حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ حَبِيبٍ الْحَارِثِىُّ وَصَالِحُ بْنُ حَاتِمِ بْنِ وَرْدَانَ قَالاَ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ حَدَّثَنِى خَالِدٌ الْحَذَّاءُ عَنْ أَبِى مَعْشَرٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنْ عَلْقَمَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم "لِيَلِنِى مِنْكُمْ أُولُو الأَحْلاَمِ وَالنُّهَى ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ - ثَلاَثًا - وَإِيَّاكُمْ وَهَيْشَاتِ الأَسْوَاقِ."

Bize Yahya b. Habib el-Hârisî ve Salih b. Hâtim b. Verdân, onlara Yezid b. Zurey‘, ona Halid el-Hazzâ, ona Ebu Ma‘şer, ona İbrahim, ona Alkame, ona da Abdullah b. Mesud’un şöyle dediğini rivayet etmiştir: Rasulullah (sav): "Benim arkamda yaşını başını almış kimseler dursun, sonra, onlardan sonra gelenler dursun –bunu üç defa tekrar etti-. Pazar yerlerindeki kargaşadan da sakının" buyurdu.

• Müslim Sahîh-i Müslim Salât 974, /182

حَدَّثَنَا حُمَيْدُ بْنُ مَسْعَدَةَ أَنَّ يَزِيدَ بْنَ زُرَيْعٍ حَدَّثَهُمْ حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ أَبِى عَرُوبَةَ عَنْ زِيَادٍ الأَعْلَمِ حَدَّثَنَا الْحَسَنُ: أَنَّ أَبَا بَكْرَةَ حَدَّثَ أَنَّهُ دَخَلَ الْمَسْجِدَ وَنَبِىُّ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم رَاكِعٌ - قَالَ - فَرَكَعْتُ دُونَ الصَّفِّ فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم: "زَادَكَ اللَّهُ حِرْصًا وَلاَ تَعُدْ."

Bize Humeyd b. Mes'ade, ona Yezid b. Zürey', ona Said b. Ebu Arûbe, ona Ziyâd el-A'lem, ona Hasan, ona da Ebu Bekre şöyle rivayet etmiştir: Kendisi, Nebî (sav) rükûda iken mescide girmiş. (Ebu Bekre devam ediyor): (Hemen) saffın gerisinde rükûa vardım. Hz. Peygamber de (sav) "Allah, hırsını arttırsın (ancak, bunu bir daha) yapma," buyurdu.

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 102, /162

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ حَدَّثَنَا حَمَّادٌ أَخْبَرَنَا زِيَادٌ الأَعْلَمُ عَنِ الْحَسَنِ أَنَّ أَبَا بَكْرَةَ جَاءَ وَرَسُولُ اللَّهِ رَاكِعٌ فَرَكَعَ دُونَ الصَّفِّ ثُمَّ مَشَى إِلَى الصَّفِّ فَلَمَّا قَضَى النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم صَلاَتَهُ قَالَ : "أَيُّكُمُ الَّذِى رَكَعَ دُونَ الصَّفِّ ثُمَّ مَشَى إِلَى الصَّفِّ. فَقَالَ أَبُو بَكْرَةَ أَنَا . فَقَالَ النَّبِىُّ صلى الله عليه وسلم زَادَكَ اللَّهُ حِرْصًا وَلاَ تَعُدْ." [ قَالَ أَبُو دَاوُدَ زِيَادٌ الأَعْلَمُ زِيَادُ بْنُ فُلاَنِ بْنِ قُرَّةَ وَهُوَ ابْنُ خَالَةِ يُونُسَ بْنِ عُبَيْدِ.]

Bize Musa b. İsmail, ona Hammad, ona Ziyad el-A'lem, ona da Hasan şöyle rivayet etmiştir: "Ebu Bekre (es-Sekafî), Rasulullah (sav) rükûda iken (mescide) gelip (hemen) safın gerisinde rükûa gitti. Ardında da safa doğru yürüdü. Namazını bitirince Nebî (sav), 'safın gerisinde rükûa varıp safa doğru yürüyen hanginizdi' buyurdu. Ebu Bekre de bendim dedi. Hz. Peygamber (sav), 'Allah (cemaate katılma) hırsını arttırsın ancak, bir daha böyle yapma' buyurdu."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 102, /162

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنْ مَنْصُورٍ عَنِ الْحَكَمِ عَنْ يَحْيَى بْنِ الْجَزَّارِ عَنْ أَبِى الصَّهْبَاءِ قَالَ: "تَذَاكَرْنَا مَا يَقْطَعُ الصَّلاَةَ عِنْدَ ابْنِ عَبَّاسٍ فَقَالَ جِئْتُ أَنَا وَغُلاَمٌ مِنْ بَنِى عَبْدِ الْمُطَّلِبِ عَلَى حِمَارٍ وَرَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يُصَلِّى فَنَزَلَ وَنَزَلْتُ وَتَرَكْنَا الْحِمَارَ أَمَامَ الصَّفِّ فَمَا بَالاَهُ وَجَاءَتْ جَارِيَتَانِ مِنْ بَنِى عَبْدِ الْمُطَّلِبِ فَدَخَلَتَا بَيْنَ الصَّفِّ فَمَا بَالَى ذَلِكَ."

Bize Müsedded, ona Ebu Avane, ona Mansur, ona Hakem, ona Yahya b. Cezzar, ona da Ebu Sahbâ şöyle rivayet etmiştir: "İbn Abbas'ın yanında namazı bozan şeyler hakkında müzakere ettik. İbn Abbas, ben ve Abdülmuttalib oğullarından bir çocuk, Rasulullah (sav) namaz kılarken eşek üzerinde (cemaate) geldik. O ve ben inip eşeği safın önünde bıraktık. Hz. Peygamber (sav), buna aldırış etmedi. (Ardından), Abdülmuttalib oğullarından iki kız çocuğu gelip safların arasında girdiler de Rasulullah (sav), buna da aldırış etmedi."

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 114, /169

حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ أَبِى شَيْبَةَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ عُيَيْنَةَ عَنِ الزُّهْرِىِّ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ جِئْتُ عَلَى حِمَارٍ ح وَحَدَّثَنَا الْقَعْنَبِىُّ عَنْ مَالِكٍ عَنِ ابْنِ شِهَابٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ : "أَقْبَلْتُ رَاكِبًا عَلَى أَتَانٍ وَأَنَا يَوْمَئِذٍ قَدْ نَاهَزْتُ الاِحْتِلاَمَ وَرَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يُصَلِّى بِالنَّاسِ بِمِنًى فَمَرَرْتُ بَيْنَ يَدَىْ بَعْضِ الصَّفِّ فَنَزَلْتُ فَأَرْسَلْتُ الأَتَانَ تَرْتَعُ وَدَخَلْتُ فِى الصَّفِّ فَلَمْ يُنْكِرْ ذَلِكَ أَحَدٌ." [قَالَ أَبُو دَاوُدَ وَهَذَا لَفْظُ الْقَعْنَبِىِّ وَهُوَ أَتَمُّ.] [قَالَ مَالِكٌ وَأَنَا أَرَى ذَلِكَ وَاسِعًا إِذَا قَامَتِ الصَّلاَةُ.]

Bize Osman b. Ebu Şeybe, ona Süfyan b. Uyeyne, ona ez-Zührî, ona Ubeydullah b. Abdullah, ona da İbn Abbas, bir eşek üzerinde geldim şeklinde rivayette bulunurken; (T) Bize el-Ka'neb, ona Malik, ona İbn Şihab, ona Ubeydullah b. Abdullah b. Utbe, ona da İbn Abbas şöyle rivayet etmiştir: "O zaman(lar) bulûğ çağına henüz ulaşmıştım; dişi bir binek üzerinde (cemaate) geldim. Rasulullah da (sav) Minâ'da insanlara namaz kıldırıyordu. Bazı safların önünden geçtim. Eşek otlasın diye onu salıverdim. Ben de safa girip (namaza durdum ve) kimse bunu ayıplamadı." [Ebû Davud şöyle demiştir: Bu, el-Ka'nebî'nin rivayet ettiği tarikin lafızlarıdır ki, daha tamdır.] [Malik (b. Enes), namaz kılındığında (safların arasından geçmeyi) ben de uygun görüyorum demiştir.]

• Ebû Davud Sünen-i Ebu Davud Salât 114, /169

حَدَّثَنَا أَبُو كُرَيْبٍ مُحَمَّدُ بْنُ الْعَلاَءِ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ إِسْمَاعِيلَ عَنْ مُجَالِدٍ عَنْ أَبِى الْوَدَّاكِ عَنْ أَبِى سَعِيدٍ الْخُدْرِىِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: "إِنَّ اللَّهَ لَيَضْحَكُ إِلَى ثَلاَثَةٍ؛ لِلصَّفِّ فِى الصَّلاَةِ وَلِلرَّجُلِ يُصَلِّى فِى جَوْفِ اللَّيْلِ وَلِلرَّجُلِ يُقَاتِلُ - أُرَاهُ قَالَ - خَلْفَ الْكَتِيبَةِ."

Bize Ebu Küreyb Muhammed b. Alâ, ona Abdullah b. İsmail, ona Mücâlid, ona Ebu Veddâk, ona da Ebu Said el-Hudrî, Resulullah'ın (sav) şöyle buyurduğunu rivayet etmiştir: "Şu üç şey Allah'ın (cc) hoşuna gider: Namazda (cemaatin) saf tutması, gecenin ortasında namaza duran kişi ve (ordunun arkasında da) cihad eden kimse."

• İbn Mâce Sünen-i İbn Mâce Mukaddime 13, /45

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُبَارَكِ الْمُخَرِّمِىُّ حَدَّثَنَا أَبُو هِشَامٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبَانُ حَدَّثَنَا قَتَادَةُ قَالَ حَدَّثَنَا أَنَسٌ أَنَّ نَبِىَّ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ « رَاصُّوا صُفُوفَكُمْ وَقَارِبُوا بَيْنَهَا وَحَاذُوا بِالأَعْنَاقِ فَوَالَّذِى نَفْسُ مُحَمَّدٍ بِيَدِهِ إِنِّى لأَرَى الشَّيَاطِينَ تَدْخُلُ مِنْ خَلَلِ الصَّفِّ كَأَنَّهَا الْحَذَفُ » .

Bize Muhammed b. Abdullah b. Mübarek el-Mahramî, ona Ebu Hişam, ona Ebân, ona Katade, ona da Enes'in rivayet ettiğine göre Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Saflarınızı sıklaştırın ve saf aralarını birbirine yakın tutun ve boyunlarınızla hizalayın. Muhammed'in hayatı elinde olana yemin ederim ki şeytanların, küçük siyah koyunlar gibi saflar arasındaki boşluklardan girdiklerini görüyorum."

• Nesâî Sünen-i Nesâî İmâmet 28, /2139

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ حَبِيبٍ الْحَارِثِىُّ وَصَالِحُ بْنُ حَاتِمِ بْنِ وَرْدَانَ قَالاَ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ حَدَّثَنِى خَالِدٌ الْحَذَّاءُ عَنْ أَبِى مَعْشَرٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ عَنْ عَلْقَمَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم: " لِيَلِنِى مِنْكُمْ أُولُو الأَحْلاَمِ وَالنُّهَى ثُمَّ الَّذِينَ يَلُونَهُمْ - ثَلاَثًا - وَإِيَّاكُمْ وَهَيْشَاتِ الأَسْوَاقِ "

Bize Yahya b. Habib el-Hârisî ve Salih b. Hâtim b. Verdân, onlara Yezid b. Zurey‘, ona Halid el-Hazzâ, ona Ebu Ma‘şer, ona İbrahim, ona Alkame, ona da Abdullah b. Mesud’un şöyle dediğini rivayet etmiştir: Rasulullah (sav): "Benim arkamda yaşını başını almış kimseler dursun, sonra, onlardan sonra gelenler dursun –bunu üç defa tekrar etti-. Pazar yerlerindeki kargaşadan da sakının" buyurdu.

• Müslim Sahîh-i Müslim Salât 974, /182

أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُمَرَ بْنِ عَلِىِّ بْنِ مُقَدَّمٍ قَالَ حَدَّثَنَا يُوسُفُ بْنُ يَعْقُوبَ قَالَ أَخْبَرَنِى التَّيْمِىُّ عَنْ أَبِى مِجْلَزٍ عَنْ قَيْسِ بْنِ عَبَّادٍ قَالَ بَيْنَا أَنَا فِى الْمَسْجِدِ فِى الصَّفِّ الْمُقَدَّمِ فَجَبَذَنِى رَجُلٌ مِنْ خَلْفِى جَبْذَةً فَنَحَّانِى وَقَامَ مَقَامِى فَوَاللَّهِ مَا عَقَلْتُ صَلاَتِى فَلَمَّا انْصَرَفَ فَإِذَا هُوَ أُبَىُّ بْنُ كَعْبٍ فَقَالَ يَا فَتَى لاَ يَسُؤْكَ اللَّهُ إِنَّ هَذَا عَهْدٌ مِنَ النَّبِىِّ صلى الله عليه وسلم إِلَيْنَا أَنْ نَلِيَهُ ثُمَّ اسْتَقْبَلَ الْقِبْلَةَ فَقَالَ هَلَكَ أَهْلُ الْعُقَدِ وَرَبِّ الْكَعْبَةِ ثَلاَثًا ثُمَّ قَالَ وَاللَّهِ مَا عَلَيْهِمْ آسَى وَلَكِنْ آسَى عَلَى مَنْ أَضَلُّوا . قُلْتُ يَا أَبَا يَعْقُوبَ مَا يَعْنِى بِأَهْلِ الْعُقَدِ قَالَ الأُمَرَاءُ .

• Nesâî Sünen-i Nesâî İmâmet 23, /2139