Öneri Formu
Hadis Id, No:
33637, D004700
Hadis:
حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُسَافِرٍ الْهُذَلِىُّ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ حَسَّانَ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ بْنُ رَبَاحٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَبِى عَبْلَةَ عَنْ أَبِى حَفْصَةَ قَالَ قَالَ عُبَادَةُ بْنُ الصَّامِتِ لاِبْنِهِ يَا بُنَىَّ إِنَّكَ لَنْ تَجِدَ طَعْمَ حَقِيقَةِ الإِيمَانِ حَتَّى تَعْلَمَ أَنَّ مَا أَصَابَكَ لَمْ يَكُنْ لِيُخْطِئَكَ وَمَا أَخْطَأَكَ لَمْ يَكُنْ لِيُصِيبَكَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ
"إِنَّ أَوَّلَ مَا خَلَقَ اللَّهُ الْقَلَمَ فَقَالَ لَهُ اكْتُبْ. قَالَ رَبِّ وَمَاذَا أَكْتُبُ قَالَ اكْتُبْ مَقَادِيرَ كُلِّ شَىْءٍ حَتَّى تَقُومَ السَّاعَةُ." يَا بُنَىَّ إِنِّى سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ
"مَنْ مَاتَ عَلَى غَيْرِ هَذَا فَلَيْسَ مِنِّى."
Tercemesi:
Bize Cafer b. Müsafir el-Hüzelî, ona Yahya b. Hassan, ona el-Velid b. Rabah, ona İbrahim b. Ebu Able, ona da Ebu Hafsa'nınn rivayet ettiğine göre Ubade b. Samit (ölümü esnasında) oğluna şöyle demiş: Yavrucuğum! Sana gelmesi takdir edilenin asla yolunu şaşırmadan seni bulacağına ve sana gelmesi takdir edilmeyenin de asla seni bulamayacağına inanmadıkça, hakiki imanın tadını bulamazsın. Çünkü ben, Rasulullah'ın (sav) şöyle söylediğini işittim:
"Şüphesiz ki Yüce Allah'ın ilk yarattığı şey kalemdir. Ona yaz! diye emretti. O da Ya Rabbi, ne yazayım? diye sordu. Cenâb-ı Hak; Kıyâmet kopana kadar her şeyin kaderini yaz!" buyurdu. Yavrucuğum! Ben Rasulullah'ın (sav);
"Kim bu inancın dışında ölürse, benden değildir" dediğini de işittim.
Açıklama:
Kültürümüzde Hadisler projesini ilgilendiren kısım:
أَوَّلَ مَا خَلَقَ اللَّهُ الْقَلَمُ
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Sünne 17, /1072
Senetler:
1. Ebu Velid Ubade b. Samit el-Ensari (Ubade b. Samit b. Kays)
2. Ebu Hafsa Hubeyş b. Şüreyh el-Habeşî (Hubeyş b. Şüreyh)
3. İbrahim b. Ebu Able el-Ukaylî (İbrahim b. Şimr b. Yakzan)
4. Velid b. Rabah ed-Devsi (Velid b. Rabah)
5. Ebu Zekeriyya Yahya b. Hassan el-Bekrî (Yahya b. Hassan b. Hayyan)
6. Cafer b. Müsafir et-Tennîsî (Cafer b. Müsafir b. İbrahim b. Râşid)
Konular:
İman, Esasları, Kaza ve Kader
İman, imanın hazzını yaşamak
Kalem, yaratılanların ilki kalem
KTB, İMAN
KTB, KADER
Öneri Formu
Hadis Id, No:
33526, D004622
Hadis:
حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ قَالَ سَمِعْتُ أَيُّوبَ يَقُولُ
"كَذَبَ عَلَى الْحَسَنِ ضَرْبَانِ مِنَ النَّاسِ قَوْمٌ الْقَدَرُ رَأْيُهُمْ وَهُمْ يُرِيدُونَ أَنْ يُنَفِّقُوا بِذَلِكَ رَأْيَهُمْ وَقَوْمٌ لَهُ فِى قُلُوبِهِمْ شَنَآنٌ وَبُغْضٌ يَقُولُونَ أَلَيْسَ مِنْ قَوْلِهِ كَذَا أَلَيْسَ مِنْ قَوْلِهِ كَذَا."
Tercemesi:
Bize Süleyman b. Harb, ona da Hammqd'ın rivâyet ettiğine göre Eyyüb (es-Sahtiyânî) şöyle demiş:
"Hasan-ı Basrî adına yalan üreten insanlar iki kısımdır. Birincisi, kader(in olmadığı) görüşünde olanlardır. Bunlar onun adına (ürettikleri) bu yalanlarla kendi görüşlerini yaygınlaştırmak istiyorlar. İkincisi de kalplerinde Hasan-ı Basrî'ye karşı kin ve öfke besleyen insanlardır. Bunlar da onun hakkında, o böyle demedi mi, o böyle demedi mi? diyerek onun adına yalan üretiyorlar."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Sünne 7, /1057
Senetler:
1. Eyyüb es-Sahtiyânî (Eyyüb b. Keysân)
2. Ebu İsmail Hammad b. Zeyd el-Ezdî (Hammad b. Zeyd b. Dirhem)
3. Ebu Eyyüb Süleyman b. Harb el-Vâşihî (Süleyman b. Harb b. Büceyl)
Konular:
İman, Esasları, Kaza ve Kader
KTB, İMAN
KTB, KADER
Tarihsel şahsiyetler, Hasan el-Basrî
Öneri Formu
Hadis Id, No:
33529, D004625
Hadis:
حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ أَيُّوبَ قَالَ
"لِىَ الْحَسَنُ مَا أَنَا بِعَائِدٍ إِلَى شَىْءٍ مِنْهُ أَبَدًا."
Tercemesi:
Bize Süleyman b. Harb, ona Hammad b. Zeyd, ona da Eyyüb şöyle demiş:
"Hasan-ı Basrî bana, o hususta (kader konusunda yanlış anlaşılmaya müsait) bir sözü bir daha asla ağzıma almayacağım dedi."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Sünne 7, /1057
Senetler:
1. Ebu Said Hasan el-Basrî (Hasan b. Yesâr)
2. Eyyüb es-Sahtiyânî (Eyyüb b. Keysân)
3. Ebu İsmail Hammad b. Zeyd el-Ezdî (Hammad b. Zeyd b. Dirhem)
4. Ebu Eyyüb Süleyman b. Harb el-Vâşihî (Süleyman b. Harb b. Büceyl)
Konular:
İman, Esasları, Kaza ve Kader
KTB, İMAN
KTB, KADER
Tarihsel şahsiyetler, Hasan el-Basrî
Öneri Formu
Hadis Id, No:
33530, D004626
Hadis:
حَدَّثَنَا هِلاَلُ بْنُ بِشْرٍ قَالَ حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ عُثْمَانَ عَنْ عُثْمَانَ الْبَتِّىِّ قَالَ
"مَا فَسَّرَ الْحَسَنُ آيَةً قَطُّ إِلاَّ عَن الإِثْبَاتِ."
Tercemesi:
Bize Hilal b. Bişr, ona Osman b. Osman, ona da Osman el-Betti şöyle dedi:
"Hasan-ı Basrî her ayeti kaderin var olduğu manasında tefsir etti."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Sünne 7, /1057
Senetler:
1. Ebu Amr Osman b. Müslim el-Betti (Osman b. Müslim)
2. Ebu Amr Osman b. Osman el-Gatafânî (Osman b. Osman)
3. Ebu Hasan Hilal b. Bişr el-Müzenî (Hilal b. Bişr b. Mahbub b. Hilal b. Zekvan)
Konular:
İman, Esasları, Kaza ve Kader
KTB, İMAN
KTB, KADER
Tarihsel şahsiyetler, Hasan el-Basrî
Öneri Formu
Hadis Id, No:
33646, D004709
Hadis:
حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنْ يَزِيدَ الرِّشْكِ قَالَ حَدَّثَنَا مُطَرِّفٌ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ حُصَيْنٍ قَالَ قِيلَ لِرَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَا رَسُولَ اللَّهِ أَعُلِمَ أَهْلُ الْجَنَّةِ مِنْ أَهْلِ النَّارِ قَالَ
"نَعَمْ." قَالَ فَفِيمَ يَعْمَلُ الْعَامِلُونَ قَالَ
"كُلٌّ مُيَسَّرٌ لِمَا خُلِقَ لَهُ."
Tercemesi:
Bize Müsedded (b. Müserhed), ona Hammad b. Zeyd, ona Yezid Rişk, ona Mutarrif, ona da İmran b. Husayn şöyle demiştir: Rasulullah'a (sav) Ey Allah'ın Rasulü! Cennetliklerin cehennemliklerden ayrılacağı belirlenmiş midir? denildi. Bunun üzerine Rasulullah (sav): "Evet" cevabını Verdi. Yine kendisine öyleyse amel edenler neye amel ediyorlar? deyince Rasulullah (sav); "herkes ne için yaratılmış ise o kendisine kolaylaştırılmıştır."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Sünne 17, /1075
Senetler:
1. Ebu Nüceyd İmran b. Husayn el-Ezdî (İmran b. Husayn b. Ubeyd b. Halef b. Abdünühüm)
2. Ebu Abdullah Mutarrif b. Abdullah el-Haraşî (Mutarrif b. Abdullah b. Şıhhir b. Avf b. Ka'b b. Vakdân)
3. Ebu Ezher Yezid b. Ebu Yezid el-Basrî (Yezid b. Şerik b. Rişk)
4. Ebu İsmail Hammad b. Zeyd el-Ezdî (Hammad b. Zeyd b. Dirhem)
5. Müsedded b. Müserhed el-Esedî (Müsedded b. Müserhed b. Müserbel b. Şerik)
Konular:
İman, Esasları, Kaza ve Kader
Kader, amel, ilm-i ezelîye rağmen amel
Kader, kader-amel ilişkisi
KTB, KADER
Sahabe, kader ve kaza anlayışları
Öneri Formu
Hadis Id, No:
33647, D004710
Hadis:
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ حَنْبَلٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يَزِيدَ الْمُقْرِئُ أَبُو عَبْدِ الرَّحْمَنِ قَالَ حَدَّثَنِى سَعِيدُ بْنُ أَبِى أَيُّوبَ قَالَ حَدَّثَنِى عَطَاءُ بْنُ دِينَارٍ عَنْ حَكِيمِ بْنِ شَرِيكٍ الْهُذَلِىِّ عَنْ يَحْيَى بْنِ مَيْمُونٍ الْحَضْرَمِىِّ عَنْ رَبِيعَةَ الْجُرَشِىِّ عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ
"لاَ تُجَالِسُوا أَهْلَ الْقَدَرِ وَلاَ تُفَاتِحُوهُمْ."
Tercemesi:
Bize Ahmed b. Hanbel, ona Abdullah b. Yezid el-Mukrî Ebu Abdurrahman, ona Said b. Ebu Eyyüb, ona Ata b. Dinar, ona Hakim b. Şerik el-Hüzeli, ona Yahya b. Meymun el-Hadramî, ona Rabî'a el-Cüraşî, ona Ebu Hureyre, ona da Ömer b. el-Hattab'ın (ra) rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
"Kadercilerle oturmayın ve onlarla tartışmaya girişmeyin."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Sünne 17, /1075
Senetler:
1. Ebu Hafs Ömer b. Hattab el-Adevî (Ömer b. Hattab b. Nüfeyl b. Abdüluzza)
2. Ebu Hureyre ed-Devsî (Abdurrahman b. Sahr)
3. Rabî'a b. Amr el-Cüraşî (Rabî'a b. Amr b. Haris)
4. Ebu Amra Yahya b. Meymun el-Kadi (Yahya b. Meymun)
5. Hakim b. Şerik el-Hüzeli (Hakim b. Şerik)
6. Ebu Reyyan Ata b. Dinar el- Hüzeli (Ata b. Dinar)
7. Ebu Yahya Said b. Miklas el-Huzaî (Said b. Miklas)
8. Ebu Abdurrahman Abdullah b. Yezid el-Adevî (Abdullah b. Yezid)
9. Ebu Abdullah Ahmed b. Hanbel eş-Şeybanî (Ahmed b. Muhammed b. Hanbel b. Hilal b. Esed)
Konular:
İman, Esasları, Kaza ve Kader
KTB, İMAN
KTB, KADER
Mürcie ve Kaderiye
حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنْ أَبِى بِشْرٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم سُئِلَ عَنْ أَوْلاَدِ الْمُشْرِكِينَ فَقَالَ
"اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا كَانُوا عَامِلِينَ."
Öneri Formu
Hadis Id, No:
33648, D004711
Hadis:
حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنْ أَبِى بِشْرٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم سُئِلَ عَنْ أَوْلاَدِ الْمُشْرِكِينَ فَقَالَ
"اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا كَانُوا عَامِلِينَ."
Tercemesi:
Bize Müsedded, ona Ebu Avane, ona Ebu Bişr, ona Said b. Cübeyr, ona da İbn Abbas'tan (rivayet edildiğine göre) Peygamber'e (sav) müşrik çocukları (nın ahiretteki durumu) sorulmuş da: "Allah onların dünyada yaşadıkları takdirde) ne yapacak olduklarını en iyi bilendir" buyurmuş.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Sünne 18, /1075
Senetler:
1. İbn Abbas Abdullah b. Abbas el-Kuraşî (Abdullah b. Abbas b. Abdülmuttalib b. Haşim b. Abdümenaf)
2. Ebu Abdullah Said b. Cübeyr el-Esedî (Said b. Cübeyr)
3. Ebu Bişr Cafer b. Ebu Vahşiyye el-Yeşkuri (Cafer b. İyas)
4. Ebu Avane Vazzah b. Abdullah el-Yeşkurî (Vazzah b. Abdullah)
5. Müsedded b. Müserhed el-Esedî (Müsedded b. Müserhed b. Müserbel b. Şerik)
Konular:
Çocuk, müşrik olanın ahiretteki durumu
İman, Esasları, Kaza ve Kader
KTB, KADER
Öneri Formu
Hadis Id, No:
33652, D004715
Hadis:
قَالَ أَبُو دَاوُدَ قُرِئَ عَلَى الْحَارِثِ بْنِ مِسْكِينٍ وَأَنَا أَسْمَعُ أَخْبَرَكَ يُوسُفُ بْنُ عَمْرٍو أَخْبَرَنَا ابْنُ وَهْبٍ قَالَ سَمِعْتُ مَالِكًا قِيلَ لَهُ إِنَّ أَهْلَ الأَهْوَاءِ يَحْتَجُّونَ عَلَيْنَا بِهَذَا الْحَدِيثِ. قَالَ مَالِكٌ احْتَجَّ عَلَيْهِمْ بِآخِرِهِ. قَالُوا أَرَأَيْتَ مَنْ يَمُوتُ وَهُوَ صَغِيرٌ قَالَ
"اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا كَانُوا عَامِلِينَ."
Tercemesi:
Bize Ebû Davud, ona Haris b. Miskin, ona Yusuf b. Amr, Abdullah b. Vehb'in şöyle dediğini rivayet etti: Ben, Malik'e hevalarına (arzu-isteklerine) tabi olan kimseler (yahudileştirmeyi ve hristiyanlaştırmayı anne-babaya nispet eden) şu (bir önceki) hadisi bizim aleyhimize delil getiriyorlar, dendiğini ve Malik'in de (söz konusu hadiste geçen): Küçükken ölenler hakkında ne buyurursunuz? dediler.
"Allah onların ne isleyeceklerini en iyi bilendir" (cümlelerini kasdederek hadisin) son tarafını da onların aleyhine delil getirdi.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Sünne 18, /1076
Senetler:
1. Ebu Abdullah Malik b. Enes el-Esbahî (Malik b. Enes b. Malik b. Ebu Amir)
2. Abdullah b. Vehb el-Kuraşî (Abdullah b. Vehb b. Müslim)
3. Ebu Yezid Yusuf b. Amr el-Fârisî (Yusuf b. Amr b. Yezid b. Yusuf b. Cercis b. Harhüsrev)
4. Haris b. Miskin el-Ümevî (Haris b. Miskin b. Muhammed)
Konular:
İman, Esasları, Kaza ve Kader
KTB, KADER
KTB, YARATILIŞ
Yaratılış, fıtrat üzere doğmak
Öneri Formu
Hadis Id, No:
272768, D004624-2
Hadis:
حَدَّثَنَا ابْنُ الْمُثَنَّى وَابْنُ بَشَّارٍ قَالاَ حَدَّثَنَا مُؤَمَّلُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ عَنِ ابْنِ عَوْنٍ قَالَ
"لَوْ عَلِمْنَا أَنَّ كَلِمَةَ الْحَسَنِ تَبْلُغُ مَا بَلَغَتْ لَكَتَبْنَا بِرُجُوعِهِ كِتَابًا وَأَشْهَدْنَا عَلَيْهِ شُهُودًا وَلَكِنَّا قُلْنَا كَلِمَةٌ خَرَجَتْ لاَ تُحْمَلُ."
Tercemesi:
Bize İbn Müsenna ve İbn Beşşar, o ikisine Müemmel b. İsmail, ona Hammad b. Zeyd, ona da İbn Avn şöyle demiştir:
"Eğer biz Hasn-ı Basrî'nin (kaderle ilgili) sözlerinin (halk arasında böyle yanlış bir şekilde) yayılacağını bilseydik, onun bu sözlerden döndüğüne dair bir kitap yazar ve buna şahitler tutardık. Fakat biz, bunlar Hasan-ı Basrî'nin ağzından çıkan sözlerdir ama bunlar, (hiç de ilgisi olmayan manalara) çekilemezler demiştik."
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Sünne 7, /1057
Senetler:
1. Ebu Avn Abdullah b. Avn el-Müzenî (Abdullah b. Avn b. Ertabân)
2. Ebu İsmail Hammad b. Zeyd el-Ezdî (Hammad b. Zeyd b. Dirhem)
3. Ebu Abdurrahman Müemmel b. İsmail el-Adevi (Müemmel b. İsmail)
4. Muhammed b. Beşşâr el-Abdî (Muhammed b. Beşşâr b. Osman)
Konular:
İman, Esasları, Kaza ve Kader
KTB, İMAN
KTB, KADER
Tarihsel şahsiyetler, Hasan el-Basrî
Öneri Formu
Hadis Id, No:
33643, D004706
Hadis:
حَدَّثَنَا مَحْمُودُ بْنُ خَالِدٍ حَدَّثَنَا الْفِرْيَابِىُّ عَنْ إِسْرَائِيلَ حَدَّثَنَا أَبُو إِسْحَاقَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ حَدَّثَنَا أُبَىُّ بْنُ كَعْبٍ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ فِى قَوْلِهِ "(وَأَمَّا الْغُلاَمُ فَكَانَ أَبَوَاهُ مُؤْمِنَيْنِ)" "وَكَانَ طُبِعَ يَوْمَ طُبِعَ كَافِرًا."
Tercemesi:
Bize Mahmud b. Halid, ona el-Firyabî, ona İsrail, ona Ebu İshak, ona Said b. Cübeyr, ona da İbn Abbas, ona da Übey b. Kab (şöyle) dedi: Ben Rasulullah'ı (sav); "Oğlana gelince, onun anne ve babası mümin idi..." ayeti hakkında: "(Bu çocuk) yaratıldığı gün (eğer yaşarsa) kafir olarak (yaşamayı tercih edecektir, diye)yaratılmıştı" derken işittim.
Açıklama:
Yazar, Kitap, Bölüm:
Ebû Davud, Sünen-i Ebu Davud, Sünne 17, /1074
Senetler:
1. Ebu Münzir Übey b. Ka'b el-Ensarî (Übey b. Ka'b b. Kays b. Ubeyd b. Zeyd)
2. İbn Abbas Abdullah b. Abbas el-Kuraşî (Abdullah b. Abbas b. Abdülmuttalib b. Haşim b. Abdümenaf)
3. Ebu Abdullah Said b. Cübeyr el-Esedî (Said b. Cübeyr)
4. Ebu İshak es-Sebiî (Amr b. Abdullah b. Ubeyd)
5. Ebu Yusuf İsrail b. Yunus es-Sebîî (İsrail b. Yunus b. Ebu İshak)
6. Ebu Abdullah Muhammed b. Yusuf el-Firyabî (Muhammed b. Yusuf b. Vakıd b. Osman)
7. Mahmud b. Halid es-Sülemî (Mahmud b. Halid b. Yezîd)
Konular:
Hz. Peygamber, ayetleri tefsiri
İman, Esasları, Kaza ve Kader
KTB, KADER