198 Kayıt Bulundu.
Giriş
Giriş
Bize Muhammed b. Abdullah b. Mübarek, ona Muzaffer b. Müdrik Ebu Kamil, ona da Hammad b. Seleme, ona Sümâme b. Abdullah b. Enes b. Malik, ona da Enes b. Malik'ten rivayet edildiğine göre Hz. Ebu Bekir (ra) onlara (Bahreynlilere) hitaben şöyle yazmıştır: "Şüphesiz ki bunlar, Allah'ın, peygamberine (sav) emretmiş olduğu üzere Rasulullah'ın (sav) Müslümanların üzerine takdir ve tayin ettiği zekat oranlarıdır. Müslümanlardan her kiminden bu yazıya uygun olarak zekatını vermesi talep edilirse onu versin. Her kimden de burada yazılı olandan fazlası istenirse onu vermesin. Buna göre yirmi beşten az olan develerde, her beş devede, bir koyun gerekir. Develerin sayısı yirmi beşe ulaştığında, otuz beşe kadar bir yaşını bitirip iki yaşına basmış bir dişi deve gerekir. Bu yaşta bir dişi deve yoksa iki yaşını bitirip üç yaşına girmiş bir erkek deve gerekir. Otuz altıya ulaştığında, kırk beşe kadar iki yaşını bitirip üç yaşına basmış bir dişi deve gerekir. Kırk altıya ulaştığında, altmışa kadar erkek deveye çekilebilecek üç yaşını bitirip dört yaşına basmış bir dişi deve gerekir. Altmış bire ulaştığında, yetmiş beşe kadar dört yaşını bitirip beş yaşına basmış bir dişi deve gerekir. Yetmiş altıya ulaştığında, doksana kadar iki yaşını bitirip üç yaşına basmış iki dişi deve gerekir. Doksan bire ulaştığında, yüz yirmiye kadar erkek deveye çekilebilecek üç yaşını bitirip dört yaşına basmış iki dişi deve gerekir. Develerin sayısı yüz yirmiyi geçtiğinde her kırk devede iki yaşını bitirip üç yaşına basmış bir dişi deve, her elli devede ise üç yaşını bitirip dört yaşına basmış bir dişi deve gerekir." "Zekat oranlarına bağlı olarak develerin yaşları birbirinden farklı olursa bakılır. Develerinin nisabı, dört yaşını bitirip beş yaşına basmış dişi deve zekatına ulaşan ancak verebileceği bu yaşta dişi bir devesi bulunmayıp da üç yaşını bitirip dört yaşına basmış dişi bir devesi olan kişiden, zekat olarak -mümkün oluyorsa- yanında iki koyunla, olmuyorsa yirmi dirhemle birlikte bu devesi kabul edilir. Develerinin nisabı, üç yaşını bitirip dört yaşına basmış dişi deve zekatına ulaşan ancak verebileceği bu yaşta dişi bir devesi bulunmayıp da dört yaşını bitirip beş yaşına basmış dişi bir devesi olan kişiden, zekat olarak bu devesi kabul edilir; buna karşılık zekat memuru, o kişiye -mümkün oluyorsa- yirmi dirhem veya iki koyun geri ödemede bulunur. Develerinin nisabı, üç yaşını bitirip dört yaşına basmış dişi deve zekatına ulaşan ancak verebileceği bu yaşta dişi bir devesi bulunmayıp da iki yaşını bitirip üç yaşına basmış dişi bir devesi olan kişiden zekat olarak -mümkün oluyorsa- yanında iki koyunla veya yirmi dirhemle birlikte bu devesi kabul edilir. Develerinin nisabı, iki yaşını bitirip üç yaşına basmış dişi deve zekatına ulaşan ancak verebileceği bu yaşta dişi bir devesi bulunmayıp da bir yaşını bitirip iki yaşına basmış dişi bir devesi olan kişiden zekat olarak -mümkün oluyorsa- yanında iki koyunla veya yirmi dirhemle birlikte bu devesi kabul edilir. Develerinin nisabı, bir yaşını bitirip iki yaşına basmış dişi deve zekatına ulaşan ancak verebileceği bu yaşta dişi bir devesi bulunmayıp da iki yaşını bitirip üç yaşına basmış erkek bir devesi olan kişiden zekat olarak sadece bu devesi kabul edilir. Kişinin yanında sadece dört devesi varsa o develere zekat düşmez. Fakat sahibi dilerse sadaka verebilir." "Sâime olan koyunların zekatı: Sâime olan koyunların sayısı kırka ulaşırsa yüz yirmiye kadar bir koyun, yüz yirmiyi geçince iki yüze kadar iki koyun, iki yüzü geçince üç yüze kadar üç koyun zekat gerekir. Üç yüzü geçince her yüz koyunda bir koyun zekat gerekir. Zekat görevlisi uygun bulmadıkça yaşlı ve tek gözü kör koyun, koç ve teke zekat olarak alınamaz. (Zekat ödememek veya ilgiliyi zekatla mükellef tutmak kaygısıyla) hiç bir sürü parçalara bölünemez, ayrı ayrı hiç bir sürü de tek sürü halinde bir araya getirilemez. Sürü, hayvanlarını birbirine karıştıran (halît) iki ortağa aitse (sürü, tek kişiye aitmiş gibi işlem yapılır; bilahare) ortaklar kendi aralarında hisselerine göre dengeli bir biçimde hesaplaşırlar. Yanındaki sâime koyunların sayısı kırka ulaşmıyorsa o koyunlara zekat düşmez. Fakat sahibi dilerse sadaka verebilir. Dirhem olarak basılı gümüşte kırkta bir zekat gerekir. Dirhemler sadece yüz doksan tane ise bu dirhemlerde herhangi bir şey gerekmez. Ancak sahibi dilerse sadaka verebilir."
Açıklama: Bahsi geçen yazı, Enes b. Malik'i (ra) Bahreyne'e vali olarak gönderdiği sırada Hz. Ebu Bekir tarafından yaz(dır)ılan yazıdır.
Bize Muhammed b. Mansur et-Tûsî, ona Yakub, ona babası (İbrahim b. Sa'd), ona İbn İshak, ona Süleyman el-A'meş, ona Ebu Vâil Şakîk b. Seleme, ona da Muaz b. Cebel (ra) şöyle rivayet etmiştir: "Rasulullah (sav) beni Yemen'e gönderdiği zaman bana, sayısı otuza ulaşmadıkça sığırlardan zekat olarak herhangi bir şey almamamı emretti. Otuza ulaşınca kırka kadar, bir yaşını bitirip iki yaşına basmış bir erkek veya dişi dana, sayısı kırka ulaşınca da iki yaşını bitirip üç yaşına basmış bir dişi dana gerekir."
Bana Yahya, ona Malik b. Enes, ona Humeyd b. Kays el-Mekkî, ona da Tâvus b. Keysan el-Yemanî şöyle rivayet etmiştir: Muaz b. Cebel el-Ensarî (ra), otuz sığırdan zekat olarak bir yaşını bitirip iki yaşına basmış erkek bir dana; kırk sığırdan da iki yaşını bitirip üç yaşına basmış bir dişi dana almıştır. Birinde kendisine otuzdan daha az sayıda sığırlar getirildi. Buna karşın Muaz b. Cebel, o sürüden zekat namına bir şey almaktan çekindi ve “Bu konuda Allah’ın Rasulü’nden (sav) bir şey duymadım. Onunla görüşüp kendisine sormadan bir şey alamam” dedi. Fakat Muaz b. Cebel (ra) henüz gelmeden önce Allah’ın Rasulü (sav) vefat etti. [Yahya der ki: İmam Malik şöyle demiştir: İki farklı çoban ya da çeşitli beldelerde bulunan farklı farklı çobanların yanında otlayan koyunları bulunan kişi ile ilgili olarak duyduğum ve en çok beğendiğim içtihat şudur. Söz konusu koyunların hepsi, sahibi adına tek bir sürü olarak birleştirilir ve bu haliyle zekatı verilir. Farklı kişilerin elinde altın veya gümüşü bulunan kişinin durumu da bunun gibidir. Bu kişinin, söz konusu altın veya gümüşleri tek hesap altında birleştirmesi ve o maldan gerekli olan zekatı, öylece ödemesi gerekir.] [Yahya der ki: Koyun ve keçileri bulunan kişi ile ilgili olarak İmam Malik şöyle demiştir: Zekatı hesaplanırken söz konusu koyun ve keçiler, ilgili namına tek bir sürü olarak birleştirilir. Eğer bu sürü, zekat nisabını buluyorsa zekatı ödenir. İmam Malik şunu da söyledi: Bu sürünün tamamı, küçükbaş hayvan kapsamındadır ve Ömer b. Hattab’ın (zekat oranlarıyla) ilgili yazısında geçtiği üzere sayısı kırka ulaştığı zaman, sâime olan küçükbaş hayvanlarda bir koyun zekat ödenmesi gerekmektedir.] [İmam Malik der ki: (Küçükbaş sürü içerisindeki) koyunların sayısı, keçilerin sayısından daha fazla olursa zekat, koyundan alınır. Koyun ve keçiler eşit sayıda olurlarsa zekat memuru, hangi küçükbaş türünden istiyorsa onu alır.] [Yahya der ki: İmam Malik şöyle demiştir: Aynı şekilde tek hörgüçlü Arap develeriyle çift hörgüçlü melez acem develerinde de bu iki tür, zekat hesaplanırken sahibi namına tek bir sürü olarak birleştirilir. Bu türlerin hepsi deve kapsamındadır. Şu var ki sürüde Arap develerin sayısı, melez develerden daha fazla olur ve sahibine zekat olarak sadece bir deve ödemesi gerekirse zekat memuru, sürünün zekatı olarak Arap devesini almalıdır. Melez develer daha fazla olursa da melezlerden almalıdır. Her iki türün sayıları eşit olduğunda ise zekat memuru, hangi türden isterse ondan alabilir.] [Sığır ve mandalar da zekat konusunda sahipleri namına tek bir sürü olarak birleştirilir. Bu türlerin hepsi, sığır kapsamında değerlendirilir. Şu bar ki sürüde sığırlar, mandalardan daha fazla olur ve sahibine zekat olarak sadece bir sığır ödemesi gerekirse zekat memuru, sürünün zekatı olarak sığırı almalıdır. Mandaların sayısı daha fazla olursa da mandalardan almalıdır. Her iki türün sayıları eşit olduğunda ise zekat memuru, hangi türden istiyorsa ondan alabilir. Fakat söz konusu sürüye (her türün sayısı ayrı ayrı nisaba ulaşmış bir şekilde) zekat vacip olursa (ayrı kalemler halinde) her iki türün de zekatı verilir.] [Yahya der ki: İmam Malik şöyle demiştir: Deve, sığır veya koyun olarak eline bir sürü geçen kişi, eline geçtiği günden itibaren üzerinden bir yıl geçmedikçe bu sürüsü konusunda zekat mükellefi değildir. Ancak öncesinde nisab miktarı kadar bir sürüsü varsa durum değişir. Zekat gereken nisab oranları; beş deve, otuz sığır veya kırk koyundur. Dolayısıyla kişinin beş devesi veya oyuz sığırı ya da kırk koyunu varken bilahare satım, hibe veyahut miras yoluyla eline deve, sığır ya da koyun geçerse eline geçen bu hayvanların üzerinden bir yıl geçmese bile zekatını verirken mevcut sürüsüyle birlikte bu hayvanları da zekatlandırır. Velev ki eline satın alınmadan bir gün önce veya miras kalmadan bir gün önce eski sahipleri tarafından zekatları verilmiş olsun. Hiç şüphesiz yeni sahibi (bu durumdan bağımsız olarak) zekatını verirken bu hayvanları da mevcut sürüsüyle birlikte zekatlandırır.] [Yahya der ki: İmam Malik şöyle demiştir: Bu konu, gümüş meselesi gibidir. Şöyle ki kişi, zekatını verdikten sonra sahip olduğu gümüşlerle, ticari malını satarken o malına zekat terettüp etmiş olan başka bir kişiden, bir ticaret malı satın alır. Böylece aynı gümüşlerin zekatını, o ticari malı satın alan kişi bu gün verirken diğer kişi de ertesi gün verecektir.] [İmam Malik şöyle demiştir: Kişinin, nisab sayısının altında koyunları olur ve daha azına bile zekat düşecek sayıda çok koyun satın alır veya kendisine miras kalırsa satın alma ya da miras yoluyla eline geçtiği günün üzerinden bir yıl geçmedikçe o koyunların tamamıyla ilgili olarak o kişiye zekat vacip olmaz. Çünkü kişinin zekat düşmeyecek sayıda elinde bulunan her deve veya sığır ya da koyun, söz konusu her bir sınıf hayvan ayrı ayrı nisab miktarını bulmadıkça bu haliyle her hangi bir malın nisabı kapsamında sayılmayacaktır. Zekat terettüp edecek olan bu nisab da sahibinin, az ya da çok sonradan edinip kattığı hayvanlarla birlikte zekatını vereceği nisaptır.] [İmam Malik şöyle demiştir: Bir kişinin her sınıfında zekat terettüp edecek sayıda deve ya da sığır veya koyunu olur ve bilahare başka bir deve ya da sığır veya koyuna daha sahip olursa zekatını verirken mevcut sürüsüyle birlikte bunların da zekatını verir. Yahya der ki: İmam Malik şöyle demiştir: Bu görüş, konuyla ilgili olarak duyduğum en beğendiğim görüştür.] [Zekat mükellefine vacip olan ancak onda bulunmayan belli yaş grubundaki hayvanlarla ilgili olarak İmam Malik şöyle demiştir: Ödenmesi gereken zekat, bir yaşını bitirip iki yaşına basmış dişi bir deve olur ancak bu yaşta bir deve bulunmazsa onun yerine iki yaşını bitirip üç yaşına basmış erkek bir deve alınır. Ödenmesi gereken zekat, iki yaşını doldurup üç yaşına basmış bir dişi deve ya da üç yaşını doldurup dört yaşına basmış bir dişi deve veya dört yaşını bitirip beş yaşına basmış bir dişi deve olur ancak ilgilinin yanında bu yaşta bir deve bulunmazsa ilgili deve sahibinin, kendi adına bu yaştaki bir deveyi satın alıp zekat memuruna getirmesi gerekir. Böyle yapmak yerine söz konusu yaştaki devenin değerini ödemesini ben uygun bulmuyorum.] [Su taşımada kullanılan deve ve sığırlarla ilgili olarak İmam Malik şöyle demiştir: Ben, zekat mükellefiyeti şartları oluştuğunda bütün bu hayvanlardan zekat alınacağını düşünüyorum.] [Karışık Sürü Sahiplerinin Zekat Mükellefiyetleri] [Yahya (b. Yahya) der ki: Karışık sürüsü olanlarla ilgili olarak İmam Malik şöyle demiştir: Çobanları bir, ağılları bir, sulandıkları kovaları bir olduğunda her biri kendi hayvanını diğerininkinden tanıyacak şekilde ayırabiliyor olsa bile sahipleri olan o iki kişi, sürüye hayvan katan (halît) sayılır. Yahya der ki: Tanıyabilecek şekilde ayıramayan kişi, (halît) sürüye hayvan katan değil; (şerik) ortaktır.] [İmam Malik şöyle demiştir: Karışık sürü sahibi olan iki ortağa, her birine ait hayvan sayısı zekat nisabına ulaşmadığı sürece zekat vacip değildir. Bunun açıklaması şu şekildedir: Karışık sürü sahibi olan iki kişiden birinin kırk veya daha fazla sayıda koyunu, diğerinin ise kırktan daha az sayıda koyunu olursa zekat, kırk koyunu olan kişiye düşer. Kırktan az sayıda koyunu olan kişiye ise zekat gerekmez. Her birinin koyunları, nisap miktarı kadar olursa zekat konusunda o hayvanlar tek bir sürü gibi birleştirilir (ve bu şekilde zekatlandırılır). Söz gelimi birinin bin veya nisabın üzerinde bundan daha az, diğerinin kırk veya daha fazla sayıda koyunu olsa bu iki kişi, karışık sürü sahipleri sayılırlar. Yani bin koyun sahibine kendi hissesi, kırk koyun sahibine de kendi hissesi kadar olacak şekilde hayvan sayılarına uygun bir şekilde kendi aralarında dengeli bir biçimde fazlalığı iade ederler.] [İmam Malik şöyle demiştir: Develerini birbirine katan iki kişi, koyunlarını birbirine katan iki kişi gibidirler; her birinin hayvan sayısı, nisabı buluyorsa zekat konusunda tek bir sürü şeklinde birleşirler. Çünkü Rasulullah (sav); "Sayısı beşten az olan develerde zekat yoktur" buyurmuştur. Ömer b. Hattab (ra) da sâime koyunlarla ilgili olarak şöyle söylemiştir: Bu tür koyunların sayısı kırka ulaştığında bir koyun zekat gerekir. Yahya (b. Yahya) der ki: “İmam Malik “Bu görüş, konuyla ilgili olarak duyduğum en beğendiğim görüştür” demiştir.] [İmam Malik şöyle demiştir: Rasulullah’ın (sav) "Ayrı ayrı hiç bir sürü de tek sürü halinde bir araya getirilemez." Sözünün açıklaması şöyledir: Kırkar koyunu olan üç kişiden her birine bir koyun zekat vacip olur. Zekat memuru gözükünce bu kişiler, kendilerine sadece bir koyunun vacip olması için mevcut koyunlarını tek bir sürü haline gelecek şekilde birbirine katarlar. İşte onlar, bu şekilde uygulamalar başvurmaktan men edilmişlerdir. "Hiç bir sürü parçalara bölünemez" sözünün açıklaması da şöyledir: Yüzer koyunlarını tek bir sürü halinde birbirine katmış olan iki kişiye, üç koyun zekat düşer. Zekat memuru gözükünce bu iki kişi, koyunlarını birbirinden ayırırlar, böylece her birine sadece bir koyun zekat düşmüş olur ki bu durum, yasaklanmış ve “Zekat düşer kaygısıyla, hiç bir sürü parçalara bölünemez, ayrı ayrı hiç bir sürü de tek sürü halinde bir araya getirilemez” denilmiştir. İmam Malik “Bu açıklamalar, ilgili ifadeler sadedinde duyduğum açıklamalardır” demiştir.]
Bize Ubeydullah b. Fedâle, ona Şüreyh b. Numan, ona Hammad b. Seleme, ona Sümâme b. Abdullah b. Enes b. Malik, ona da Enes b. Malik, Hz. Ebu Bekir'in (ra), kendisine, zekat oranlarıyla ilgili şöyle bir mektup yazdığını rivayet etmiştir: "Şüphesiz ki bunlar, Allah'ın, peygamberine (sav) emretmiş olduğu üzere Rasulullah'ın (sav) Müslümanların üzerine takdir ve tayin ettiği zekat oranlarıdır. Müslümanlardan her kiminden bu yazıya uygun olarak zekatını vermesi talep edilirse onu versin. Her kimden de burada yazılı olandan fazlası istenirse onu vermesin. Buna göre yirmi beşten az olan develerde, her beş devede, bir koyun gerekir. Develerin sayısı yirmi beşe ulaştığında, otuz beşe kadar bir yaşını bitirip iki yaşına basmış bir dişi deve gerekir. Bu yaşta bir dişi deve yoksa iki yaşını bitirip üç yaşına basmış bir erkek deve gerekir. Otuz altıya ulaştığında, kırk beşe kadar iki yaşını bitirip üç yaşına basmış bir dişi deve gerekir. Kırk altıya ulaştığında, altmışa kadar erkek deveye çekilebilecek üç yaşını bitirip dört yaşına basmış bir dişi deve gerekir. Altmış bire ulaştığında, yetmiş beşe kadar dört yaşını bitirip beş yaşına basmış bir dişi deve gerekir. Yetmiş altıya ulaştığında, doksana kadar iki yaşını bitirip üç yaşına basmış iki dişi deve gerekir. Doksan bire ulaştığında, yüz yirmiye kadar erkek deveye çekilebilecek üç yaşını bitirip dört yaşına basmış iki dişi deve gerekir. Develerin sayısı yüz yirmiyi geçtiğinde her kırk devede iki yaşını bitirip üç yaşına basmış bir dişi deve, her elli devede ise üç yaşını bitirip dört yaşına basmış bir dişi deve gerekir." "Zekat oranlarına bağlı olarak develerin yaşları birbirinden farklı olursa bakılır: Develerinin nisabı, dört yaşını bitirip beş yaşına basmış dişi deve zekatına ulaşan ancak verebileceği bu yaşta dişi bir devesi bulunmayıp da üç yaşını bitirip dört yaşına basmış dişi bir devesi olan kişiden, zekat olarak -mümkün oluyorsa- yanında iki koyunla veya yirmi dirhemle birlikte bu devesi kabul edilir. Develerinin nisabı, üç yaşını bitirip dört yaşına basmış dişi deve zekatına ulaşan ancak verebileceği bu yaşta dişi bir devesi bulunmayıp da dört yaşını bitirip beş yaşına basmış dişi bir devesi olan kişiden, zekat olarak bu devesi kabul edilir; buna karşılık zekat memuru, o kişiye -mümkün oluyorsa- yirmi dirhem veya iki koyun geri ödemede bulunur. Develerinin nisabı, üç yaşını bitirip dört yaşına basmış dişi deve zekatına ulaşan ancak verebileceği bu yaşta dişi bir devesi bulunmayıp da iki yaşını bitirip üç yaşına basmış dişi bir devesi olan kişiden zekat olarak -mümkün oluyorsa- yanında iki koyunla veya yirmi dirhemle birlikte bu devesi kabul edilir. Develerinin nisabı, iki yaşını bitirip üç yaşına basmış dişi deve zekatına ulaşan ancak verebileceği bu yaşta dişi bir devesi bulunmayıp da üç yaşını bitirip dört yaşına basmış dişi bir devesi olan kişiden, zekat olarak bu devesi kabul edilir; buna karşılık zekat memuru, o kişiye -mümkün oluyorsa- yirmi dirhem veya iki koyun geri ödemede bulunur. Develerinin nisabı, iki yaşını bitirip üç yaşına basmış dişi deve zekatına ulaşan ancak verebileceği bu yaşta dişi bir devesi bulunmayıp da bir yaşını bitirip iki yaşına basmış dişi bir devesi olan kişiden zekat olarak -mümkün oluyorsa- yanında iki koyunla veya yirmi dirhemle birlikte bu devesi kabul edilir. Develerinin nisabı, bir yaşını bitirip iki yaşına basmış dişi deve zekatına ulaşan ancak verebileceği bu yaşta dişi bir devesi bulunmayıp da iki yaşını bitirip üç yaşına basmış erkek bir devesi olan kişiden zekat olarak sadece bu devesi kabul edilir. Kişinin yanında sadece dört devesi varsa o develere zekat düşmez. Fakat sahibi dilerse sadaka verebilir." "Sâime olan koyunların zekatı: Sâime olan koyunların sayısı kırka ulaşırsa yüz yirmiye kadar bir koyun, yüz yirmiyi geçince iki yüze kadar iki koyun, iki yüzü geçince üç yüze kadar üç koyun zekat gerekir. Üç yüzü geçince her yüz koyunda bir koyun zekat gerekir. Zekat görevlisi uygun bulmadıkça yaşlı ve tek gözü kör koyun, koç ve teke zekat olarak alınamaz. (Zekat ödememek veya ilgiliyi zekatla mükellef tutmak kaygısıyla) hiç bir sürü parçalara bölünemez, ayrı ayrı hiç bir sürü de tek sürü halinde bir araya getirilemez. Sürü, hayvanlarını birbirine karıştıran (halît) iki ortağa aitse (sürü, tek kişiye aitmiş gibi işlem yapılır; bilahare) ortaklar kendi aralarında hisselerine göre dengeli bir biçimde hesaplaşırlar. Yanındaki sâime koyunların sayısı kırktan bir eksikse o koyunlara zekat düşmez. Fakat sahibi dilerse sadaka verebilir. Dirhem olarak basılı gümüşte kırkta bir zekat gerekir. Dirhemler sadece yüz doksan tane ise bu dirhemlerde herhangi bir şey gerekmez. Ancak sahibi dilerse sadaka verebilir."
Bana Yahya (b. Yahya), ona İmam Malik, “Ömer b. Hattab'ın zekat oranlarıyla ilgili yazısını okuduğunu” rivayet etmiş ve “Bu yazıda şu ifadeleri gördüm” demiştir: Bismillahirrahmanirrahim. Bu, zekat oranlarına dair bir yazıdır. Yirmi dört ve daha az sayıda olan develerde zekat, koyun üzerinden alınır ve her beş devede, bir koyun gerekir.Develerin sayısı yirmi beşe ulaştığında, otuz beşe kadar bir yaşını bitirip iki yaşına basmış bir dişi deve gerekir. Bu yaşta bir dişi deve yoksa iki yaşını bitirip üç yaşına girmiş bir erkek deve gerekir. Otuz beşi aştığında, kırk beşe kadar iki yaşını bitirip üç yaşına basmış bir dişi deve gerekir. Kırk beşi aştığında, altmışa kadar erkek deveye çekilebilecek üç yaşını bitirip dört yaşına basmış bir dişi deve gerekir. Altmışı aştığında, yetmiş beşe kadar dört yaşını bitirip beş yaşına basmış bir dişi deve gerekir. Yetmiş beşi aştığında, doksana kadar iki yaşını bitirip üç yaşına basmış iki dişi deve gerekir. Doksanı aştığında, yüz yirmiye kadar erkek deveye çekilebilecek üç yaşını bitirip dört yaşına basmış iki dişi deve gerekir. Develerin sayısı yüz yirmiyi geçtiğinde her kırk devede iki yaşını bitirip üç yaşına basmış bir dişi deve, her elli devede ise üç yaşını bitirip dört yaşına basmış bir dişi deve gerekir. Sâime olan koyunların zekatı: Sâime olan koyunların sayısı kırka ulaşırsa yüz yirmiye kadar bir koyun, yüz yirmiyi geçince iki yüze kadar iki koyun, iki yüzü geçince üç yüze kadar üç koyun zekat gerekir. Üç yüzü geçince her yüz koyunda bir koyun zekat gerekir. Zekat görevlisi uygun bulmadıkça yaşlı ve tek gözü kör koyun, koç ve teke zekat olarak verilemez. (Zekat ödememek veya ilgiliyi zekatla mükellef tutmak kaygısıyla) hiç bir sürü parçalara bölünemez, ayrı ayrı hiç bir sürü de tek sürü halinde bir araya getirilemez. Sürü, hayvanlarını birbirine karıştıran (halît) iki ortağa aitse (sürü, tek kişiye aitmiş gibi işlem yapılır; bilahare) ortaklar kendi aralarında hisselerine göre dengeli bir biçimde hesaplaşırlar. Dirhem olarak basılı gümüşte kırkta bir zekat gerekir.
Açıklama: Rivayet muallaktır; Mâlik ile Hz. Ömer arasında inkıta vardır.
Açıklama: İsnadın tamamı için bk. D001568.