زَرْعًا فَيَأْكُلَ مِنْهُ سَبُعٌ أَوْ طَائِرٌ أَوْ شَىْءٌ إِلاَّ كَانَ لَهُ فِيهِ أَجْرٌ." [وَقَالَ ابْنُ أَبِى خَلَفٍ طَائِرٌ شَىْءٌ.]

Bize Muhammed b. Hatim ve İbn Ebu Halef, o ikisine Ravh, ona İbn Cüreyc, ona Ebu Zübeyr, ona da Cabir b. Abdullah Rasulullah'tan (sav) şöyle rivayet etmiştir: "Bir müslüman, fidan diker veya ekin eker de ondan yabani bir hayvan, kuş yahut başka bir şey yerse, bunda onun için mut­laka sevap vardır." [İbni Ebi Halef (Kuş yahut başka bir şey yerine) طَائِرٌ شَىْءٌ / kuş bir şey ifadesini kullanmıştır.]

• Müslim Sahîh-i Müslim Müsâkât ve'l-Müzâra 3970, /646

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ سَعِيدِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ حَدَّثَنَا رَوْحُ بْنُ عُبَادَةَ حَدَّثَنَا زَكَرِيَّاءُ بْنُ إِسْحَاقَ أَخْبَرَنِى عَمْرُو بْنُ دِينَارٍ أَنَّهُ سَمِعَ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ يَقُولُ دَخَلَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم عَلَى أُمِّ مَعْبَدٍ حَائِطًا فَقَالَ : "يَا أُمَّ مَعْبَدٍ مَنْ غَرَسَ هَذَا النَّخْلَ أَمُسْلِمٌ أَمْ كَافِرٌ." فَقَالَتْ بَلْ مُسْلِمٌ. قَالَ "فَلاَ يَغْرِسُ الْمُسْلِمُ غَرْسًا فَيَأْكُلَ مِنْهُ إِنْسَانٌ وَلاَ دَابَّةٌ وَلاَ طَيْرٌ إِلاَّ كَانَ لَهُ صَدَقَةً إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ."

Bize Ahmed b. Said b. İbrahim, ona Ravh b. Ubade, ona Zekeriya b. İshak, ona Amr b. Dinar, ona da Cabir b. Abdullah şöyle rivayet etmiştir: Peygamber (sav) bir bahçede Ümmü Ma'bed'in yanına girdi ve "ey Ümmü Ma'bed! Bu hurmaları kim dikti? Müslüman mı, kafir mi" diye sordu. Ümmü Ma'bed; Müslüman (dikti) diye cevap verdi. Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: "Eğer Müslüman bir kimse ağaç diker de ondan bir insan veya hay­van yahut kuş yerse, bu mutlaka onun için kıyamet gününe kadar bir sa­daka olur."

• Müslim Sahîh-i Müslim Müsâkât ve'l-Müzâra 3971, /646

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ يَحْيَى وَقُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ وَمُحَمَّدُ بْنُ عُبَيْدٍ الْغُبَرِىُّ - وَاللَّفْظُ لِيَحْيَى - قَالَ يَحْيَى أَخْبَرَنَا وَقَالَ الآخَرَانِ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "مَا مِنْ مُسْلِمٍ يَغْرِسُ غَرْسًا أَوْ يَزْرَعُ زَرْعًا فَيَأْكُلُ مِنْهُ طَيْرٌ أَوْ إِنْسَانٌ أَوْ بَهِيمَةٌ إِلاَّ كَانَ لَهُ بِهِ صَدَقَةٌ."

Bize Yahya b. Yahya, Kuteybe b. Said ve Muhammed b. Übeyd el-Guberî, o ikisine Ebu Avane, ona Katade, ona da Enes'in rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurdu: "Eğer bir Müslüman bir ağaç diker yahut ekin eker de ondan bir kuş veya insan yahut hayvan yerse, bundan dolayı ona mutlaka sadaka (sevabı) olur."

• Müslim Sahîh-i Müslim Müsâkât ve'l-Müzâra 3973, /646