حَدَّثَنَا عَفَّانُ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ سَلَمَةَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ زَيْدٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: "إِنَّ الشَّيْطَانَ يَأْتِي أَحَدَكُمْ وَهُوَ فِي صَلَاتِهِ فَيَأْخُذُ شَعْرَةً مِنْ دُبُرِهِ فَيَمُدُّهَا فَيَرَى أَنَّهُ قَدْ أَحْدَثَ فَلَا يَنْصَرِفَنَّ حَتَّى يَسْمَعَ صَوْتًا أَوْ يَجِدَ رِيحًا"

Bize Affan, ona Hammad b. Seleme, ona Ali b. Zeyd, ona Said b. Müseyyeb, ona da Ebu Said el-Hudrî (ra), Rasulullah'ın (sav) şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Sizden biri namaz kılarken, şeytan kendisine gelir ve onun makadından bir kıl çekip, (vesvese vermek için) o kılı (kişinin makadına) dokundurur. Kişi de abdestinin bozulduğunu zanneder. Sakın bir ses işitmedikçe veya koku duymadıkça namazdan ayrılmasın."

Açıklama: Hasen hadistir. Bu isnad Ali b. Zeyd'in zaafından dolayı zayıftır.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Said el-Hudrî 11934, 4/239

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ إِسْحَاقَ أَخْبَرَنَا ابْنُ لَهِيعَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَالِكٍ أَنَّ مُحَمَّدَ بْنَ عَمْرِو بْنِ عَطَاءٍ حَدَّثَهُ قَالَ: رَأَيْتُ السَّائِبَ يَشُمُّ ثَوْبَهُ فَقُلْتُ لَهُ: مِمَّ ذَاكَ فَقَالَ: إِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: "لَا وُضُوءَ إِلَّا مِنْ رِيحٍ أَوْ سَمَاعٍ"

Bize Yahya b. ishak, ona İbn Lehîa , ona Muhammed b. Abdullah b. Malik, ona da Muhammed b. Amr b. Atâ şöyle rivayet etmiştir: Saib b. Habbab'ı (ra) elbisesini koklarken gördüm. 'Neden böyle davranıyorsun?' diye sorunca, Rasulullah (sav) şöyle buyurdu: "Abdest ancak yelin kokusu ya da sesi olduğunda gerekir".

Açıklama: mütabileriyle sahihtir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Sâib b. Habbâb 15591, 5/341

حَدَّثَنَا رَوْحُ بْنُ عُبَادَةَ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي حَفْصَةَ قَالَ حَدَّثَنَا ابْنُ شِهَابٍ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيِّبِ وَعَبَّادِ بْنِ تَمِيمٍ عَنْ عَمِّهِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: "لَا وُضُوءَ إِلَّا فِيمَا وَجَدْتَ الرِّيحَ أَوْ سَمِعْتَ الصَّوْتَ"

Bize Ravh b. Ubade, ona Muhammed b. Ebu Hafsa, ona İbn Şihab, ona Said b. Müseyyeb ve Abbad b. Temim, ona da amcası Rasulullah'ın (sav) şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Koku hissetmedikçe veya ses işitmedikçe abdest almak gerekmez.

Açıklama: Hadis sahihtir. İsnadında yer alan Muhammed b. Ebî Hafsa her nekadar zayıf olsada burada mütâbi'dir.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Abdullah b. Zeyd b. Asım el-Mazinî 16556, 5/623

حَدَّثَنَا يَحْيَى عَنْ شُعْبَةَ عَنْ سُهَيْلِ بْنِ أَبِي صَالِحٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: "لَا وُضُوءَ إِلَّا مِنْ حَدَثٍ أَوْ رِيحٍ"

Bize Yahya, ona Şu'be, ona Süheyl b. Ebu Salih, ona babası, ona da Ebu Hureyre (ra) Hz. Peygamber'in (sav) şöyle dediğini rivayet etmiştir: "Abdest ancak tuvalet ihtiyacını gidermek ve yellenmekten dolayı gerekir".

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Hureyre 9612, 3/543

حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنِ الزُّهْرِيِّ عَنْ عَبَّادِ بْنِ تَمِيمٍ عَنْ عَمِّهِ أَنَّهُ شَكَا إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الرَّجُلُ يَجِدُ الشَّيْءَ فِي الصَّلَاةِ يُخَيَّلُ إِلَيْهِ أَنَّهُ قَدْ كَانَ مِنْهُ فَقَالَ: "لَا يَنْفَتِلُ حَتَّى يَجِدَ رِيحًا أَوْ يَسْمَعَ صَوْتًا"

Bize Süfyan, ona Zührî,ona Abbad b. Temim, ona da amcası, Rasulullah'a (sav), bir kişinin namazda (abdestinin bozulmuş) olduğundan şüphelenmesi durumunu anlattı/şikayet etti. Rasulullah, "Bir ses işitmedikçe veya bir koku hisstmedikçe namazını bırakmasın!" dedi.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Abdullah b. Zeyd b. Asım el-Mazinî 16564, 5/625

حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنِ ابْنِ إِسْحَاقَ قَالَ حَدَّثَنِي هِشَامُ بْنُ عُرْوَةَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَائِشَةَ زَوْجِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَتْ: أَتَتْ سَلْمَى مَوْلَاةُ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَوْ امْرَأَةُ أَبِي رَافِعٍ مَوْلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ تَسْتَأْذِنُهُ عَلَى أَبِي رَافِعٍ قَدْ ضَرَبَهَا قَالَتْ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لِأَبِي رَافِعٍ: "مَا لَكَ وَلَهَا يَا أَبَا رَافِعٍ" قَالَ: تُؤْذِينِي يَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: "بِمَ آذَيْتِيهِ يَا سَلْمَى" قَالَتْ: يَا رَسُولَ اللَّهِ مَا آذَيْتُهُ بِشَيْءٍ وَلَكِنَّهُ أَحْدَثَ وَهُوَ يُصَلِّي فَقُلْتُ لَهُ يَا أَبَا رَافِعٍ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَدْ أَمَرَ الْمُسْلِمِينَ إِذَا خَرَجَ مِنْ أَحَدِهِمْ الرِّيحُ أَنْ يَتَوَضَّأَ فَقَامَ فَضَرَبَنِي فَجَعَلَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَضْحَكُ وَيَقُولُ: "يَا أَبَا رَافِعٍ إِنَّهَا لَمْ تَأْمُرْكَ إِلَّا بِخَيْرٍ"

Bize Yakup, ona babası, ona İbn İshak, ona Hişam b. Urve, ona babası, ona da Hz. Peygamber'in (sav) hanımı Aişe (r. anha) şöyle rivayet etmiştir: Rasulullah'ın (sav) azatlısı Selma ya da Rasulullah'ın (sav) azatlısı Ebu Rafi'nin karısı kendisini döven kocası (Ebu Rafi') hakkında konuşmak için Rasulullah'tan izin istedi. Peygamber (sav) Ebu Rafi'e, "Ey Ebu Rafi'! Senin ve hanımın arasındaki sorun nedir?" deyince o, 'Ey Allah'ın Rasulü! Bu (kadın) bana eziyet ediyor' dedi. Hz. Peygamber (sav) onun eşine, "Ey Selma, ona nasıl eziyet ettin?" diye sordu. O, "Ey Allah'ın Rasulü! Ben ona hiçbir şekilde eziyet etmedim. Ancak namaz kılarken abdestini bozdu. Kendisine 'Ey Ebu Rafi', Rasulullah müslümanlardan biri yellendiği zaman ona abdest almasını emretti' dedim, o da kalkıp bana vurdu.' Bunun üzerine Rasulullah (sav) gülmeye başladı ve "Ey Ebu Rafi', o sana ancak hayrı/doğruyu söylemiş" dedi.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Aişe bt. Ebubekir 26870, 8/539

حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُسْهِرٍ ، عَنِ الشَّيْبَانِيِّ ، عَنْ عِكْرِمَةَ ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ، قَالَ : سَأَلَهُ رَجُلٌ فَقَالَ لَهُ : إنَّ الشَّيْطَانَ يَأْتِينِي وَأَنَا فِي الصَّلاَة فَيُوَسْوِسُ إليّ حَتَّى يَقُولَ : إنَّكَ قَدْ أَحْدَثْتَ ، فَقَالَ : لاَ يَنْصَرِفْ حَتَّى يَجِدَ لَهَا رِيحًا ، أَوْ يَسْمَعَ لَهَا طَنِينًا.

• İbn Ebî Şeybe Musannef-i İbn Ebû Şeybe Salât 8085, 5/323

حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ أَنْبَأَنَا مَعْمَرٌ عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِي كَثِيرٍ قَالَ أَخْبَرَنِي هِلَالُ بْنُ عِيَاضٍ أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا سَعِيدٍ الْخُدْرِيَّ يَقُولُ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: "إِذَا شَبَّهَ عَلَى أَحَدِكُمْ الشَّيْطَانُ وَهُوَ فِي صَلَاتِهِ فَقَالَ أَحْدَثْتَ فَلْيَقُلْ فِي نَفْسِهِ كَذَبْتَ حَتَّى يَسْمَعَ صَوْتًا بِأُذُنَيْهِ أَوْ يَجِدَ رِيحًا بِأَنْفِهِ وَإِذَا صَلَّى أَحَدُكُمْ فَلَمْ يَدْرِ أَزَادَ أَمْ نَقَصَ فَلْيَسْجُدْ سَجْدَتَيْنِ وَهُوَ جَالِسٌ"

Bize Abdürrezzak, ona Ma'mer, ona Yahya b. Ebu Kesir, ona Hilal b. İyaz, ona da Ebu Said el-Hudrî (ra) Rasulullahın (sav) şöyle dediğini rivayet etmiştir: Şeytan siz namazda iken 'abdestin bozuldu' diyerek şüpheye düşürmeye çalışırsa, namaz kılan kulağıyla bir ses veya burnuyla koku duymadıkça içinden şeytana 'yalan söyledin' deyip (namazına devam etsin). Biriniz namaz kıldığında fazla mı eksik mi kıldığından şüpheye düşerse [son] oturuşta iki secde yapsın.

Açıklama: Sahih li ğayrihi'dir. Bu isnad İyâz b. Hilâl'in cehaletinden (meçhul) dolayı zayıftır.

• Ahmed b. Hanbel Müsned-i Ahmed Ebu Said el-Hudrî 11340, 4/95

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مَنِيعٍ وَهَنَّادٌ قَالاَ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ عَنْ عَاصِمٍ الأَحْوَلِ عَنْ عِيسَى بْنِ حِطَّانَ عَنْ مُسْلِمِ بْنِ سَلاَّمٍ عَنْ عَلِىِّ بْنِ طَلْقٍ قَالَ أَتَى أَعْرَابِىٌّ النَّبِىَّ صلى الله عليه وسلم فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ الرَّجُلُ مِنَّا يَكُونُ فِى الْفَلاَةِ فَتَكُونُ مِنْهُ الرُّوَيْحَةُ وَيَكُونُ فِى الْمَاءِ قِلَّةٌ؟ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « إِذَا فَسَا أَحَدُكُمْ فَلْيَتَوَضَّأْ وَلاَ تَأْتُوا النِّسَاءَ فِى أَعْجَازِهِنَّ فَإِنَّ اللَّهَ لاَ يَسْتَحْيِى مِنَ الْحَقِّ » . قَالَ وَفِى الْبَابِ عَنْ عُمَرَ وَخُزَيْمَةَ بْنِ ثَابِتٍ وَابْنِ عَبَّاسٍ وَأَبِى هُرَيْرَةَ . قَالَ أَبُو عِيسَى حَدِيثُ عَلِىِّ بْنِ طَلْقٍ حَدِيثٌ حَسَنٌ . وَسَمِعْتُ مُحَمَّدًا يَقُولُ لاَ أَعْرِفُ لِعَلِىِّ بْنِ طَلْقٍ عَنِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم غَيْرَ هَذَا الْحَدِيثِ الْوَاحِدِ وَلاَ أَعْرِفُ هَذَا الْحَدِيثَ مِنْ حَدِيثِ طَلْقِ بْنِ عَلِىٍّ السُّحَيْمِىِّ . وَكَأَنَّهُ رَأَى أَنَّ هَذَا رَجُلٌ آخَرُ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم .

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Radâ' 12, 3/468

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ وَغَيْرُ وَاحِدٍ قَالُوا حَدَّثَنَا وَكِيعٌ عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ مُسْلِمٍ وَهُوَ ابْنُ سَلاَّمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِىٍّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم « إِذَا فَسَا أَحَدُكُمْ فَلْيَتَوَضَّأْ وَلاَ تَأْتُوا النِّسَاءَ فِى أَعْجَازِهِنَّ » . قَالَ أَبُو عِيسَى وَعَلِىٌّ هَذَا هُوَ عَلِىُّ بْنُ طَلْقٍ .

• Tirmizî Sünen-i Tirmizî Radâ' 12, 3/469